Thế nào là hệ thống lắp ghép lỗ và trục cơ bản

Dung sai được ký hiệu là T [Tolerance] và có các công thức tính dung sai [ công thức tính sai lệch giới hạn ] như sau:

Dung sai kích thước trục : Td= dmax dminhoặc Td= es ei

Dung sai kích thước lỗ : TD= Dmax Dminhoặc TD= ES EI

Trong đó:

• Dmax,dmaxlà kích thước gới hạn lớn nhất của lỗ và trục.
• Dmin, dminlà kích thước giới hạn nhỏ nhất của lỗ và trục.

Dung sai luôn luôn có giá trị dương. Trị số dung sai càng nhỏ thì phạm vi cho phép sai số của sản phẩm cũng càng nhỏ, yêu cầu độ chính xác khi chế tạo kích thước càng cao, độ ăn khít cũng cao hơn. Ngược lại nếu trị số dung sai này càng lớn thì yêu cầu độ chính xác chế tạo có độ chính xác cũng thấp. Như vậy dung sai đặc trưng cho độ chính xác yêu cầu của kích thước hay còn gọi là độ chính xác thiết kế.

Trên thực tế, trên bản vẽ chi tiết người thiết kế chỉ ghi kích thước danh nghĩa và kề sau đó là các sai lệch giới hạn [sai lệch giới hạn trên ghi ở phía trên, sai lệch giới hạn dưới ghi ở phía dưới].

Khi gia công kết cấu thép, gia công cơ khí bằng sắt thép, người thợ sẽ phải nhẩm tính ra các kích thước giới hạn chi tiết, từ đó đối chiếu với kích thước đo được [ hay còn gọi là kích thước thực tế] của chi tiết đã gia công và đánh giá chi tiết này đã đạt yêu cầu hay chưa đạt yêu cầu.

Ngoài việc tìm hiểu dung sai là gì,.Hãy cùng tham khảo bài viết khác về tiêu chuẩn en ngay phía đương link dưới nhé. Có lẽ sẽ giúp bạn thêm phần nào mở mang kiến thức đó.

Tiêu chuẩn EN là gì?

Dung sai lắp ghép

Khi đã tìm hiểu được dung sai là gì, chúng ta cùng tìm hiểu tiếp về dung sai lắp ghép nhé bạn ơi

Dung sai lắp ghép gồm hai hay một số chi tiết phối hợp với nhau một cách cố định [đai ốc vặn chặt vào bulong] hoặc di động [pit tông trong xi lanh] thì tạo thành mối ghép. Những bề mặt mà dựa theo chúng các chi tiết phối hợp với nhau gọi là bề mặt lắp ghép. Bề mặt lắp ghép thường là bề mặt bao bên ngoài và bề mặt bị bao bên trong.

Nắm được khái niệm dung sai lắp ghép là gì rồi, bạn đã tìm hiểu kỹ xem có những loại dung sai lắp ghép nào chưa, nếu chưa thì hãy cùng chúng tôi khám phá tiếp ngay phần dưới đây nữa nhé.

Dung sai lắp ghép then

Dung sai then hay còn có tên gọi khác là dung sai lắp ghép then. Dung sai lắp ghép then được sử dụng rất phổ biến để cố định các chi tiết trên trục như bánh răng, bánh đai, tay quay và thực hiện chức năng truyền mômen xoắn hoặc dẫn hướng chính xác khi các chi tiết cần di trượt trục dọc. Then có nhiều loại : then bằng, then bán nguyệt.

Dung sai kích thước và lắp ghép của then bằng và bán nguyệt được quy định theo TCVN4216 ÷ 4218-86.

Hình trên là mặt cắt ngang của khớp chìa khóa. Với chức năng truyền và hướng dẫn mô-men xoắn, lắp ráp chính được thực hiện theo bề mặt bên và kích thước b. Sau đó được trang bị rãnh trục và rãnh bạc [bánh răng hoặc thắt lưng]. Dung sai kích thước phù hợp được kiểm tra theo tiêu chuẩn dung sai lắp ráp bề mặt nhẵn TCVN2244-99.

Miền dung sai kích thước b của then được chọn là h9.

Miền dung sai kích thước b của rãnh trục có thể chọn là N9 hoặc H9.

Miền dung sai kích thước b của rãnh bạc có thể chọn là JS9 hoặc D10.

Dung sai lắp ghép then hoa

Tiếp đến chúng ta hãy cùng tìm hiểu dung sai lắp ghép then hoa là gì, khái niệm về mỗi ghép cũng như kích thước của dung sai lắp ghép bánh răng ngay phía dưới đây nhé.

Khái niệm về mối ghép

Trong thực tế, khi cần truyền mômen xoắn lớn và yêu cầu độ chính xác định tâm cao giữa trục và bạc thì mối ghép then không đáp ứng được mà ta phải sử dụng mối ghép then hoa.

Mối ghép then hoa có nhiều loại : then hoa dạng răng hình chữ nhật, răng hình thang, răng hình tam giác, răng thân khai.

Dung sai kích thước

Lắp ghép then hoa chỉ thực hiện theo 2 trong 3 yếu tố kích thước d, D và b.

Khi thực hiện đồng tâm theo D thì bạn nhớ hãy lắp ghép theo D và b.

Khi thực hiện đồng tâm theo d thì bạn hãy nhớ lắp ghép theo d và b.

Khi thực hiện đồng tâm theo b thì bạn hãy nhớ chỉ lắp ghép theo b.

TCVN2324-78 quy định dãy miền dung sai của các kích thước lắp ghép như trong 2 bảng dưới. Sai lệch giới hạn ứng với các miền dung sai tra theo TCVN2245-99, bảng 1 và 2 [phụ lục 1]. Những miền dung sai có đóng khung là những miền dung sai sử dụng ưu tiên.

Tùy thuộc vào phương pháp thực hiện hai yếu tố trục chính đồng tâm, chúng tôi chọn miền dung sai cho kích thước lắp ráp. Sự kết hợp của các miền dung sai kích thước lỗ chân lông và trục chính có thể tạo thành một loạt các loại lắp đặt đáp ứng việc sử dụng chức năng của khớp trục chính.

Bảng tra dung sai lắp ghép

Chúng tôi đã tổng hợp về bảng tra dung sai lắp ghép cũng như giáo trình dung sai lặp ghép kỹ thuật đo lường trong file PDF dưới đây. Bạn có thể tham khảo hoặc tải bản PDF về để nghiên cứu cũng như học hỏi thêm. Từ đó trau rồi, nâng cao kiến thức cho bản thân.

DOWNLOAD file PDF Giáo trình dung sai lắp ghép và kỹ thuật đo lường trong xây dựng.

Trong file PDF này có cả cách đọc dung sai cũng như cách tra dung sai lắp ghép cực kỳ chi tiết. Bạn có thể từ từ và tham khảo nhé.

Tin xây dựng với bề dày kinh nghiệm kiến thức ngành xây dựng. Chúng tôi với đội ngũ kỹ sư nhiều năm kinh nghiệm, am hiểu sâu sắc về lĩnh vực xây dựng. Hi vọng sẽ mang đến cho bạn những thông tin hữu ích nhất. Bạn cũng có thể ghé thêm website blogtrangtri.com để tham khảo thêm các kiến thức nội thất tại đó cũng vô cùng hữu ích.

Với bài chia sẻ này của chúng tôi, hi vọng bạn đã nắm được dung sai là gì, công thức tính dung sai ra sao, dung sai lắp gép như thế nào. Cảm ơn bạn đã quan tâm đến bài viết của tin xây dựng. Hẹn gặp bạn ở những chia sẻ tiếp theo nhé. Xin cảm ơn