Nguyễn Đình Chiểu, một danh thơ lớn trong văn hóa Việt Nam cuối thế kỷ XIX, để lại nhiều tác phẩm quý như Chạy giặc, Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc, Dương Hà - Từ Mậu,... Trong đó, 'Lục Vân Tiên' nổi bật như một viên ngọc sáng, truyền đạt tư tưởng nhân văn cao quý. Đặc biệt, đoạn trích 'Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga' không chỉ tái hiện hình ảnh anh hùng trượng nghĩa Lục Vân Tiên mà còn thể hiện giấc mơ cao cả của Nguyễn Đình Chiểu về anh hùng.
Tác phẩm Lục Vân Tiên ra đời vào những năm 50 của thế kỷ XIX, sử dụng chữ Nôm và có 2082 câu thơ lục bát. Hình ảnh Lục Vân Tiên, là một anh hùng trung ương, là trung tâm của truyện. Đoạn trích 'Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga' là một phần hay của tác phẩm.
Đoạn mở đầu miêu tả Lục Vân Tiên giúp đỡ người bất hạnh:
'Vân Tiên dừng bước trên đường, Bẻ cành làm gậy, bảo vệ làng quê'
Trên đường về thăm cha mẹ, Lục Vân Tiên đối mặt với tình cảnh khó khăn: Giặc Phong Lai đang tàn phá. Bằng tinh thần anh hùng, Vân Tiên không thể bất kính, quyết định không lơ là trước hiểm nguy. Anh không do dự, nhanh chóng sử dụng cây gậy bên đường thành vũ khí để đánh đuổi lũ cướp và cứu người.
'Gọi lên: 'Kẻ đảng hung đồ, Đừng nên làm việc hại dân một cách hồ đồ.'
Lời khuyên của Lục Vân Tiên thể hiện tinh thần trượng phu khi đối mặt với bất bình. 'Kẻ đảng hung đồ' - những người tàn bạo và hồ đồ, Vân Tiên can ngăn mưu hại nhân dân. Hành động của anh không chỉ là lời nói trách móc, mà còn là hành động chân thực bảo vệ nhân dân. Hình ảnh chàng trai với cây gậy làm vũ khí, đối mặt với bọn cướp, được tác giả mô tả tinh tế, như một tướng lĩnh điều khiển trận chiến, giống như Triệu Tử đánh vỡ vòng vây Đương Dang:
'Vân Tiên xông pha lẻo xược, Thắng như Triệu Tử phá vòng Đương Dang. Quanh co mọi phía địch tan tác... All in gươm giáo, đuổi theo đường chạy nhanh.'
Qua những động thái quả cảm và quyết đoán, Lục Vân Tiên đã hoàn toàn tiêu diệt bọn lũ hùng đồ và đánh bại tên lãnh đạo của chúng, Phong Lai. Thắng lợi này là minh chứng rõ ràng cho sức mạnh của chính nghĩa, đồng thời là biểu hiện của tinh thần hiệp sĩ và lòng dũng cảm của Lục Vân Tiên.
Vân Tiên đánh tan 'đàn ong quấy rối', sau đó, anh tìm đến để hỏi thăm người bị tổn thương. Nghe thấy lời cảm ơn từ Kim Liên, cô gái hầu, chàng ngay lập tức nhận ra đối tượng ngồi trong xe là một tiểu thư đài các. Anh nhanh chóng nói lên:
'Xin hãy ngồi im, chớ mở cửa, Nàng là phận gái, ta là phận trai.'
Hành động ngăn cản 'Hãy ngồi yên, đừng bước ra' là biểu hiện của tính tốt đẹp trong tâm hồn của Lục Vân Tiên, người hiểu rõ nguyên tắc 'Nam nữ thụ thụ bất thân' và dành sự tôn trọng tối cao cho tiểu thư đang ngồi trong xe. Lược ngữ 'nàng - ta' và hành động cản trở Kiều Nguyệt Nga bước ra thể hiện sự lịch sự, tôn trọng của một người quý phụ nam trang.
Trước những hành động đúng đắn và những lời động viên nhẹ nhàng, tận tâm của Lục Vân Tiên, Kiều Nguyệt Nga không giữ được cảm xúc, nàng tỏ ý biết ơn và muốn đền ơn hết lòng. Tuy nhiên, với Vân Tiên, việc đối mặt với 'bọn hung đồ' là do lòng hiệp nghĩa, không mong đợi sự đền đáp hay trả ơn. Vì vậy, khi Nguyệt Nga đề xuất ăn uống, chàng từ chối một cách rõ ràng, không do dự nói:
'Vân Tiên cười đáp liền: Xin đừng nói chuyện đền ơn nhau. Ngày nay đã rõ bằng chứng nơi này, Khôn ai còn chút đạo đức nào khác. Nhớ câu kiến ngãi bất vi, Những hành động đó đều chỉ là phiếm hùng.'
Đối với Lục Vân Tiên, anh hùng không sợ đo lường đền ơn, không hướng đến việc nhận lại từ người khác. Chàng coi việc làm đúng là chính đáng, không cầu danh vọng, tài sản hay phú quý. Câu hỏi mỉm cười tỏa nét hào sảng 'Xin đừng nói chuyện đền ơn nhau' và tuyên bố 'Những hành động đó đều chỉ là phiếm hùng' là biểu hiện của sự đẳng cấp và phẩm chất trượng nghĩa của Lục Vân Tiên.
Bằng cách sử dụng thể thơ lục bát phổ biến kết hợp với lối văn tự sự thơ, cùng ngôn ngữ giản dị và gần gũi, Nguyễn Đình Chiểu đã tạo ra hình ảnh chân thực của anh hùng Lục Vân Tiên. Nhân vật được mô tả rõ qua lời nói, hành động, và tính cách. Lục Vân Tiên là biểu tượng của chính nghĩa, mang trong mình ước mơ của nhân dân về anh hùng trượng nghĩa, hành hiệp cứu đời trong thế giới này.
"""KẾT THÚC"""-
Qua bài văn mẫu Phê phán về đoạn trích Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga, học sinh đã có cái nhìn sắc bén và đầy đủ về đoạn trích. Ngoài ra, họ còn có thể tìm hiểu thêm bài: Đánh giá phẩm chất xuất sắc của Lục Vân Tiên trong tác phẩm Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga, Phân tích đoạn trích Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga, Thể hiện vai trò của Lục Vân Tiên khi giải cứu Kiều Nguyệt Nga, Vẻ đẹp của người anh hùng tài năng, dũng cảm, trung hiếu qua đoạn trích Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga.
Nội dung được phát triển bởi đội ngũ Mytour với mục đích chăm sóc và tăng trải nghiệm khách hàng.
Nguyễn Đình Chiểu, nhà thơ yêu nước Nam Bộ. Ông sống trong thời kì loạn lạc, xã hội rối ren, chế độ phong kiến Việt Nam suy tàn, bọn vua quan nhà Nguyễn thối nát. Xã hội đen tối, đau thương. Ngoài những thơ văn yêu nước, Nguyễn Đình Chiểu nổi tiếng với Truyện Lục Vân Tiên dài 2082 câu thơ lục bát.
Truyện thơ đề cao trung, hiếu, tiết, hạnh theo quan niệm đạo lí của nhân dân ta. Đạo làm tôi, đạo làm con, tình bằng hữu, nghĩa vợ chồng... được nhà thơ hết lời ca ngợi:
“Trai thời trung hiếu làm đầu,
Gái thời tiết hạnh là câu trau mình".
Lục Vân Tiên và Kiều Nguyệt Nga là hai nhân vật trung tâm của truyện thơ sáng ngời trung hiếu, tiết hạnh.
Đoạn thơ "Lục Vân Tiên đánh cướp" là một trong những đoạn thơ hay nhất của tác phẩm. Tiêu biểu cho bút pháp tự sự của Nguyễn Đình Chiểu. Nhân vật Lục Vân Tiên được khắc họa thành mẫu người anh hùng lí tưởng tuyệt đẹp: giàu lòng thương người, dũng cảm và vị nghĩa cao cả.
Lòng thương người là đức hạnh tốt đẹp nhất của Lục Vân Tiên. Từ giã thầy, chàng xuống núi, hăm hở về kinh đô ứng thí. Lộ trình đầy gian nan. Giữa đường, Lục Vân Tiên bất ngờ gặp nhân dân dắt díu nhau chạy trốn, tiếng kêu khóc vang lên thảm thiết. Chàng đã ân cần hỏi han sự tình đầu đuôi và quyết ra tay đánh cướp để cứu dân lành thoát khỏi cảnh đau thương, nước sôi lửa bỏng:
“Tôi xin ra sức anh hào,
Cứu người cho khỏi lao đao buổi này!"
Căm giận lũ bất lương, Lục Vân Tiên sôi sục lên án hành động dã man của chúng. Chàng đã đứng về phía nhân dân, quyết bảo vệ dân:
Quảng cáo
"Kêu rằng: bớ đảng giang đồ,
Chớ quen làm thói hồ đồ hại dân".
Đạo lí của nhân dân ta rất đẹp “Thương người như thể thương thân”. Lục Vân Tiên đã hành động vì tình thương bao la ấy.
Tình thương người đã nâng cao chí khí và lòng dũng cảm cho người thư sinh họ Lục. Lũ cướp rất đông và đáng sợ gươm giáo sáng ngời. Tướng cướp Phong Lai "mặt đỏ phừng phừng" đầy sát khí. Hắn dữ tợn và có sức khoẻ muôn người khôn địch! Giữa vòng vây của lũ cướp, không một tấc sắt trong tay, một mình với cành cây làm gậy, Lục Vân Tiên đã dũng cảm đánh cướp. Đột kích bên tả, xung phong bên hữu, chàng tung hoành giữa bọn cướp. Chúng bị đánh tơi bời. Bọn lâu la đã khiếp đảm quẳng gươm giáo bỏ chạy tan tác. Tướng cướp Phong Lai bị tiêu diệt. Nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu đã so sánh Lục Vân Tiên đánh cướp với chiến công của hổ tướng Triệu Tử Long phá vòng vây Đương Dang thời Tam quốc để ca ngợi tinh thần quả cảm của người anh hùng vị nghĩa:
"Vân Tiên tả đột hữu xông,
Khác nào Triệu Tử phá vòng Đương Dang.
Lâu la bốn phía vỡ tan.
Đều quăng gươm giáo tìm đàng chạy ngay.
Phong Lai trở chẳng kịp tay,
Bị Tiên một gậy thác rày thân vong".
Giọng thơ hùng tráng vang lên diễn tả trận đánh cướp đầy kịch tính hấp dẫn. Lục Vân Tiên là một anh hùng vị nghĩa cao đẹp.
Đánh tan lũ cướp sơn đài, Lục Vân Tiên đã giải thoát cho Kiều Nguyệt Nga và Kim Liên. Cuộc kì ngộ giữa người đẹp và trang anh hùng diễn ra cảm động và đầy tình người. Kiều Nguyệt Nga muốn mời chàng hiệp sĩ qua miền Hà Khê, để cha nàng "báo đức thù công"'.
"Ngẫm câu báo đức thù công,
Lấy chi cho phỉ tấm lòng cùng ngươi".
Nhưng Vân Tiên "nghe nói liền cười". Một nụ cười rất tươi, biểu lộ một tâm hồn cao cả: vô tư, hào hiệp, khảng khái. Chàng xem việc đánh cướp của mình là một hành động nhân nghĩa. Người tráng sĩ phải ra tay cứu nhân độ thế, diệt trừ cái ác, chở che bênh vực người lầm than, bị áp bức. Nếu thấy việc nghĩa mà không làm thì còn đâu đáng mặt anh hùng nữa ?
"Nhớ câu kiến ngãi bất vi,
Làm người thế ấy cũng phi anh hùng".
Nguyễn Đình Chiểu đã khắc họa nhân vật Lục Vân Tiên mang cốt cách tráng sĩ thời loạn, coi cái chết nhẹ tựa lông hồng, trọng nghĩa khinh tài, sống và hành động theo phương châm: "Lộ kiến bất bình, bạt đao tương trợ". Vân Tiên cũng như người anh hùng Từ Hải trong “Truyện Kiều".
"Anh hùng tiếng đã gọi rằng,
Giữa đường dẫu thấy bất bằng mà tha!".
Hình ảnh Vân Tiên đánh cướp được khắc hoạ thân tình. Cử chỉ hành động, ngôn ngữ và cách ứng xử của chàng rất đẹp, mang phong thái người anh hùng, người tráng sĩ ngày xưa. Hình tượng này rất chân thật vì lòng thương người, ý chí quả cảm thần vị nghĩa của Vân Tiên đậm đà màu sắc đạo lí nhân dân ta.
Gần hai thế kỉ đã trôi qua, nhân vật Lục Vận Tiên được nhân dân ta yêu mến, hâm mộ. Tinh thần chiến đấu kiên cường của đồng bào miền Nam trong cuộc đấu tranh chống phong kiến và đế quốc trong hơn thế kỉ qua đã làm cho ta cảm nhận sâu sắc vẻ đẹp lí tưởng của người anh hùng Lục Vân Tiên. Tấm sương sáng chói ấy mãi mãi là một minh chứng hùng hồn về sức mạnh thẩm mĩ của thi ca, của Truyện Lục Vân Tiên mà nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu đã để lại cho đời.
Loigiaihay.com
Lục Vân Tiên gặp Kiều Nguyệt Nga ở đâu?
- Đoạn trích “Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga” nằm ở phần đầu của truyện: Vân Tiên trên đường lên Kinh Đô dự thi, chàng gặp bọn cướp Phong Lai đang hoành hành. Chàng đã bẻ cây bên đường làm gậy. Xông thẳng vào những kẻ trong tay có vũ khí.
Trên đường về chịu tang mẹ nhân vật Lục Vân Tiên đã gặp nạn gì?
Thấy Vân Tiên tài cao, Trịnh Hâm và Bùi Kiệm sinh lòng đố kị, ghen ghét. Lúc sắp vào trường thi, Vân Tiên nhận được tin mẹ mất, liền bỏ thi trở về quê chịu tang. Dọc đường về, Vân Tiên đau mắt nặng rồi bị mù cả hai mắt, lại bị Trịnh Hâm lừa đẩy xuống sông.
Lục Vân Tiên là hình ảnh của ai trong xã hội phong kiến?
G: Lục Vân Tiên là mơ ước của nhân dân, là hình ảnh lí tưởng mà Nguyễn Đình Chiểu gửi gắm. Bọn cướp: là hiện thân của cái ác, cái bất nhân bị trừng trị thích đáng.
Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga có ý nghĩa gì?
Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga [trích Truyện Lục Vân Tiên] - Ca ngợi tình nghĩa giữa con người với con người trong xã hội: tình nghĩa vợ chồng, tình cha con, mẹ con, tình cảm bạn bè, lòng yêu thương sẵn sàng cưu mang, đùm bọc những người gặp cơn hoạn nạn. - Đề cao tinh thần nghĩa hiệp, sẵn sàng cứu khốn phò nguy.