Bố trí thép sàn đúng tiêu chuẩn dựa theo nguyên tắc làm việc của kết cấu bê tông là yếu tố quyết định đến khả năng chịu lực của sàn. Tấm sàn được đan thép đúng cách sẽ giúp kết cấu chịu lực ổn định, sàn nhà không bị rung, võng dẫn đến mất an toàn cho người sử dụng.
Bài viết này, Xây nhà tối ưu sẽ chia sẻ cho các bạn cách thi công thép sàn đúng tiêu chuẩn cho tất cả các loại bản sàn phổ biến trong xây dựng dân dụng như sàn 2 phương, sàn 1 phương, ô sàn bản kê 4 cạnh, sàn âm…sàn có thép mũ hoặc thép sàn 2 lớp cụ thể, chi tiết, dễ hiểu và tâm huyết nhất.
Nguyên tắc bố trí thép sàn
Bố trí thép sàn đúng nguyên tắc sẽ làm tăng khả năng chịu lực của sàn. Cùng một tiết diện thép, cùng khoảng cách đan thép, nếu bố trí thép sai sẽ làm giảm khả năng làm việc của sàn. Vì vậy, để sàn làm việc tốt nhất chúng ta nên bố trí thép theo nguyên tắc sau:
- Trong bê tông kết cấu bê tông cốt thép, phần bê tông chịu lực nén rất tốt, nhưng không có tính dẻo dai, dễ bị vỡ khi bẻ. Do vậy phải cần cốt thép để chịu lực kéo này. Đó cũng là lý do vì sao chúng ta phải tăng cường thép ở các khu vực chịu lực kéo. Như hình b thì lực kéo xuất hiện ở 2 đầu dầm sàn [momen âm] và ở phần bụng sàn [momen dương]
- Chiều dày lớp bê tông bảo vệ thép sàn tối ưu là 15mm và không nhỏ hơn tiết diện thanh thép [D thép].
- Thép sàn phải được neo vào dầm đúng tiêu chuẩn: thép tròn trơn phải được uốn móc vào dầm, thép có vằn lớp trên đủ chiều dài neo 30D, thép có vằn lớp dưới neo 20D thép [Ví dụ thường chúng ta hay dùng thép fi10 để làm thép sàn, thì neo thép lớp trên vào dầm khoảng 30cm, neo thép lớp dưới vào dầm khoảng 20cm]
Cách bố trí thép sàn
Dựa vào hệ số l2/l1 [chiều dài/chiều rộng] người ta phân chia ô sàn làm 2 loại là: sàn làm việc 2 phương và sàn làm việc 1 phương.
Sàn làm việc 2 phương hay sàn kê 4 cạnh có hệ số l2/l1 ≤ 2, tức là chiều dài của ô sàn không lớn hơn 2 lần chiều rộng của ô sàn đó [ô sàn là diện tích sàn được đỡ bao quanh bởi các thanh dầm]. Sàn làm việc 1 phương khi có hệ số l2/l1 > 2. Dù sàn 2 phương hay 1 phương thì cũng đều tuân thủ nguyên tắc:
- Thép sàn lớp dưới: thanh thép theo phương ngắn được đặt trước, thanh thép phương dài đặt lên trên và đan thành một vỉ bằng dây kẽm [gọi là 1 lớp thép sàn].
- Thép sàn lớp trên: thép phương dài sẽ được rải trước, thanh thép theo phương ngắn được đặt lên trên và đan thành lớp thép trên.
Khi nào thì bố trí thép sàn 1 lớp và 2 lớp
Bản sàn có nhiều loại được sử dụng cho các mục đích khác nhau. Mỗi loại bản sàn lại có phương án thiết kế thép theo đặc thù làm việc của chúng. Để trả lời câu hỏi nên đặt thép sàn 1 lớp hay 2 lớp thì chúng ta cần liên hệ đến cách làm việc của từng loại sàn. Cụ thể như sau.
Thép sàn 1 lớp
Thép sàn 1 lớp phù hợp với những loại sàn đơn giản kê 2 cạnh, những tấm sàn đơn lẻ đặt trên nền đất. Hoặc sàn có sơ đồ tính theo hệ công xôn [console]. Chúng ta có thể bố trí thép 1 lớp cho những loại bản sàn sau đây:
- Sàn tấm đan đơn giản cho bể phốt, hố gas, nắp hầm chứa…trong nhà. Cần bố trí tăng cường thép lớp dưới chịu momen dương.
- Sàn ô văng, mái che trên đầu cửa kê 1 cạnh vào tường hoặc liên kêt ngàm với lanh tô. Lúc này ta nên tăng cường đặt thép sàn lớp trên cho momen âm.
Bố trí thép sàn 2 lớp
Hầu như đa số các ô sàn trong khung kết cấu bê tông cốt thép toàn khối nhà dân dụng và công nghiệp hiện nay đều cần thiết kế thép 2 lớp cho sàn. Vì nội lực trong các ô sàn liên tục và phức tạp hơn, sàn có 2 lớp thép sẽ đảm bảo chịu lực cho cả momen âm và momen dương xuất hiện trong tấm sàn. Bố trí thép sàn 2 lớp thông thường có hai cách:
- Bố trí 2 lớp thép chạy liên tục – Mỗi lớp thép được bố trí ưu tiên cho thanh thép chịu lực chính. Thanh thép theo phương ngắn đặt dưới cho lớp dưới và đặt lên trên cho lớp thép trên.
- Bố trí thép lớp trên bằng thép mũ – Cách bố trí này sẽ tiết kiệm được khối lượng thép sàn lớp trên. Nhưng cần thi công với mức độ kỹ lưỡng cao hơn, vì lớp mũ này rất dễ bị bẹp xuống sàn.
Tuy nhiên, trong thực tế người ta thường bố trí 2 lớp thép chạy liên tục, vì dễ thi công hơn và cũng không tốn hơn nhiều thép lắm. Cái quan trọng nhất là tính ổn định của 2 lớp cao hơn hẳn so với làm thép mũ [vì trong quá trình thi công, đổ bê tông, lớp thép mũ rất dễ bị bẹp, dẫn đến ảnh hưởng đến kết cấu nếu thợ thi công không chuẩn]
Những lưu ý quan trọng khi thi công và nghiệm thu thép sàn
Chiều dày của sàn nhà dân dụng thông thường chỉ từ 10cm – 15cm. Do vậy, chỉ cần cách bố trí thép sàn chênh lệch nhau 1cm cũng làm giảm đi rất nhiều khả năng chịu lực của sàn. Vì vậy, phương pháp làm việc tốt nhất giữa chủ đầu tư hoặc giám sát xây dựng với đơn vị thi công là cần phải trao đổi trước các cách thực hiện trong quá trình thi công xây dựng. Không riêng gì các nguyên tắc thi công thép sàn mà cần thực hiện thêm các vấn đề sau đây để tầng sàn đạt chất lượng tốt nhất.
Khoảng cách đan thép sàn
Thép sàn cần được đan với khoảng cách đều nhau theo thiết kế. Thanh thép cần được nắn thẳng, không cong vẹo, uốn lượn. Thép sàn có thể buộc với 50% mối nối nhưng cần đảm bảo không bị xô lệch trong quá trình đổ bê tông.
Kê thép sàn
Thép sàn phải được kê cách khỏi mặt sàn bằng với chiều dày lớp bê tông bảo vệ. Thép lớp trên hoặc lớp thép mũ không được đặt ở giữa chiều dày sàn hoặc bị bẹp xuống ván khuôn.
Nối thép sàn
Nếu thép sàn phải nối, phải tuân theo tiêu chuẩn nối thép:
- Không nối tại vị trí chịu lực lớn và chỗ uốn cong. Thép lớp dưới không nên nối giữa nhịp ô sàn, thép lớp trên không nên nối tại gối. [do đây là các khu vực chịu momen uốn nhiều nhất]
- Không nối quá 50% diện tích cốt thép trên một mặt cắt [phải được nối so le]
Lời kết
Chúng ta cần phải tuân thủ hoàn toàn theo các chỉ dẫn của thiết kế cho tất cả các cấu kiện. Không riêng gì cách thức thi công thép cho sàn mà còn nhiều các hạng mục khác để cấu thành ngôi nhà hoàn chỉnh. Không nên tự ý thiết kế, thi công và nghe theo kinh nghiệm của người thợ hoặc nhà thầu không qua trường lớp đào tạo. Vì mọi cấu kiện đều có nguyên tắc làm việc riêng của chúng. Để đạt được chất lượng công trình tối đa và tiết kiệm vật tư cần có cơ sở tính toán và thi công khoa học.
Hi vọng bài viết này các bạn có thể hiểu thêm cách bố trí thép sàn cho công trình của mình. Nếu thấy nội dung bài viết hữu ích và tin tưởng Xây nhà tối ưu, anh chị và các bạn có thể liên hệ với chúng tôi qua Hotline/Zalo: 0983.919.609 để được tư vấn, thiết kế và thi công xây dựng ngôi nhà mơ ước cho gia đình mình.