Cách làm bài văn phân tích một đoạn văn xuôi năm 2024

Cô Hồ Ái Linh, giáo viên Văn trường THCS - THPT Đào Duy Anh, TP HCM hướng dẫn thí sinh cách phân tích, cảm nhận nhân vật, tình huống trong tác phẩm văn xuôi.

Like và Theo dõi Fanpage Tuyển sinh số (https://www.facebook.com/tuyensinhso/) để cập nhật thêm nhiều tin tức tuyển sinh, tài liệu ôn thi học kì, ôn thi THPT quốc gia và được tư vấn tuyển sinh miễn phí.

Ngoài dạng đề yêu cầu cảm nhận, phân tích về một đoạn thơ, bài thơ, câu 2 phần làm văn (nghị luận văn học) của đề thi tốt nghiệp THPT có thể yêu cầu phân tích, cảm nhận về một tình huống truyện, nhân vật, chi tiết truyện.

Kiến thức và phạm vi văn xuôi phần nghị luận văn học chủ yếu nằm trong chương trình lớp 12. Để phân hóa năng lực và thí sinh, năm nay cấu trúc đề thi sẽ có thêm phần câu hỏi phụ 0,5-1 điểm liên quan đến những vấn đề nâng cao của tác phẩm như: Nhận xét và đánh giá về nghệ thuật, giá trị nhân đạo, giá trị hiện thực...

Học sinh cần nắm vững các tác phẩm văn xuôi lớp 12 sau: Người lái đò sông Đà (Nguyễn Tuân); Ai đã đặt tên cho dòng sông? (Hoàng Phủ Ngọc Tường); Vợ chồng A Phủ (Tô Hoài); Vợ nhặt (Kim Lân); Chiếc thuyền ngoài xa (Nguyễn Minh Châu); Hồn Trương Ba, da hàng thịt (Lưu Quang Vũ); Rừng xà nu (Nguyễn Trung Thành).

Với các tác phẩm văn xuôi, đề thi thường rất phong phú, với nhiều thể loại như bút ký, truyện ngắn, kịch, cách hỏi cũng khác nhau. Tuy nhiên, theo định hướng của các năm gần đây, tác phẩm văn xuôi sẽ được cắt lát nhỏ và yêu cầu học sinh phân tích, cảm nhận những vấn đề có trong tác phẩm.

Dàn ý chung cho đề nghị luận tác phẩm văn xuôi:

Bố cục Các phương diện cần tìm hiểu Mở bài

Giới thiệu được tác giả, tác phẩm và nêu được vấn đề cần nghị luận.

Thân bài Triển khai được vấn đề thành các luận điểm với những cảm nhận và suy luận sâu sắc; vận dụng linh hoạt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lý luận và dẫn chứng. Kết bài Khái quát, đánh giá được vấn đề.

Hai dạng chủ yếu thường được ra trong phần nghị luận văn học về truyện ngắn đó là: Phân tích hoặc cảm nhận về nhân vật; phân tích tình huống truyện. Vì đề thi tốt nghiệp THPT môn Ngữ văn có nhiều câu hỏi (đọc hiểu, nghị luận xã hội, nghị luận văn học), thời gian giới hạn nên thường không yêu cầu thí sinh phân tích toàn bộ tác phẩm mà chỉ thông qua trích đoạn hoặc theo luận điểm.

Dàn bài cho dạng đề phân tích nhân vật:

Cách làm bài văn phân tích một đoạn văn xuôi năm 2024

Ví dụ: Cảm nhận của anh/ chị về hình tượng người đàn bà hàng chài trong truyện ngắn "Chiếc thuyền ngoài xa" của Nguyễn Minh Châu.

Gợi ý dàn bài như sau:

Cách làm bài văn phân tích một đoạn văn xuôi năm 2024

Cách làm bài văn phân tích một đoạn văn xuôi năm 2024

Cách làm bài văn phân tích một đoạn văn xuôi năm 2024

Dàn bài cho dạng đề phân tích tình huống truyện:

Cách làm bài văn phân tích một đoạn văn xuôi năm 2024

Một số lưu ý khi làm bài nghị luận văn học dạng văn xuôi là: Bố cục bài văn rõ ràng (đầy đủ mở bài, thân bài, kết bài); mở bài phải nêu được vấn đề nghị luận (trích dẫn đoạn thơ, hoặc giới thiệu nhân vật, hoặc giới thiệu hình tượng); thân bài được trình bày thành nhiều đoạn văn, mỗi đoạn tương ứng với một ý được triển khai (theo dàn ý tổng quát của từng dạng bài), tuyệt đối không trình bày phần thân bài chỉ bằng một đoạn văn.

Thí sinh cần chú ý không diễn nôm, kể chuyện về nhân vật, sa vào kể lể tác phẩm, chú ý tách các đoạn văn và trình bày rõ bằng cách xuống dòng, chữ đầu của đoạn văn cách lề khoảng 2-3 cm. Độ dài bài văn khoảng một đến trên dưới hai tờ giấy thi (ít nhất trên dưới một tờ giấy thi). Thời gian dành cho câu nghị luận văn học khoảng 70-80 phút.

Ngữ văn là một trong những môn thi quan trọng nhất trong kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2021. Để thành công trong bài thi môn Ngữ văn, đặc biệt là trong phần phân tích tác phẩm để đạt điểm cao, các bạn học sinh không thể bỏ qua cách phân tích văn xuôi trong đề thi tốt nghiệp THPT được giới thiệu dưới đây.

Mục lục bài viết: I. Những tác phẩm văn xuôi cần chú ý II. Các dạng bài văn xuôi thường gặp III. Phương pháp phân tích văn xuôi để đạt điểm cao 1. Dàn ý chung phân tích văn xuôi 2. Dàn ý phân tích nhân vật 3. Dàn ý phân tích tình huống truyện 4. Dàn ý phân tích chi tiết đặc sắc

Cách làm bài văn phân tích một đoạn văn xuôi năm 2024

Cách phân tích văn xuôi trong đề thi tốt nghiệp THPT để đạt được điểm cao.

I. Các tác phẩm văn xuôi có thể xuất hiện trong đề thi THPT quốc gia

- Trong đề thi THPT quốc gia, bên cạnh việc yêu cầu phân tích về một đoạn thơ, khổ thơ, phân tích tình huống truyện, nhân vật, và các chi tiết đặc sắc trong một tác phẩm văn xuôi cũng là một đề bài thường gặp. Đề thi thường tập trung chủ yếu vào các tác phẩm thuộc chương trình Ngữ văn lớp 12, vì thế học sinh cần phải nắm vững những kiến thức cơ bản về nội dung và nghệ thuật của tác phẩm.

- Các tác phẩm văn xuôi lớp 12 mà học sinh cần quan tâm:

+ Truyện ngắn:

  • Vợ chồng A Phủ
  • Vợ nhặt
  • Chiếc thuyền ngoài xa
  • Rừng xà nu

+ Nghệ sĩ tự do:

  • Người lái đò sông Đà (Nguyễn Tuân)
  • Người đã đặt tên cho dòng sông? (Hoàng Phủ Ngọc Tường)

+ Kịch: Tâm hồn Trương Ba, thịt và da

Trong cấu trúc đề thi năm nay sẽ có thêm câu hỏi phụ với nội dung nâng cao (từ 0,5-1 điểm) nhằm đánh giá, phân loại năng lực của thí sinh. Nội dung câu hỏi phụ sẽ xoay quanh những vấn đề như: Nhận xét, phân tích hiệu quả nghệ thuật, giá trị (nhân đạo và hiện thực) của tác phẩm.

II. Các loại bài Phân tích văn xuôi thường gặp

Mỗi tác phẩm văn xuôi, dù là truyện ngắn, tùy bút hay kịch đều có phạm vi nội dung tương đối rộng, vì vậy đề thi sẽ không yêu cầu thí sinh phân tích toàn bộ tác phẩm mà thường 'cắt lát' nhỏ và yêu cầu học sinh phân tích/cảm nhận về một vấn đề/phương diện nào đó trong tác phẩm. Có 3 loại bài thường xuất hiện trong đề thi mà các em cần chú ý như:

- Phân tích nhân vật - Phân tích tình huống truyện - Phân tích một nội dung/chi tiết đặc sắc.

III. Chiến lược phân tích văn xuôi để đạt điểm cao

- Bất kể đề thi đưa ra loại bài phân tích nào, học sinh có thể tuân theo quy trình 3 bước sau đây:

  • Bước 1: Hiểu rõ yêu cầu của đề bài
  • Bước 2: Xây dựng kế hoạch phân tích
  • Bước 3: Thực hiện viết bài

1. Dàn ý chung cho phần luận văn về tác phẩm văn xuôi

Cách làm bài văn phân tích một đoạn văn xuôi năm 2024

Trong kỳ thi tốt nghiệp THPT 2022, môn Ngữ Văn đã diễn ra vào ngày 7/7. Học sinh có thể tham khảo Đáp án đề thi Ngữ Văn tốt nghiệp THPT năm 2022 để tự đánh giá và chấm điểm cho bài làm của mình, từ đó nỗ lực ôn tập và làm tốt hơn ở các môn khác.

Xem thêm: Đáp án đề thi Ngữ Văn tốt nghiệp THPT năm 2022

2. Dàn ý cho dạng đề phân tích nhân vật

Cách làm bài văn phân tích một đoạn văn xuôi năm 2024

\>> Xem Dàn ý Phân tích nhân vật Phùng trong Chiếc thuyền ngoài xa tại đây

3. Dàn bài cho dạng đề Phân tích tình huống truyện

Cách làm bài văn phân tích một đoạn văn xuôi năm 2024

4. Bố cục cho dạng phân tích một chi tiết đặc sắc

Cách làm bài văn phân tích một đoạn văn xuôi năm 2024

\>> Xem Dàn ý Phân tích hình tượng cây xà nu trong truyện Rừng xà nu tại đây.

Khi viết bài phân tích văn xuôi (nghị luận văn học) để đạt kết quả tốt, cần chú ý xây dựng bố cục bài viết rõ ràng theo cấu trúc Mở bài - Thân bài - Kết bài. Bài viết cần diễn giải nội dung mạch lạc, logic, và thống nhất về nội dung, giữa các ý cần có sự liên kết, hỗ trợ lẫn nhau. Khi phân tích văn xuôi, cần tránh lối diễn nôm, kể chuyện về tác phẩm mà cần tập trung làm nổi bật nội dung mà đề bài yêu cầu.

"""""--HẾT"""""

Dưới đây là những gợi ý quý báu về phương pháp phân tích văn xuôi trong kỳ thi tốt nghiệp THPT. Hy vọng rằng những thông tin này sẽ giúp ích cho các bạn trong quá trình làm bài thi của mình. Ngoài ra, đừng quên rằng Ôn tập Công thức đại số, giải tích môn Toán cũng rất quan trọng để chuẩn bị cho kì thi sắp tới. Hãy nắm vững những kiến thức này để có kết quả tốt nhất!

Nội dung được phát triển bởi đội ngũ Mytour với mục đích chăm sóc và tăng trải nghiệm khách hàng. Mọi ý kiến đóng góp xin vui lòng liên hệ tổng đài chăm sóc: 1900 2083 hoặc email: [email protected]