Do có những thuốc có thể qua sữa mẹ và gây hại cho trẻ nhỏ nên an toàn nhất là khi mẹ cần dùng thuốc thì không cho con bú nữa. Nhưng mục đích của việc điều trị là làm sao mẹ vẫn dùng thuốc để khỏi bệnh mà không gây hại cho trẻ và việc bú mẹ của trẻ vẫn phải được duy trì.
Thuốc gây hại cho trẻ như thế nào?
Khi trẻ bú mẹ, trước khi thuốc được thải trừ vào sữa mẹ phần lớn đã có quá trình thải trừ ra ngoài qua gan, thận… của người mẹ nên lượng thuốc qua sữa mẹ không còn nhiều. Khi thuốc vào trong sữa mẹ, trẻ bú vào [nghĩa là thuốc được đưa vào cơ thể trẻ theo đường uống]. Vào trong cơ thể trẻ thuốc cũng phải trải qua các quá trình hấp thu, phân bố và chuyển hóa… rồi mới ảnh hưởng đến trẻ. Tuy nhiên những nguy cơ thuốc gây tác hại với đứa trẻ lúc này ít hơn so với đứa trẻ khi còn nằm trong bụng mẹ nhưng vẫn cần cảnh giác, xem xét, tính toán dùng thuốc thế nào để tránh và hạn chế tối đa thuốc gây hại cho trẻ.
Ví dụ, trong trường hợp mẹ phải mổ đẻ, vi khuẩn và nhiễm khuẩn phụ khoa thường là do các vi khuẩn gram âm [-] và vi khuẩn kỵ khí. Metronidazol là thuốc kháng sinh thường hay được dùng trong các trường hợp này [đây là thuốc tác dụng tốt với các vi khuẩn trên và rất hay dùng trong phụ khoa]. Nhưng thuốc lại bài tiết qua sữa làm cho sữa có vị kim loại rất khó chịu làm cho trẻ từ chối việc bú mẹ. Và trong những ngày đầu trẻ không bú mẹ sẽ dẫn tới sự mất sữa. Nắm được nguy cơ này có thể thay dùng thuốc kháng sinh khác để điều trị.
Một số thuốc làm giảm khả năng bài tiết sữa của mẹ như vitamin B6, thuốc lợi tiểu thiazid, thuốc chữa bệnh parkinson, estrogen, thuốc điều trị đau nửa đầu ergotamin [tamic]… không dùng trong thời kỳ cho con bú.
Estrogen là hormon sinh dục nữ có trong thuốc tránh thai. Nếu phụ nữ cho con bú dùng thuốc tránh thai đường uống nên dùng loại thuốc chỉ chứa progesteron mà không dùng loại phối hợp estrogen và progesterone vì dùng loại estrogen sẽ có nguy cơ làm mất sữa. Các biện pháp tránh thai được khuyên dùng lúc này tốt nhất là dùng các biện pháp cơ học [bao cao su] hơn là uống thuốc…
Dùng thế nào cho an toàn?
Nguyên tắc dùng thuốc cho đối tượng này là hạn chế tối đa việc dùng thuốc. Trường hợp phải dùng đến thuốc cần lựa chọn các thuốc dùng an toàn cho trẻ bú mẹ. Cần xem xét tới thời gian bán thải của thuốc và tỷ lệ thuốc trong huyết tương, nghĩa là chọn loại thuốc ít vào sữa mẹ và có thời gian bán thải càng ngắn càng tốt để thuốc nhanh chóng được thải trừ ra khỏi cơ thể mẹ.
Về thời điểm uống thuốc so với thời điểm cho con bú: Đối với những thuốc có thời gian bán thải ngắn [nhanh chóng được thải trừ ra ngoài] và thời gian cho con bú từ 4 - 6 tiếng/lần thì khuyên người mẹ nên cho con bú xong là uống thuốc ngay lập tức. Như vậy khi cho con bú lần sau thì thuốc đã thải trừ khá nhiều ra khỏi cơ thể mẹ rồi. Như vậy sẽ hạn chế được tối đa nguy cơ gây hại cho con.
Đối với những thuốc khuyên không nên cho con bú trong thời gian mẹ đang dùng thuốc [có thể người mẹ chỉ cần dùng điều trị trong thời gian ngắn 2 - 3 ngày], có thể phải dừng hẳn việc cho con bú và cho ăn bằng thức ăn thay thế. Trong thời gian không cho con bú cần vắt sữa bỏ đi theo đúng ngưỡng bú của con để duy trì tiết sữa. Khi ngừng dùng thuốc cần đảm bảo thời gian thải trừ hết thuốc ra khỏi cơ thể mẹ mới cho con bú trở lại… Mục đích cuối cùng là làm sao chữa bệnh cho mẹ, an toàn cho con và đảm bảo duy trì việc bú mẹ của trẻ.
DS. Hoàng Thu Thủy
Weed, Alcohol, Cocaine, Methadone, Nicotine Effects Khi cho con bú
Nói chung, cho con bú được coi là cách tốt nhất để nuôi con bạn trong năm đầu đời. Tuy nhiên, nếu bạn cần dùng thuốc hoặc nghiện thuốc như thuốc giải trí hoặc rượu, bạn có thể gây hại cho cơ thể.
Điều quan trọng là phải trả trước với bác sĩ của bạn về loại thuốc hoặc chất bạn sử dụng. Bác sĩ có thể giúp bạn quyết định phải làm gì.
Cô ấy sẽ cần phải xem xét hai yếu tố sau đây trong việc đưa ra các đề xuất của họ cho bạn:
- Bao nhiêu thuốc được bài tiết trong sữa mẹ của bạn
- Nguy cơ tác dụng phụ [hoặc có hại] đối với em bé của bạn, cả về ngắn hạn lẫn dài hạn
Bài tiết thuốc trong sữa mẹ và tiếp xúc với em bé của bạn
Lượng thuốc được bài tiết trong sữa mẹ của bạn phụ thuộc vào các đặc điểm của thuốc và cách nó đi vào sữa mẹ từ huyết tương của bạn. Tỷ lệ nồng độ thuốc từ sữa đến huyết tương liên quan đến tỷ lệ thuốc có trong sữa mẹ của bạn. Tuy nhiên, tỷ lệ này thay đổi theo thời gian, do đó, nó không phải là một biện pháp tuyệt đối. Ngoài ra, các yếu tố khác ảnh hưởng đến lượng thuốc trong sữa mẹ của từng cá nhân.
Mức độ tiếp xúc thực tế của thuốc cho em bé có thể được ước tính bằng cách giả định em bé sẽ uống một lượng sữa cụ thể mỗi ngày, mặc dù, trong thực tế, điều này thay đổi. Điều này được so sánh với liều điều trị của thuốc, và "tỷ lệ giải phóng mặt bằng" của thuốc của em bé cũng được đưa vào tài khoản - mức độ giải phóng mặt bằng thấp hơn, tiếp xúc với thuốc càng cao.
Đối với hầu hết các loại thuốc, nó không được biết ở mức độ một liều sẽ sản xuất không có tác dụng trên em bé. Do đó, mức 10% liều điều trị cho trẻ sơ sinh [hoặc liều tương đương cho người lớn, được điều chỉnh theo trọng lượng cơ thể] được sử dụng. Nếu liều lượng em bé sẽ nhận được ít hơn 10 phần trăm, tiếp xúc với thuốc thường sẽ được coi là không quan trọng, mặc dù có một số ngoại lệ.
Rõ ràng, những tính toán này trở nên khó khăn hơn nhiều nếu bạn đang sử dụng ma túy đường phố vì nồng độ của các thành phần hoạt tính phần lớn chưa được biết. Nhưng bác sĩ của bạn sẽ có thể thảo luận về các hành động tốt nhất cho bạn và em bé của bạn, bao gồm một kế hoạch an toàn để giảm và sắp tắt thuốc. Có thêm thông tin về thuốc đường phố cũng như thuốc theo toa và pháp lý dưới đây.
Dữ liệu LactMed về ma túy và hóa chất trong sữa mẹ
Nghiên cứu về nguy cơ tác dụng có hại cho trẻ sơ sinh từ thuốc trong sữa mẹ là thưa thớt. Nó sẽ là phi đạo đức để tiến hành một nghiên cứu có kiểm soát mà có thể đặt một em bé có nguy cơ bằng cách cố ý cho các bà mẹ cho con bú. Tuy nhiên, có một số nghiên cứu có sẵn trên trẻ sơ sinh có mẹ đã dùng thuốc trong khi cho con bú.
Thư viện Y khoa Quốc gia Hoa Kỳ tại Viện Y tế Quốc gia duy trì cơ sở dữ liệu LactMed về thông tin mới nhất về tác dụng phụ của thuốc trong sữa mẹ. Bạn có thể tìm kiếm cơ sở dữ liệu của họ cho bất kỳ loại thuốc hoặc chất nào. Một bảng đánh giá ngang hàng xem xét dữ liệu. Dưới đây là những gì LactMed báo cáo về nghiên cứu một số loại thuốc phổ biến trong sữa mẹ và những rủi ro của chúng.
Cocaine
Cocaine và các sản phẩm phân hủy của nó truyền từ mẹ sang sữa mẹ và trẻ sơ sinh rất nhạy cảm với những chất này.
Các em bé tiếp xúc với cocaine qua sữa mẹ có thể bị khó chịu cực độ, run rẩy, nôn mửa và tiêu chảy.
Cần sa / cần sa
Sử dụng cần sa và các sản phẩm cần sa khi cho con bú mang lại những lo ngại rằng tác dụng dẫn truyền thần kinh của tetrahydrocannabinol [THC] có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh của trẻ. Một nghiên cứu dài hạn cho thấy rằng việc sử dụng thường xuyên [hàng ngày hoặc gần như hàng ngày] có thể gây chậm trễ trong phát triển vận động. Những ảnh hưởng của THC đối với người mẹ có thể làm giảm khả năng phán đoán và khả năng chăm sóc trẻ sơ sinh.
Methadone
Methadone có thể gây ra an thần, suy hô hấp và rút ở những trẻ ăn phải qua sữa mẹ.
Ở liều cao hơn, điều này là đủ để gây tử vong. Tuy nhiên, một số báo cáo cho thấy rằng có thể dùng tới 20 milligam mỗi ngày trong khi cho con bú, trong khi những người khác cho thấy tối đa 80 mg mỗi ngày. Nên theo dõi nồng độ Methadone trong sữa mẹ và máu của bé nếu mẹ uống hơn 20 mg methadone mỗi ngày. Buprenorphine đã được đề xuất như một giải pháp thay thế an toàn hơn.
Rượu
Uống rượu trong khi cho con bú không được khuyến cáo. Nếu bạn đã kiêng rượu thành công trong khi mang thai, đừng bắt đầu uống rượu nữa trong khi cho con bú. Nếu bạn đã uống rượu trong khi mang thai, con bạn có nguy cơ bị rối loạn phổ rượu bào thai [FASD], vì vậy hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn càng sớm càng tốt về việc giới thiệu con bạn để can thiệp sớm, có thể giúp con bạn học tập và phát triển.
Nghiên cứu cho thấy trẻ sơ sinh bú sữa mẹ sau khi mẹ đã có một hoặc hai loại đồ uống có thể có kích động, kiểu ngủ kém, và giảm lượng sữa uống, và mẹ có thể đã giảm thải sữa. Có một ly rượu vang hoặc bia mỗi ngày và chờ đợi 2 đến 2,5 giờ trước khi điều dưỡng được cho là không có khả năng gây ra vấn đề. Nói chung, rượu có hại cho não và cơ thể của mọi người bất kể tuổi tác của họ, vì vậy hãy ghi nhớ điều này và hành động có trách nhiệm.
Thuốc giảm đau
Có nhiều thuốc giảm đau trên thị trường, từ các loại thuốc không bán theo toa đến thuốc theo toa. Một số được biết là làm tăng nguy cơ trầm cảm thần kinh ở trẻ tiếp xúc qua sữa mẹ. Nói chuyện với bác sĩ của bạn về các lựa chọn thay thế an toàn nhất cho bạn, và xem xét lựa chọn thay thế không thuốc để giảm đau, ít nhất là trong khi cho con bú.
Cafein
Caffeine là một trong những loại thuốc được chấp nhận rộng rãi nhất của chúng tôi, vì vậy ít được viết về tác dụng của trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, nghiên cứu cho biết nó xuất hiện trong sữa mẹ ngay sau khi người mẹ uống nó. Đối với lượng caffeine cao, trẻ sơ sinh đã tăng kích thích và các mô hình giấc ngủ kém. LactMed nói rằng các chuyên gia khuyên các bà mẹ nên tự giới hạn đến 300 mg caffein mỗi ngày. Hàm lượng caffein của đồ uống thay đổi, vì vậy, có thể chỉ có từ hai đến ba tách cà phê pha. Cũng xem xét nước soda, trà đá và các nguồn khác.
Nicotine và hút thuốc
Nếu bạn hút thuốc xung quanh em bé, bạn đang tăng nguy cơ mắc các chứng bệnh như đột tử ở trẻ sơ sinh [SIDS] và hen suyễn, bất kể bạn đang cho con bú hay không. Bỏ hút thuốc là rất khuyến khích. Tuy nhiên, sử dụng các miếng dán nicotin và các chất thay thế khác cũng mang nicotine cho em bé qua sữa mẹ, và đó là chất nicotin được cho là có trách nhiệm đối với nguy cơ SIDS. Thay vào đó, Bupropion được cho là an toàn, hoặc người mẹ có thể ngừng hút thuốc mà không cần dùng thuốc.
Suy nghĩ cuối cùng
Hãy nhớ rằng, khuyến nghị hiện tại là cho con bú sữa mẹ để cung cấp cho bé sự khởi đầu tốt nhất có thể trong cuộc sống. Nhưng hãy thành thật với chính mình về việc liệu nó có thực sự mang lại sự khởi đầu tốt nhất hay không.
Hãy thảo luận chi tiết về việc sử dụng rượu và ma túy của bạn với bác sĩ và làm theo lời khuyên của họ đối với lá thư , đặc biệt là về cai nghiện .
> Nguồn:
> LactMed: Cơ sở dữ liệu TOXNET. Thư viện Y khoa Quốc gia Hoa Kỳ. //toxnet.nlm.nih.gov/newtoxnet/lactmed.htm.