Tăng cường các biện pháp kiềm chế lạm phát
[ĐCSVN] - Trong thời gian qua, CPI tăng chủ yếu do ảnh hưởng từ giá xăng dầu, giá vật liệu xây dựng tăng theo giá nguyên nhiên vật liệu đầu vào khiến 5 tháng đầu năm 2022, CPI đã vượt qua mốc 2,25%, trong khi mục tiêu kiểm soát lạm phát cả năm là dưới 4%. Trước áp lực của lạm phát đang có xu hướng tăng cao, Bộ Tài chính và các bộ, ngành cũng đã triển khai, thực hiện nhiều giải pháp, trong đó có việc giảm thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu, thuế VAT…
| Ảnh minh họa [Ảnh: MP] |
Nhiều yếu tố tác động lớn đến lạm phát
Trái với kỳ vọng của nhiều tổ chức quốc tế về sự phục hồi kinh tế mạnh mẽ trong năm 2022, kinh tế toàn cầu đang đứng trước nhiều tác động lớn đến từ cú sốc kép là đại dịch COVID-19 và cuộc xung đột Nga - Ukraine.
Mới đây nhất, Ngân hàng Thế giới đã hạ dự báo tăng trưởng của các nền kinh tế phát triển giảm mạnh xuống còn 2,6%. Còn các nền kinh tế đang phát triển và mới nổi cũng chỉ đạt 3,4%. Tính chung trên toàn cầu, Ngân hàng Thế giới đã hạ dự báo tăng trưởng kinh tế năm nay thêm 1,2 điểm phần trăm, xuống còn 2,9%.
Trong khi dự báo tăng trưởng toàn cầu nhiều lần cảnh báo theo chiều đi xuống, lạm phát lại liên tục đi lên. Quỹ Tiền tệ Quốc tế cho biết, tỷ lệ lạm phát tại các nền kinh tế phát triển sẽ ở mức 5,7%, còn các nền kinh tế đang phát triển và mới nổi là 8,7% trong năm nay, cao hơn đáng kể so với dự báo đưa ra trước đó.
Số liệu các nước kỳ công bố CPI tháng 4/2022 và tháng 5/2022 cho thấy, lạm phát của nhiều nước tiếp tục ở mức cao: CPI của Mỹ tháng 4/2022 tăng 8,3% tiếp tục ở mức cao nhất trong vòng 40 năm qua, CPI của Khu vực đồng Euro tháng 5/2022 tăng 8,1% gấp 4 lần so với lạm phát mục tiêu 2% của Ngân hàng trung ương châu Âu. Tại châu Á, CPI tháng 5/2022 của Hàn Quốc tăng 5,4%, Thái Lan tăng 7,1%, Indonesia tăng 3,55%; CPI tháng 4/2022 của Trung Quốc tăng 2,1% tăng nhanh hơn mức dự kiến so với lạm phát mục tiêu 3% năm 2022, Singapo tăng 5,4%.
Tại Việt Nam, CPI tháng 5/2022 tăng 0,38% so với tháng trước, tăng 2,86% so với cùng kỳ năm trước. Bình quân 5 tháng đầu năm 2022, CPI tăng 2,25% so với cùng kỳ năm trước, cao hơn mức tăng 1,29% của 5 tháng đầu năm 2021, nhưng thấp hơn mức tăng của 5 tháng đầu năm 2017-2020.
Để bình ổn thị trường, trong giai đoạn trước và sau Tết, trong tháng 6/2022, Bộ Tài chính đều có các chỉ thị, công văn gửi các bộ, ngành, địa phương để tăng cường công tác quản lý, điều hành và bình ổn giá thị trường nhanh chóng, kịp thời kiểm soát lạm phát. Ngay khi có dấu hiệu áp lực lạm phát, nhiều chính sách đã kịp thời điều chỉnh như giảm 2% thuế VAT; giảm 50% thuế bảo vệ môi trường đối với nhiên liệu bay, giảm 50% - 70% thuế bảo vệ môi trường đối với mặt hàng xăng dầu, giảm mức thu 37 khoản phí, lệ phí trong 06 tháng đầu năm 2022 theo quy định tại Thông tư số 120/2021/TT-BTC; đồng thời sử dụng linh hoạt công cụ Quỹ bình ổn giá; tiếp tục gia hạn thời hạn nộp thuế và tiền thuê đất; tăng cường kiểm tra, kiểm soát cung cầu xăng dầu để ngăn chặn các hoạt động găm hàng, đầu cơ, thao túng giá.
Do có những giải pháp kịp thời trên nên diễn biến CPI bình quân 5 tháng đầu năm 2022 tăng 2,25%, hiện vẫn còn dư địa cho việc kiểm soát lạm phát cả năm theo mục tiêu Quốc hội đề ra ở mức 4%.
Đề xuất một số biện pháp kiềm chế lạm phát
Trong bối cảnh giá xăng dầu trong và ngoài nước liên tục tăng cao trong thời gian gần đây, Bộ Tài chính đang phối hợp các cơ quan có liên quan nghiên cứu phương án về khả năng tiếp tục giảm thuế bảo vệ môi trường đối với mặt hàng xăng dầu để góp phần kịp thời kiềm chế lạm phát.
Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho biết hiện Bộ Tài chính đang dự kiến đề xuất trình Uỷ ban Thường vụ Quốc hội trong thẩm quyền giảm tối đa thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu.
Bên cạnh đó, diễn biến tình hình gần đây đang cho thấy thị trường xăng dầu thế giới sẽ còn nhiều biến động khó lường, khó dự báo, tiềm ẩn các nguy cơ ảnh hưởng đến nguồn cung xăng dầu của nước ta. Theo đó ngày 21/4/2022, Bộ Tài chính đã có công văn số 3662/BTC-CST gửi xin ý kiến các bộ, ngành địa phương, Hiệp hội, doanh nghiệp có liên quan về dự thảo Nghị định Biểu thuế xuất khẩu, Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi, trong đó đề xuất điều chỉnh giảm thuế suất thuế nhập khẩu ưu đãi xăng từ 20% xuống 12%. Việc điều chỉnh giảm thuế suất thuế nhập khẩu ưu đãi [MFN] đối với mặt hàng xăng theo phương án dự kiến sẽ góp phần đa dạng hóa nguồn cung xăng dầu [tránh bị động bởi phụ thuộc vào nguồn nhập khẩu từ Hàn Quốc và ASEAN], đồng thời đảm bảo mức chênh lệch phù hợp với mức thuế suất theo các Hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam đã ký kết. Hiện nay, Bộ Tài chính đang tổng hợp ý kiến các đơn vị và trình Chính phủ trong thời gian tới.
Để chủ động ứng phó với những thách thức trong công tác điều hành giá trong 7 tháng còn lại của năm 2022, theo Bộ Tài chính, các Bộ, ngành, địa phương cần chủ động đẩy mạnh triển khai thực hiện các giải pháp Chính phủ Chỉ đạo điều hành.
Cụ thể, tục thực hiện chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa và các chính sách kinh tế vĩ mô khác nhằm kiểm soát lạm phát theo mục tiêu đề ra.
Bên cạnh đó, đẩy mạnh công tác tổng hợp, phân tích, dự báo, xây dựng trước các kịch bản, phương án ứng phó đối với từng mặt hàng trong trường hợp các hàng hóa trên thị trường thế giới tiếp tục tăng cao để điều hành sản xuất trong nước, cân đối và điều hành cung cầu, bình ổn giá phù hợp. Đồng thời, tập trung tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh để chuẩn bị đầy đủ nguồn cung hàng hóa đáp ứng nhu cầu tiêu dùng, tạo thuận lợi cho quá trình lưu thông, phân phối hàng hóa, dịch vụ.
Đối với các hàng hóa, dịch vụ do nhà nước định giá trước mắt chưa xem xét điều chỉnh giá, tiếp tục giữ ổn định giá để đảm bảo công tác kiểm soát lạm phát chung cũng như góp phần hỗ trợ cho doanh nghiệp, người dân.Cùng với đó, UBND tỉnh, thành phố thực hiện quản lý nhà nước các mặt hàng theo thẩm quyền, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát thực hiện các biện pháp kê khai giá, niêm yết giá; công khai thông tin về giá; xử lý nghiêm các trường hợp đầu cơ, găm hàng và tăng giá bất hợp lý.
Ngoài ra, tiếp tục chú trọng công tác thông tin, tuyên truyền, công khai minh bạch thông tin về giá để kiểm soát lạm phát kỳ vọng; hạn chế những thông tin thất thiệt gây hoang mang cho người tiêu dùng gây bất ổn thị trường.
Tới đây, Bộ Tài chính cũng đang dự kiến tiếp tục trình Chính phủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội giảm một số sắc thuế và các giải pháp điều hành giá liên quan đến xăng dầu để hạn chế vòng xoáy lạm phát.
M.P
CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM
- Sắc màu nông thôn mới ở Văn Yên [Yên Bái]
- Bài 1: Vẻ đẹp hội tụ của non nước, mây trời
- Kiểm soát chi thường xuyên hơn 594 nghìn tỷ đồng qua Kho bạc Nhà nước
- Hà Nội dự kiến sẽ phân cấp, ủy quyền đối với 634 thủ tục hành chính
- Giao Bộ trưởng Giao thông Vận tải chỉ định thầu xây dựng cao tốc Bắc - Nam
- Cấm vận chuyển 9 tháng đối với hành khách hút thuốc lá trên tàu bay
- Sẽ sáp nhập một số Chi cục Đăng kiểm
| Quang cảnh phiên chất vấn Bộ trưởng Bộ Tài chínhHồ Đức Phớc. Ảnh: Trọng Hải. |
Áp lực lạm phát của Việt Nam ít hơn các nước
Tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc diễn ra ngày 8-6, đại biểu Quốc hội Hoàng Văn Cường [Đoàn Hà Nội] nêu vấn đề, lạm phát trên thế giới đang tăng rất nhanh, trong khi Việt Nam nhập khẩu hàng hóa, vật tư đầu vào rất lớn.
"Nhập khẩu hàng hóa cũng là nhập khẩu lạm phát. Thêm vào đó, Việt Nam đang giải ngân gói hỗ trợ phục hồi và phát triển kinh tế, nghĩa là tăng thêm tiền vào nền kinh tế, thêm áp lực lạm phát. Bộ trưởng có giải pháp gì kiềm chế lạm phát thời gian tới?", đại biểu Hoàng Văn Cường chất vấn Bộ trưởng Bộ Tài chính.
Trả lời đại biểu, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc thừa nhận, lạm phát đang là vấn đề hết sức “nóng” và cần tập trung chống lạm phát để bảo đảm phát triển và an sinh xã hội, không gây khó cho người dân.
Theo Bộ trưởng Hồ Đức Phớc, hiện trên thế giới lạm phát đã là 8,3%, châu Âu 8%, Singapore 5,4%... còn Việt Nam là 2,25%. Trong khi đó, nền kinh tế nước ta đang hội nhập sâu rộng với thế giới, nguồn nguyên vật liệu chưa sản xuất được, phụ thuộc nước ngoài. Giá nguyên vật liệu nước ngoài tăng đương nhiên kéo theo giá nguyên vật liệu trong nước cũng sẽ đi lên, kéo theo lạm phát, như xăng dầu, thép, phân bón…
Tuy vậy, theo Bộ trưởng Hồ Đức Phớc, Việt Nam tự chủ được lương thực, thực phẩm vốn chiếm tới 40% rổ hàng hóa, do đó áp lực lạm phát ít hơn. Vì vậy, đây cũng có thể là thời điểm vàng để chúng ta bứt phá phát triển; nếu ta tận dụng được cơ hội này chắc chắn sẽ bật lên.
| Đại biểu Hoàng Văn Cường chất vấn vềgiải pháp kiềm chế lạm phát thời gian tới. Ảnh: Trọng Hải. |
Về giải pháp, Bộ trưởng Bộ Tài chính nhắc đến một số chính sách tài khóa vừa giảm thuế, bảo đảm an sinh xã hội, xây dựng cơ sở hạ tầng, tiết kiệm chi đầu tư, chi thường xuyên; quản lý chặt giá cả; thực hiện đúng Luật Giá.
Bên cạnh đó, cần thúc đẩy doanh nghiệp, hộ kinh doanh phát triển, bảo đảm an sinh xã hội, tái cơ cấu nền kinh tế, đột phá vào cơ sở hạ tầng, chuyển đổi số.
"Cốt lõi của nền kinh tế không chỉ ở chính sách tài khóa, tiền tệ mà cơ bản các chính sách này phải hướng đến doanh nghiệp, người dân. Người dân, doanh nghiệp làm ăn hiệu quả, có thu nhập, GDP tăng, thu nhập tăng, giải quyết được việc làm, có cuộc sống tốt thì sẽ giữ vững được chính sách về tài khóa, tiền tệ và cả thị trường chứng khoán", Bộ trưởng Bộ Tài chính nhấn mạnh.
Vì vậy, mọi thủ tục hành chính, chuyển đổi số, tiến bộ khoa học công nghiệp phải dồn cho người dân, doanh nghiệp để sản xuất, kinh doanh có hiệu quả và đây là giải pháp căn cốt nhất để chống lạm phát tốt nhất – Bộ trưởng Hồ Đức Phớc nêu quan điểm.
Chính phủ sẽ có những chính sách phù hợp
Tại phiên họp, tham gia giải trình, làm rõ thêm về vấn đề này, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt NamNguyễn Thị Hồng cho rằng, lạm phát đang là vấn đề toàn cầu. Trong khi đó, nền kinh tế Việt Nam có độ mở rất lớn, đặc biệt nhập khẩu trên GDP chiếm 100%. Có nghĩa là, sản xuất trong nước phụ thuộc nhiều vào nhập khẩu nguyên vật liệu, nên chịu áp lực lạm phát.
| Thống đốcNgân hàng Nhà nước Việt NamNguyễn Thị Hồng cho rằng,phải phối hợp giữa chính sách tiền tệ tài khóa và chính sách kiểm soát giá để kiềm chế lạm phát. Ảnh: Trọng Hải. |
Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cho biết, Chính phủ đang chỉ đạo các bộ ngành, trong đó có chính sách tiền tệ, tài khóa cần kết hợp chặt chẽ. Những tháng đầu năm 2022, Việt Nam vẫn kiểm soát được lạm phát ở mức 2,25%.
Qua phân tích, mức tăng này liên quan đến giá hàng hóa thế giới. Còn với góc độ điều hành là do các gói trong chương trình phục hồi kinh tế chưa giải ngân. “Thời gian tới, khi các gói này đưa ra cũng sẽ tác động đến lạm phát”, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam nói.
Theo Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, từ nay đến cuối năm, chính sách tiền tệ phải thực hiện theo sát diễn biến kinh tế vĩ mô và các gói giải ngân để đưa ra giải pháp thực tiễn.
“Trong kiểm soát lạm phát, điều quan trọng là phải phối hợp giữa chính sách tiền tệ tài khóa và chính sách kiểm soát giá”, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng nói.
Ngoài ra, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cũng cho biết, thông qua Ban chỉ đạo điều hành giá, Chính phủ đang chỉ đạo các bộ, ngành phân tích sát những diễn biến, nguyên nhân của lạm phát để đưa ra những chính sách phù hợp…
THẢO PHƯƠNG