Các nhà phê bình văn học, nhà sử học, độc giả cuồng nhiệt và thậm chí cả độc giả bình thường đều sẽ có những ý kiến khác nhau về cuốn tiểu thuyết nào thực sự là “cuốn sách vĩ đại nhất từng được viết”. Đó có phải là một cuốn tiểu thuyết với ngôn ngữ tượng hình đẹp, quyến rũ? Hoặc một cuốn sách về chủ nghĩa hiện thực nghiệt ngã? Một cuốn tiểu thuyết đã có một tác động xã hội to lớn? Hay một cuốn sách đã ảnh hưởng tinh tế hơn đến thế giới? Dưới đây là danh sách 12 cuốn tiểu thuyết, vì nhiều lý do, đã được coi là một trong những tác phẩm vĩ đại nhất của văn học từng được viết.
1. Anna Karenina
Bất kỳ người hâm mộ nào của những câu chuyện liên quan đến các chủ đề hấp dẫn như ngoại tình, cờ bạc, âm mưu hôn nhân, và, tất nhiên, chế độ phong kiến Nga, sẽ ngay lập tức đưa Anna Karenina lên đứng đầu trong danh sách “những tiểu thuyết vĩ đại nhất” của họ. Và đó chính xác là thứ hạng mà các ấn phẩm như tạp chí Time đã xếp cho cuốn tiểu thuyết kể từ khi nó được xuất bản trọn vẹn vào năm 1878. Được viết bởi tiểu thuyết gia người Nga Leo Tolstoy, tác phẩm viễn tưởng gồm 8 phần kể về câu chuyện của hai nhân vật chính: một bà nội trợ bi thảm, bất mãn, Anna, người đã chạy trốn cùng người tình trẻ, và một điền chủ si tình tên là Konstantin Levin, người đấu tranh cho đức tin và triết học. Tolstoy thảo luận cẩn thận về tình yêu, nỗi đau và gia đình trong xã hội Nga với một dàn nhân vật khá lớn được coi là nhân tính hiện thực của họ. Cuốn tiểu thuyết đặc biệt mang tính cách mạng trong cách đối xử với phụ nữ, miêu tả những định kiến và khó khăn xã hội thời đó với cảm xúc sống động.
2. Giết Con Chim Nhại [To Kill a Mockingbird]
Harper Lee, được cho là một trong những tác giả có ảnh hưởng nhất lịch sử, nổi tiếng với việc chỉ xuất bản một cuốn tiểu thuyết duy nhất [cho đến khi phần tiếp theo gây tranh cãi của nó được xuất bản vào năm 2015 ngay trước khi bà qua đời]. Giết Con Chim Nhại được xuất bản năm 1960 và ngay lập tức trở thành tác phẩm kinh điển. Cuốn tiểu thuyết cho thấy sự phân biệt chủng tộc ở miền Nam nước Mỹ qua đôi mắt mở to ngây thơ của một cô gái trẻ thông minh tên là Jean Louise [“Scout”] Finch. Các nhân vật mang tính biểu tượng của nó, đáng chú ý nhất là ông luật sư và người cha thông cảm Atticus Finch, đóng vai trò là hình mẫu và sự thay đổi quan điểm ở Mỹ vào thời điểm căng thẳng cao về chủng tộc. Giết Con Chim Nhại giành được giải Pulitzer cho tiểu thuyết vào năm 1961 và được chuyển thể thành phim đoạt giải Oscar năm 1962, giúp câu chuyện và các nhân vật của nó có thêm cuộc sống và ảnh hưởng đối với lĩnh vực xã hội Mỹ.
3. Gatsby Vĩ Đại [The Great Gatsby]
Gatsby Vĩ Đại của F. Scott Fitzgerald được xem là một trong những tác phẩm tuyệt vời nhất để giới thiệu cho sinh viên về nghệ thuật đọc văn học phê bình [có thể là bạn đã đọc nó ở trường]. Cuốn tiểu thuyết được kể dưới góc nhìn của một chàng trai trẻ tên Nick Carraway, người mới chuyển đến thành phố New York và kết bạn với người hàng xóm giàu có lập dị của mình với nguồn gốc bí ẩn, Jay Gatsby. Gatsby Vĩ Đại cung cấp cái nhìn của người trong cuộc về Thời đại Jazz của những năm 1920 trong lịch sử Hoa Kỳ, đồng thời phê phán ý tưởng về “Giấc mơ Mỹ”. Có lẽ khía cạnh nổi tiếng nhất của cuốn tiểu thuyết là tấm bìa nghệ thuật của nó. Một khuôn mặt xuyên thấu chiếu lên bầu trời đêm màu xanh thẫm và ánh sáng từ cảnh quan thành phố - một hình ảnh cũng được tìm thấy, trong một cấu hình hơi khác, trong chính văn bản là một chìa khóa biểu tượng.
4. Trăm Năm Cô Đơn [One Hundred Years of Solitude]
Tác giả quá cố người Colombia, Gabriel García Márquez, đã xuất bản tác phẩm nổi tiếng nhất của ông, Trăm Năm Cô Đơn, vào năm 1967. Cuốn tiểu thuyết kể về bảy thế hệ của gia đình Buendía và theo dõi việc thành lập ngôi làng Macondo, cho đến khi nó bị phá hủy cùng với thế hệ con cháu cuối cùng của gia đình. Ở dạng giả tưởng, cuốn tiểu thuyết khám phá thể loại hiện thực huyền ảo bằng cách nhấn mạnh bản chất phi thường của những thứ thông thường trong khi những điều huyền bí được thể hiện là phổ biến. Márquez nhấn mạnh sự phổ biến và sức mạnh của thần thoại và truyện dân gian trong lịch sử và văn hóa Mỹ Latinh. Cuốn tiểu thuyết đã giành được nhiều giải thưởng cho Márquez, dẫn đường đến vinh dự cuối cùng của ông về giải thưởng Nobel Văn học năm 1982 cho toàn bộ tác phẩm của mình, trong đó, Trăm Năm Cô Đơn thường được ca ngợi là chiến thắng vinh dự nhất của ông.
5. Đường Đến Ấn Độ [A Passage to India]
E.M. Forster đã viết cuốn tiểu thuyết Đường Đến Ấn Độ sau nhiều chuyến đi Ấn Độ trong suốt tuổi trẻ của ông. Cuốn sách được xuất bản vào năm 1924, kể về một bác sĩ Ấn Độ Hồi giáo tên Aziz và mối quan hệ của ông với một giáo sư người Anh, Cyril Fielding, và một giáo viên dạy tiếng Anh tên là Quest Quested. Khi Adela tin rằng Aziz đã tấn công cô khi đang đi đến hang động Marabar gần thành phố hư cấu Chandrapore, nơi câu chuyện được đặt ra, căng thẳng giữa cộng đồng Ấn Độ và cộng đồng Anh thuộc địa trỗi dậy. Khả năng hòa hợp và kết nối giữa người Anh và Ấn Độ, bất chấp sự khác biệt về văn hóa và căng thẳng đế quốc, được khám phá trong cuộc xung đột. Những mô tả đầy màu sắc của tiểu thuyết về thiên nhiên, phong cảnh Ấn Độ và sức mạnh tượng hình mà chúng được đưa ra trong tác phẩm đã củng cố, khiến nó trở thành một tiểu thuyết tuyệt vời.
6. Người Vô Hình [Invisible Man]
Thường bị nhầm lẫn với cuốn tiểu thuyết khoa học viễn tưởng gần như cùng tên của H.G Wells [“The Invisible Man”], Người Vô Hình của Ralph Ellison là một cuốn tiểu thuyết đột phá trong cách thể hiện bản sắc của người đàn ông Mỹ gốc Phi. Người kể chuyện trong tiểu thuyết, một người đàn ông không bao giờ được đặt tên nhưng tin rằng anh ta là “người vô hình” đối với người khác, kể về câu chuyện anh ta chuyển từ miền Nam đến trường đại học và sau đó đến thành phố New York. Ở mỗi địa điểm, anh phải đối mặt với nghịch cảnh và sự phân biệt đối xử cực đoan, làm việc và nghỉ việc, các mối quan hệ và các phong trào xã hội đáng nghi ngờ trong một tư duy bướng bỉnh và thanh tao. Cuốn tiểu thuyết nổi tiếng với phong cách viết siêu thực và thử nghiệm khám phá tính biểu tượng xung quanh bản sắc và văn hóa người Mỹ gốc Phi. Người Vô Hình đã giành giải thưởng Sách quốc gia Mỹ cho tiểu thuyết vào năm 1953.
7. Don Quixote
Don Quixote của Miguel de Cervantes, có lẽ là tác phẩm nổi tiếng và có ảnh hưởng nhất của văn học Tây Ban Nha, được xuất bản lần đầu tiên vào năm 1615. Cuốn tiểu thuyết, thường được coi là một trong những tác phẩm văn học hay nhất mọi thời đại, kể về một người đàn ông lấy tên là “Don Quixote de la Mancha” bắt đầu một nỗi ám ảnh về những cuốn tiểu thuyết lãng mạn với tinh thần hiệp sĩ để làm sống lại phong tục và trở thành anh hùng. Nhân vật Don Quixote đã trở thành một thần tượng và có phần giống một nhân vật hình mẫu, ảnh hưởng đến nhiều tác phẩm nghệ thuật, âm nhạc và văn học lớn kể từ khi tiểu thuyết được xuất bản. Tác phẩm có ảnh hưởng đến mức từ quixotic - dựa trên nhân vật Don Quixote, được tạo ra để mô tả một người “dại dột không thực tế, đặc biệt là trong việc theo đuổi lý tưởng, đặc biệt: bị ảnh hưởng bởi những ý tưởng lãng mạn cao cả hay những hành động hào hiệp ngông cuồng.”
8. Yêu Dấu [Beloved]
Cuốn tiểu thuyết tâm linh và ám ảnh năm 1987 của Toni Morrison, Yêu Dấu kể câu chuyện về một nô lệ trốn thoát tên là Sethe, người đã trốn đến Cincinnati, Ohio, vào năm 1873. Cuốn tiểu thuyết bóc trần vực thẳm của chế độ nô lệ ngay cả khi đã có được tự do, kể về tội lỗi của Sethe và nỗi đau tình cảm sau khi giết chết đứa con của chính mình, đứa con mà cô đặt tên là Yêu Dấu, để giữ đứa trẻ thoát khỏi cuộc sống như một nô lệ. Một nhân vật ma quỷ xuất hiện trong cuộc đời của các nhân vật và cùng tên với đứa trẻ, thể hiện nỗi thống khổ và khó khăn của gia đình và khiến cho tình cảm và quá khứ của họ không thể thoát khỏi. Cuốn tiểu thuyết được ca ngợi vì đã đề cập đến các tác động tâm lý của chế độ nô lệ và tầm quan trọng của gia đình và cộng đồng trong việc chữa bệnh. Yêu Dấu đã được trao giải Pulitzer cho tiểu thuyết vào năm 1988.
9. Bà Dalloway [Mrs. Dalloway]
Có thể đây cuốn tiểu thuyết bình dị nhất trong danh sách này, Bà Dalloway của Virginia Woolf đã miêu tả chính xác một ngày trong cuộc đời của một người Anh có địa vị xã hội tên là Clarissa Dalloway. Sử dụng sự kết hợp giữa ngôi kể thứ ba và suy nghĩ của nhiều nhân vật khác nhau, cuốn tiểu thuyết sử dụng phong cách dòng ý thức xuyên suốt. Kết quả của phong cách này là một cái nhìn sâu sắc cá nhân và bộc lộ trong tâm trí của các nhân vật, đồng thời, cuốn tiểu thuyết này dựa nhiều vào nhân vật thay vì cốt truyện để kể chuyện. Suy nghĩ của các nhân vật bao gồm những hối tiếc và suy nghĩ liên tục về quá khứ, cuộc đấu tranh của họ với bệnh tâm thần và căng thẳng sau chấn thương từ Thế chiến I và ảnh hưởng của áp lực xã hội. Phong cách, chủ đề và cách thiết lập thời gian độc đáo của tiểu thuyết làm cho nó trở thành một trong những tác phẩm được kính trọng và yêu mến nhất mọi thời đại.
10. Quê Hương Tan Rã [Things Fall Apart]
Điển phạm phương Tây của “văn học vĩ đại” thường tập trung vào các nhà văn đến từ Bắc Mỹ hoặc châu Âu và bỏ qua các nhà văn thành đạt và các tác phẩm văn học tuyệt vời từ các nơi khác trên thế giới. Quê Hương Tan Rã của Chinua Achebe, xuất bản năm 1958, là một trong những tác phẩm như vậy. Tác phẩm được coi là bước ngoặt của văn học châu Phi này đã vượt qua sự thiên vị của một số giới phê bình văn học để có thể được công nhận trên toàn thế giới. Cuốn tiểu thuyết kể về một người đàn ông Igbo tên Okonkwo, miêu tả gia đình của anh ta, ngôi làng ở Nigeria nơi anh ta sống và những ảnh hưởng của chủ nghĩa thực dân Anh đối với quê hương của anh ta. Cuốn tiểu thuyết là một ví dụ điển hình về văn học hậu thuộc địa châu Phi, một thể loại đã phát triển về quy mô và được công nhận từ giữa những năm 1900, khi người dân châu Phi có thể chia sẻ những câu chuyện chưa được kể về chủ nghĩa đế quốc của họ, theo quan điểm của dân thuộc địa. Cuốn tiểu thuyết thường được nhà trường, giảng viên giao cho sinh viên nghiên cứu trong các khóa học về văn học thế giới và nghiên cứu châu Phi.
11. Jane Eyre
Jane Eyre của Charlotte Brontë, một cuốn tiểu thuyết thường được dùng cho việc đọc sách trong trường học, ban đầu được xuất bản vào năm 1847 dưới bút danh Currer Bell để che giấu một sự thật rằng tác giả là một người phụ nữ. May mắn thay, rất nhiều điều đã thay đổi liên quan đến phụ nữ trong văn học từ năm 1847, và Brontë giờ đã nhận được sự tín nhiệm mà cô xứng đáng nhận được cho một trong những tiểu thuyết đột phá nhất về phụ nữ trong lịch sử. Vào thời điểm tác giả cảm thấy bị buộc phải che giấu danh tính thực sự của mình, Jane Eyre đã cho thấy một câu chuyện về chủ nghĩa cá nhân cho phụ nữ. Nhân vật cùng tên với tiểu thuyết vươn lên từ việc mồ côi và nghèo khó thành một người phụ nữ thành đạt và độc lập. Tác phẩm kết hợp các chủ đề từ cả văn học Gothic và văn học thời đại Victoria, cách mạng hóa nghệ thuật tiểu thuyết bằng cách tập trung vào sự phát triển trong sự nhạy cảm của Jane về hành động và câu chữ nội tâm hóa.
12. Màu Tím [The Color Purple]
Mặc dù tiểu thuyết hư cấu [tiểu thuyết dưới dạng những lá thư được viết bởi một hoặc nhiều nhân vật] là phổ biến nhất trước thế kỷ 19, Alice Walker đã trở thành người chiến thắng về phong cách này với tiểu thuyết Màu Tím đoạt giải Pulitzer năm 1982 và giải Sách quốc gia. Lấy bối cảnh miền Nam nước Mỹ thời hậu chiến, cuốn tiểu thuyết kể về một cô gái trẻ người Mỹ gốc Phi tên Celie bước vào tuổi trưởng thành trong những lá thư cô viết cho Chúa và cho em gái Nettie. Celie đối mặt với sự lạm dụng tình dục của cha mình và cả chồng cô, ghi lại sự đau khổ và trưởng thành của chính cô cũng như của bạn bè và gia đình cô. Cuốn tiểu thuyết tìm hiểu các chủ đề về chủ nghĩa phân biệt giới tính, phân biệt chủng tộc, giới tính, khuynh hướng tình dục và khuyết tật thông qua nhóm các nhân vật thiệt thòi và bị đối xử tồi tệ, theo thời gian, phát triển để định hình cuộc sống của chính họ. Câu chuyện đã được chuyển thể thành một bộ phim được đề cử giải Oscar năm 1985, mặc dù được hoan nghênh rộng rãi, nhưng bộ phim không đoạt một giải nào trong tất cả 11 giải thưởng mà nó được đề cử.