Cách điều trị bệnh viêm da tiết dịch ở lợn

Do vi khuẩn Staphylococcus hyicus gây ra chủ yếu trên heo con nhỏ hơn 8 tuần tuổi. Ðây là một loại tụ cầu khuẩn Gram [+], tương đối bền vững ngoài môi trường.

Nhiễm khuẩn thường kém sau khi da bị trầy, cắn hay bị xước do rơm lót, mùn cưa cứng và bẩn gây tổn thương da. Ghẻ cũng là một trong những tác nhân gây phát bệnh.

Ðặc điểm dịch tễ

Bệnh viêm da tiết dịch là bệnh phát ra đột ngột, chủ yếu trên heo con ở 5 - 60 ngày tuổi. Tỷ lệ mắc bệnh 10 - 90%, tỷ lệ chết 5 - 90%

 Ngoài làm tổn thương da, vi khuẩn này còn sản sinh độc tố tấn công hệ thống gan và thận gây tổn thương những cơ quan này.

Cơ chế gây bệnh

Vi khuẩn Staphylococcus hyicus luôn có mặt trong cơ thể của heo và khi có điều kiện thuận lợi, vi khuẩn nhân lên và tấn công heo. Ðầu tiên, nó gây sưng, viêm, loét lớp biểu bì của da. Sau đó lan xuống lớp thượng bì và làm viêm loét nang lông dẫn đến tuyến bã nhờn của nang lông tiết ra nhiều quá mức. Kết hợp với dịch nhờn tiết ra từ những vết loét làm cho tổn thương lây lan càng nhanh và loét càng nặng.

Khi dịch tiết trên bề mặt da khô lại, làm cho da bị co rút, từ đó hình thành nên các vết nứt sâu và ngày càng lan rộng. Các vết loét càng lan rộng, dịch rỉ viêm tiết ra càng nhiều. Heo bị mất nước, mất điện giải và mất protein huyết thanh càng nặng, dẫn đến chết.

Triệu chứng

Những dấu hiệu đầu tiên của bệnh có thể thấy là heo bơ phờ, chậm chạp, ít vận động, chán ăn. Dấu hiệu thường xuất hiện đồng loạt trên cả lứa heo hoặc 1 phần của lứa. Trên da ở vùng má, mông, đầu gối do cọ hay quỳ xuống nền, xuất hiện những nốt lốm đốm mảnh, nâu nhạt.

Sau đó khoảng 3 - 5 ngày, những nốt này lan ra khắp bụng, nách rồi trở nên thâm tím, có khi đen. Bề mặt da lở loét và bao phủ một lớp dịch rỉ nhờn nhờn, sau đông khô dính bết lông và xuất hiện những đám màu nâu trên da.

Thân nhiệt không tăng và con vật không ngứa gãi. Những đám lở có thể thấy ở heo lớn, dịch rỉ nhờn sau đó loét ở vùng lưng, mông, tai bị teo.

Trong trường hợp viêm cấp tính, các mảng da viêm lan rộng nhanh chóng và kết thành khối, mảng trên da rồi lan ra toàn thân chỉ trong vòng 24 - 48 giờ.

Bệnh tích

Heo bị mất nước và có mùi hôi.

Xuất hiện các vết cắt trên nhú thận, niệu quản. Tổ chức thận chứa các mảnh vỡ tế bào. Viêm bể thận.

Quan sát dưới kính hiển vi: Nang lông viêm có mủ. Các hạch bạch huyết dưới da tích nước và sưng to, viêm có mủ.

Phòng bệnh

Thực hiện các biện pháp an toàn sinh học. Vệ sinh chuồng trại sạch sẽ. Chuồng trại khô ráo, nhiệt độ không quá nóng tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển.

Phun sát trùng định kỳ chuồng trại và khu vực xung quanh.

Thường xuyên kiểm tra và sữa chữa kịp thời khi phát hiện vết nứt, phần gồ ghề chuồng trại có thể gây trầy xước cho heo.

Bấm nanh kỹ, cắt tai, cắt đuôi đúng kỹ thuật. Hạn chế heo cắn nhau do nuôi nhốt mật độ cao hoặc bị stress.

 Thực hiện triệt để nguyên tắc cùng vào cùng ra đối với heo sau cai sữa và heo thịt.

Trị bệnh

Khi phát hiện bệnh, cách ly toàn bộ heo bệnh ra khỏi đàn. Tắm heo sạch sẽ, vệ sinh vùng da bệnh rồi dùng một trong các thuốc sát trùng nhẹ như: Iodine 5% với lượng 15 ml pha loãng với 1 lít nước đun sôi để nguội để rửa những chỗ lở loét.

Lựa chọn một số loại kháng sinh sau: Amoxicillin, Ceftiofur, Cephalexin, Gentamycin, Lincomycin, Pen - strep…

Hòa điện giải vào nước cho heo uống thay nước. Bổ sung Vitamin ADE, B.Complex để nâng cao sức đề kháng, thúc đẩy tái tạo và hồi phục da.

 Diệt sạch ghẻ, ký sinh trùng ngoài da cho toàn bộ heo để chúng không làm bệnh nặng thêm.

Trường hợp bệnh viêm da xảy ra trên heo con của heo nái đẻ lứa đầu: Bố trí cho heo con mới sinh của heo nái tơ bú chéo: Vừa bú mẹ vừa bú heo nái dạ [heo đẻ từ lứa thứ 2 trở lên] để heo con có đầy đủ kháng thể chống lại mầm bệnh.

07/10/2019 | Nguyễn Hằng

Bệnh viêm da tiết dịch trên heo là bệnh do vi khuẩn Staphylococcus hyicus gây ra chủ yếu trên heo con nhỏ hơn 8 tuần tuổi. Vi khuẩn sau khi xâm nhập vào cơ thể heo thường làm tổn thương da, đặc trưng là nổi nốt nhanh, mọc dầy đặc trên da, sau vỡ ra tạo thành màng nhờn, rỉ dịch, nhưng không ngứa. Bệnh dẫn đến cơ thể bị mất nước, chậm lớn, có khi gây tử vong.

ĐẶC TRƯNG BỆNH

Bệnh viêm da tiết dịch là bệnh phát ra đột ngột, chủ yếu trên heo con từ 5 – 60 ngày tuổi.

Tỷ lệ mắc bệnh từ 10% – 90%, tỷ lệ chết từ 5% – 90%.

Vi khuẩn sau khi xâm nhập vào cơ thể heo thường làm tổn thương da: gây viêm da, nhiễm trùng và nặng có thể dẫn đến các biến chứng hoặc tử vong

Đồng thời những vi khuẩn này còn sản sinh độc tố tấn công hệ thống gan và thận gây tổn thương những cơ quan này

NGUYÊN NHÂN

Do vi khuẩn Staphylococcus hyicus – một loại tụ cầu khuẩn Gram[+], tương đối bền vững ngoài môi trường.

Nhiễm khuẩn thường kèm sau khi da bị trầy, cắn hay bị xước do rơm lót, mùn cưa cứng và bẩn gây tổn thương da.

Ghẻ cũng là những tác nhân tiền phát bệnh.

Bệnh thường xảy ra riêng lẻ trên 1 số ít heo con trong trại. Tuy nhiên, ở một số trang trại có số lượng heo con của heo nái tơ [heo nái đẻ lứa đầu] cao thì rất có thể bệnh sẽ xảy ra nghiêm trọng hơn với tỉ lệ heo con sơ sinh và heo con cai sữa nhiễm bệnh tăng cao.

Theo các chuyên gia, nguyên nhân chính của hiện tượng này là do trong những ngày trước khi sinh, số lượng vi khuẩn Staphylococcus hyicus trong âm đạo heo mẹ tăng cao, do đó, heo con có thể nhiễm khuẩn ngay khi vừa mới sinh ra.

TRIỆU CHỨNG

Bệnh thường xảy ra mạnh ở heo khoảng 5 ngày đến 35 ngày tuổi.

Lúc đầu, trên da ở vùng má, mông, đầu gối do cọ hay quỳ xuống nền, xuất hiện những nốt lốm đốm mảnh, nâu nhạt.

Trong vòng 3 – 5 ngày, những nốt này lan ra khắp bụng, nách rồi trở nên thâm tím, có khi đen.

Bề mặt da lở loét và bao phủ một lớp dịch rỉ nhờn nhờn, sau đông khô dính bết lông và xuất hiện những đám màu nâu trên da.

Thân nhiệt không tăng và con vật không ngứa gãi

Những đám lở có thể thấy ở lợn lớn, dịch rỉ nhờn nhờn sau đó loét ở vùng lưng, mông, tai bị teo.

Lợn bệnh đau đớn da nhăn nheo, gầy yếu, giảm cân, chết. Bệnh có thể khỏi, song để lại những sẹo lớn trên thân thể.

BỆNH TÍCH

Bệnh tích quan sát thấy đầu tiên khi mổ heo là hiện tượng mất nước và heo rất hôi. 

Trên da xuất hiện các khe nứt có chứa bụi bẩn và rác từ môi trường.

Trường hợp mãn tính, heo bị viêm tai ngoài.

PHÒNG BỆNH

Vệ sinh chuồng trại sạch sẽ. Chuồng trại khô ráo, độ ẩm không quá 70%, nhiệt độ không quá nóng tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển.

Phun sát trùng định kỳ.

Kiểm tra và sửa chữa chuồng trại, tránh những chỗ gồ ghề có thể gây trầy xước cho heo.

Bấm nanh kỹ, cắt tai, cắt đuôi đúng kỹ thuật. Hạn chế heo cắn nhau do nuôi nhốt mật độ cao hoặc bị stress.

Thực hiện triệt để nguyên tắc cùng vào cùng ra đối với heo sau cai sữa và heo thịt.

TRỊ BỆNH

Vệ sinh vùng da bệnh rồi dùng một trong các thuốc sát trùng nhẹ như:

- HAN-IODINE 10% – 10ml pha loãng với 1 lít nước đun sôi để nguội để rửa những chỗ lở loét.

- DERMA SPRAY – xịt một lớp lên vùng da bệnh. Ngày xịt 2 lần

Trong mỗi trường hợp, vết thương rỉ dịch nhờn cần thiết bôi MỠ KẼM OXYD để hút dịch làm khô và nhanh lành bề mặt vùng da tổn thương.

Phát hiện sớm và can thiệp kịp thời bằng các kháng sinh cho hiệu quả cao:

- AMOXOIL RETARD : 1ml/ 10 kg thể trọng 

- PENDISTREP LA     1ml/10kg thể trọng, 2 ngày tiêm 1 mũi.

- HAN-CLAMOX        1ml/10kg thể trọng/ngày.

- AMPI-KANA             1 lọ/20 -30 kg thể trọng.

- HANOXYLIN LA      1ml/5-10kg thể trọng, 3 ngày tiêm 1 lần.

Bổ sung vitamin A.D.E, B.Complex để nâng cao sức đề kháng, thúc đẩy tái tạo và hồi phục da.

[Nguồn tham khảo: Một số bệnh quan trọng ở lợn - Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật]