Nếu mức độ kiểm soát hạn mức tín dụng ngân hàng năm 2023 tiếp tục chặt chẽ, lãi suất tăng dưới sức ép của lạm phát, thị trường bất động sản sẽ ra sao?
Theo đánh giá của ông Nguyễn Văn Đính, Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam, Chủ tịch Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam, 9 tháng vừa qua, nguồn cung mới của thị trường bất động sản chỉ bằng khoảng 20% so với cùng thời điểm năm trước. Các sản phẩm chưa thực sự phù hợp với thị trường khi nguồn cung phân khúc cao cấp đang thừa, trong khi sản phẩm giá rẻ đáp ứng nhu cầu tìm nhà ở thực của người dân lại đang thiếu.
“Phân khúc nhà ở giá rẻ có nhu cầu lớn nhưng nguồn cung thiếu và yếu nên giá cả tăng mạnh, so với năm 2021 thời điểm hiện tại giá nhà đã tăng khoảng 30%, so với năm 2019 đã tăng 50%. Đặc biệt với phân khúc căn hộ ở khoảng giá 25 triệu đồng/m2 nay đã hiếm thấy trên thị trường.
Từ nay đến cuối năm, một số phân khúc có điểm sáng, dư địa, tiềm năng vẫn còn lớn. Đó là bất động sản công nghiệp, nhà ở xã hội, nhà ở cho người thu nhập thấp, bất động sản nghỉ dưỡng”, ông Đính nhận định.
Ông Đính cho hay, mặc dù nhu cầu rất lớn nhưng thị trường bất động sản hiện đang đối mặt với nhiều điểm nghẽn khó khăn. Đơn cử như các quy định của pháp luật, các thủ tục pháp lý đang khiến nhiều dự án nằm chờ chưa thể triển khai.
Kiểm soát chặt nguồn tín dụng vào các lĩnh vực rủi ro cao, trong đó có bất động sản khiến thị trường cũng sẽ co hẹp hơn, người mua nhà cũng sẽ khó tiếp cận vốn. Mặc dù mới đây một số ngân hàng đã được nới hạn mức room tín dụng nhưng dòng vốn này dành cho thị trường được đánh giá là không nhiều, thì nay nhiều ngân hàng đã tăng lãi suất huy động và lãi suất cho vay.
Tuy nhiên, với việc Chính phủ đang cố gắng tháo gỡ các rào cản khó khăn thời gian qua, ông Đính tin rằng thị trường bất động sản sẽ dần có cân bằng tốt hơn trong năm 2023.
Ông Nguyễn Quốc Anh, Phó Tổng giám đốc Batdongsan.com.vn cho biết, điều tiết tín dụng, lãi suất tăng khiến thanh khoản bất động sản sụt giảm, thể hiện rõ qua lượng quan tâm của người mua chịu ảnh hưởng nặng trong thời gian qua.
Theo đó, nhu cầu tìm kiếm bất động sản trên cả nước có xu hướng giảm trong 3 tháng qua, lượt tìm mua các loại hình bất động sản đều giảm mạnh trong tháng 9, đất nền giảm 50%, căn hộ giảm 9%, nhà riêng giảm 25% và biệt thự liền kề giảm 12% so với quý 2/2022.
Ông Quốc Anh cho hay, thông thường quý cuối năm thường là mùa cao điểm với bất động sản nhưng trước diễn biến lãi suất tăng, tín dụng hẹp cửa, tâm lý tiêu dùng yếu, rất khó phán đoán thanh khoản của thị trường thời điểm cuối năm.
Vị này cũng đánh giá, thị trường trái phiếu doanh nghiệp trong năm tới còn nhiều khó khăn do lượng rất lớn trái phiếu bất động sản sẽ đáo hạn trong năm 2023-2024. Thị trường hiện tại chỉ là bề nổi của tảng băng vì bên cạnh cơn khát vốn kéo dài, các góc khuất còn nằm ở khía cạnh chi phí kinh doanh tăng lên, chi phí vốn cao hơn trước và tâm lý tiêu dùng co cụm.
“Khó khăn vẫn tiếp tục bủa vây cả doanh nghiệp lẫn người tham gia thị trường và tình trạng này có thể kéo dài sang năm 2023 nếu cơn khát vốn chưa được giải tỏa”, ông Quốc Anh nói.
Ông Quốc Anh dự đoán, động thái kiểm soát hạn mức tín dụng của phía ngân hàng sẽ vẫn được áp dụng mạnh mẽ trong năm 2023 và lãi suất sẽ phải điều chỉnh tăng dưới sức ép của lạm phát và nguy cơ suy thoái kinh tế toàn cầu.
Tuy nhiên, ở khía cạnh tích cực, tăng trưởng kinh tế Việt Nam vẫn duy trì xu hướng phục hồi khả quan. Kỳ vọng dòng vốn có thể khơi thông trong năm 2023 là có cơ sở vì xem xét đến vấn đề tín dụng từ năm 2011 đến nay, dù Chính phủ áp hạn mức tín dụng để duy trì sự phát triển ổn định cho thị trường và dòng vốn vào bất động sản vẫn tăng trưởng qua các năm chứ không suy giảm.
Hiệp hội Bất động sản TP.HCM cũng vừa kiến nghị Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước xem xét nới trần tín dụng [nới room] thêm 1-2% để có thêm nguồn vốn tín dụng khoảng 100.000 - 200.000 tỷ đồng hỗ trợ cho nền kinh tế trong giai đoạn cao điểm cuối năm.
Hiệp hội cũng đề nghị Ngân hàng Nhà nước tạo điều kiện cho các chủ đầu tư, người mua nhà và nhà đầu tư thứ cấp trên thị trường bất động sản tiếp tục được tiếp cận nguồn vốn tín dụng đối với các dự án bất động sản, khu đô thị, nhà ở thương mại, khu du lịch nghỉ dưỡng, khu công nghiệp, văn phòng cho thuê…của các chủ đầu tư có uy tín thương hiệu và đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt, nhất là các dự án nhà ở giá vừa túi tiền và các dự án nhà ở xã hội.
Đồng thời, xem xét sửa đổi quy định cho phép các tổ chức tín dụng được Ngân hàng Nhà nước chỉ định [Vietcombank, Vietinbank, BIDV, Agrikbank] được cho cá nhân, hộ gia đình vay vốn ưu đãi để mua, thuê mua nhà ở xã hội.
Minh Thư
Thị trường bất động sản đối diện với nhiều thách thức vào năm 2023 - Ảnh: NGỌC HIỂN
Nhận định từ thời điểm này đến một năm nữa, Việt Nam vẫn chưa thể giải quyết được vấn đề pháp lý trong lĩnh vực bất động sản, "thiếu hụt" pháp lý vẫn còn, theo giáo sư Đặng Hùng Võ - nguyên thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường - đây là một trong những lý do tác động vào nguồn cung bất động sản.
Về nguồn vốn cho thị trường bất động sản, ông Võ cho hay "có lẽ chủ động hơn", song hiện Ngân hàng Nhà nước vẫn đang loay hoay với câu chuyện "siết", mở tín dụng…, do đó câu chuyện về vốn, tín dụng cho thị trường ở Việt Nam hiện nay vẫn còn là vấn đề khó khăn nhất.
Trong bối cảnh tình hình chung trên thế giới trong một năm nữa cũng khó thay đổi nhiều, ông Võ nhận định tình hình kinh tế các nước như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, châu Âu… khả năng hướng xấu nhiều hơn tốt. Theo đó, nếu Chính phủ có những chính sách đặc thù hỗ trợ thị trường bất động sản thì thị trường này mới có xu hướng tích cực hơn.
Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM Lê Hoàng Châu đánh giá về thị trường bất động sản 2023 tại diễn đàn - Ảnh: NGỌC HIỂN
Đồng quan điểm, ông Lê Hoàng Châu - chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM - cho rằng thị trường năm sau có những thách thức lớn bởi nguy cơ suy thoái, lạm phát toàn cầu vào 2023 - 2024.
Tuy nhiên, ông Châu cho rằng có một thời điểm quan trọng về mặt tâm lý là trong kỳ họp Quốc hội giữa năm 2023 sẽ thông qua một số luật, trong đó có Luật đấu thầu, giá và phòng chống rửa tiền. Trong khi đó, cuối năm 2023 dự kiến sẽ thông qua các luật nhà ở, kinh doanh bất động sản, đất đai.
"Thời điểm thông qua các luật này là ngưỡng tâm lý, nếu thông qua được các luật như kỳ vọng thì sẽ tạo một cú hích về mặt tâm lý, niềm tin của thị trường là vấn đề quyết định nhất để thị trường tăng trưởng trở lại. Nó sẽ định hướng thị trường ổn định trở lại hay vẫn đứng trước các thách thức, phụ thuộc rất lớn vào công tác xây dựng luật của Quốc hội trong năm nay và năm tới", ông Châu nói.
Theo ông Châu, thị trường hiện nay đang rất khó khăn và những khó khăn này không thể giải quyết trong ngắn hạn nhưng với niềm tin của thị trường được cải thiện thông qua các quyết sách, quy định pháp luật sắp được ban hành, kỳ vọng sẽ tạo nên sự đột phá của thị trường.
Trong khi đó, ông Võ Hồng Thắng - phó giám đốc nghiên cứu và phát triển [R&D] DKRA Việt Nam - cho biết thị trường đang ở trong một cơn bão, điều làm tốt nhất bây giờ là "bảo toàn".
"2023 làm sao để chúng ta chống chọi bão và thị trường cần thời gian để phục hồi, theo tôi điểm rơi phải là năm 2024 hoặc 2025", ông Thắng nói.
Ở góc độ pháp lý, luật sư Nguyễn Văn Hậu - phó chủ nhiệm Đoàn luật sư TP.HCM - nhìn nhận 2023 chưa có bức tranh sáng sủa bởi việc thủ tục hành chính trong lĩnh vực bất động sản vẫn còn quá nhiêu khê.
Theo ông Hậu, nếu không giải quyết một cách đồng bộ, sửa các luật liên quan và gỡ những thủ tục hành chính liên quan đến bất động sản, đất đai, phát triển các dự án thì bức tranh "vẫn vậy".