Các phương pháp nghiên cứu và học tập môn sinh học cánh diều
|
Chào bạn Giải Sinh 10 trang 12 sách Kết nối tri thức với cuộc sống Show
Giải bài tập Sinh 10 Bài 2: Phương pháp nghiên cứu và học tập môn sinh học sách Kết nối tri thức với cuộc sống giúp các em học sinh lớp 10 hiểu được kiến thức về phương pháp và cách học tập nghiên cứu môn sinh học. Đồng thời biết cách trả lời được các bài tập Sinh 10 trang 12 →17. Giải Sinh 10 Bài 2 sách Kết nối là tài liệu vô cùng hữu ích dành cho giáo viên và các em học sinh tham khảo, đối chiếu với lời giải hay, chính xác nhằm nâng cao kết quả học tập của các em. Vậy sau đây là nội dung chi tiết soạn Sinh 10 Bài 2 Phương pháp nghiên cứu và học tập môn sinh học, mời các bạn cùng theo dõi và tải tại đây. Giải Sinh 10 Bài 2: Phương pháp nghiên cứu và học tập môn Sinh họcTrình bày phương pháp đảm bảo an toàn khi làm việc trong phòng thí nghiệm. Trả lời: Người nghiên cứu cần tuân thủ các quy định để giữ an toàn cho bản thân và các thiết bị, tài sản của phòng thí nghiệm: + Các lưu ý về an toàn cháy nổ, an toàn về hoá chất: Khi làm việc với những hoá chất độc hại dễ bay hơi cần phải thực hiện ở nơi có tủ hút khí độc hoặc ở nơi thoáng khí. Tuân thủ các quy tắc pha hoá chất để tránh xảy ra cháy nổ, đặc biệt khi sử dụng acid hoặc những chất dễ cháy nổ như cốn. Kiểm tra sự vận hành của các thiết bị phòng chống cháy nổ, các máy móc hút mùi, chống độc, các trang thiết bị cấp cứu khi có sự cố. + Vận hành thiết bị trước khi sử dụng bất cứ thiết bị nào trong phòng thí nghiệm, người nghiên cứu cần phải nắm được quy tắc vận hành máy móc, thiết bị để có thể thu được kết quả chính xác nhất và không làm hư hại máy móc, thiết bị. Cần ghi lại nhật kí làm việc và tình trạng hoạt động vận hành của máy móc. + Trang bị cá nhân: Tuỳ theo từng yêu cầu của nghiên cứu mà mỗi người khi làm việc trong phòng thí nghiệm cần phải có các trang thiết bị riêng biệt. Thông thường, để đảm bảo an toàn, người thực hiện nghiên cứu phải mặc áo choàng, găng tay, kính bảo hộ hoặc mặt nạ để tránh tiếp xúc với hoá chất độc hại, vi sinh vật gây bệnh. + Thực hiện đúng các nội quy an toàn trong phòng thí nghiệm. Câu 2Hãy kể tên một số thiết bị nghiên cứu trong phòng thí nghiệm của trường em và cho biết những thiết bị này dùng để nghiên cứu lĩnh vực nào của sinh học. Trả lời: Một số thiết bị nghiên cứu trong phòng thí nghiệm: - Kính hiển vi: nghiên cứu công nghệ tế bào - Kính lúp: nghiên cứu công nghệ sinh học vi sinh - Tủ ấm: nghiên cứu công nghệ sinh học vi sinh - Máy ly tâm: nghiên cứu công nghệ tế bào- Kính hiển vi: nghiên cứu công nghệ tế bào - Kính lúp: nghiên cứu công nghệ sinh học vi sinh - Tủ ấm: nghiên cứu công nghệ sinh học vi sinh - Máy ly tâm: nghiên cứu công nghệ tế bào Câu 3So sánh đặc điểm của kính hiển vi quang học và kính hiển vi điện tử. Trả lời:
Giải Luyện tập và vận dụng Sinh 10 bài 2 trang 17Câu 1Tin sinh học là gì? Trả lời Tin sinh học là ngành khoa học sử dụng các phần mềm máy tính chuyên dụng, các thuật toán, mô hình để lưu trữ, phân loại, phân tích các bộ dữ liệu sinh học ở quy mô lắm nhằm sử dụng chúng một cánh có hiệu quả trong nghiên cứu khoa học và trong cuộc sống. Câu 2Để quan sát được hình dạng, kích thước của các tế bào thực vật, chúng ta cần dụng cụ gì? Cần phải dùng những kĩ thuật gì để có thể quan sát được nhiễm sắc thể (NST)? Trả lời Để quan sát được hình dạng kích thước của các tế bào thực vật, chúng ta cần sử dụng kính hiển vi quang học. - Để quan sát được nhiễm sắc thể chúng ta cần nắm vững các kĩ thuật: + Kĩ thuật làm tiêu bản quan sát. + Kĩ thuật sử dụng, điều chỉnh kính hiển vi. Câu 3Để kiểm chứng nhân tế bào có vai trò quyết định sự sống của tế bào, một nhà khoa học đã dùng móc nhỏ để loại bỏ nhân tế bào của trùng giày (một sinh vật nhân thực đơn bào). Kết quả tế bào mất nhân bị chết. Nhà khoa học này cũng làm một thí nghiệm đối chứng theo cách dùng móc nhỏ lấy nhân tế bào của trùng giày nhưng sau đó lại đặt lại vào vị trí cũ. Hãy cho biết: a) Nếu trong thí nghiệm đối chứng tế bào sau khi được đặt nhân trở lại vẫn chết thì kết luận rút ra là gì? b) Nếu tế bào ở thí nghiệm đối chứng không bị chết thì kết luận rút ra là gì? Trả lời a) Nếu trong thí nghiệm đối chứng tế bào sau khi được đặt nhân trở lại vẫn chết thì kết luận: - Trường hợp 1: Tế bào đã chết ngay khi bị tách nhân. - Trường hợp 2: Tế bào sinh vật không nhận lại nhân sau khi tách - Trường hợp 3: Thao tác tách và ghép lại nhân chưa chính xác kiến sinh vật bị tổn thương và chết. b) Nếu tế bào ở thí nghiệm đối chứng không bị chết thì kết luận rút ra là: - Trường hợp 1: Tế bào thí nghiệm chết -> Kết luận: Tế bào cần có nhân để tồn tại - Trường hợp 2: Tế bào thí nghiệm vẫn tồn tại -> Kết luận: Tế bào không cần có nhân để tồn tại.
- Quan sát là sử dụng các giác quan và phương tiện hỗ trợ để thu thập thông tin về một hay nhiều đối tượng hoặc hiện tượng. - Quan sát được thực hiện theo các bước sau: * Ví dụ 1: Quan sát và phân loại hạt giống đậu xanh (đỗ xanh). Bước 1. Xác định mục tiêu - Mục tiêu: quan sát hình thái hạt đậu xanh và chọn được hai loại hạt đậu xanh theo tiêu chí: loại I (hạt to, mẩy, chắc, đường kính lớn hơn hoặc bằng 2 mm), loại II (hạt nhỏ, lép, đường kính nhỏ hơn 2 mm). - Đếm số lượng và cân tổng khối lượng hạt mỗi loại. - Đối lượng: hạt đậu xanh cùng giống (100 g). - Đặc điểm quan sát: kích thước hạt. Bước 2. Tiến hành - Phương tiện: kính lúp cầm tay, cân đĩa. - Cân 100 g hạt giống đậu xanh, dàn đều trên khay nhựa. - Dùng kính lúp quan sát các hạt đậu xanh và chọn hai loại hạt dựa theo tiêu chí: loại I (hạt to, mẩy, chắc, đường kính lớn hơn hoặc bằng 2 mm), loại II (hạt nhỏ, lép, đường kính nhỏ hơn 2 mm). - Đếm số lượng hạt và cân tổng khối lượng các hạt mỗi loại. Bước 3: Báo cáo - Lập bảng báo cáo kết quả về số lượng hạt và khối lượng hạt loại I, loại II theo mẫu bảng dưới đây.
- Đưa ra nhận xét về số lượng hạt và khối lượng của các hạt loại I với loại II. 2. Phương pháp làm việc trong phòng thí nghiệm- Phương pháp làm việc trong phòng thí nghiệm là phương pháp nghiên cứu được thực hiện trong không gian giới hạn của phòng thí nghiệm. Khi làm việc trong phòng thí nghiệm, học sinh cần tuân thủ các quy định về an toàn thí nghiệm. - Các bước làm việc trong phòng thí nghiệm gồm: * Ví dụ 2: Thí nghiệm tìm hiểu khả năng nảy mầm của hạt đậu xanh trong phòng thí nghiệm. Bước 1 - Chuẩn bị dụng cụ, hoá chất: nước, đĩa petri, bông thấm nước, panh, kính lúp cầm tay, thiết bị chụp ảnh. - Mẫu vật: 30 hạt đậu xanh loại I và 30 hạt đậu xanh loại II (đã phân loại ở ví dụ 1). - Thiết bị an toàn: áo bảo hộ, găng tay. Bước 2 - Ngâm 30 hạt đậu xanh loại I và 30 hạt đậu xanh loại II vào nước trong 3 giờ. - Tiến hành thí nghiệm:
3. Phương pháp thực nghiệm khoa học- Thực nghiệm khoa học là phương pháp thu thập thông tin trên đối tượng nghiên cứu trong những điều kiện được tác động có chủ đích. - Thực nghiệm khoa học gồm các bước sau: * Ví dụ 3: Thí nghiệm tìm hiểu khả năng nảy mầm của hạt đậu xanh ở thực địa. Bước 1: Thiết kế mô hình thực nghiệm và chuẩn bị các điều kiện thí nghiệm - Thiết kết mô hình thực nghiệm.
Hai lô đất tương đương về chất đất. - Chuẩn bị dụng cụ: dụng cụ làm đất, dụng cụ tưới nước, thiết bị chụp ảnh. - Mẫu vật: 100 g hạt đậu xanh loại I và 100 g hạt đậu xanh loại II. - Thiết bị an toàn: găng tay, ủng cao su,... Bước 2: Tiến hành và thu thập số liệu thực nghiệm - Tiến hành thí nghiệm:
- Tuân thủ các quy định an toàn khi thực hành ngoài thực địa. Bước 3: Xử lí số liệu thực nghiệm và báo cáo - Làm báo cáo kết quả thí nghiệm theo các nôi dung sau:
- Thu gom rác thải và để các dụng cụ thí nghiệm vào nơi quy định. - Rửa tay bằng nước sạch và xà phòng sau mỗi lần thực nghiệm. II. Các kĩ năng trong tiến trình nghiên cứu khoa họcNghiên cứu khoa học được thực hiện theo các bước tạo thành một tiến trình và mỗi bước là một kĩ năng.
- Tin sinh học là một lĩnh vực nghiên cứu liên ngành, kết hợp dữ liệu sinh học với khoa học máy tính và thống kê. - Phương pháp tin sinh học là phương pháp thu thập, xử lí và phân tích các thông tin, dữ liệu sinh học bằng phần mềm máy tính, từ đó xây dựng cơ sở dữ liệu và cho phép thực hiện các liên kết giữa chúng. IV. Một số vật liệu, thiết bị nghiên cứu và học tập môn Sinh họcMột số vật liệu, thiết bị nghiên cứu và học tập môn Sinh học: - Dụng cụ: kính hiển vi, kính lúp, bộ đồ mổ,...
- Máy móc thiết bị: Tủ lạnh, tủ cấy vi sinh, cân điện tử, các bộ cảm biến,... - Các phần mềm: thí nghiệm ảo, phần mềm dạy học, các phần mềm xử lí số liệu thống kê,... - Tranh ảnh, mô hình, mẫu vật: bộ tranh cơ thể người, bộ tranh các cấp tổ chức sống, mô hình tế bào, mô hình DNA, bộ tiêu bản quan sát nhiễm sắc thể,... - Thiết bị an toàn: găng tay, kính bảo vệ mắt, áo bảo hộ,...
|
