Từ lâu, gốc tự do đã trở thành khái niệm khá quen thuộc với nhiều người. Thế nhưng, thực chất Gốc tự do là gì? Làm sao để chống lại nó? Đối với chúng ta vẫn còn rất mơ hồ. Cùng theo dõi bài viết dưới đây để có thêm những thông tin hữu ích hơn nhé.
Gốc tự do là gì?
Gốc tự do [tên Tiếng Anh là free radical] là các nguyên tử hay phân tử hóa học có lớp quỹ đạo ngoài cùng chứa một điện tử duy nhất [electron mang điện tích âm] hoặc một số lẻ điện tử. Gốc tự do tồn tại trong hầu hết mọi không gian và cả môi trường ở bên trong cơ thể chúng ta. Trong đó, ozone, hydrogen peroxide, superoxide, lipid peroxy, hydroxyl radical là những gốc tự do nguy hiểm hơn cả.
Gốc tự do thường không cân bằng về điện tử, Khi bị mất cân bằng, nó sẽ có xu hướng tạo ra phản ứng để chiếm electron bị thiếu từ các phân tử khác và lần lượt liên tiếp tạo ra chuỗi gốc tự do mới, gây rối loạn hoạt động bình thường của tế bào.
Lối sống căng thẳng, lao động quá sức, chế độ ăn uống không khoa học, thường xuyên tiếp xúc với khí thải, bụi bẩn, các chống độc hại, sống trong môi trường ô nhiễm, tuổi tác… là những lý do thường gặp khiến số lượng các gốc tự do được hình thành ngày một nhiều hơn. Khi số lượng gốc tự do tăng cao bất thường thì hàng rào chống oxy hóa tự nhiên trong cơ thể không kiểm soát được và dẫn đến nhiều hậu quả khác nhau. Theo các nhà nghiên cứu, quá trình gốc tự do phá hủy sức khỏe sẽ diễn ra theo các bước sau đây: Trước tiên, gốc tự do oxy hóa màng tế bào, gây trở ngại cho việc thải chất độc, hấp thu chất dinh dưỡng. Sau đó, gốc tự do tấn công các ty lạp thể, phá vỡ nguồn cung cấp năng lượng. Cuối cùng, bằng cách oxy hóa, gốc tự do làm suy yếu kích thích tố, enzyme khiến cơ thể không tăng trưởng được.
Tất cả các bộ phận của cơ thể chúng ta như da, não bộ, tim, xương khớp, phổi, thận, mắt, hệ miễn dịch… đều có thể bị gốc tự do tấn công. Các nhà khoa học đã kết luận rằng, gốc tự do chính là nguồn gốc của sự lão hóa và là thủ phạm gây ra tới trên 60 bệnh khác nhau, trong đó có rất nhiều bệnh nguy hiểm chẳng hạn: xơ gan, cao huyết áp, đục thủy tinh thể, tiểu đường, xơ vữa động mạch, thậm chí là ung thư.
Làm thế nào để chống lại gốc tự do hiệu quả?
Để vô hiệu quá các gốc tự do, cách tốt nhất là bổ sung đầy đủ các chất chống oxy hóa cho cơ thể. Chất chống oxy hóa có khả năng, giải phóng ra phóng ra những điện tử, "tặng" những electron này cho các gốc tự do, vô hiệu hóa khả năng oxy hóa của chúng và ngăn chặn chúng tấn công các tế bào khỏe mạnh.
Để bảo vệ chính mình, cơ thể chúng ta luôn tự sản sinh ra chất chống oxy hóa, thế nhưng khi tuổi tác càng cao, lượng chất chống oxy hóa sinh ra sẽ càng giảm đi. Do đó, đừng quên áp dụng những cách dưới đây để chống lại gốc tự do hiệu quả:
Lạc quan, yêu đời, suy nghĩ tích cực
Càng căng thẳng, lo âu, stress sẽ càng khiến cơ thể sản sinh ra nhiều gốc tự do hơn. Chính vì vậy, muốn trẻ trung, khỏe mạnh, chúng ta nên giữ cho tình thần luôn vui vẻ, lạc quan, luôn suy nghĩ tích cực, ít muộn phiền. Ngoài ra, thái độ sống vui vẻ cũng là cơ thể tiết ra những hormone có lợi giúp cải thiện sức khỏe.
Tạo thói quen sinh hoạt khoa học
Thiếu ngủ chính là nguyên nhân khiến các gốc tự do phát triển nhanh hơn, dẫn đến giảm tập trung, căng thẳng, mệt mỏi, suy giảm trí nhớ. Một giấc ngủ ngon, sâu, đủ 7 – 8 tiếng mỗi đêm sẽ khiến não có thời gian phục hồi sau thời gian một ngày làm việc. Bên cạnh đó, cũng nên tập cho mình thói quen sinh hoạt lành mạnh, thường xuyên tập thể dục, vui chơi, đi dạo trong công viên để hít thở bầu không khí trong lành.
Tăng cường các thực phẩm chứa chất khử gốc tự do [chất chống oxy hóa]
Beta-caroten, vitamin E, C… là những chất có khả năng chống ô xy hóa, giúp vô hiệu hóa các gốc tự do. Chúng có nhiều trong các loại thực phẩm như bông cải xanh, trái cây họ cam quýt, các loại quả mọng, khoai lang, bí đỏ, dưa hấu, các loại hạt và ngũ cốc… Để bảo vệ sức khỏe đừng quên tăng cường các loại rau củ trên trong các bữa ăn hằng ngày nhé.
Sử dụng nguồn nước điện giải mỗi ngày
Nước điện giải [hay còn gọi là ion kiềm] là loại nước đã được lọc sạch chất bẩn, vi khuẩn, các loại nặng hòa tan có hại cho sức khỏe. Như tên gọi của mình, loại nước này rất giàu tính kiềm tự nhiên, nhiều vi khoáng và chứa nhiều phân tử hydro [hydrogen]. Đây là chất có tính chống oxy hóa rất cao, khả năng chống oxy hóa cao gấp nhiều lần so với thực phẩm.
Khi dòng nước ion đi vào cơ thể, chúng sẽ len lỏi vào mọi ngóc ngách trong từng cơ quan, từng bộ phận để tìm các chất oxy hóa có hại và tiêu diệt chúng. Sử dụng nước điện giải ion kiềm chính là bí quyết giúp cơ thể khỏe mạnh, kéo dài tuổi thọ, phòng ngừa được nhiều loại bệnh mạn tính nguy hiểm như ung thư, tim mạch, tiểu đường...
Hi vọng rằng bài viết Gốc tự do là gì? Làm sao để chống lại nó? Trên đây sẽ giúp bạn có thêm những thông tin hữu ích, biết cách bảo vệ sức khỏe cho bản thân và cả gia đình.
Chất chống gốc tự do là gì?
Các chất chống gốc tự do phổ biến bao gồm: Vitamin E và vitamin C, vitamin A [beta carotene] và Selen... có đa dạng trong các loại rau quả, thịt cá. Chính vì vậy chúng ta nên có chế độ bổ sung dinh dưỡng hợp lý. Hạn chế các món ăn nhiều dầu mỡ, thực phẩm đóng hộp chế biến sẵn, hạn chế các chất có cồn như bia, rượu...
Các gốc tự do sinh ra từ đâu?
Các gốc tự do được sinh ra trong cơ thể chủ yếu từ hai nguồn:.
Nguồn gốc nội sinh được tạo ra thường xuyên do chuỗi hô hấp tế bào. ... .
Nguồn ngoại sinh: Do các tác nhân phóng xạ, phản ứng viêm, căng thẳng, mệt mỏi kéo dài, thuốc lá, ô nhiễm môi trường và một số tác nhân khác..
Ăn gì để giảm gốc tự do?
Mách nhỏ 7 loại thực phẩm chống gốc tự do hiệu quả nhất hiện nay.
Các loại trái cây họ cam và quýt. Các loại trái cây họ cam và quýt thường đứng đầu trong danh sách thực phẩm chống gốc tự do hiệu quả nhất hiện nay. ... .
Các loại hạt, ngũ cốc. ... .
Bông cải xanh. ... .
Bơ ... .
Tỏi. ... .
Các loại thực phẩm có thành phần beta-carotene. ... .
Cải bó xôi..
Trung bình có thể người bị tấn công bởi bao nhiêu gốc tự do?
Những electron hay gốc tự do này là nguyên nhân của quá trình oxy hóa.” Mỗi ngày cơ thể chúng ta sẽ chịu sự tấn công của hơn 10000 gốc tự do. Ngoài ra, gốc tự do còn được tạo ra bởi các yếu tố như: căng thẳng, tia sóng từ từ điện thoại, máy vi tính, tia cực tím, hút thuốc và các yếu tố môi trường.