Các bút toán kết chuyển trong hợp nhất báo cáo tài chính là các bút toán kết chuyển sau khi thực hiện tất cả các bút toán điều chỉnh. Đây là những bút toán quan trọng cuối cùng phải thực hiện khi lên hợp nhất báo cáo tài chính.
Các bút toán kết chuyển trong hợp nhất báo cáo tài chính
Sau đây kế toán Ytho xin gởi đến các bạn bài học: Các bút toán kết chuyển trong hợp nhất báo cáo tài chính
- Nguyên tắc: Bút toán kết chuyển được lập để kết chuyển tổng ảnh hưởng của các bút toán điều chỉnh đến Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh sang chỉ tiêu Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối trên Bảng Cân đối kế toán.
- Sau khi thực hiện các bút toán điều chỉnh và loại trừ, nếu tổng giá trị điều chỉnh đến các chỉ tiêu trong Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh làm tăng kết quả hoạt động kinh doanh, kế toán ghi:
Nợ Lợi nhuận sau thuế thu nhập doanh nghiệp
Có Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối kỳ này.
- Ngược lại, nếu tổng giá trị điều chỉnh đến các chỉ tiêu trong Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh làm giảm kết quả hoạt động kinh doanh kế toán ghi:
Nợ Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối kỳ này
Có Lợi nhuận sau thuế thu nhập doanh nghiệp.
Kế toán Ytho đã gởi đến các bạn bài học: Các bút toán kết chuyển trong hợp nhất báo cáo tài chính. Các bạn có thêm những thắc mắc về bài học: Các bút toán kết chuyển trong hợp nhất báo cáo tài chính hãy để lại bình luận cho chúng tôi.
Ngày cuối cùng của tháng 12 là ngày đóng sổ kế toán của Chipotle, tuy nhiên, trước khi chốt sổ kế toán, doanh nghiệp thường phải thực hiện các bút toán điều chỉnh để đảm bảo các doanh thu và chi phí được ghi nhận đủ và đúng trong kỳ kế toán đó. Có rất nhiều giao dịch trong doanh nghiệp, ví dụ như doanh thu bán, chi phí tiền lương, tiền thuê, bảo hiểm… có thể chưa được ghi nhận ngay mỗi khi giao dịch xảy ra [vì khá mất công và tốn kém nếu ghi số lặp đi lặp lại hàng ngày], do đó thường vào cuối kỳ kế toán [thường là hàng tháng, quý, năm] thì mới thực hiện các điều chỉnh bút toán về doanh thu và chi phí.
Chương 4 sẽ đề cập tới hai nội dung: bút toán điều chỉnh [adjustments] và đóng sổ kế toán [closing the books]
Bút toán điều chỉnh các khoản doanh thu và chi phí [Adjustment Revenues and Expenses]
[Chương 3 chúng ta ghi nhận các giao dịch tiền mặt cash xảy ra trong kỳ, tuy nhiên doanh thu và chi phí chưa thực sự xảy ra. Đến chương 4 chúng ta xét trường hợp doanh thu và chi phí phát sinh trong kỳ nhưng không có giao dịch cash nên chưa được ghi nhận. Vì vậy cần thực hiện điều chỉnh để ghi nhận tăng doanh thu và chi phí cho kỳ kế toán đó.]
Có 4 dạng bút toán điều chỉnh: doanh thu/chi phí đã có giao dịch cash, doanh thu/chi phí chưa có giao dịch cash [nhận or trả tiền mặt]. Bởi vì thời điểm nhận và trả tiền mặt khác với thời điểm cần ghi nhận doanh thu/chi phí, nên bút toán thường bao gồm 2 entries:
- Một dành cho giao dịch cash: nhận or trả tiền mặt trước or sau kỳ kế toán [Entry for cash]
- Một dành cho điều chỉnh doanh thu or chi phí thuộc kỳ kế toán [Adjustment Entry – bút toán điều chỉnh]
Ví dụ: Ngày 31/01/2018 đã ghi nhận giao dịch thanh toán tiền thuê nhà cho cả năm [4 quý] như sau:
Chi phí trả trước Prepaid Expense: Debit 36,000 / Tiền mặt Cash: Credit 36,000
Hết quý 1, ngày 31/3 doanh nghiệp muốn đóng sổ kế toán quý 1, do đó cần thực hiện điều chỉnh bút toán chi phí cho khoản thuê đã dùng của quý 1. Theo đó, bút toán đều chỉnh sẽ là:
Chi phí thuê nhà quý 1: Rent Expense: Debit 9,000 / Chi phí trả trước Prepaid Expense: Credit 9,000 [một năm có 4 quý, do đó chi phí quý 1 chỉ là 36/4=9]
Ở đây, ta thấy có hai tài khoản bị ảnh hưởng là Chi phí thuê nhà quý 1 [Rent Expense] sẽ tăng lên vì thực tế chi phí này đã xảy ra, nên được ghi vào debit; và Chi phí trả trước [Prepaid Expense] sẽ giảm xuống, nên được ghi vào credit.
Hình bên dưới tóm tắt 4 trường hợp dẫn đến bút toán điều chỉnh [ví dụ trên là thuộc trường hợp thứ ba – deferred expenses]:
Bút toán điều chỉnh làm tăng doanh thu:
- Doanh thu do người mua trả tiền trước [deferred revenues]: ghi nhận doanh thu tăng thêm [còn khoản nợ Unearned Revenue giảm]
Ví dụ: các trường hợp người mua đã trả tiền trước nhưng chưa dùng dịch vụ ngày như thẻ quà tặng, vé máy bay, vé xem nhạc, tiền thuê nhà đặt trước… Theo đó, khi đóng kỳ kế toán, nếu người tiêu dùng đã sử dụng hêt hoặc một phần của giá trị đó thì cần phải thực hiện điều chỉnh để tăng doanh thu thực tế của kỳ, giảm Unearned Revenue và tăng Revenue một phần tương ứng. Ví dụ: Unearned Revenue [-L] giảm: debit 20,000 / Sales Revenue [+R, +SE] tăng: credit 20,000
- Doanh thu dồn tích [accrued revenues]: ghi nhận doanh thu sẽ thu tiền trong tương lai [còn khoản phải thu Receivable tăng]
Ví dụ: có những khoản doanh thu bán hàng chưa được ghi nhận vì người mua chưa trả tiền, theo đó cần phải làm bút toán điều chỉnh để ghi nhận nó. Ví dụ: Receivable [+A] tăng: debit 25,000 / Sales Revenue [+R, + SE] tăng: credit 25,000
Hoặc ghi nhận doanh thu từ hoạt động đầu tư: Interest Receivable [+A] tăng: Debit 200 / Investment Income [+R, +SE] tăng: credit 200
Bút toán điều chỉnh làm tăng chi phí:
- Chi phí trích trước [deferred expenses]: ghi nhận chi phí đã trả [chi phí trả trước giảm]
Doanh nghiệp thường mua nhiều tài sản assets như supplies, buildings, equipment, prepaid insurance…để dùng trong một khoảng thời gian dài để tạo doanh thu. Đây là các khoản “chi phí trích trước”, do đó cần có bút toán điều chỉnh để chuyển phần giá trị tài sản thực tế được sử dụng trong kỳ vào chi phí [Tài sản giảm, Chi phí tăng].
Ví dụ 1: nhà hàng Chipotle mua nguyên liệu cho nhà hàng [supplies] hết 216, 000, và cuối kỳ chỉ còn lại khoảng 10,000 tồn lại trong kho. Theo đó, nhà hàng đã dùng 216-10=206,000 để tạo ra doanh thu. Như vậy, khoản 206,000 cần được ghi nhận vào chi phí, và tài sản supplies giảm một khoản tương ứng. Bút toán điều chỉnh sẽ là:
Chi phí Supplies Expense [+E, -SE] tăng: debit 206,000 / Tài sản Supplies [-A] giảm: credit 206,0000
Ví dụ 2: Nhà xưởng và máy móc [Property and Equipment] thường được sử dụng nhiều năm, và mỗi năm nó đều được sử dụng để tạo ra doanh thu. Vì vậy, cũng cần phải ghi nhận một phần gía trị của nhà xưởng và máy móc vào trong chi phí của kỳ kế toán. Trong kế toán, người ta thường nói là các tài sản này bị khấu hao trong quá trình sử dụng. Để ghi nhận lịch sử giảm giá trị của tài sản này, người ta sử dụng tài khoản bù trừ “contra-account” – ký hiệu là XA. Điểm đăc biệt của tài khoản này là nó vẫn thuộc mục Asset, nhưng nó có balance bên credit [tức là ngược với các tài khoản assets khác]. Đối với nhà xưởng máy móc, XA là tài khoản khấu hao tích luỹ [Accumulated Depreciation]. Bút toán điều chỉnh sẽ là:
Chi phí khấu hao Depreciation Expense [+E, -SE] tăng: debit 21,000
Khấu hao tích luỹ Accumulated Depreciation [+XA, -A] tăng: credit 21,000
- Chi phí dồn tích [accrued expenses]: ghi nhận chi phí sẽ phải trả [nợ tăng]
Ví dụ 1: Chi phí tiền lương, hoá đơn điện nước…đã sử dụng trong kỳ, nhưng kỳ tới mới trả tiền. Theo đó cần có bút toán ghi nhận chi phí:
Chi phí tiền lương Salaries Expenses [+E, – SE] tăng: Debit 13,400
Chi phí tích luỹ phải trả Accrued Expenses Payable [+L] tăng: credit 13,400
Ví dụ 2: Nợ lãi vay [interest in debt], Chipotle vay ngân hàng và hàng tháng/quý/năm vẫn phải trả lãi vay [mặc dù chưa trả tiền mặt], do đó cần được ghi nhận vào mục chi phí:
Chi phí lãi vay Interest Expense tăng [+E, -SE]: Debit 4,500
Phải trả tích luỹ Accrued Expenses Payable tăng [+L]: Credit 4,500
Ví dụ 3: doanh nghiệp thường hay nợ thuế hoặc trả một cục vào cuối năm, do đó nếu đóng sổ kế toán và cần thực hiện điều chỉnh trong quý 1 của nó thì nó cũng cần được ghi nhận như một khoản chi phí phải trả trong quý 1.
Chi phí thuế thu nhập Income Tax Expense [+E, – SE] tăng: Debit 40,000
Khoản phải trả cho chi phí cộng dồn Accrued Expenses Payable [+L] tăng: Credit 40,000
Bảng sau đây thể hiện tóm tắt 4 dạng bút toán điều chỉnh:
Bên phải là ghi nhận chi phí tăng: chi phí đã trả nhưng chưa được ghi nhân; hoặc trả chi phí nhưng nợ tiền mặt – sẽ trả sau.
Báo cáo tài chính điều chỉnh [Adjusted Financial Statements]
….
Đóng sổ kế toán [Closing the books]
Các accounts trong Balance Sheet gọi là permanent account – sẽ được giữ nguyên. Các accounts thuộc Income Statement gọi là temporary account – sẽ được đưa về 0 để thực hiện đóng số kế toán. Theo đó, sẽ chuyển phần chênh lệch giữa Revenue và Expense vào Lợi nhuận giữ lại [Retained Earnings].