Máy thở là công cụ đưa không khí có thể thở được vào và ra khỏi phổi, tăng nhịp thở cho người bệnh không thể thở được hoặc thở không đủ.
Máy thở không xâm lấn là gì?
Máy thở không xâm lấn thực tế là máy thở hỗ trợ thở máy không xâm lấn. Thở máy không xâm lấn [NIPPV] bao gồm: Thở máy hai mức sức ép dương [BiPAP] và Thở máy sức ép dương liên tục [CPAP].
CPAP [Continuous Positive Airway Pressure] là lắp đặt một sức ép trong trẻo thời kỳ hít vào và thở ra để làm thông những đường thở nhỏ và giữ các phế nang không bị xẹp cuối kỳ thở ra nhằm tới chống lại xẹp đường thở và phế nang do ứ dịch; Tăng cường trao đổi khí; Di chuyển dịch ở trong phế nang bên trong mạch máu; Làm giảm công thở của người bệnh.
CPAP giúp người bệnh tự thở, máy thổi một dòng khí vào phổi bệnh không tự nhiên ra sức ép dương liên tục trên đường thở.
BiPAP [Bilevel Positive Airway Pressure] bao gồm: IPAP: sức ép dương hít vào, tượng trưng cho PSV và EPAP: sức ép dương thở ra, tượng trưng cho PEEP
BiPAP là chế độ thở hỗ trợ hít thở với 2 mức sức ép đường thở: thì hít vào [IPAP] và thở ra [EPAP]. Được thiết kế kèm nhiệm vụ Auto-Trak và IPAP Rise-Time để tạo hiệu quả thông hơi tốt nhất.
Máy thở không xâm lấn. [Ảnh: EMRA].
Khi nào áp dụng máy thở không xâm lấn?
Thở máy không xâm lấn [NIPPV Noninvasive Positive Pressure Ventilation] là phương thức thở mà người bệnh thở tự nhiên nhưng bị ra lệnh một sức ép dương liên tục [CPAP] hay sức ép dương hai mức [BiPAP] trong trẻo chu kỳ hít thở.
Khi áp dụng chế độ thở này bắt buộc người bệnh phải tỉnh táo và cơ hít thở hoạt động được và tránh được phải dùng mode thở xâm lấn mà gây nhiều biến chứng và tác dụng bổ sung người bệnh.
Máy thở xâm lấn là gì?
Máy thở xâm lấn là mô hình thông hơi không tự nhiên qua nội khí quản hoặc canun mở khí quản, phương thức thông hơi xâm lấn trong đó người bệnh thở máy với thể tích lưu chuyển được đặt trước, tần số thở theo tần số tự thở của người bệnh.
Phương thức này kiểm soát được thể tích lưu chuyển của người bệnh nhưng không kiểm soát chặt chẽ được thông hơi phút và sức ép đường thở sẽ thay đổi tùy theo trạng thái cơhọc phổi. Khi áp dụng phương thức này, người bệnh không cần ngừng thở hoàn toàn, do đó không cần áp dụng thuốc giãn cơ.
Bệnh nhân đang áp dụng máy thở xâm lấn. [Ảnh: IMT].
Khi nào áp dụng máy thở xâm lấn?
Máy thở xâm lấn được chỉ định trong nhiều nhất các suy hít thở cấp, trừ các trường hợp cần thông hơi theo phương thức giảm thông hơi phế nang điều khiển.
Ngoài ra, máy còn có được khi người bệnh bị thương tổn phổi cấp do chấn thương đụng dập phổi, do đuối nước, do hít
Bệnh nhân bị giảm thông hơi phế nang do bệnh lý thần kinh cơ, bệnh lý thần kinh trung ương, ngộ độc cũng có thể áp dụng máy này.
Bên cạnh đó còn một số trường hợp máy thở xâm lấn có được như đợt cấp của suy hít thở mạn tính hay sau cấp cứu ngừng tuần hoàn.
Cách dùng của máy trợ thở không xâm lấn và máy thở xâm lấn
Máy trợ thở là máy hỗ trợ hít thở đơn giản, có thể dùng ở nhà, còn máy thở kết cấu phức tạp hơn, thường dùng trong trường hợp người bệnh nặng, mất khả năng hít thở.
Theo thầy thuốc Nguyễn Đăng Khiêm Trưởng khoa Cấp cứu, Bệnh viện Hữu nghị Việt Xô, máy trợ thở là máy hỗ trợ hít thở đơn giản cho những người bệnh có vấn đề về đường thở. Máy này thường có được trong các trường hợp người bệnh bị béo ị, hội chứng ngưng thở khi ngủ.
Cấu tạo và cách hoạt động của máy trợ thở đơn giản nên có thể tự áp dụng tại nhà mà không cần những công cụ phù trợ hoặc đào tạo tập trung sâu. Còn máy thở là máy hỗ trợ hít thở được dùng trong bệnh viện, có kết cấu phức tạp, nhiều tính năng để có thể hỗ trợ cho các người bệnh mất khả năng hít thở do nhiều căn cứ khác nhau, trong đó có căn cứ tổn thương phổi nặng. Sử dụng máy thở chuyên dụng cần có các công cụ phù trợ như oxy, khí nén và người áp dụng phải được đào tạo tập trung sâu về áp dụng máy thở, do đó chỉ có được trong bệnh viện bởi người được đào tạo tập trung sâu và dùng cho những bệnh lý phức tạp.
Máy trợ thở dễ bị lây lan virus corona?
Bác sĩ Trần Văn Phúc Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn cho biết, hiện rất nhiều người nhầm lẫn giữa máy thở và máy trợ thở. Theo thầy thuốc Phúc, máy thở là máy đẩy không khí vào phổi, sau đó người bệnh thở ra, không khí luôn nằm trong một ống kín, dòng chảy vào và khí ra luôn được lọc các sinh vật truyền bệnh trong đó có virus.
Còn với cả hai biến thiên máy trợ thở hiện nay, là biến thiên máy ở bệnh viện và máy áp dụng tại nhà, đều áp dụng nguyên ly tạo áp suất cao để đẩy không khí vào đường thở, thường là thông qua mặt nạ trùm lên mũi. Máy sức ép đường thở dương liên tục, được gọi là CPAP, cung cấp gió lùa liên tục ở áp suất đều đều.
Một số loại máy khác tiên tiến hơn, có thể tăng áp suất để đẩy không khí vào, nhưng sau đó giảm áp suất để cho phép không khí được thở ra, thầy thuốc Phúc nói.
Bệnh nhân mắc Covid-19 cần chú ý khi dùng máy thở, máy trợ thở
Bác sĩ Phúc cho biết thêm, máy trợ thở cũng lọc không khí vào và ra, lọc hết sinh vật truyền bệnh, trong đó có virus. Tuy nhiên, máy trợ thở kết nối với người bệnh bằng mặt nạ úp lên mũi, nó không đảm bảo đủ kín, virus có thể bơm vào môi trường xung quanh, khiến cho người bệnh khác mắc phải virus, nhân viên y tế cũng có thể mắc phải.
Máy trợ thở sẽ đưa đến mũi của người bệnh một gió lùa đủ oxy với sức ép cao. Người bệnh cũng phải thở ra với một sức ép cao tương ứng theo máy, trong khi mặt nạ chùm lên mũi không chắc chắn đảm bảo kín [do sự ráp của tướng diện, do người bệnh móm, do rách mặt nạ].
Điều này khiến cho virus dễ tuyên truyền ra môi trường bên ngoài, có thể gây trạng thái lây lan chéo, đặc biệt là nguy cơ nhiễm bệnh cho nhân viên y tế. Trong trường hợp này, rõ ràng SARS-CoV-2 rất dễ lây lan, thầy thuốc Phúc nhnắm chặt.
Bác sĩ Phúc cảnh báo, để hạn chế lây lan chéo, người bệnh Covid-19 khi dùng máy trợ thở, thiết thực phải nằm trong buồng điều trị sức ép âm đồng thời tuân thủ chặt chẽ các nguyên tắc chống nhiễm trùng. Đó cũng là cơ sở vì sao chuyên gia ưu tiên áp dụng máy thở như sau phương tiện chính điều trị cho các người bệnh.