Hướng dẫn soạn bài một thứ quà của lúa non

Một thứ quà của lúa non: Cốm được viết theo thể tuỳ bút, được rút từ tập "Hà Nội băm sáu phố phường" (1943). Bằng ngòi bút tinh tế nhạy cảm và tấm lòng trân trọng, tác giả đã phát hiện được nét đẹp văn hóa dân tộc trong thứ sản vật giản dị mà đặc sắc ấy. Tech12h xin tóm tắt những kiến thức trọng tâm và hướng dẫn soạn văn chi tiết các câu hỏi. Mời các bạn cùng tham khảo.

A. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM

1. Tác giả:

• Thạch Lam ( 1910- 1942) tại Nội, tên khai sinh Nguyễn Tường Lân là nhà văn nổi tiếng của nhóm Tự lực văn đoàn trước 1945. Ông là một cây bút tế, nhạy cảm trong việc khai thác thế giới cảm xúc cảm giác của con người.
• Văn Thạch Lam rất ít sự kiện, thường là phương tiện để các nhà văn cuốn hút người đọc. ấn tượng sâu sắc mà những câu văn Thạch Lam để lại chính là những dư vị "thấm sâu vào tận gốc lưỡi" trong từng câu văn, từng hình ảnh nhẹ nhàng mà đầy rung cảm. Mỗi câu văn của Thạch Lam đều có khả năng làm rung lên những sợi tơ đàn êm ái trong tâm hồn người đọc, người nghe.

2. Tác phẩm:

• Một thứ quà của lúa non: Cốm được viết theo thể tuỳ bút, được rút từ tập "Hà Nội băm sáu phố phường" (1943). Dựa vào các yếu tố, hình ảnh, sự vật cụ thể như thể kí nhưng bài viết thiên về cảm xúc trữ tình, chú trọng thể hiện cảm xúc, suy nghĩ của tác giả trước các hiện tượng, vấn đề của đời sống.
• "Cốm là thứ quà riêng biệt của đất nước, là thức dâng của những cánh đồng lúa bát ngát xanh, mang trong hương tất cả cái mộc mạc, giản dị và thanh khiết của đồng quê nội cỏ". Bằng ngòi bút tinh tế nhạy cảm và tấm lòng trân trọng, tác giả đã phát hiện được nét đẹp văn hóa dân tộc trong thứ sản vật giản dị mà đặc sắc ấy.

B. Bài tập và hướng dẫn giải

Câu 1: (Trang 162 - SGK Ngữ văn 7 tập 1) Bài tùy bút này nói về cái gì? Để nói về đối tượng ấy tác giả đã sử dụng những phương thức biểu đạt nào? Phương thức nào là chủ yếu? Bài văn có mấy đoạn? Nội dung chính của mỗi đoạn là gì?

Câu 2: (Trang 162 - SGK Ngữ văn 7 tập 1) Đọc đoạn văn từ đầu đến "trong sạch của Trời" và cho biết:

• Tác giả mở đầu bài viết về cốm bằng những hình ảnh và chi tiết nào?
• Những cảm giác ấn tượng nào của tác giả đã tạo nên tính biểu cảm của đoạn văn?

Câu 3: (Trang 162 - SGK Ngữ văn 7 tập 1) Tác giả đã nhận xét như thế nào về tục lệ dùng hồng, cốm làm đồ sêu tết của nhân dân ta? Sự hòa hợp tương xứng của hai thứ ấy đã được phân tích trên những phương diện nào?

Câu 4: (Trang 163 - SGK Ngữ văn 7 tập 1) “Cốm là thức quà riêng biệt của đất nước, là thức dâng của những cánh đồng lúa bát ngát xanh mang trong hương vị tất cả cái mộc mạc giản dị và thanh khiết của đồng quê nội cỏ An Nam”. Em có cảm nhận như thế nào về nhận xét đó của tác giả?

Câu 5: (Trang 163 - SGK Ngữ văn 7 tập 1) Đoạn sau của bài văn (từ không phải là thức quà của người ăn vội đến hết”) bàn về sự thưởng thức cốm. Sự tinh tế và thái độ trân trọng của tác giả đối với việc thưởng thức một món quà bình dị đã được thể hiện như thế nào?

Câu 6: (Trang 162 - SGK Ngữ văn 7 tập 1) Bài văn thể hiện nét đặc sắc của ngòi bút Thạch Lam là thiên về cảm giác tinh tế nhẹ nhàng mà sâu sắc. Em hãy tìm và phân tích một số ví dụ cụ thể trong bài văn để chứng minh nhận xét đó.

LUYỆN TẬP

Câu 2: (Trang 163 - SGK Ngữ văn 7 tập 1) Sưu tầm và chép lại một số câu thơ, ca dao có nói đến cốm.

Phần tham khảo mở rộng

Câu 1: Từ bài Một thứ quà của lúa non: Cốm (Thạch Lam) hãy nêu cảm nhận của em về Cốm bằng một đoạn văn

Hãy nêu ngắn gọn những nội dung chính và chi tiết kiến thức trọng tâm bài học " Một thứ quà của lúa non: Cốm "

B. Bài tập và hướng dẫn giải

A. Hoạt động khởi động

Quan sát các hình ảnh sau và thực hiện yêu cầu ở dưới:

.......................................

B. Hoạt động hình thành kiến thức

2. Tìm hiểu về văn bản

1. Bài tùy bút này nói về điều gì? Chỉ ra những phương thức biểu đạt được sử dụng trong văn bản. Phương thức nào là chính?

.............................................

3. Tìm hiểu về chơi chữ.

Đọc các ví dụ sau đây và trả lời câu hỏi:

...................................................

4. Tìm hiểu chung về chuẩn mực sử dụng từ.

1. Các từ in đậm trong những câu sau đây vi phạm những chuẩn mực sử dụng từ ngữ nào:

...................................................

C. Hoạt động luyện tập

1. Tìm và phân tích một số ví dụ trong bài tùy bút Một thứ quà của lúa non: Cốm để chứng minh nhận định: Nét đặc sắc của ngòi bút Thạch Lam là thiên về cảm giác tinh tế nhẹ nhàng mà sâu lắng.

....................................................

D. Hoạt động hình thành kiến thức.

1. Thạch Lam cho rằng" Cốm không phải thức quà của người vội". Theo em, trong cuộc sống hiện đại hối hả ngày nay, cốm và việc thưởng thức cốm có ý nghĩa như thế nào? Chúng ta nên có thái độ như thế nào với những nét văn hóa truyền thống của dân tộc.