Bị kiến ba khoang đốt rất nguy hiểm, vì vậy khi gặp hiện tượng này cần ngay lập tức tìm cách xử lý. Làm gì khi bị kiến ba khoang đốt? Cùng Khaibaoyte tìm hiểu những thông tin hữu ích sau để có những giải pháp kịp thời.
1. Dấu hiệu kiến ba khoang cắn
Một số dấu hiệu nhận biết bị kiến ba khoang cắn mọi người cần lưu ý sau:
- Mức độ viêm da từ nhẹ đến nặng tuỳ theo độc chất của kiến ba khoang xâm nhập qua da.
- Dấu hiệu trên da có nhiều dạng: rát đỏ, thành vệt, thành đám,… Phần da có mụn nước, mụn nhỏ li ti ở giữa,..
- Các tổn thương sẽ tiếp tục xuất hiện nếu người bị cắn gãi ngứa quệt ra vùng da lành.
- Người bị kiến cắn có thể gặp cảm giác rát bỏng tại chỗ, có thể sốt nhẹ, nổi hạch.
2. Kiến ba khoang cắn có nguy hiểm không?
Độc tính trong kiến ba khoang mạnh gấp 12 – 15 lần nọc của rắn hổ mang do có chứa độc tố Pederin [C24H43O9N]. Tuy nhiên, do khi cắn, lượng tiếp xúc ngoài da và rất nhỏ nên chưa đủ mạnh để gay chết người. Tổn thương trên da còn dễ nhầm với tổn thương giống bệnh zona thần kinh.
Mặc dù không nguy hiểm như bị rắn cắn nhưng những tổn thương trên da nếu không được xử lý kịp thời có thể dẫn đến loét, rỉ dịch và gây nhiễm trùng. Những tổn thương chỉ gây đau rát, ngứa ngáy nhưng có trường hợp bị sốt, nổi hạch hay biến chứng dẫn tới nhiễm trùng toàn thân.
3. Cách xử lý khi bị kiến ba khoang đốt
Theo lời khuyên của các bác sĩ, khi bị kiến ba khoang đốt cần xử lý vết đốt trước để tránh tổn thương nặng cho da, sau đó tìm cách đến cơ sở y tế.
Trong nhà luôn có sẵn 3 loại: Cồn 70 độ, mỡ corticoid và kem phenaegan để phòng trường hợp bị côn trùng nhất là kiến ba khoang tấn công. Các bước xử lý như sau:
Bước 1: Rửa sạch vùng da bị tổn thương bằng cồn 70 độ. Nếu rửa kỹ sẽ giảm bọng nước do nọc độc kiến mang lại.
Bước 2: Bôi mỡ corticoid [4-6 lần một ngày].
Bước 3: Bôi kem phenaegan [8-10 lần một ngày]. Khi bôi cần miết mạnh thuốc vào vùng da bị đốt cho đến khi khô thuốc. Điều nay giúp kem thẩm thấu tổt hơn.
Nếu thấy tình trạng nặng cần đến ngay bác sĩ Da liễu để tránh những biến chứng không đáng có.
Tuyệt đối không tự ý mua thuốc theo cách điều trị zona, thuốc màu, lá cây hay các biện pháp dân gian khác có thể khiến cho các vết loét lan rộng, nhiễm trùng rất nguy hiểm.
Gợi ý: một số bạn đọc đã gợi ý mua thuốc Fucidin H 15g chứa antibiotic/corticosteroid [ thương hiệu LEO logo con sư tử] để bôi khi bị kiến ba khoang căn cũng khá là hiệu quả, ngày bôi 3 lần khoảng 3 4 ngày là sẽ lành lại, các bạn có thể thử nhé [ tốt nhất nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng]
4. Làm gì khi gặp kiến ba khoang?
Loại kiến này chứa các độc tố không giống các loại kiến thông thường, do đó cần có cách xử lý khi gặp phải
- Không dùng tay nghiền, chà xát kiến để tránh độc tố tiết ra nguy hiểm.
- Nếu không may bị dính độc kiến, không gãi hay chà mạnh vào vùng da đó. Không cho các vùng da lành tiếp xúc với vùng da bị dính độc.
- Ngay khi bị dính độc, ngay lập tức rửa sạch vết thương càng sớm càng tốt.
- Nếu tay lỡ dính độc do đập kiến ba khoang, cần ngay lập tức rửa tay bằng xà phòng.
- Trường hợp da bị tổn thương nặng, lan rộng cần đi khám ngay, không tự ý dùng thuốc.
5. Kiến ba khoang cắn có lây không?
Khi bị loại kiến này cắn, mụn nước hay vết lở loét trên da là do huyết thanh của cơ thể và không lây cho người khác. Tuy nhiên, tay chúng ta gãi lên vết thương sẽ gây trầy xước, tổn thương sâu hơn. Dù không lây lan sang người khác nhưng lại khiến vết thương lan rộng trên khắp cơ thể. Do đó, cần phải cẩn trọng để tránh vết thương bị lan rộng, nhiễm trùng.
6. Cách phòng kiến ba khoang
- Kiến ba khoang hoạt động mạnh nhất vào mùa mưa nên cần đóng cửa ra vào và cửa số khi trời tối.
- Trước khi đi ngủ cần thả màn chống muỗi, kiểm tra chăn chiếu, giường gối. Cần giũ sạch quần áo trước khi mặc.
- Thường xuyên kiểm tra giường ngủ và khu vực quanh nhà xem có kiến ba khoang không.
- Luôn vệ sinh dọn dẹp nhà cửa sạch sẽ, gọn gàng.
- Cây cối xung quanh nhà cần cắt tỉa lùm xùm để tránh kiến.
7. Cách diệt kiến ba khoang
7.1. Sử dụng thuốc diệt côn trùng
Chất hoá học trong thuốc diệt côn trùng sẽ khiến kiến tê liệt thần kinh và chết. Ngoài ra, mùi thuốc sẽ khiến kiến ba khoang khó chịu và tránh xa.
Khi xịt lưu ý xịt ở những nơi như gầm giường, gầm tủ, hốc kệ. Đảm bảo đeo khẩu trang, găng tay cẩn thận và chọn loại có nguồn gốc rõ ràng. Chú ý không xịt nhiều để tránh ảnh hưởng đến sức khoẻ.
7.2. Vợt muỗi
Nếu không thích mùi thuốc hoá học thì vợt muỗi là một cách hiệu quả. Khi sử dụng vợt muỗi, kiến lọt vào sẽ bị điện giật và nổ. Tuy vợt muỗi sử dụng ở mọi nơi nhưng tuổi thọ không cao và nếu không cẩn thận có thể bị điện giật vào màng lưới.
7.3. Treo sả hoặc xạ hương
Sả và xạ hương là những loại cây thảo mộc, mùi thơm mạnh mà côn trùng rất ghét. Cách đuổi kiến này tuy thủ công nhưng khá đơn giản, an toàn, khá phổ biến.
7.4. Đèn thu hút côn trùng
Do kiến có đặc tính hướng sáng, do đó khi sử dụng đèn huỳnh quang phát sáng sẽ thu hút côn trùng. Khả năng tiêu diệt kiến ba khoang và các côn trùng nhỏ có thể tới 90 – 98 %.
Hy vọng, những thông tin trên sẽ giúp bạn nắm bắt được cách xử lý kịp thời khi bị kiến ba khoang đốt. Ngoài ra, các thông tin trong bài cũng giúp bạn phòng tránh cũng như cách tiêu diệt loại kiến một cách hữu ích.
Độc tố trong kiến khoang mạnh gấp 12-15 lần nọc rắn hổ
Nửa tháng qua, mỗi ngày Bệnh viện Da liễu TP Hồ Chí Minh tiếp nhận khám và điều trị từ 80-100 trường hợp bị viêm da tiếp xúc dị ứng do kiến ba khoang.
Trong khi đó, tỷ lệ người dân đến khám vì kiến ba khoang tại Bệnh viện Da liễu Trung ương cũng tăng nhẹ thời gian gần đây.
BS Quách Thị Hà Giang, Phó Trưởng khoa Khám bệnh, Bệnh viện Da liễu Trung ương cho biết, thực chất, kiến khoang không đốt người, nếu người dân vô tình giết kiến trên cơ thể thì chất độc có trong kiến sẽ khiến da bị tổn thương.
Người dân bị viêm da tiếp xúc do kiến khoang chủ yếu do vô tình tiếp xúc với chất tiết pederin có trong kiến khoang.
Các tổn thương do kiến khoang gây ra ban đầu rất nhỏ, tuy nhiên nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời có thể nặng hơn rất nhiều. “Thông thường nếu bị dính ít chất độc của kiến khoang thì tổn thương khu trú ít hơn và thường ổn định trong vòng 5-7 ngày”, BS Giang cho biết.
Sai lầm trong điều trị viêm da do độc tố kiến ba khoang
Trong cơ thể kiến khoang có chứa độc tố pederin, độc tính mạnh gấp 12-15 lần nọc của rắn hổ. Tuy nhiên, nếu chúng ta biết xử lý đúng cách thì ngay cả khi đã bị dính độc tố kiến khoang cũng không quá nguy hiểm. Chính những sai lầm hoặc xử lý chậm đã khiến cho độc tố lan rộng và gây nên những hậu quả nghiêm trọng.
BS Quách Thị Hà Giang cho biết, do không biết được tổn thương nào do kiến ba khoang, nhiều người dân tự ý điều trị tại nhà. Người ra hiệu mua tuýp thuốc chữa côn trùng, người đắp lá, thận chí dùng gạo, đậu xanh giã nát lấy nước bôi…
“Những biện pháp này có thể làm cho vết thương bội nhiễm, nhiễm trùng, loét, tăng sắc tố sau viêm thời gian dài. Tổn thương lan rộng sang vị trí khác ngoài vị trí tiếp xúc ban đầu, bệnh nhân có thể tổn thương vùng da khác, ảnh hưởng sức khỏe bệnh nhân”, BS Giang cho hay.
Vậy làm thế nào phân biệt độc tố trong kiến ba khoang với bệnh lý khác như zoa thần kinh, BS Giang cho biết, khi dính phải độc tố trong kiến khoang, da sẽ phồng rộp thành vệt dài, đám nhỏ, mụn nhỏ li ti, có bọng nước, khi vỡ có thể gây loét, mưng mủ, cảm giác đau rát như bị bỏng, bệnh nhân có thể bị sốt, nổi hạch ở vùng lân cận…
Cách xử trí đúng khi phát hiện ra kiến khoang là người dân không nên dùng tay bắt trực tiếp, tốt nhất nên dùng giấy hoặc đeo găng tay lấy kiến đi, tuyệt đối không chà xát để tránh làm chất tiết của kiến lan rộng. Không tự ý điều trị, không đắp bài thuốc dân gian khiến thời gian hồi phục lâu hơn.
Khi xác định dính độc tố kiến ba khoang, bác sĩ tư vấn có ba cách để xử trí vết thương: rửa sạch bằng nước; bằng nước muối sinh lý hoặc bằng xà phòng để giảm bớt độc tố tiếp xúc với da. Nếu tổn thương nhiều nặng nên đến cơ sở chuyên khoa da liễu để được chẩn đoán.
Để phân biệt tổn thương do kiến khoang gây ra với bệnh zona, BS. Giang chỉ rõ, với zona thì mụn nước, bọng nước mọc thành chùm, khu trú một bên cơ thể, theo vị trí phân bổ dây thần kinh của cơ thể, hay gặp ở bệnh nhân suy giảm miễn dịch, thể trạng yếu.
Còn viêm da tiếp xúc do kiến ba khoang, thường bệnh nhân thấy nóng rát trước sau đó thì xuất hiện rát đỏ, mụn nước tổn thương đi theo thành từng vệt. Khi bệnh nhân gãi chà xát thì lan sang các vị trí khác, chủ yếu là cảm giác nóng rát hơn là cảm giác đau nhức của zona.
LÂM TRẦN