“Happy Birthday To You” đã được Sách kỷ lục Guinness ghi nhận là bài hát phổ biến nhất bằng tiếng Anh. Ngay cả ở những quốc gia có tiếng mẹ đẻ không phải tiếng Anh, rất nhiều người vẫn nắm chắc giai điệu và có thể hát được bài hát này.
Theo một con số không chính thức, bài hát sinh nhật đã được chuyển sang hơn 18 ngôn ngữ khác nhau. Ở nước ta, lời bài hát Happy birthday bằng tiếng Việt về cơ bản được dịch bám sát theo ý nghĩa bản gốc. Có rất nhiều từ ngữ hay và ý nghĩa được xuất hiện trong phiên bản này.
2, TUỔI THỌ HƠN 120 NĂM
Bài hát sinh nhật “Happy Birthday to you” được ra đời vào năm 1893. Như vậy tính đến nay ca khúc này đã ra mắt được 130 năm. Trong âm nhạc, xu hướng và thị hiếu luôn có sự thay đổi liên tục. Nhưng ca khúc này lại vẫn được nhiều ghi nhớ, luôn được sử dụng như một lời chúc mừng sinh nhật quen thuộc.
Cho đến nay, đã có rất nhiều bài hát sinh nhật bằng nhiều loại ngôn ngữ khác nhau trên thế giới. Mỗi ca khúc đều có những sự sáng tạo riêng với những lời chúc mừng hay nhất, tốt đẹp nhất. Thế nhưng, dường như không có bất kỳ ca khúc nào đạt được thành tích siêu khủng như “Happy birthday to you”.
3, CA KHÚC CÓ NGUỒN GỐC TỪ MỘT BÀI HÁT CHÀO BUỔI SÁNG
Bài hát được sáng tác bởi 2 chị em Patty Hill và Mildred J. Hill vào năm 1893. Sau đó, bài hát này đã đến với các trường mẫu giáo ở Louisville, Kentucky. Khi đó cả hai người đang làm công việc liên quan đến giáo dục. Ban đầu, bài hát có tên là ‘Good morning to all” và phần ca từ gốc chính là “Good morning”. Nhờ có giai điệu, ca từ đơn giản lại cực bắt tai, bài hát nhanh chóng được yêu thích rộng rãi.
Mức độ phổ biến của bài hát ngày càng lan rộng. Có rất nhiều biến thể của bài hát ra đời, trong đó có lời bát hát chúc mừng sinh nhật. Kết quả là chúng ta có được bài hát sinh nhật “Happy birthday to you” như hiện nay.
4. BÀI HÁT ĐẮT GIÁ NHẤT HÀNH TINH
Không khó để lý giải nguyên nhân ca khúc có thể thu về một số tiền khổng lồ. Theo “The New York Times” xuất bản năm 1996, muốn sử dụng bài hát này vào một bộ phim phải trả đến 50.000 USD. Còn nếu đó là các chương trình truyền hình thì phải trả 750 -5.000 USD. Ước tính, bài hát đã thu về đến 50 triệu USD. Đồng thời bài cũng vững vàng giữ ngôi đầu danh sách những ca khúc đắt giá nhất mọi thời đại.
5. TRANH CÃI BẢN QUYỀN ĐƯỢC NHIỀU NGƯỜI QUAN TÂM NHẤT
Công ty Summy đã đăng ký bản quyền cho bài hát sinh nhật “Happy birthday to you” vào năm 1935. Hơn 50 năm sau đó, Summy bị công ty Warner/Chappell thu mua và sở hữu bản quyền. Thời hạn tác quyền với bài hát ở Mỹ kéo dài đến năm 2030 còn ở Châu Âu thì kết thúc sớm hơn vào 2016. Bởi vậy tất cả các hoạt động nào mang tính thương mại sử dụng ca khúc này phải trả tác quyền cho Warner/Chappell.
Dựa trên nguồn gốc ra đời, chúng ta chỉ xác nhận được phần giai điệu được sáng tác bởi chị em nhà Hill. Tuy nhiên ca từ lại không thể xác định được người sáng tác. Dó đó, có rất nhiều tranh cãi nổ ra xung quanh các vụ kiện tụng liên quan đến tác quyền. Điển hình là vụ kiện với nhà sản xuất bộ phim tài liệu về bài hát sinh nhật “Happy birthday to you” kéo dài đến hai năm. Lý do là bởi khi bên sản xuất phim đưa ra quan điểm rằng ca khúc được sáng tác do đại chúng, nên được trở về với đại chúng. Bởi vậy Warner/Chappell chỉ có quyền đòi tác quyền cho phần giai điệu mà họ đang sở hữu.
6. HAPPY BIRTHDAY, MR. PRESIDENT
Một phiên bản đặc biệt của “Happy birthday to you” – “Happy birthday, Mr. President”. Phiên bản này đã được thể hiện bởi biểu tượng gợi cảm Marilyn Monroe. Bài hát được trình diễn vào 19/5/1962 trong bữa tiệc sinh nhật lần thứ 45 của tổng thống Mỹ John Kennedy. Màn trình diễn nhận được rất nhiều sự quan tâm từ cách ca từ được biến đổi, giọng hát , phong cách trình diễn đến cả trang phục và thần thái của nữ nghệ sĩ Marilyn Monroe.
7. BÀI HÁT ĐƯỢC LỰA CHỌN ĐỂ PHÁT TRÊN … SAO HỎA
Ngày 5/8/2013, bài hát sinh nhật “Happy birthday to you” đã được lựa chọn để phát trên sao hỏa. Là mốc thời gian kỷ niệm một năm hoạt động trên sao Hỏa của con tàu thăm dò này. Tất nhiên, ca khúc này không được phát theo một cách thông thường như chúng ta nghe nhạc hàng ngày. Các kỹ trúc sư đa gửi tiến hiệu điều khiển tạo ra các rung động mô phỏng lại giai điệu của bài hát “Happy birthday to you”.
Sinh nhật là một dịp đặc biệt của mỗi người, cũng là ngày mà ca khúc này được hát lên. Ở chương trình tiếng Anh lớp 4, chủ đề sinh nhật và những từ ngữ liên quan cũng được đề cập đến. Các con hãy đăng kí câu lạc bộ tiếng Anh AC4.1 để phát triển 4 kĩ năng nghe, nói, đọc, viết và chia sẻ những thông tin trên với cô giáo và các bạn nhé. Hẳn mọi người sẽ trầm trồ vì những hiểu biết của con đấy!
Bài hát “Chúc mừng sinh nhật bạn” đã trở thành một tác phẩm kinh điển, được sách kỷ lục Guinness xếp hạng là bài hát dễ nhận biết nhất bằng tiếng Anh, được dịch sang ít nhất hai mươi ngôn ngữ. Tuy nhiên, khi mới ra đời, bài hát không được hát trong các bữa tiệc sinh nhật và các tác giả của bài hát ban đầu cũng không được công nhận.
Đôi nét về các tác giả
Ca khúc mừng sinh nhật “Happy birthday to you” là sáng tác của hai chị em Mildred Hill [1859-1916] và Patty Hill [1868 -1946] từng là bảo mẫu và cô giáo ở nhà trẻ và trường mẫu giáo.
Patty Hill là người đã sáng chế những “khối xếp hình Patti Hill” [Patty Hill blocks] được dùng trong các nhà trẻ khắp nước Mỹ. Cô cũng là giảng viên Trường Sư phạm của Đại học Columbia suốt 30 năm, và là một trong những người sáng lập Hiệp hội Giáo dục Mầm non Quốc gia, sau này được đổi tên thành Hiệp hội Giáo dục Trẻ em Quốc gia [NAEYC].
Mildred được học nhạc từ sớm và đã trở thành một chuyên gia về thánh ca của người da đen. Sau này, cô trở thành một nhà soạn nhạc và nghệ sĩ piano.
Lịch sử ra đời của bài hát “Happy birthday to you”
Năm 1893, Mildred dạy tại Trường Mẫu giáo thực nghiệm Louisville [Louisville Experimental Kindergarten School] nơi mà em gái bà, Patty làm hiệu trưởng. Bà đã nghĩ ra giai điệu bài hát “Good Morning to All” [Chào buổi sáng mọi người] mà học sinh sẽ hát khi đón tiếp các thầy, cô giáo, sau đó Patty viết lời.
Bài hát “Chào buổi sáng mọi người” trở thành một phần của cuốn sách “Song Stories For The Kindergarten” [Bài hát cho trẻ mẫu giáo] mà hai chị em đồng sáng tác và xuất bản năm 1893. Các học sinh thường hát để đón tiếp thầy cô và dần dần bài hát “Good Morning to All” được biết đến với cái tên “Good Morning To You”.
Cho đến nay, người ta vẫn không biết ai đã sửa câu hát ”Good morning to you” thành “Happy birthday to you”, nhưng bài hát với lời chúc mừng sinh nhật được in lần đầu tiên trong một tập bài hát vào năm 1922.
Nhiều đài phát thanh và nhiều bộ phim bắt đầu sử dụng bài hát “Good Morning to All” làm bài hát chúc mừng sinh nhật, và câu hát “Good morning to you” đã đổi thành “Happy birthday to you”. Các vở nhạc kịch trên sân khấu Broadway như “The Band Wagon” [1931] và vở nhạc kịch “As Thousands Cheer” của nhạc sĩ Irving Berlin cũng sử dụng bài hát này.
Vì hai chị em Mildred và Patty Hill chẳng bao giờ được trả tiền tác quyền bài hát này nên một người em khác của họ đã kiện để đòi được công nhận tác quyền vì theo bà, “Happy Birthday To You” chính là “Good Morning to You” đã đổi lời.
Tòa án đã công nhận điều này và xác nhận tác quyền của hai chị em Mildred và Patty Hill vào năm 1935. Theo luật tác quyền vào thời ấy, hai chị em Mildred và Patty Hill sẽ được hưởng tiền tác quyền 28 năm, và sau thời gian ấy, tức là từ năm 1991, bài hát ấy sẽ trở thành tài sản chung của mọi người [public domain].
Tuy nhiên luật bản quyền [Copyright Act] năm 1976 lại kéo dài thời hạn bản quyền tới 75 năm kể từ ngày xuất bản, rồi luật Mở rộng tác quyền [Copyright Term Extension Act] năm 1998 lại kéo dài thời hạn thêm 20 năm nữa nên chị em bà Hill sẽ còn tác quyền cho đến năm 2030.
Warner Chappell, công ty sản xuất âm nhạc lớn nhất thế giới, đã mua được bản quyền bài hát “Happy Birthday To You” vào năm 1998 với giá 25 triệu đô la. Một phần tiền tác quyền đã được đưa vào Quỹ chị em Hill [Hill Foundation]. Hai chị em Mildred Hill và Patty Hill đều không có chồng con nên sau khi cả hai từ trần, tác quyền bài hát đã thuộc về người cháu tên Archibald Hill, và ông đã dùng số tiền tác quyền cho các hoạt động từ thiện.