Trong số các triệu chứng của bệnh lao phổi, có lẽ khó chịu và dai dẳng nhất là ho. Để điều trị, bạn cần uống thuốc trong ít nhất 6 tháng. Rất nhiều bệnh nhân trong quá trình điều trị bệnh lao luôn mong muốn nhanh khỏi bệnh và nôn nóng không biết uống thuốc lao bao lâu thì hết ho?
Uống thuốc điều trị lao thường mất từ 6-9 tháng, hoặc thậm chí lâu hơn. Uống thuốc lao bao lâu thì hết ho và vì sao cần điều trị lâu như vậy? Mời bạn cùng Hello Bacsi đi tìm lời giải đáp trong bài viết ngay sau đây nhé!
Triệu chứng ho khi mắc bệnh lao
Bệnh lao là một bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis gây ra. Vi khuẩn lao có thể tấn công bất kỳ bộ phận nào trong cơ thể: phổi, da, hạch, ruột,.., phổ biến nhất là phổi.
Ho kéo dài trên 2 tuần thường là triệu chứng đầu tiên của bệnh lao phổi. Bệnh thường bắt đầu bằng những cơn ho khan khó chịu và dữ dội. Sau đó, triệu chứng ho có xu hướng nghiêm trọng hơn trong nhiều tháng. Theo thời gian, từ ho khan sẽ thành ho có đờm, đôi khi lẫn máu. Trong trường hợp nặng, người bệnh có thể có triệu chứng ho ra máu ồ ạt [hay còn gọi là ho ra máu sét đánh]. Lúc này, nỗi lo của người bệnh về việc uống thuốc lao bao lâu thì hết ho lại càng nhiều hơn.
Các triệu chứng phổ biến khác của bệnh lao bao gồm:
- Đau tức ngực
- Sốt, ớn lạnh
- Đổ mồ hôi
- Ăn mất ngon
- Suy nhược hoặc mệt mỏi
- Sụt cân
- Khó thở nếu nhiễm trùng nghiêm trọng và làm tổn thương phổi.
Ngoài ra, nếu vi khuẩn lao từ phổi lây lan và gây nhiễm trùng ở các bộ phận khác của cơ thể sẽ gây ra một vài triệu chứng khác, tùy vào nơi bị ảnh hưởng.
Điều trị lao nên uống thuốc gì?
Trước khi tìm hiểu uống thuốc lao bao lâu thì hết ho, bạn cũng nên biết khi điều trị lao thì nên uống thuốc gì? Các loại thuốc điều trị lao được kê đơn và thời gian uống sẽ phụ thuộc vào tuổi tác, sức khỏe tổng thể, khả năng kháng thuốc và vị trí nhiễm trùng trong cơ thể.
Bạn sẽ cần dùng nhiều loại kháng sinh khác nhau. Uống kết hợp thuốc sẽ có tác dụng tốt hơn trong việc tiêu diệt tất cả vi trùng lao và ngăn chúng trở nên kháng thuốc.
Các loại thuốc phổ biến nhất được sử dụng để điều trị bệnh lao bao gồm:
- Isoniazid
- Rifampin
- Ethambutol
- Pyrazinamide
Nếu bạn bị lao kháng thuốc, cần phối hợp thêm các thuốc khác nữa để đạt hiệu quả điều trị. Thời gian dùng thuốc lúc này thường kéo dài trong 9-20 tháng, tùy thuộc vào loại phác đồ được sử dụng.
Uống thuốc lao bao lâu thì hết ho?
Bạn có thể sẽ bắt đầu cảm thấy khỏe hơn, hết ho và không còn khả năng lây nhiễm bệnh cho người khác chỉ sau vài tuần điều trị. Khoảng thời gian chính xác sẽ phụ thuộc vào sức khỏe tổng thể của bệnh nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh, nhưng thường là 2 tuần. Dù vậy, cần tối thiểu 6 tháng hoặc lâu hơn để có thể tiêu diệt hết vi khuẩn lao trong cơ thể.
Vì vậy, điều quan trọng không phải là uống thuốc lao bao lâu thì hết ho, mà mục tiêu phải là loại bỏ triệt để vi khuẩn lao. Tuyệt đối không được tự ý ngừng dùng thuốc ngay cả khi đã hết ho, phải hoàn thành phác đồ điều trị. Điều này ngăn ngừa các triệu chứng tái phát và giảm nguy cơ vi khuẩn lao trở nên kháng thuốc.
Sau khi dùng hết thuốc, bạn cũng cần đi khám lại để đảm bảo chắc chắn vi khuẩn lao đã được loại trừ hoàn toàn.
Tại sao phải uống thuốc điều trị lao lâu như vậy?
Như đã nói ở trên, phác đồ điều trị lao có thể kéo dài từ 6-9 tháng thì mới loại bỏ hoàn toàn vi khuẩn lao ra khỏi cơ thể.
Việc ngừng uống thuốc trị lao quá sớm, bỏ liều hoặc không dùng đủ tất cả các loại thuốc theo đúng chỉ định sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn lao còn sống sót bùng phát trở lại và biến đổi để kháng thuốc.
Lúc này, bệnh sẽ nghiêm trọng hơn, kéo dài và khó điều trị hơn. Khi lao kháng thuốc – tức là những loại thuốc cũ không còn tác dụng, bạn phải dùng những loại thuốc mới trong thời gian dài hơn, giá cao hơn với nhiều tác dụng phụ nghiêm trọng hơn. Trong trường hợp này, câu trả lời cho vấn đề uống thuốc bao lâu thì hết ho không phải là 2 tuần hay vài tuần mà có thể kéo dài lên đến vài tháng.
Thậm chí, nhiều người bị lao đa kháng rất khó chữa, không thể khỏi hoàn toàn được. Kháng kháng sinh càng nhiều, sau này khi điều trị bất kể bệnh nào về nhiễm trùng càng khó khăn, thậm chí tử vong vì không có thuốc nào hiệu quả.
Sau khi đã hiểu rõ uống thuốc lao bao lâu thì hết ho, bạn cũng nên lưu ý một số vấn đề sau đây trong quá trình dùng thuốc điều trị bệnh lao:
- Uống thuốc vào cùng một thời điểm mỗi ngày, chẳng hạn như, uống thuốc lao trước khi ăn sáng để hạn chế quên hoặc bỏ lỡ liều.
- Nhờ một thành viên khác trong gia đình hoặc bạn bè xung quanh nhắc nhở việc uống thuốc.
- Bỏ thuốc vào hộp thuốc hàng tuần và để cạnh giường hoặc trong ví, hay những nơi nào mà bạn dễ dàng nhìn thấy nhất.
- Đánh dấu mỗi ngày trên lịch sau khi đã uống thuốc.
- Nếu quên uống thuốc lao 1 ngày, hãy bỏ qua liều đó và dùng liều kế tiếp theo phác đồ điều trị. Sau đó, hãy nói với bác sĩ rằng bạn đã bỏ lỡ một liều thuốc để được hướng dẫn.
- Thăm khám định kỳ và báo cáo bất kỳ tác dụng phụ nào đang gặp phải với bác sĩ.
- Tránh uống rượu khi đang điều trị bệnh lao bởi rượu có thể làm tăng tác dụng phụ và độc tính của thuốc, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến gan.
- Nếu có thai khi đang dùng thuốc điều trị lao, hãy cho bác sĩ biết để thay đổi loại thuốc phù hợp.
Bạn thấy đấy, uống thuốc lao bao lâu thì hết ho không quan trọng bằng việc phải tuân thủ nghiêm ngặt chỉ định điều trị của bác sĩ. Uống thuốc đúng cách, đúng liều lượng theo phác đồ điều trị để tiêu diệt vi trùng lao một cách dứt điểm. Bác sĩ sẽ theo dõi sức khỏe của bạn trong quá trình điều trị để đảm bảo thuốc đang phát huy tác dụng tốt, giúp bạn sớm khỏi bệnh.
Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Xét nghiệm đàm để tìm vi khuẩn lao. Ảnh minh họa. Nguồn: thehealther.com
Vi khuẩn lao chủ yếu gây bệnh ở phổi [lao phổi chiếm trên 80%] nhưng cũng có thể gây bệnh ở bất kỳ bộ phận nào khác trong cơ thể như màng phổi, màng não, thận-tiết niệu, xương khớp, hạch.....
Người mắc bệnh lao phổi khi ho, khạc nhổ làm bắn ra những hạt nước bọt nhỏ li ti có mang theo vi khuẩn lao bay vào không khi và lưu chuyển đi khắp mọi nơi. Khi hít phải vi khuẩn lao trong không khí là bị nhiễm lao, nếu sức đề kháng của cơ thể tốt, các vi khuẩn lao bị khống chế "ở trạng thái không hoạt động" nên chúng không phát triển được để có thể gây bệnh. Khi sức đề kháng của cơ bị suy giảm [do suy dinh dưỡng, do nhiễm HIV, những người già yếu, người mắc bệnh tiểu đường, trẻ em dưới 5 tuổi...] là điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn lao phát triển và gây bệnh lao.
Những dấu hiệu của bệnh lao gồm:
Ho khạc kéo dài trên 2 tuần là triệu chứng hay gặp nhất của bệnh lao phổi, ngoài ra có thể kèm theo các triệu chứng khác:
- Ho ra máu
- Sốt nhẹ kéo dài, đổ mồ hôi ban đêm
- Đau tức ngực
- Gầy sút cân.
Nếu có bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nào nói trên cần phải đến ngay các cơ sở y tế [Trung tâm y tế dự phòng hoặc bệnh viện quận, huyện] để khám bệnh, xét nghiệm 3 mẫu đàm tìm vi khuẩn lao. Soi đàm bằng kính hiển vi là một xét nghiệm đơn giản và chính xác để chẩn đoán bệnh lao phổi. Vì không có tổn thương nào trên phim chụp X-quang phổi đặc trưng cho bệnh lao, nên không dựa vào X-quang để chẩn đoán bệnh lao phổi.
Điều trị bệnh lao
Bệnh nhân lao phải được chẩn đoán bệnh và chỉ định điều trị bệnh tại cơ sở chuyên khoa lao, thực hiện điều trị theo đúng chỉ dẫn của thầy thuốc đó là: Phối hợp thuốc chống lao, đúng liều, đều hàng ngày và đủ thời gian. Phải xét nghiệm lại đàm 3 lần vào các thời điểm: sau tháng thứ 2 hoặc thứ 3 của giai đoạn điều trị tấn công, sau tháng thứ 5 và thứ 8 của giai đoạn điều trị duy trì.
Sau khi điều trị thuốc chống lao được vài tuần, dấu hiệu bệnh thuyên giảm, bệnh nhân thấy người khỏe hơn, ăn uống ngon miệng hơn và có thể tăng cân, đó là biểu hiện tốt, nhưng bệnh chưa khỏi, bệnh nhân vẫn phải tiếp tục điều trị cho đủ 8 tháng. Nếu bệnh nhân bỏ dở điều trị [ngừng dùng thuốc trước 8 tháng] bệnh không khỏi, nhanh tái phát trở lại và đặc biệt nguy hiểm là vi khuẩn lao trở nên kháng lại các thuốc chống lao và việc điều trị về sau này sẽ khó khăn hơn rất nhiều.
Thuốc chống lao có thể gặp một số tác dụng phụ như: Buồn nôn, chóng mặt, ngứa ... là các tác dụng phụ nhẹ nên bệnh nhân vẫn tiếp tục dùng thuốc. Nếu cảm thấy giảm thị lực [nhìn mờ], giảm thính lực [nghe kém], đau khớp hoặc thấy vàng mắt cần phải ngừng thuốc và đến gặp bác sĩ ngay.
Các thuốc sử dụng điều trị lao cho phụ nữ mang thai vẫn an toàn, nên phụ nữ đang mang thai có thể tiếp tục điều trị bệnh lao, nhưng không nên sử dụng Streptomyxin vì có thể gây điếc cho thai nhi. Tốt nhất tránh mang thai trong khi khi đang điều trị bệnh lao, nhưng không nên quá lo lắng nếu có thai.
Phụ nữ mang thai chữa bệnh lao có thể vẫn tiếp tục cho con bú, nguy cơ tác động có hại của thuốc chống lao đối với trẻ em là rất hãn hữu. Tuy nhiên nên đưa con đi khám định kỳ để phát hiện kịp thời những dấu hiệu và triệu chứng ngộ độc thuốc chống lao. Nên uống thuốc sau khi cho con bú và cho trẻ bú chai vào lần bú tiếp theo sau khi uống thuốc. Không nên cho con bú nếu cả mẹ và con đều phải điều trị thuốc chống lao, vì một phần thuốc chống lao sẽ qua sữa mẹ làm tăng nồng độ thuốc chống lao trong máu của đứa trẻ nên dễ có nguy cơ ngộ độc.
Những điều bệnh nhân lao cần nhớ:
- Bệnh lao hoàn toàn chữa khỏi nếu bệnh nhân uống thuốc đều đặn, đúng liều và đủ 8 tháng.
- Cần đến khám lại mỗi tháng 1 lần.
- Nếu thấy xuất hiện các tác dụng phụ có hại của thuốc như: Mắt nhìn mờ, chóng mặt, nghe khó, vàng da, vàng mắt, .... cần phải ngừng thuốc và đến gặp bác sĩ ngay.
- Không hút thuốc lá, không uống rượu. Có thể ăn, ở cùng mọi người trong gia đình nhưng phải uống thuốc đúng chỉ dẫn.
- Không cần phải ăn kiêng [ngoại trừ người bệnh lao có kèm theo đái tháo đường].Trong quá trình điều trị 8 tháng cần phải xét nghiệm lại đàm 3 lần để xem kết quả điều trị có tốt không và bệnh đã khỏi chưa.
Bệnh lao và HIV/AIDS
Bình thường khi bị nhiễm lao người ta sẽ có nguy cơ mắc bệnh lao là 10% trong cả cuộc đời. Nếu nhiễm thêm HIV nguy cơ đó là 10% mỗi năm, bởi vì nhiễm HIV làm suy giảm sức đề kháng của cơ thể tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn lao trong cơ thể sinh sôi tăng nhiều về số lượng và gây bệnh lao. Nghĩa là ở bệnh nhân nhiễm HIV nguy cơ trong đời bị mắc bệnh lao sẽ tăng lên 30 lần. Lao và HIV/AIDS là tình trạng hai bệnh nguy hiểm đồng thời trên một người bệnh, là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở người nhiễm HIV/AIDS.
Phòng lây nhiễm cho cộng đồng người mắc bệnh lao cần phải:
- Uống thuốc đều đặn theo chỉ dẫn của bác sỹ. Thường chỉ sau 2 tuần điều trị sẽ nhanh chóng làm giảm khả năng lây bệnh cho người khác.
- Che miệng và quay mặt về phía khác khi ho, khi hắt hơi
- Không khạc nhổ đàm bừa bãi, cần khạc đàm vào giấy rồi gói lại và đốt đi
- Nếu có điều kiện thì ngủ ở phòng riêng có thông khí tốt
- Khuyên những người trong gia đình đi khám bệnh xem có bị lây nhiễm không
- Tiêm phòng BCG cho trẻ.
Nguồn: Trung tâm Truyền thông Giáo dục Sức khỏe Quảng Ninh