Sơn Tuyền được sinh ra ở Đà Lạt, là người thứ 8 trong gia đình có tới 16 anh chị em, trong đó người chị đầu là ca sĩ nổi tiếng Thanh Tuyền.
Từ nhỏ, được chứng kiến người chị của mình thành công trong tột đỉnh trong lĩnh vực ca hát, Sơn Tuyền rất hâm mộ và cũng năng khiếu nghệ thuật nên được người chị nổi tiếng của mình đón xuống Sài Gòn và giới thiệu đến học khiêu vũ tại ban vũ Lưu Bình – Lưu Hồng. Sơn Tuyền từng khẳng định rằng mình đã bắt đầu hát từ khi còn học lớp 4 tại Đà Lạt. Tuy nhiên chỉ được một thời gian ngắn thì Sơn Tuyền nhận ra mình không thích hợp với bộ môn vũ, sau đó được Thanh Tuyền giới thiệu sang học nhạc ở thầy là nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông. Sau một thời gian học nhạc, Sơn Tuyền được đưa cho hát bài Má Hồng Đà Lạt, chuẩn bị thu âm thì xảy ra biến cố 1975, giấc mơ trở thành ca sĩ của Sơn Tuyền từ đó phải tạm gác lại.
Năm 1979, Sơn Tuyền rời Việt Nam đến đảo Air Raya, tại đây cô cùng với hai ca sĩ – nhạc sĩ Trường Hải và Ngọc Trọng tổ chức nhiều chương trình ca nhạc cho đồng bào Việt Nam trên hòn đảo xứ Nam Dương này. Tháng 4 năm 1980, Sơn Tuyền đặt chân đến Mỹ và định cư tại Houston, Texas. Tại đây, ban đầu Sơn Tuyền chỉ hát tại các quán cafe với sự khuyến khích của bạn bè từ năm 1981, sau đó đi hát chuyên nghiệp tại một club dành cho khách nước ngoài tại bến cảng Port Arthur từ năm 1983. Đây cũng là nơi mà trước đó ca sĩ Carol Kim đã từng cộng tác thường xuyên. Trong thời gian đầu của sự nghiệp, Sơn Tuyền chỉ hát nhạc nước ngoài, cũng là thể loại mà cô rất yêu thích.
Nhờ đi hát thường xuyên như vậy, dần dần Sơn Tuyền bắt đầu được các bầu show người Việt để ý đến và mời đi hát. Trong một lần hát chung show, cô được danh ca Khánh Ly khen giọng tốt khi hát bài Anh Đã Quên Mùa Thu của nhạc sĩ Tùng Giang và khuyên cô về Cali để thuận tiện cho việc phát triển sự nghiệp. Kể từ khi bắt đầu đi hát chuyên nghiệp, cô đã tự nghĩ ra nghệ danh Sơn Tuyền, dựa theo tên của người chị nổi tiếng Thanh Tuyền. Nếu như Thanh Tuyền nghĩa là dòng suối xanh mát, thì Sơn Tuyền là dòng suối từ nơi rừng núi. Ca sĩ Sơn Tuyền cho biết ngoài thần tượng chị của mình là Thanh Tuyền, cô còn yêu thích các giọng hát Thanh Lan và Ngọc Lan. Đến 4 năm sau lời khuyên của Khánh Ly, Sơn Tuyền quyết định rời Houston về Cali định cư năm 1988, cũng là khoảng thời gian đánh dấu nhiều thay đổi trong cuộc đời và sự nghiệp của cô. Tại Cali, với sự giúp sức của ông Tô Giang [người bạn đời đã quen từ thuở nhỏ khi còn ở Việt Nam], Sơn Tuyền thành lập nhãn hiệu băng đĩa riêng mang tên mình, với sản phẩm đầu tiên là Sơn Tuyền CD 1 chủ đề “Anh”, với phần hòa âm của nhạc sĩ Tùng Giang.
Với CD đầu tay phát hành năm 1989 này, Sơn Tuyền hát nhiều thể loại nhạc, từ nhạc ngoại, nhạc trữ tình và cả nhạc vàng. Sau khi hoàn thành xong, Sơn Tuyền đã nhờ Khánh Ly giới thiệu các đại lý bán đĩa rồi đến từng đại lý để chào mời, nhưng đa số là từ chối nhận đĩa bán vì tên tuổi Sơn Tuyền còn quá lạ lẫm, chưa ai biết tới. Dù vậy Sơn Tuyền vẫn kiên trì thuyết phục, nói với các đại lý là cứ lấy đĩa bán, nếu bán được thì trả tiền, còn không được thì thôi. Không ngờ CD đầu tiên được đón nhận ngoài mong đợi, đại lý tiếp tục gọi lấy bán thêm và hối thúc Sơn Tuyền tiếp tục ra sản phẩm mới.
Nhãn hiệu đĩa Sơn Tuyền đã ra mắt khoảng 30 CD, có nhiều CD ăn khách như Thành Phố Buồn, Nhật Ký Đời Tôi, Hoa Sứ Nhà Nàng… nhưng sản phẩm bán được số lượng khủng khiếp nhất phải là CD số 6 chủ đề Người Yêu Cô Đơn. CD này được xem như là chiếc đòn bẩy chắp cánh tên tuổi Sơn Tuyền bay xa khắp nơi vào thời điểm khởi đầu thập niên 1990. Từ sau đó cô được mời đi lưu diễn khắp nơi, từ Âu Châu sang Úc châu, xuất hiện trên sân khấu các trung tâm lớn là Paris By Night, Asia, Hollywood By Night… đồng thời nhận lời hát cho các trung tâm Phượng Hoàng, Asia, Giáng Ngọc…
Dù xuất hiện rất ít trên các đại nhạc hội thu hình, với lý do được Sơn Tuyền cho biết là “không có duyên” với các trung tâm lớn, nhưng Sơn Tuyền vẫn ghi được dấu ấn đậm nét trong lòng người yêu nhạc vàng với các ca khúc Người Yêu Cô Đơn, đặc biệt là Vườn Tao Ngộ song ca với Tuấn Vũ trên sân khấu Asia, với phần hòa âm tuyệt diệu của Trúc Hồ. Tuấn Vũ cũng là người song ca rất ăn ý với Sơn Tuyền trong những năm đỉnh cao của sự nghiệp thập niên 1990.
Năm 2019, Sơn Tuyền cùng đại gia đình tham dự Liveshow của Trung tâm Thúy Nga: Thanh Tuyền - Một Đời Cho Âm Nhạc. Sơn Tuyền cũng có về Việt Nam [ít nhất] một lần và hát trong liveshow Hát Trên Quê Hương 4 do nam ca sĩ Quang Lê tổ chức thực hiện.
Sơn Tuyền sinh năm 1960 tại Đà Lạt trong một gia đình có 15 anh chị em mà Sơn Tuyền là thứ tám. Chị cả của Sơn Tuyền là ca sĩ nổi tiếng Thanh Tuyền. Từ nhỏ Sơn Tuyền đã đam mê ca hát và thường theo chị tới sân khấu, đứng sau cánh gà nghe chị hát và nhận những tràng vỗ tay tán thưởng từ khán giả để rồi cũng thầm ước, có một ngày mình được như thế.
Sơn Tuyền từng có thời gian được nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông hướng dẫn học thanh nhạc theo lời gửi gắm của chị gái Thanh Tuyền. Tuy nhiên năm 1979, Sơn tuyền theo gia đình rời Việt Nam đi nước ngoài định cư. Niềm đam mê ca hát của Sơn Tuyền cũng được chắp nối nơi xứ người, từ những buổi gặp gỡ bạn bè cuối tuần ở các quán cà phê.
Tiếng hát của Sơn Tuyền được nhiều người yêu mến và truyền tai nhau. Cô bắt đầu nhận được các lời mời đi hát. Cô là ca sĩ chính của một club với mức lương 70 đô/ tuần, khoản tiền khá lớn vào thời điểm bấy giờ.
Ca sĩ Sơn Tuyền thời trẻ.
Ngoài hát club, Sơn Tuyền nhận show hát bên ngoài với giá catse khá cao, 300 đô một show. Năm 1988, Sơn Tuyền quyết định chuyển tới California định cư và theo đuổi sự nghiệp ca hát chuyên nghiệp.
Cô thành lập hãng băng đĩa riêng mang tên mình và phát hành một loạt CD như: Anh, Thành phố buồn, Nhật ký đời tôi, Hoa sứ nhà nàng, Người yêu cô đơn… với doanh số tiêu thụ hàng chục ngàn bản.
Từ những CD này, Sơn Tuyền nổi tiếng và được mời đi lưu diễn từ Âu châu sang Úc châu. Có thời điểm, nữ ca sĩ hát 14 show ở các nước khác nhau chỉ trong vòng 11 ngày với mức catse choáng ngợp 3.000 đô. Nữ ca sĩ cũng xuất hiện trên nhiều sân khấu lớn tại hải ngoại, các trung tâm băng đĩa nhạc lớn tại Mỹ.
Cho đến nay, dù đã 63 tuổi nhưng Sơn Tuyền vẫn đi hát thường xuyên trên các sân khấu ca nhạc ở khắp nơi. Sơn Tuyền vẫn vẫn giữ được vẻ trẻ trung, vóc dáng thon gọn và thường xuyên diện những trang phục gợi cảm mỗi lần xuất hiện.
Được biết, để giữ vóc dáng như thời con gái, mỗi ngày nữ ca sĩ đều dành 3-4 tiếng ở phòng tập gym, đi bộ, tập các bài thể hình và bơi, thư giãn.
Nữ ca chia sẻ: "Tuổi 63, tôi hát khỏe hơn cả hồi trẻ mà không cần luyện thanh mỗi ngày. Cuộc đời vô thường nhưng còn sống ngày nào, tôi phải giữ gìn sức khỏe và thể trạng như bây giờ" [nguồn Vietnamnet].
Nữ ca sĩ giữ được vóc dáng thon gọn ở tuổi 63 nhờ tập gym, bơi cùng lối sống lành mạnh.
Chuyện tình 40 năm không lời tỏ tình, không lời cầu hôn, không đám cưới
Sơn Tuyền và ông xã quen nhau từ lúc nhỏ ở Việt Nam. Họ tình cờ gặp nhau trong một buổi sinh nhật và cứ thế quý mến nhau rồi làm bạn. Sau này, khi cả hai có dịp cùng sang Mỹ định cư, gặp nhau, giúp đỡ nhau trong cuộc sống rồi trở thành tri kỷ.
Rồi từ lúc nào về sống cùng nhau, chung một mái nhà, không ai nói ra nhưng cả hai đều biết tình cảm mà mình dành cho nhau nhiều như thế nào.
Chia sẻ về cuộc tình này, Sơn Tuyền từng chia sẻ trên tờ Thanh Niên: "Đối với bản thân Sơn Tuyền thì cuộc tình này rất lạ, như mắc nợ nhau từ kiếp trước. Lạ vì cả hai không có một đám cưới diễn ra như những đôi tình nhân đến với nhau, không một lời tỏ tình anh yêu em hay hơn cả là một lời cầu hôn.
Cả hai nhìn vào mắt của nhau và tìm thấy sự thương yêu, tin tưởng và cứ như thế sống chung một nhà hơn 40 năm qua, không cần một đám cưới cho đủ lễ".
Sơn Tuyền hạnh phúc bên ông xã - mối tình đầu và cũng là tình cuối suốt 48 năm qua dù không một lời tỏ tình, không cầu hôn, không đám cưới.
Dù vậy thì cả hai đều cho rằng đó là duyên số trời định nên nguyện theo ý trời và luôn sát cánh bên nhau dù buồn vui hay đau khổ. 48 năm bên nhau nhưng vợ chồng ca sĩ Sơn Tuyền không sinh con.
Cả hai có nhiều sở thích chung như tập gym, đi bơi, nấu ăn, đặc biệt là các món chay. Với lối sống khoa học và lành mạnh, ở tuổi 63 nhưng Sơn Tuyền rất khỏe mạnh. Nữ ca sĩ kiểm tra sức khỏe định kỳ 6 tháng 1 lần và không mắc các bệnh tuổi già như cao huyết áp, tiểu đường…