Chứng trầm cảm sau sinh là một rối loạn tâm trạng ảnh hưởng đến phụ nữ sau khi sinh. Các bà mẹ bị chứng trầm cảm sau sinh thường cảm thấy buồn bã, lo lắng và kiệt sức, điều này khiến họ khó có thể hoàn thành các hoạt động chăm sóc hàng ngày cho bản thân, cho bé hoặc cho người khác.
Trên thế giới khoảng 10% phụ nữ mang thai và 13% phụ nữ vừa mới sinh có triệu chứng rối loạn tâm thần, chủ yếu là trầm cảm. Ở các nước đang phát triển, tỷ lệ này còn cao hơn, tương ứng với 15,6% trong thời kỳ mang thai và 19,8% sau khi sinh con.
Trong những trường hợp nghiêm trọng, người mẹ có thể bị đau khổ đến nỗi có suy nghĩ và hành vi tự tử. Bên cạnh đó, những ảnh hưởng của chứng trầm cảm sau sinh khiến người mẹ, đứa trẻ và cả gia đình không thể có cuộc sống bình thường. Do đó, sự tăng trưởng và phát triển của trẻ cũng có thể bị ảnh hưởng tiêu cực.
Khoảng 10-20% phụ nữ mắc trầm cảm sau sinh.
2. Các triệu chứng của trầm cảm sau sinh?
Một số triệu chứng phổ biến mà phụ nữ có thể gặp phải bao gồm:
- Cảm thấy buồn, vô vọng, trống rỗng hoặc quá tải.
- Khóc thường xuyên hơn bình thường hoặc không có lý do rõ ràng.
- Lo lắng hoặc cảm thấy sợ hãi.
- Cảm thấy buồn phiền, cáu kỉnh, hoặc bồn chồn.
- Ngủ quá nhiều, hoặc không thể ngủ được ngay cả khi đứa trẻ đã ngủ.
- Khó khăn khi tập trung, ghi nhớ chi tiết và đưa ra quyết định.
- Có những cơn giận dữ hoặc mất kiểm soát.
- Không quan tâm đến các sở thích trước đây của bản thân.
- Đau đớn về thể chất: Đau nhức cơ thể, nhức đầu thường xuyên, đau dạ dày, và đau cơ.
- Ăn quá ít hoặc quá nhiều.
- Xa lánh hoặc lảng tránh bạn bè và gia đình.
- Khó khăn trong việc hình thành tình cảm gắn kết với con mình.
- Không tin tưởng vào khả năng chăm sóc con mình.
- Xuất hiện những suy nghĩ về việc làm hại bản thân hoặc cho con của mình.
Nếu gặp bất kỳ triệu chứng nào trong số những triệu chứng trên đây, các bà mẹ nên tìm đến lời khuyên của các chuyên gia y tế.
3. Điều trị trầm cảm sau sinh như thế nào?
Có nhiều phương pháp điều trị hiệu quả cho chứng trầm cảm sau sinh. Các chuyên gia sức khỏe có thể giúp bạn lựa chọn điều trị tốt nhất, bao gồm:
3.1 Liệu pháp tâm lý
Phương pháp điều trị này là các cuộc nói chuyện riêng với chuyên gia về sức khỏe tâm thần [chuyên gia tư vấn, bác sĩ trị liệu, nhà tâm lý học, bác sĩ tâm thần, hoặc nhân viên y tế cộng đồng]. Hai loại tư vấn cho thấy có hiệu quả đặc biệt trong điều trị chứng trầm cảm sau sinh là:
- Liệu pháp hành vi nhận thức: Giúp người bệnh nhận ra và thay đổi suy nghĩ tiêu cực và hành vi của mình.
- Liệu pháp tương tác: Giúp mọi người xung quanh hiểu và hỗ trợ điều trị với người bị bệnh.
Ngoài ra, các liệu pháp vật lý trị liệu đơn giản cũng góp phần cải thiện tốt các tình trạng này, như: Tập thể dục hàng ngày, thư giãn, tận hưởng các sở thích, tiếp xúc nhiều hơn và mở lòng với những người thực sự quan tâm đến bạn…
Phụ nữ sau sinh nếu có sự thấu hiểu, quan tâm của chồng sẽ giúp giảm trầm cảm.
3.2 Liệu pháp dùng thuốc
Các thuốc chống trầm cảm tác động lên các chất hóa học trong não bộ liên quan đến việc điều chỉnh tâm trạng, dùng để điều trị trầm cảm sau sinh gồm:
- Các các thuốc ức chế tái hấp thu chọn lọc serotonin [SSRIs]: Thường được ưu tiên sử dụng. Hầu hết các SSRIs được cho là an toàn khi sử dụng trong khi cho con bú. Bởi vì, SSRIs đi vào sữa mẹ ở nồng độ rất thấp.
Các thuốc này bao gồm: Citalopram, escitalopram, fluvoxamine, paroxetine, prozac, sertraline… là những thuốc điều trị trầm cảm được kê đơn sử dụng phổ biến hiện nay.
- Các thuốc chống trầm cảm ba vòng [tricyclics]: Bao gồm: Amoxapine, amitriptyline, desipramine, doxepin, imipamine, nortriptyline, trimipramine… là lựa chọn cho bệnh nhân không đáp ứng với các loại thuốc khác. Thuốc có thể mang lại kết quả khả quan, nhưng thường khó dung nạp và có các tác dụng phụ. Do đó hiếm khi bác sĩ chuyên khoa kê toa nhóm thuốc này cho bệnh nhân sử dụng ngay từ đầu trong phác đồ điều trị.
Tác dụng phụ của thuốc chống trầm cảm trên mỗi bệnh nhân cũng khác nhau, phụ thuộc vào liều dùng. Bệnh nhân dùng liều cao thường dễ gặp tác dụng phụ hơn. Tác dụng phụ thường hết sau một khoảng thời gian ngắn dùng thuốc, nhưng nếu chúng vẫn tồn tại, kéo dài, bệnh nhân cần thông báo với bác sĩ.
Phối hợp dùng thuốc và liệu pháp tâm lý giúp việc điều trị trầm cảm sau sinh hiệu quả hơn.
Thuốc chống trầm cảm thường được sử dụng kết hợp với các liệu pháp điều trị tư vấn và hỗ trợ. Người bệnh có thể cảm thấy tốt hơn ngay sau 1 đến 3 tuần dùng thuốc. Tuy nhiên, có thể mất từ 6 đến 8 tuần mới có thể cải thiện phần lớn các triệu chứng.
Nếu người mẹ có thắc mắc hoặc lo lắng trong quá trình dùng thuốc, hoặc không nhận thấy bất cứ sự cải thiện nào sau 3 -4 tuần dùng thuốc, hãy nói trao đổi lại với bác sĩ.
Thuốc chống trầm cảm thường được sử dụng trong ít nhất 6 tháng thậm chí kéo dài đến hơn 1 năm. Người bệnh cần tuân thủ dùng thuốc đều đặn hàng ngày và tái khám [đúng hẹn] theo chỉ định của bác sĩ để đạt hiệu quả và tránh tái phát.
Mời độc giả xem thêm video:
Thông tin về tiêm COVID-19 cho trẻ em.
DS. Hải Đăng
7 lời khuyên giúp vượt qua trầm cảm sau sinh
Nếu bạn đang bị trầm cầm sau sinh, 7 lời khuyên dưới đây sẽ giúp bạn vượt qua tình trạng ấy. Đêm không được ngủ vì phải thay tã, cho con bú, cùng với đó là dọn dẹp nhà cửa đã trở thành “gánh nặng” khủng khiếp với bà mẹ mới sinh. Chính mớ hỗn độn công việc ấy có thể là nguyên nhân khiến các mẹ trở nên trầm cảm sau sinh. Nếu bạn đang bị trầm cầm sau sinh, 7 lời khuyên dưới đây sẽ giúp bạn vượt qua tình trạng ấy. 1. Đi tắm Việc đầu tiên trong “cuộc chiến” chống lại căn bệnh trầm cảm… đó là đi tắm rửa. Nhiều bà mẹ thích khoảng thời gian ở trong phòng tắm vì đó là lúc duy nhất cơ thể và tinh thần của họ được nghỉ ngơi. Một khoảng thời gian hiếm hoi thư thái “mình ta với ta” sau một ngày bận rộn và vất vả cho con cái và gia đình. 2. Nói chuyện với bạn đời Nếu bạn là bà mẹ đơn thân, bạn có thể tâm sự những căng thẳng, khó khăn mình gặp phải cho một ai đó bạn tin tưởng và yêu thương. Việc “nói hết ra” như vậy sẽ giúp bạn thoải mái hơn rất nhiều. Đừng để mọi chuyện trong lòng, hãy tâm sự với chồng bạn để anh ấy hiểu rõ vấn đề. Và trong hoàn cảnh này, có một người lắng nghe, chia sẻ cùng bạn, đặc biệt là luôn ở bên bạn dù có chuyện gì xảy ra là một điều vô cùng ý nghĩa. 3. Đi ra ngoài Biện pháp này nghe có vẻ không ổn, nhất là khi con bạn vừa mới sinh được vài tuần, nhưng để giải quyết triệt để tình trạng trầm cảm này, bạn phải mạnh mẽ dành nhiều thời gian xa con. Hãy thỉnh thoảng đi mua sắm, xem phim cùng bạn bè hoặc người thân. Cảm giác được trở lại con người trước đây cũng như tạm xa “bỉm và sữa” sẽ giúp ích cho bạn rất nhiều trong việc đẩy lùi tình trạng trầm cảm sau sinh. 4. Nhận tư vấn của bác sĩ Bạn không nên xấu hổ khi phải nói ra tình trạng bạn đang phải trải qua. Trầm cảm là căn bệnh lặng lẽ nhưng rất nguy hiểm, vì thế bạn cần có những giải pháp xử lý ngay lập tức. Tuy vậy, bạn không nên tra cứu thông tin trên mạng vì trên đó có những nguồn thông tin không thống nhất và chính xác, thay vào đó bạn nên đến bệnh viên để có những tư vấn chuyên môn đúng với tình trạng bệnh của mình. 5. Ăn đủ chất Việc phải nhanh chóng lấy lại vóc dáng như trước đây không phải là ưu tiên hàng đầu lúc này. Trong thời gian này, bạn cần cung cấp đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể để có đủ sức khỏe đối đầu với những nhiệm vụ mới. Chớ nhịn đói để giúp giảm cân, bạn vẫn còn nhiều [Xem thêm: benh phoi tac nghen] thời gian sau này để ăn kiêng mà. 6. Mặc thật đẹp Đôi khi để tâm trạng tốt hơn, nhiều bà mẹ chọn cách ăn mặc chải chuốt hơn vì một vẻ ngoài xinh đẹp luôn là “vũ khí” giúp bạn tự tin thêm bội phần. Do vậy, một cách hiệu quả để đánh tan trầm cảm sau sinh đó là ăn mặc thật đẹp, từ đó tâm trạng của bạn cũng sẽ được cải thiện, giúp bạn đối mặt những thử thách sắp tới. 7. Viết ra những suy nghĩ Không nhất thiết lúc nào cũng là “giấy trắng, mực đen”, bạn có thể viết ra những ghi chú trên điện thoại, trên máy tính bảng – bất kỳ nơi nào có thể chứa dữ liệu. Những lúc không biết phải giải tỏa những khó chịu trong lòng, hãy viết lại cảm xúc của mình. Khi nào bình tĩnh, bạn đọc lại những ghi chép ấy, bạn sẽ thấy tâm trạng mình thất thường đến thế nào. Đôi lúc bạn khóc, đôi lúc bạn lại cười. Nhưng dù thế nào, việc ghi lại những suy nghĩ sẽ giúp bạn kiềm chế được cảm xúc, cũng như xác định được cách giải quyết đúng đắn. Theo Afamily Liên Quan KhácNguy hiểm chứng trầm cảm sau sinhMẹo giúp bạn gái duy trì chế độ ăn kiêngTại sao ăn kiêng lại không giảm [Xem thêm: bệnh phổi mãn tính] cân ?Tại sao không nên ăn bánh mì?Món ăn bài thuốc từ củ khoai langTrầm cảm – mối nguy hiểm cho sức khỏe5 loại đậu tốt cho sức khỏeThuốc chữa rối loạn giấc ngủNguyên nhân và cách điều trị của bệnh trầm cảmVì sao “chuyện ấy” hấp dẫn bạn?Tác dụng chữa bệnh của hạt tiêu đenNguyên nhân và cách điều trị chứng sợ “gần” chồngPhương pháp mới chữa chứng đau nửa đầuTóc báo hiệu tình hình sức khỏe của bạnLợi ích tuyệt vời từ tinh dầu Cùng Chuyên MụcCẩn thận khi kiêng cữ sau sinhDấu hiệu, cách đối phó với biểu hiện sinh nonNguy hiểm chứng trầm cảm sau sinh5 tư thế cho bé bú giúp mẹ thoải máiSau khi sinh nên làm gì tiếp theo?Món ăn lợi sữa cho mẹ sau sinhBình Luận [Xem thêm: benh phoi man tinh] Facebook bình luận