Vanvn- Đọc tác phẩm Nhặt chuyện văn nhân của nhà thơ Văn Công Hùng, tôi không dứt ra được vì có cảm giác như mình đang đi giữa một rừng văn rất phong nhiêu mà ông là người dẫn lối, rồi kể về những cội cây gặp trên đường.
Mỗi cội cây mà nhà thơ Văn Công Hùng kể trong sách Nhặt chuyện văn nhân trong bộ ba tuyển chọn: Chợt, Nhặt chuyện văn nhân và Từ Tây Nguyên [do Liên Việt và NXB Văn học vừa ấn hành], là mỗi kiểu khác nhau để cho mình biết với những thích thú khám phá riêng. Không thể kể hết mọi cái cây trong rừng văn, nhưng cũng đã được đi cùng ông qua các tầng rừng, gặp đủ các sắc lá, sắc hoa. Thấy cả cổ thụ, thấy cả những non tơ, có khi còn nhìn sang bên, cạnh rừng văn là rừng nghệ, rừng họa, rừng ca… để mà liên hệ, liên tưởng, xoắn xuýt mà hiểu biết hơn.
Tôi đọc, chưa sắp xếp ra hệ thống, cứ ngẫu nhiên liệt kê một danh sách các nhà văn, nhà thơ có mặt như sau: Tố Hữu, Kim Lân, Thu Bồn, Giang Nam, Nguyễn Chí Trung, Y Điêng, Trung Trung Đỉnh, Nguyễn Khắc Trường, Đỗ Chu, Nguyễn Trọng Tạo, Dương Hướng, Du Tử Lê, Hoàng Nhuận Cầm, Nguyễn Hoàng Thu, Đỗ Kim Cuông, Thanh Quế, Bảo Ninh, Đinh Thị Thu Vân, Song Hảo, Lê Khánh Mai, Lê Huy Mậu, Hương Đình, Nguyễn Thành Phong, Nguyễn Đức Thọ, Sương Nguyệt Minh, Phan Đình Minh, Di Li, Nguyễn Ngọc Tư, Nguyễn Hiệp, Mai Thìn, Trần Mai Hường, Chử Anh Đào, Lê Quang Sinh, Đỗ Tiến Thụy, Phạm Đức Long, Nguyễn Bá Thâm, Đoàn Minh Phụng, Trần Hồng Giang, Đặng Bá Tiến, Nguyễn Văn Chương…
Những tên tuổi tôi liệt kê ra trên kia, mỗi người là một bài viết dày dặn, tới vài ngàn chữ thể hiện, có đủ các thế hệ, giới tính, cũ mới, già trẻ, trong nam ngoài bắc, trên núi dưới biển, có cả nhà thơ Du Tử Lê ở ngoài nước. Đấy là chưa kể còn có bao nhiêu người nữa được kể đến, được nhà thơ Văn Công Hùng nhắc đến trong câu chuyện về nhân vật chính.
Văn Công Hùng viết về những bạn văn không phải như làm một công trình nghiên cứu hay thống nhất một cách dựng chân dung văn học, mà ông tung tẩy, cực kỳ tung tẩy, thoải mái… Lúc thì ông bình văn, khi thì ông kể chuyện đời, có dịp thì hồi tưởng những ấn tượng, gợi ra những ký ức về bạn văn mà mình đã gặp, đã chơi, đã chia sẻ…
Vì thế, đọc nhà thơ Văn Công Hùng rất cuốn hút, không có cảm giác đứng ngoài quan sát mà như nhập vào đời sống của những văn nhân. Trong số những người được viết tới ở đây, có những người đã hoặc mới khuất bóng, nhưng tổng thể lại là câu chuyện đang chuyển động của đời sống văn nghệ, đọc ở đây là như đã nhập vào cùng với những chuyển động ấy.
Trong ứng xử với bạn bè văn nhân, Văn Công Hùng là một hào hiệp, tròn đầy. Với chữ nghĩa, với nghề viết, ông là người cẩn trọng và thanh thoát. Tôi khâm phục sức chơi và khả năng giao lưu, giao đãi với bạn bè văn nghệ của Văn Công Hùng. Và còn khâm phục hơn, là trong cái sự chơi và giao lưu bền bỉ, nhiệt thành ấy, ông cũng rất nhanh lắng nghe và thu nhận được từ bạn bè nhiều điều, nhiều chuyện, nhiều suy ngẫm, rồi trân trọng kể được nó ra một cách ân tình, ý vị và rất có duyên.
“Văn Công Hùng viết về những bạn văn không phải như làm một công trình nghiên cứu hay thống nhất một cách dựng chân dung văn học, mà ông tung tẩy, cực kỳ tung tẩy, thoải mái”, theo nhà thơ Nguyễn Thành Phong.Ảnh NVCC
Văn Công Hùng là nhà thơ, nhưng còn là một nhà báo rất cập nhật. Khả năng tác nghiệp báo chí của ông rất nhanh và linh hoạt. Một người có cái tâm sâu sắc với đời, với người, với bạn bè văn nghệ như thế, lại cộng thêm cái tài thu nhận và thể hiện của một nhà báo cập nhật, nên những trang viết về văn nhân của ông là cái món cộng tác được các trang văn nghệ trên báo chí chờ đợi. Ông đã dùng thế mạnh này để lan tỏa ảnh hưởng của những văn nhân mà ông chơi được đến với công chúng qua báo chí.
Những người mà Văn Công Hùng đã viết tới ở đây, không kể những người đã khuất bóng, có nhiều người tôi chưa gặp mặt bao giờ, tôi mới chỉ biết văn tài của họ. Nhưng đọc Văn Công Hùng xong, tôi thấy như mình đã thân thiết với họ, hiểu và quý trọng họ. Như thế thì Văn Công Hùng đã thành một cái gạch nối mềm giữa tôi với bạn bè đồng nghiệp ở các vùng đất khác nhau. Chắc chắn trong lần gặp họ đầu tiên, tôi sẽ “à” lên vui tươi để bắt đầu một tin cậy và chia sẻ.
Và bạn đọc, nhất là những người làm công tác nghiên cứu và giảng dạy văn chương, qua những trang viết như thế này của Văn Công Hùng, sẽ có thêm một cách tiếp cận để biết về đời sống, cách thức làm việc và sáng tạo văn nghệ, từ đó mà thêm hiểu, thêm yêu nhằm phục vụ cho thú vui hay công việc của mình.
***
Nhà thơ Văn Công Hùng, sinh năm 1958 tại Thanh Hóa, quê ở Thừa Thiên – Huế, hiện sống tại TP.Pleiku [Gia Lai], nguyên Ủy viên Ban chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam, nguyên Tổng biên tập Tạp chí Văn nghệ Gia Lai.
Ông đã xuất bản 16 đầu sách và cố gắng “viết đến khi nào… hết chữ thì đành thôi, có chi mô nơ?”, gồm: Bến đợi [thơ, Hội VHNT Gia Lai 1992]; Hát rong [thơ, NXB Đà Nẵng 1999]; Ngựa trắng bay về [trường ca, NXB QĐND 2002]; Hoa tường vi trong mưa [thơ, NXB Đà Nẵng 2003]; Mắt cao nguyên [văn xuôi, NXB Đà Nẵng]; Gõ chiều vào bàn phím [thơ, NXB Hội Nhà văn 2007]; Lời vĩnh cửu [trường ca, NXB Hội Nhà văn 2007]; Đêm không màu [thơ, NXB Hội Nhà văn 2009]; Lục bát Văn Công Hùng [thơ, NXB Hội Nhà văn 2010]; Vòm trời khác [thơ, NXB Hội Nhà văn 2012]; Cầm nhau mà đi [thơ, NXB Hội Nhà văn 2016]; Trong cơn mơ có thực [thơ, NXB Hội Nhà văn 2019]; Tây Nguyên trôi [Bút ký về Tây Nguyên 2019]; Chợt [thơ, NXB Văn học 2021]; Từ Tây Nguyên [văn xuôi, NXB Văn học 2021]; Nhặt chuyện văn nhân [chân dung văn học, NXB Văn học 2021] [Công Sơn].
NGUYỄN THÀNH PHONG
LỜI THƯA TRƯỚC.
Gần đây nhiều bạn là giáo viên đang dạy môn ngữ văn bộ sách cánh diều có nhắn tin hỏi nhà cháu một số thông tin về tác giả xung quanh bài ký “Đồng Tháp Mười mùa nước nổi” của nhà cháu mà các thầy cô ấy đã/ sẽ dạy. Nhiều nhóm giáo viên cũng trao đổi về bài này.
Về chuyên môn dạy thì nhà cháu xin được nghe/ xem, và đã xem một buổi dạy mẫu của Hải Phòng và không có ý kiến, xin tôn trọng người dạy, nhưng về tác giả, tức bản thân nhà cháu, thì các thầy cô tra trên mạng và nó cứ... lộn tùng phèo, tựu trung có 2 nhóm câu hỏi: Vậy thì ông quê ở đâu, và tác phẩm của ông là những cuốn gì?
Nên theo đề nghị của một số bạn, nhà cháu viết bài này để “tự giới thiệu” cho nó thống nhất, đăng trên web vanconghung.com và facebook của nhà cháu. Và vì viết kiểu giới thiệu nên có thậm xưng chút, nhất là cái tít, để khi tra google dễ tìm chứ không phải khoe khoang gì ahuhu ạ.
Về quê quán, thì nó như thế này ạ.
Năm 1954, chính xác là 1953, ông ba nhà cháu từ làng Thế Chí Tây, xã Phong Phú [tên cũ, giờ là Điền Hòa], Phong Điền Thừa Thiên Huế đi bộ... vượt biên ra Bắc trong chuyến đầu tiên theo đường U Bò. Ra Nghệ An nghỉ chân một thời gian rồi ra tiếp Thanh Hóa.
Năm 1945 mẹ nhà cháu, từ quê làng Đa Giá, xã Ninh Mỹ, Gia Khánh, Ninh Bình cũng thoát ly, lý do chính là... đói quá chứ chưa phải do lòng căm thù giặc sâu sắc và yêu nước nồng nàn hihi, ban đầu đi làm công nhân quân giới, là bộ đội ấy ạ, rồi từ từ tiến vào... Thanh Hóa. Gặp ông ba nhà cháu, đẻ ra nhà cháu. Nên chính thức, nhà cháu quê Thừa Thiên Huế, sinh ở thành phố Thanh Hóa chứ không phải quê Thanh Hóa như một số tài liệu hoặc bài báo viết. Bình thường chả sao, nhưng khi dạy thì các thầy cô giáo yêu cầu phải chính xác. Vầng, nó chính xác là thế ạ.
Sau năm 1975 cả nhà cháu “đổ bộ” về quê, là làng Thế Chí Tây, Thừa Thiên Huế, nhà cháu viết nhiều về cái làng này rồi, gúc phát là ra ạ.
Học xong đại học Tổng hợp Huế [khoa Văn khóa 1], năm 1981 nhà cháu xung phong lên Gia Lai - Kon Tum và ở đây từ bấy tới nay. 40 năm rồi. Nên chính thức những nơi có liên quan tới “cuộc đời và sự nghiệp” nhà cháu là Nình Bình [quê ngoại], Thừa Thiên Huế [quê nội và là quê chính], Thanh Hóa [nơi sinh] và Pleiku Gia Lai [nơi sống 40 năm].
Về tác phẩm: Một số trang mạng đăng tác phẩm của nhà cháu nhầm giữa tên bài thơ với tên tập thơ. Một số bạn giáo viên soạn giáo án cũng theo đấy lấy về.
Chính thức tới nay nhà cháu có 16 đầu sách, sách in chung thì rất nhiều, không nhớ. Hàng ngàn bài báo đã in, trực tiếp làm và cộng tác với vài ba chục tờ báo.
Danh sách tác phẩm của Văn Công Hùng:
1. Bến Đợi [tập thơ- Hội VHNT Gia Lai 1992].
2. Hát rong [tập thơ NXB Đà Nẵng 1999].
3. Ngựa trắng bay về [trường ca NXB Quân đội Nhân dân 2002].
4. Hoa tường vi trong mưa [tập thơ NXB Đà Nẵng 2003].
5. Mắt cao nguyên [Văn xuôi NXB Đà Nẵng 2006].
6. Gõ chiều vào bàn phím [tập Thơ NXB Hội Nhà Văn 2007].
7. Lời vĩnh cửu [Trường ca NXB Hội Nhà Văn 2007].
8. Đêm không màu [tập Thơ NXB Hội Nhà Văn 2009].
9. Lục bát Văn Công Hùng [tập Thơ NXB Hội Nhà Văn 2010].
10. Vòm trời khác [tập Thơ NXB Hội Nhà Văn 2012].
11. Cầm nhau mà đi [Tập thơ NXB Hội Nhà Văn 2016].
12. Trong cơn mơ có thực [Tập thơ NXB Hội Nhà Văn 2019].
13. Tây Nguyên trôi [Tập bút ký ghi chép về Tây Nguyên NXB Hội Nhà Văn 2019].
14. Chợt. Tập thơ. [Đang in 2021].
15. Từ Tây Nguyên. Văn xuôi [Đang in 2021].
16. Nhặt chuyện văn nhân. Chân dung văn học [Đang in 2021].
Một số luận văn thạc sĩ về thơ Văn Công Hùng đã hoàn thành [có một số đang thực hiện nữa không thống kê ở đây].
1. "Thế giới Nghệ thuật thơ Văn Công Hùng", trường đại học Khoa học Huế. Người hướng dẫn PGS TS Hồ Thế Hà. 2012. Người bảo vệ: Ths Trần Thị Vân Dung.
2. "Phong cách nghệ thuật thơ Văn Công Hùng", Trường đại học Quy Nhơn. Người hướng dẫn TS Nguyễn Quốc Khánh. 2017. Người bảo vệ: Ths Trương Thị Tường Thi.
3. "Từ ngữ chỉ thời gian và không gian trong thơ của Văn Công Hùng dưới góc nhìn ngữ dụng học", trường Đại học Quy Nhơn. Người hướng dẫn PGS TS Võ Xuân Hào. 2019. Người bảo vệ: Ths Phạm Thị Thu Bình.
4. "Thơ Văn Công Hùng nhìn từ phê bình sinh thái", trường đại học Khoa học Huế. Người hướng dẫn PGS TS Hồ Thế Hà. 2020. Người bảo vệ: Ths Đào An Duyên.
5. "Từ ngữ biểu thị không gian trong thơ Văn Công Hùng". Trường Đại học Tây Nguyên. Người hướng dẫn PGS Ts Lê Đức Luận. 2018. Người bảo vệ: Ths Ngô Thị Thanh Vân.
Các việc đã kinh qua: từng là Tổng biên tập Tạp chí Văn Nghệ Gia Lai.
Từng là Ủy viên Ban chấp hành Hội Nhà Văn Việt Nam khóa 8.
Hội viên các hội: Hội Nhà Văn VN, Hội Nhà Báo VN, Hội Văn Nghệ dân gian VN, Hội VHNT các dân tộc thiểu số VN.
Có một số giải thưởng văn chương và báo chí từ Trung ương tới địa phương.
Tóm lại nó chỉ đơn giản thế thôi ạ.
-------
Mấy link bài nhà cháu viết về MẸ 1 và
2 Ký ức mẹ 2.
Và BA
----------
Một tiết học bài thơ "Tượng mồ" của nhà cháu ở Gia Lai
Page 2