Đến kỳ kinh nguyệt có tiêm vaccine được không

Theo Giáo sư Victoria Male, giảng viên về miễn dịch sinh sản tại Đại học Imperial College London (Anh), kể từ khi chương trình tiêm vắc xin được triển khai vào tháng tháng 1 vừa qua, Cơ quan quản lý Thuốc và Sản phẩm chăm sóc sức khỏe (MHRA) của nước này đã nhận được khoảng 30.000 báo cáo về tình trạng chậm kinh sau khi tiêm. Những thay đổi về chu kỳ kinh nguyệt đã xuất hiện ở những người sau khi tiêm cả vắc xin Pfizer-BioNTech và AstraZeneca. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là vắc xin thực sự gây ra tác dụng phụ bởi tình trạng kinh nguyệt không đều, nặng hơn hoặc nhẹ hơn là cực kỳ phổ biến trong những trường hợp bình thường.

Những thay đổi phổ biến nhất được báo cáo bao gồm chậm kinh, kinh nguyệt ra nhiều hơn bình thường và ra máu bất ngờ, cũng như tăng cảm giác mệt mỏi và buồn nôn trong suốt chu kỳ.

Tại sao phụ nữ lại bị thay đổi chu kỳ kinh nguyệt hậu tiêm vắc xin?

Tiến sĩ Jackie Maybin, chuyên gia tư vấn và nghiên cứu lâm sàng cấp cao về phụ khoa của Anh cho biết: “Rất khó để khẳng định được những thay đổi này là do tác động trực tiếp của vắc xin hay là do tác động của đại dịch. Ngoài ra, căng thẳng là nguyên nhân cực kỳ phổ biến gây gián đoạn kinh nguyệt, và nhiều người đã phải trải qua thời gian rất căng thẳng trong thời kỳ dịch bệnh này”.

Nhiều người nghĩ rằng tiêm vắc xin và bị chậm kinh có liên quan đến nhau. Ảnh minh họa. Nguồn: Healthy Women.

Tiến sĩ Maybin cho biết cơ chế gây ra ảnh hưởng đến kinh nguyệt rất khó xác định chính xác, vì chúng có thể khác nhau ở mỗi người. “Rối loạn kinh nguyệt có thể do tác động lên phần não điều khiển hóc-môn sinh sản, ảnh hưởng đến buồng trứng hoặc tác động trực tiếp đến niêm mạc tử cung, là nơi rụng trứng trong kỳ kinh”.

“Trong thời gian căng thẳng, hệ thống sinh sản bên trong được thiết kế để điều tiết tạm thời để tránh mang thai và bảo tồn năng lượng. Hiệu ứng này có thể giải thích một số thay đổi trong kinh nguyệt, với Covid-19 hoặc khi tiêm phòng”, Tiến sĩ Jackie Maybin nhận định.

Cũng theo chuyên gia này, phản ứng miễn dịch của cơ thể được kích hoạt sau khi tiêm vắc xin Covid-19 có thể ảnh hưởng đến buồng trứng trong thời gian ngắn. Vì điều này có thể làm thay đổi quá trình sản xuất hóc-môn của họ trong một hoặc hai chu kỳ. Mọi người có thể bị chảy máu bất thường hoặc nặng hơn trong kỳ kinh nguyệt.

Ngoài ra, phản ứng miễn dịch cũng có thể tạm thời làm thay đổi cách niêm mạc tử cung bị phá vỡ và bong ra, gây ra tình trạng kinh nguyệt nặng hơn. Hội Sản phụ khoa Hoàng gia Anh (RCOG) cũng khẳng định rằng, bất kỳ thay đổi nào về kinh nguyệt sau khi tiêm vắc xin có khả năng là kết quả của phản ứng miễn dịch với tiêm chủng, chứ không phải là do một thành phần cụ thể trong vắc xin gây ra.

Căng thẳng là nguyên nhân cực kỳ phổ biến gây gián đoạn kinh nguyệt ở phụ nữ. Ảnh: Healthy Women.

Vắc xin có ảnh hưởng đến khả năng sinh sản không?

Tiến sĩ Jo Mountfield, Phó chủ tịch RCOG cho biết không có bằng chứng nào cho thấy những thay đổi tạm thời đối với chu kỳ kinh nguyệt của một người sau khi tiêm vắc xin sẽ có bất kỳ tác động nào đến khả năng sinh sản trong tương lai hoặc khả năng sinh con của họ.

Trả lời Tạp chí Y khoa Anh quốc (BMJ), Tiến sĩ Viki Male, một giảng viên về miễn dịch sinh sản, xác nhận rằng trong các thử nghiệm lâm sàng, các trường hợp mang thai ngoài ý muốn xảy ra với tỷ lệ tương tự ở nhóm tiêm chủng và không tiêm chủng.

Trong khi đó, Tiến sĩ Sarah Hardman đến từ Anh cũng cho biết không có dấu hiệu nào cho thấy hiệu quả của biện pháp tránh thai nội tiết tố bị ảnh hưởng bởi vắc xin Covid-19.

Do đó, không có bằng chứng nào cho thấy việc tiêm vắc xin Covid-19 ảnh hưởng xấu đến khả năng sinh sản.

Việc tiêm vắc xin sẽ chỉ dẫn đến những thay đổi tạm thời và mọi thứ sẽ trở lại bình thường một cách tự nhiên trong một khoảng thời gian ngắn. Ảnh: WHC.

Khi nào kinh nguyệt sẽ trở lại bình thường?

Tiến sĩ Maybin nhấn mạnh rằng nếu có tác động từ vắc xin Covid-19, nó sẽ chỉ dẫn đến những thay đổi tạm thời và mọi thứ sẽ trở lại bình thường một cách tự nhiên trong một khoảng thời gian ngắn. “Điều quan trọng là bất kỳ tác dụng nào của vắc xin đều có thể chỉ tồn tại trong thời gian ngắn và ít nghiêm trọng hơn nhiều so với những hậu quả mà Covid-19 gây ra”.

Sự chần chừ tiêm vắc xin ở phụ nữ trẻ phần lớn là do những tuyên bố sai lầm rằng vắc xin có thể ảnh hưởng tới khả năng thụ thai trong tương lai của họ. Vì vậy, mặc dù những thay đổi đối với chu kỳ kinh nguyệt sau khi tiêm chủng chỉ tồn tại trong thời gian ngắn, vẫn cần có những nghiên cứu sâu về tác dụng phụ này để thúc đẩy hơn nữa sự thành công của việc triển khai tiêm chủng.

MINH ANH

Nghiên cứu đã theo dõi gần 4.000 phụ nữ ở Mỹ trong 6 chu kỳ kinh nguyệt, bao gồm khoảng 2.400 người đã được tiêm vaccine COVID-19 và khoảng 1.550 người không được tiêm. Trung bình, kỳ kinh sau khi tiêm vaccine bắt đầu muộn hơn bình thường khoảng 1 ngày, nhưng không có sự thay đổi về số ngày chảy máu kinh nguyệt sau tiêm.

Tiến sĩ Alison Edelman của Đại học Khoa học và Sức khỏe Oregon (Mỹ), người đứng đầu cuộc nghiên cứu cho biết: “Điều này sẽ khiến phụ nữ có thể yên tâm hơn khi tiêm vaccine ngừa COVID-19”.

Nhóm nghiên cứu đã phân tích dữ liệu từ một ứng dụng kiểm soát sinh sản được gọi là Natural Cycles, đã được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) công nhận để giúp phụ nữ theo dõi chu kỳ kinh nguyệt của mình và cho biết khi nào họ có khả năng mang thai cao nhất.

Chu kỳ kinh nguyệt được tính từ ngày đầu tiên của kỳ kinh này đến ngày đầu tiên của kỳ kinh tiếp theo. Sự thay đổi nhẹ giữa các tháng là bình thường. Căng thẳng, chế độ ăn uống, thậm chí tập thể dục có thể gây ra những thay đổi tạm thời.

Được biết, những phụ nữ trong nghiên cứu có độ dài chu kỳ kinh bình thường, trung bình từ 24 đến 38 ngày. Các nhà nghiên cứu đã theo dõi những phụ nữ được tiêm chủng trong 3 chu kỳ trước khi tiêm và 3 chu kỳ ngay sau đó (bao gồm cả những tháng họ được tiêm). Nhóm đối chứng là những phụ nữ không được tiêm chủng.

Kết quả nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Obstetrics & Gynecology cho thấy, một nhóm nhỏ gồm 358 phụ nữ được tiêm 2 liều vaccine COVID-19 trong cùng một chu kỳ kinh nguyệt đã có chu kỳ kinh tiếp theo dài hơn một chút, trung bình là 2 ngày. Khoảng 10% trong số họ có chu kỳ dài hơn bình thường từ 8 ngày trở lên, nhưng sau đó trở lại mức bình thường. Nhóm không được chủng ngừa không có thay đổi đáng kể nào về chu kỳ kinh nguyệt trong 6 tháng.

Tiến sĩ Edelman cho biết một giả thuyết là khi hệ thống miễn dịch được kích hoạt vào những thời điểm nhất định trong chu kỳ, đồng hồ cơ thể của chúng ta hoặc những gì kiểm soát chu kỳ kinh nguyệt có thể bị ảnh hưởng. Theo bà, sẽ có nghiên cứu bổ sung để tìm hiểu liệu có những thay đổi về mức độ nặng nhẹ của chảy máu kinh nguyệt hay không hoặc những phụ nữ có kinh nguyệt không đều có phản ứng khác nhau hay không.

“Phát hiện này cung cấp bằng chứng mới quan trọng cho thấy bất kỳ tác động nào của vaccine COVID-19 đối với kinh nguyệt đều là tối thiểu và tạm thời”, Tiến sĩ Christopher Zahn thuộc Đại học Sản phụ khoa Mỹ, khẳng định./.

Trưởng nhóm nghiên cứu, Tiến sĩ Alison Edelman, Giáo sư sản phụ khoa tại Đại học Sức khỏe và khoa học Oregon (Mỹ), cho biết: "Cho đến nay, có rất ít nghiên cứu xem xét về mức độ ảnh hưởng của tiêm vaccine phòng COVID-19 đến kinh nguyệt của phụ nữ".

Trong nghiên cứu, các nhà khoa học đã phân tích dữ liệu ẩn danh, cụ thể những phụ nữ nhập thông tin về kinh nguyệt của họ và đồng ý chia sẻ thông tin cho mục đích nghiên cứu. Nhóm nghiên cứu tập trung phân tích đánh giá khoảng 4.000 phụ nữ, trong đó có khoảng 2.400 người đã được tiêm vaccine phòng COVID-19 (chủ yếu là vaccine Moderna hoặc Pfizer).

Kết quả cho thấy, so với 3 tháng trước khi tiêm phòng, những phụ nữ đã tiêm vaccine phòng COVID-19 có chu kỳ kinh nguyệt dài hơn một chút sau mũi vaccine thứ nhất và thứ hai: trung bình dài hơn 1 ngày. Điều này cũng có nghĩa là khoảng cách giữa hai kỳ kinh nguyệt sẽ kéo dài hơn một chút, nhưng số ngày hành kinh thì không thay đổi. Trong khi đó, nhóm phụ nữ chưa tiêm vaccine thì không có sự thay đổi về chu kỳ kinh nguyệt.

Vaccine phòng COVID-19 làm khoảng cách giữa hai kỳ kinh nguyệt kéo dài hơn

Theo nhóm nghiên cứu, sự thay đổi về thời gian chu kỳ kinh nguyệt này vẫn nằm trong giới hạn bình thường về sức khỏe sinh sản phụ nữ.

"Hầu hết phụ nữ có thể sẽ không nhận thấy sự thay đổi trong vòng chưa đầy 1 ngày của chu kỳ kinh nguyệt. Tuy nhiên, đây là khoảng thời gian trung bình của các đối tượng nghiên cứu, nên thực tế có những phụ nữ sẽ có chu kỳ kinh kéo dài hơn 1 ngày, và chính điều này gây ra sự lo lắng ở một số người" – Nhóm nghiên cứu cho biết thêm.

Nhóm nghiên cứu cho rằng có mối liên quan giữa hệ thống miễn dịch và kinh nguyệt, đồng nghĩa với việc tiêm vaccine phòng COVID-19 có thể tạm thời gây kéo dài một chút chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ. Và nghiên cứu mới chỉ tập trung đánh giá về thời gian giữa các kỳ kinh nguyệt chứ không phân tích về các thay đổi khác liên quan tới kinh nguyệt như số ngày hành kinh,…

2. Ý kiến chuyên gia

Tiến sĩ Alison Edelman cho biết: "Kết quả nghiên cứu mới này giúp trấn an và cũng xác nhận những gì đã được những phụ nữ phản hồi sau tiêm vaccine. Tuy nhiên, không có gì đáng ngạc nhiên khi tiêm phòng có thể ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ bởi vì có mối liên quan giữa hệ thống miễn dịch và kinh nguyệt".

Chưa có bằng chứng cho thấy tiêm vaccine phòng COVID-19 khiến cho việc mang thai khó khăn hơn.

"Vaccine phòng COVID-19 đã tạo ra đáp ứng miễn dịch chủ động và mạnh mẽ, trong đó cơ thể sản sinh ra cytokine kích thích hệ thống miễn dịch để ngăn chặn sự xâm nhập của virus. Nhưng cytokine cũng có thể ảnh hưởng đến "đồng hồ sinh học" đảm bảo các quá trình khác nhau của cơ thể hoạt động theo đúng lịch trình. Vì vậy, đây có thể là lý do khiến thời gian chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ bị chênh lệch một chút trong tháng đó" - Edelman cho biết thêm.

Candace Tingen, chuyên gia tại Viện Sức khỏe trẻ em và phát triển con người quốc gia ở Bethesda (Mỹ), cho biết: "Ở đâu có sự thiếu hụt thông tin, ở đó có thể xuất hiện những thông tin sai lệch. 

Nghiên cứu này thuộc dự án đánh giá các mối liên quan giữa việc tiêm vaccine phòng COVID-19 và những thay đổi về kinh nguyệt. 

Mục đích của nghiên cứu là cung cấp đầy đủ những thông tin chính xác, khoa học có liên quan đến sức khỏe trước khi phụ nữ tham gia tiêm chủng. Trong chiến dịch tiêm vaccine phòng COVID-19, một số phụ nữ đã phản hồi về những thay đổi trong chu kỳ kinh nguyệt mà họ cho rằng có liên quan đến vaccine phòng COVID-19".

"Mặc dù đã có những thông tin chính thống về một số tác dụng không mong muốn khi tiêm vaccine phòng COVID-19, nhưng thực tế những thay đổi về kinh nguyệt chưa được theo dõi trong quá trình thử nghiệm lâm sàng vaccine" - Tingen nói.

Các nhà khoa học cho biết, kết quả nghiên cứu này không đề cập đến mối liên quan giữa tiêm vaccine phòng COVID-19 và khả năng sinh sản ở phụ nữ, vấn đề liên quan tới nhiều thông tin sai lệch đang phổ biến. Tuy nhiên, tất cả dữ liệu khoa học thu thập được tại thời điểm này đều có thể giúp các phụ nữ yên tâm rằng: "Chưa có bằng chứng nào cho thấy việc tiêm vaccine phòng COVID-19 khiến cho việc mang thai khó khăn hơn".