Đã bao giờ bạn tự hỏi tại sao nhạc sĩ dở tệ luôn luôn giành chiến thắng trong cuộc thi Eurovision Song Contest, hoặc làm thế nào mà những chính trị gia không đủ năng lực lại được bầu?
Trong khi các nhà khoa học khác đi vào vấn đề hiển nhiên thì Richard Wiseman lại bận rộn khám phá những yếu tố bí mật của sự quyến rũ, khám phá tính cách con người được hình thành như thế nào khi chúng ta sinh ra và kiểm tra tại sao mọi người thường bỏ qua những dấu hiệu rõ ràng nhất của sự phản bội đối tác của mình. Sử dụng các phương pháp khoa học điều tra các chủ đề khác thường thu hút sự quan tâm của công chúng cũng như cộng đồng khoa học, Tâm lý học hài hước mang đến hiểu biết mới cho những phần chưa được khám phá của tâm trí con người và đưa chúng ta đến những nơi các nhà khoa học chính thống sợ bước đến. Cuốn sách có thể so sánh với Kinh tế học hài hước, nhưng mang tính dân túy và hài hước hơn rất nhiều.
Cuốn sách hàm chứa những nghiên cứu, thí nghiệm độc đáo, dị thường của những nhà khoa học tò mò nhất trên thế giới. Trong đó có rất nhiều điều chúng ta cũng thường xuyên tự hỏi mỗi ngày. Mỗi chương sách hé lộ một mảng tâm lí học bí mật nằm dưới những khía cạnh khác nhau trong cuộc sống của chúng ta, từ sự lừa dối cho đến việc ra quyết định, từ tính ích kỉ cho đến sự mê tín. Trong quá trình này, chúng ta sẽ bắt gặp một vài mảnh ghép ưa thích về sự kì lạ nhưng hấp dẫn.
Liệu tên của những đứa trẻ có ảnh hưởng tới cuộc đời của chúng hay không? Các thống kê xã hội đã cho thấy, những đứa trẻ có tên tiêu cực, thường xuyên nhận được cái nhìn tiêu cực từ bố mẹ, người xung quanh khi trưởng thành có tỷ lệ phạm tội cao hơn những đứa trẻ có tên tích cực và nhận được cái nhìn tích cực từ những người xung quanh.
Liệu số vụ tự tử có liên quan đến các bài báo, truyền hình về các vụ việc có liên quan đến tự tử không? Các thống kê xã hội đã cho thấy, trong hai tuần sau khi có một bài báo, thông tin truyền hình về một vụ tự tử, thì số lượng các vụ tự tử tăng cao đột biến, đặc biệt nếu các thông tin, bài báo đó mô tả cụ thể hình thức tự tử.
Đàn ông và phụ nữ có sự hài hước khác nhau trước các câu chuyện cười như thế nào? Các nghiên cứu chỉ ra rằng, đàn ông thường cười trước những câu chuyện có những phụ nữ ngớ ngẩn và phụ nữ thích những câu chuyện cười có những gã đàn ông ngu ngốc.
Liệu có thật có người sinh ra đã may mắn, và nhiều người thì “xui tận mạng” suốt cuộc đời không? Liệu mọi người có thể thay đổi vận may của mình không? Các nghiên cứu cho thấy, bạn có thể thay đổi vận may của mình. Những người may mắn là những người luôn vui vẻ, năng động và biết tạo ra cơ hội cho chính mình. Ngược lại, những người kém may mắn là những người hay lo lắng, lúng túng, khép kín và không sẵn sàng đón nhận cơ hội đến với mình.
Mỗi chương của sách sẽ là một cánh cửa mở ra hàng loạt những nghiên cứu dị thường của những nhà khoa học tò mò, giúp cho lá cờ của ngành khoa học không chính thống này được tiếp tục tung bay cũng như mang đến cho độc giả những hiểu biết mới lạ về ngành khoa học đặc biệt, tính chất công việc của các nhà khoa học cũng như tự khám phá ra nhiều điều thú vị của cuộc sống quanh mình.
Tâm lý học hài hước theo mình đây là một quyển sách về tâm lý học khá hay cho người ai đam mê tìm hiểu về tâm lý học khoa học. Quyển Tâm lý học hài hước của tác giả Richard Wiseman trình bày khá nhiều về các hiện tượng tâm lý trong cuộc sống như việc tin vào chiêm tinh học, sự may mắn của mỗi người – tại sao người sinh ra vào mùa hè lại may mắn hơn người sinh ra vào mùa đông và vô vàng các nghiên cứu khác tất cả được đưa dẫn chứng rõ ràng về những nghiên cứu đã được thực hiện.
Bên dưới bài viết này mình sẽ giới thiệu sơ lược về những nội dung chính của quyển sách và tại sao đây là một quyển sách tâm lý học đáng mua.
Giới thiệu tác giả Richard Wiseman
Richard J. Wiseman sinh ngày 17 tháng 11 năm 1966, ông là giáo sư về tâm lý học hiểu biết công chúng tại đại học Hertfordshire của nước Anh.
Ông là tác giả của nhiều quyển sách như là Guidelines for Testing Psychic Claimants, Guidelines for Extrasensory Perception Research, Parapsychology,…Trong đó Parapsychology [Tâm Lý Học Hài Hước] là quyển sách khá nổi tiếng đã được dịch ra nhiều ngôn ngữ trên thế giới.
Một số nội dung chính của sách Tâm Lý Học Hài Hước
Sách được chia làm 6 chương với mỗi chương là bàn về một khía cạnh tâm lý được tác giả chứng minh kỹ lưỡng thông qua những nghiên cứu khoa học. Sau đây là một số ý chính mà tác giả truyền tải tại các chương:
Chương 1. Ngày sinh của bạn thực sự cho biết điều gì về bạn? Ngành khoa học mới của Tâm lý học thời gian
Ở chương đầu tiên tác giả bàn về vấn đề của chiêm tinh học giải thích tại sao mọi người lại tin vào chiêm tinh học và nghĩ chiêm tinh học là đúng đối với họ. Các công trình nghiên cứu đã chỉ ra rằng cách mà thuật chiêm tinh lừa bịp mọi người cũng như chứng minh về việc không có khoa học thực sự gắng liền với ngày sinh của một người.
Bên cạnh đó là các khoa học về nghiên cứu thời gian và trí. Những tác động của ánh sáng đối với nhận thức về thời gian của con người.
Trong chương này tác giả cũng đề cập đến chủ để sự may mắn của mỗi người với tiêu đề “Sinh ra đã may mắn?”. Một số công trình nghiên cứu để chứng minh sự may mắn hoặc may rủi là ngẫu nhiên hay có cách giải thích khoa học hay nghiên cứu tính cách có ảnh hưởng đến sự may mắn hay không?
Tiếp theo là nghiên cứu về sự can thiệp của cha mẹ về ngày sinh của chúng ta nghĩa là có thể họ đã khai một ngày sinh khác so với thực để để vì một lợi ích hay vấn đề nào đó.
Chương 2. Tin người nhưng không phải tin mọi điều họ nói: Tâm lý học lừa dối và mánh khóe
Chương tiếp theo tác giả nghiên cứu chủ yếu về đâu là nụ cười chân thật và đâu là nọ cười giả tạo. VD: đối với nụ cười chân thật phần da quanh mắt sẽ có nếp nhăn và ngược lại phần da đó sẽ căng đối với nụ cười giả dối. Tất cả đã được tác giả chứng minh thông qua những nghiên cứu thực tế.
Trong chương này tác giả cũng đưa ra các công trình nghiên cứu về ngôn ngữ của sự nói dối. VD: khi người nói thật họ sẽ nói về sự cảm nhận của bản thân khá nhiều [từ: “tôi”], ngược lại người nói dối họ sẽ tập chung vào chi tiết của câu chuyện và ít đề cập để cảm nhận của bản thân.
Bên cạnh đó là nghiên cứu về sự tác động đến não bộ, tác giả chứng minh cho chúng ta thấy rằng chúng ta có thể lừa dối não của mình để thêm những sự kiện hoặc thông tin không có thật nhưng não chúng ta sẽ nghĩ rằng là thật và chúng ta đã từng trải qua.
Phần cuối của chương 2 tác giả giải mã cho chúng ta về hiện tượng ma quỷ xảy ra nguyên nhân có thể do những âm thanh có tần số thấp tạo ra. Ông đã chứng minh qua nghiên cứu thực tế khi tự tạo ra một địa điểm trông ma quái để lừa những người tham gia sau đó là đưa họ những phiếu khảo sát.
Chương 3. Tin vào sáu điều bất khả thi trước bữa sáng. Tâm lý học khám phá về “trạng thái lấp lửng”
Tại chương 3 tác giả chứng minh về những gì mê tính gây ảnh hưởng đến chúng ta cũng như nền kinh tế. Nghiên cứu về số 13 có thực sự xui cho người liên quan hay không? Sự mê tính ảnh hưởng đến tỉ lệ tử vong như thế nào?
Chương 4. Thay đổi quyết định: KHoa học kỳ lạ về quyết định
Ở chương 4 tác giả đã cho thấy về những yếu tố tác động đến quyết định mua hàng của khách hàng, nghiên cứu về những tác nhân ngầm có thực sự ảnh hưởng quyết định mua hàng hay không?
Nghiên cứu về những người có ngoại hình dễ nhìn thì nếu phạm cùng tội với người có ngoại hình kém hơn thì ai sẽ là người nhận mức án cao hơn? Bên cạnh đó là một số nghiên cứu về cảm nhận tích của của mọi người đối với một người nào đó thông qua ngoại hình.
Một nghiên cứu mình thấy khá hay ở chương 4 khi tác giả nghiên cứu về việc khi nào chúng ta thấy một ai đó hấp dẫn hơn. Ở đây tác giả đưa ra luận điểm rằng con người sẽ thấy người khác hấp dẫn hơn khi tim đập nhanh hơn từ đó ông đã tiến hành thí nghiệm trên cây cầu cao và lắc lư khi đó nhịp tim con người sẽ cao một cách tự nhiên, sau đó nhà nghiên cứu sẽ đưa một số người khác giới tiếp cận để nghiên cứu xem bao nhiêu phần trăm đối phương sẽ muốn có số điện thoại. Và ông đã chứng minh điều này là đúng, tương tự nó cũng đúng trong các buổi nhạc rock, tàu lượn hoặc bộ phim kinh dị.
Hay một nghiên cứu khá thú vị về việc bản giới thiệu của một người phụ nữ sẽ thu hút đối phương hơn khi được viết bởi một người đàn ông? Khi viết bản giới thiệu thì sự cân bằng giữa giới thiệu về bản thân và đề cập mong muốn với đối phương là tỷ lệ bao nhiêu?
Chương 5. Những tìm kiếm khoa học về câu chuyện hài hước nhất thế giới: Những khám phá về tâm lý học hài hước
Chương 5 tác giả tập trung vào việc tìm ra đâu là câu chuyện hài hước nhất thế giới và làm sao để viết được một câu chuyện hài hước.
Bên cạnh đó tác giả cũng nghiên cứu về bán cầu não sẽ như thế nào khi nghe những câu chuyện cười. Những người tổn thương não có cảm thấy buồn cười khi nghe những câu chuyện cười không?
Chương 6. Tội đồ hay vị thánh? Tâm lý học về sự giúp đỡ
Giống với tên chương ở chương cuối này tác giả nghiên cứu về sự giúp đỡ để giải về khi một người cần sự giúp đỡ thì họ ở nơi đông người hay ở nơi vắng người sẽ có khả năng được giúp hơn?
Giải thích hiện tượng vì sao chúng ta giúp đỡ những người có đặc điểm giống chúng ta như ngày sinh, hoàn cảnh,…và liên quan gì đến mặt di truyền của tiến hóa.
Ở nghiên cứu cuối cùng khép lại sách Tâm lý học hài hước thì tác giả nghiên cứu để tìm ra đâu là quốc gia có nhịp độ sống nhanh nhất thông qua ông nghiên cứu tốc độ đi bộ trung bình của người dân.
Theo quan điểm cá nhân sau khi đọc quyển sách Tâm Lý Học Hài hước thì mình thấy đây là quyển sách khá hay về tâm lý, tại đây những vấn đề tâm lý hay hiện tượng diễn ra trong cuộc sống hằng ngày tác giả đã có những nghiên cứu khoa học cụ thể để chứng minh chúng.
Theo cảm nhận bản thân quyển sách này cực kỳ phù hợp với ai đam mê về tâm lý học cũng như muốn nghiên cứu chuyên sâu.