Đáp án:
Ảnh hưởng của ánh sáng:
– Đối với thực vật: Ánh sang ảnh hưởng tới đời sống thực vật,làm thay đổi hình thái [ Lá, thân, rễ..] và sinh lí [ Hô hấp,quang hợp,hô hấp…] của thực vật. Nhu cầu về ánh sáng của các loài không giống nhau:
+ Nhóm cây ưa sáng: Bao gồm những cây sống nơi quang đãng. VD: Cây ổi, lúa, mít, cam, quýt…
+ Nhóm cây ưa tối: Gồm những cây sống nơi ánh sáng yếu,ánh sáng tán xạ, dưới tán cây khác. VD: Phong lan, dâu tây, bí đỏ, lá lốt, trầu bà…,
– Đối với động vật:
+ Tạo điều kiện cho động vật nhận biết vật và định hướng di chuyển trong không gian.
+ Giúp động vật điều hòa thân nhiệt.
+ Ảnh hưởng tới hoạt động, khả năng sinh sản và sinh trưởng của động vật
`=>` Động vật thích nghi với điều kiện chiếu sáng khác nhau, người ta chia thành 2 nhóm động vật:
+ Động vật ưu sáng : Gồm những động vật hoạt động và ban ngày. VD:Gà, vịt, lợn, trâu, bò, dê…,
+ Động vật ưu tối: Gồm những động vật hoạt động vào ban đêm. VD:Chuột, dơi, cú mèo, cú lợn..,
Ảnh hưởng của nhiệt độ:
– Nhiệt độ ảnh hưởng tới hình thái và hoạt động sinh lí của sinh vật. Hình thành 2 nhóm:
+ Sinh vật biến nhiệt: Có nhiệt độ cơ thể không ổn định phụ thuộc vào nhiệt độ môi trường. VD:nấm, vi sinh vật, cá, bò xác [ Trừ cá xấu], lưỡng cư, thực vật, động vật không xương sống.
+ Sinh vật hằng nhiệt:Có nhiệt độ cơ thể ổn định, không phụ thuộc vào môi trường. VD:chim, con người, thú.
Ảnh hưởng của độ ẩm:
– Độ ẩm ảnh hưởng tới hình thái,sinh trưởng,phát triển và sinh lí của sinh vật. Hình thành các nhóm sinh vật:
+ Thực vật ưa ẩm. VD: cây lúa, bèo, rau mác…,
+ Thực vật ưu khô. VD: Phi lao, xương rồng…
+ Động vật ưua ẩm. VD: cá, tôm, cua, hến, ếch…,
+ Động vật chịu hạn. VD: lạc đà, chó, mèo..,
Độ ẩm không khí và đất ảnh hường nhiều đến sinh trường và phát triển của sinh vật. Có sinh vật thường xuyên sổng trong nước hoặc trong môi trường ầm ướt như ven các bờ sông suối, dưới tán rừng rậm, trong các hang động... Ngược lại, cũng có những sinh vật sống nơi có khí hậu khô như ờ hoang mạc, vùng núi đá...
Những ví dụ về ảnh hưởng của độ ầm iên sinh vật:
- Cây sống nơi ẩm ướt, thiếu ánh sáng như ở dưới tán rừng, ven bờ suối trong rừng cỏ phiến lá mòng, bản lá rộng, mô giậu kém phát triển. Cây sống nơi ẩm ướt nhưng có nhiểu ánh sáng như ven bờ ruộng, hồ ao cỏ phiến lá hẹp, mô giậu phát triển.
- Cây sống nơi khô hạn hoặc có cơ thể mọng nước, hoặc lá và thân cây tiêu giảm, lá biến thành gai.
- Ếch nhái là động vật sống nơi ẩm ướt. Khi gặp điều kiện khô hạn, do da của ếch nhái là da trần nên cơ thể chúng mất nước nhanh chóng. Ngược lại. bò sát có da được phù vảy sừng nên khả năng chông mất nước có hiệu quả hom, nhiều loài bò sát thích nghi cao với môi trường khô ráo của hoang mạc.
Thực vật được chia thành hai nhóm : thực vật ưa ấm và chịu hạn. Động vật cũng có hai nhóm : động vật ưa ầm và ưa khô.
Nhiều loài sinh vật chỉ có thể sống ở nơi ấm áp [vùng nhiệt đới], nhưng ngược lại có loài chỉ sống nơi giá lạnh [vùng đới lạnh]. Khi chuyển những sinh vật đó từ nơi ấm áp sang nơi lạnh [hoặc ngược lại] thì khả năng sống của chúng bị giảm, nhiều khi không thể sống được.
1. Ảnh hưởng của nhiệt độ lên đời sống sinh vật
- Đa số các sinh vật sống trong phạm vi nhiệt độ từ 0 – 500C.
- Tuy nhiên:
+ Có một số sinh vật sống được ở nhiệt độ rất cao. Ví dụ:
+ Có một số sinh vật sống được nơi có nhiệt độ rất thấp. Ví dụ:
- Ở thực vật, cây chỉ quang hợp và hô hấp ở nhiệt độ từ 20 – 300C. Nhiệt độ trên 400C và dưới 00C cây ngừng quang hợp và hô hấp.
- Cây sống ở vùng nhiệt đới và ôn đới có đặc điểm về hình thái khác nhau:
* Cây ở vùng nhiệt đới
- Đặc điểm:
+ Lá biến thành gai, bề mặt lá có tầng cutin dày giúp hạn chế sự thoát hơi nước khi nhiệt độ không khí cao.
+ Thân mọng nước.
* Cây ở vùng ôn đới
- Đặc điểm:
+ Về mùa đông, cây thường rụng lá giúp giảm diện tích tiếp xúc với không khí lạnh.
+ Thân và rễ có lớp bần dày tạo thành lớp bảo vệ cây.
- Động vật ở vùng lạnh và vùng nóng có nhiều đặc điểm khác nhau:
+ Thú có lông sống ở vùng lạnh có lông dày hơn so với lông của thú sống ở vùng nóng.
+ Ở chim, thú cùng loài [hoặc loài gần nhau]: ở vùng lạnh có kích thước lớn hơn ở vùng nóng.
Ví dụ: Gấu Bắc cực có bộ lông dày, cơ thể lớn hơn gấu ngựa ở Việt Nam.
- Nhiều loài động vật có tập tính lẩn tránh nơi nóng hoặc lạnh quá bằng cách chui vào hang, ngủ đông hoặc ngủ hè, …
- Dựa vào sự ảnh hưởng của nhiệt độ lên đời sống sinh vật. Người ta chia sinh vật thành 2 nhóm:
+ Sinh vật biến nhiệt: có nhiệt độ cơ thể phụ thuộc vào nhiệt độ môi trường. Nhóm này gồm vi sinh vật, nấm, thực vật, động vật không xương sống, cá, ếch nhái, bò sát.
+ Sinh vật hằng nhiệt: có nhiệt độ cơ thể không phụ thuộc vào nhiệt độ của môi trường. Nhóm này gồm các động vật có tổ chức cao như chim, thú và con người.
@71064@@71057@@71061@
- Độ ẩm không khí và độ ẩm của đất ảnh hưởng nhiều đến sinh trưởng và phát triển của sinh vật.
+ Có những sinh vật thường xuyên sống trong nước hoặc trong môi trường ẩm ướt ven các bờ suối, dưới tán cây rừng rậm, …
+ Có những sinh vật sống nơi có khí hậu khô như hoang mạc, vùng núi đá, …
- Sinh vật sống ở những vùng có độ ẩm khác nhau có hình thái, cấu tạo khác nhau.
+ Cây sống nơi ẩm ướt, thiếu ánh sáng: phiến lá mỏng, bản lá rộng, mô giậu kém phát triển. Ví dụ:
+ Cây sống nơi ẩm ướt, ánh sáng mạnh: phiến lá hẹp, mô giậu phát triển. Ví dụ:
+ Cây sống nơi khô hạn: cơ thể mọng nước, lá và thân tiêu giảm, lá biến thành gai
+ Động vật sống nơi ẩm ướt [ếch, nhái, ..] khi trời nóng cơ thể mất nước nhanh vì da chúng là da trần, bò sát khả năng chống mất nước hiệu quả hơn vì da có lớp vảy sừng bao bọc.
- Dựa vào ảnh hưởng của độ ẩm lên đời sống sinh vật người ta chia sinh vật thành các nhóm là thực vật ưa ẩm, thực vật chịu hạn, động vật ưa ẩm và động vật chịu hạn.
* Thực vật ưa ẩm:
+ Nơi sống: ruộng lúa nước, bãi ngập ven biển, dưới tán cây rừng.
+ Ví dụ:
* Thực vật chịu hạn:
+ Nơi sống: bãi cát, trên đồi, sa mạc, …
+ Ví dụ:
* Động vật ưa ẩm:
+ Nơi sống: ao, hồ, trên cây, trong vườn, trong đất.
+ Ví dụ:
* Động vật chịu hạn
+ Nơi sống: vùng cát khô, trên đồi, sa mạc.
+ Ví dụ:
@71062@@197890@
Giải bài tập Sinh 9 trang 129
Soạn Sinh 9 Bài 43 giúp các em học sinh lớp 9 nắm vững kiến thức về vai trò của nhiệt độ và độ ẩm lên đời sống sinh vật. Đồng thời giải nhanh được các bài tập Sinh 9 trang 129.
Giải Sinh 9 Bài 43 là tài liệu vô cùng hữu ích dành cho giáo viên và các em học sinh tham khảo, đối chiếu với lời giải hay, chính xác nhằm nâng cao kết quả học tập của các em. Vậy sau đây là nội dung chi tiết tài liệu, mời các bạn cùng theo dõi và tải tại đây.
Ảnh hưởng của nhiệt độ và độ ẩm lên đời sống sinh vật
I. Ảnh hưởng của nhiệt độ lên đời sống sinh vật
- Nhiệt độ môi trường ảnh hưởng tới hình thái, hoạt động sinh lý, tập tính của sinh vật.
- Đa số các sinh vật sống trong phạm vi nhiệt độ từ 0 – 500C. Ở thực vật, cây chỉ quang hợp và hô hấp ở nhiệt độ từ 20 – 300C. Nhiệt độ trên 400C và dưới 00C cây ngừng quang hợp và hô hấp.
+ Thực vật vùng nóng thường có lá màu xanh đậm, bề mặt lá có tầng cutin dày hoặc lá biến thành gai hạn chế sự thoát hơi nước khi nhiệt độ không khí cao, thân mọng nước...
+ Thực vật vùng lạnh về mùa đông thường rụng lá: giảm diện tích tiếp xúc với không khí lạnh, thân và rễ có lớp bần dày tạo thành lớp bảo vệ cây.
- Động vật ở vùng lạnh và vùng nóng có nhiều đặc điểm khác nhau
+ Động vật vùng lạnh có lông dày hơn, kích thước lớn hơn so với thú sống ở vùng nóng.
+ Nhiều loài động vật có tập tính lẩn tránh nơi nóng hoặc lạnh quá bằng cách: chui vào hang, ngủ đông hoặc ngủ hè…
+ Có 1 số sinh vật sống được ở nhiệt độ rất cao như vi khuẩn suối nước nóng chịu được nhiệt độ 70 – 900C. Một số sinh vật sống được ở nhiệt độ rất thấp như ấu trùng sâu ngô chịu được nhiệt độ - 270C.
- Dựa vào sự ảnh hưởng của nhiệt độ lên đời sống sinh vật. Người ta chia sinh vật thành 2 nhóm:
+ Sinh vật biến nhiệt: có nhiệt độ cơ thể phụ thuộc vào nhiệt độ môi trường. Nhóm này gồm: vi sinh vật, nấm, thực vật, động vật không xương sống, cá, ếch nhái, bò sát.
+ Sinh vật hằng nhiệt: có nhiệt độ cơ thể không phụ thuộc vào nhiệt độ của môi trường. Gồm: các động vật có tổ chức cao như: chim, thú và con người.
II. Ảnh hưởng của độ ẩm lên đời sống sinh vật
- Độ ẩm không khí và độ ẩm của đất ảnh hưởng nhiều đến sinh trưởng và phát triển của sinh vật.
+ Có những sinh vật thường xuyên sống trong nước hoặc trong môi trường ẩm ướt ven các bờ suối, dưới tán cây rừng rậm…
+ Có những sinh vật sống nơi có khí hậu khô như hoang mạc, vùng núi đá…
- Sinh vật sống ở những vùng có độ ẩm khác nhau có hình thái, cấu tạo khác nhau:
+ Cây sống nơi ẩm ướt, thiếu ánh sáng: phiến lá mỏng, bản lá rộng, mô giậu kém phát triển.
+ Cây sống nơi ẩm ướt, ánh sáng mạnh: phiến lá hẹp, mô giậu phát triển.
+ Cây sống nơi khô hạn: cơ thể mọng nước, lá và thân tiêu giảm, lá biến thành gai.
+ Động vật sống nơi ẩm ướt [ếch, nhái ..] khi trời nóng cơ thể mất nước nhanh vì da chúng là da trần, bò sát khả năng chống mất nước hiệu quả hơn vì da có lớp vảy sừng bao bọc.
-Dựa vào ảnh hưởng của độ ẩm lên đời sống sinh vật người ta chia sinh vật thành các nhóm: thực vật ưa ẩm, thực vật chịu hạn, động vật ưa ẩm và động vật chịu hạn.
Giải bài tập SGK Sinh 9 Bài 43 trang 129
Câu 1
Nhiệt độ của môi trường có ảnh hưởng tới đặc điểm hình thái và sinh lí của sinh vật như thế nào?
Gợi ý đáp án
- Nhiệt độ môi trường ảnh hưởng tới hình thái, hoạt động sinh lí của sinh vật. Đa số các loài sống trong phạm vi nhiệt độ nhất định [0oC – 50oC]. Tuy nhiên có một số sinh vật sống được ở vùng nhiệt độ rất cao [vi khuẩn suối nước nóng 70 – 90 oC], hoặc nhiệt độ rất thấp [ấu trùng sâu ngô chịu nhiệt độ -27oC].
- Sinh vật được chia thành 2 nhóm:
+ Sinh vật biến nhiệt: nhiệt độ cơ thể phụ thuộc vào nhiệt độ môi trường.
+ Sinh vật hằng nhiệt: nhiệt độ cơ thể không phụ thuộc vào nhiệt độ môi trường.
- Đối với thực vật:
+ Cây sống ở vùng nhiệt đới, lá có tầng cutin dày để hạn chế bớt sự thoát hơi nước.
+ Cây ở vùng ôn đới về mùa đông giá lạnh, cây thường rụng lá làm giảm diện tích tiếp xúc với không khí lạnh và giảm sự thoát hơi nước. Chồi cây có vảy mỏng bao bọc, thân và rễ cây có lớp bần dày bao bọc, cách nhiệt bảo vệ cây. Ngoài hình thái của cây nhiệt độ còn ảnh hưởng đến hoạt động quang hợp và hô hấp của cây, ảnh hưởng tới quá trình hình thành và hoạt động của diệp lục.
- Đối với động vật:
+ Động vật hằng nhiệt ở xứ lạnh kích thước cơ thể lớn hơn, tai, các chi, đuôi, mỏ cũng lớn hơn động vật xứ nóng, góp phần giảm toả nhiệt giữ nhiệt độ cơ thể ổn định.Khi nhiệt độ môi trường quá cao động vật có hiện tượng nghỉ hè. Còn nhiệt độ xuống thấp động vật có hiện tượng trú đông hoặc ngủ đông. Mặt khác nhiệt độ còn ảnh hưởng tới các hoạt động sinh lí, lượng thức ăn, tốc độ tiêu hoá thức ăn, ảnh hưởng tới mức độ trao đổi khí, quá trình sinh sản của động vật. Ví dụ: Chuột sinh sản mạnh ở 18oC.
Câu 2
Trong hai nhóm sinh vật hằng nhiệt và biến nhiệt, sinh vật thuộc nhóm nào có khả năng chịu đựng cao với sự thay đổi nhiệt độ của môi trường? Tại sao?
Gợi ý đáp án
Trong hai nhóm sinh vật hằng nhiệt và biến nhiệt thì nhóm sinh vật hằng nhiệt có khả năng chịu đựng cao với sự thay đổi nhiệt độ môi trường vì sinh vật hằng nhiệt là các sinh vật có tổ chức cơ thể cao [chim, thú, con người], đã phát triển các cơ chế điều hoà thân nhiệt giữ cho nhiệt độ cơ thể luôn ổn định không phụ thuộc vào môi trường ngoài.
Câu 3
Hãy so sánh đặc điểm khác nhau giữa hai nhóm cây ưa ẩm và chịu hạn.
Gợi ý đáp án
Sự khác nhau giữa nhóm cây ưa ẩm và cây chịu hạn:
- Cây ưa ẩm: sống nơi ẩm ướt, thiếu ánh sáng thì phiến lá mỏng, bản lá rộng, mô giậu kém phát triển. Cây sống ở nơi ẩm ướt nhưng có nhiều ánh sáng như ven bờ ruộng, hồ ao có phiến lá hẹp, mô giậu phát triển.
-Cây chịu hạn: cơ thể mọng nước, lá tiêu giảm hoặc biến thành gai. Chuyển các hoạt động sinh lí vào sáng sớm hoặc chiều tối.
Câu 4
Hãy kể tên 10 động vật thuộc hai nhóm động vật ưa ẩm và ưa khô.
Gợi ý đáp án
Động vật ưa ẩm
- Giun đất
- Ếch
- Gián
- Ốc sên
- Sâu rau
Động vật ưa khô
Cập nhật: 28/07/2021