Tại sao thuốc cảm gây buồn ngủ

Mặc dù có khả năng giảm nhanh các triệu chứng của bệnh dị ứng nhưng các loại thuốc chống dị ứng thế hệ 1 cũng gây nên những tác động đến hệ thần kinh khiến người sử dụng sẽ có cảm giác buồn ngủ.

Sử dụng các loại thuốc kháng histamin là cách thường được dùng nhất để đối phó với tình trạng dị ứng. Tuy nhiên, người dùng cần phải hiểu rõ về chúng để sử dụng sao cho an toàn, hiệu quả,... nhất là khi chúng ta dễ dàng mua được các loại thuốc này trên thị trường:

Giúp giảm nhanh các triệu chứng của dị ứng

Các loại thuốc kháng histamin này được sản xuất từ những năm 40 – 70 của thế kỉ trước, và được sử dụng cho các trường hợp bị: viêm mũi dị ứng, các biểu hiện dị ứng trên da, còn được gọi là thuốc kháng histamin thế hệ 1.

Thuốc chống dị ứng thế hệ 1 có tác dụng an thần nên gây cảm giác buồn ngủ cho người dùng

Một số loại thuốc kháng histamin thế hệ 1 hay được sử dụng là:

- Promethazin hydroclorid (phenergan, dimedrol).

- Clorpheniramin maleat (dạng bào chế riêng hoặc kết hợp trong một số thuốc điều trị cảm cúm như rhumenol, decolgen); brompheniramin maleat; diphenhydramin hydroclorid (benadryl, nautamine); hydroxyzin hydroclorid (atarax).

Tuy có khả năng giảm nhanh các triệu chứng của tình trạng dị ứng, tuy nhiên, loại thuốc này có tác dụng ngắn nên người bệnh phải dùng nhiều lần trong ngày. Thuốc còn có thể mang tới cảm mệt mỏi, chóng mặt, khô miệng, rối loạn tiêu hóa. Đặc biệt là cảm giác buồn ngủ sẽ xảy đến do thuốc tác dụng an thần. Việc lạm dụng thuốc kháng histamin thế hệ 1 có thể gây nên những tác động xấu tới thể chất và trí tuệ của trẻ nếu lạm dụng trong thời gian dài.

Lưu ý khi sử dụng histamin để có hiệu quả mà an toàn

Các loại thuốc kháng histamin chỉ giúp điều trị triệu chứng dị ứng chứ không điều trị được nguyên nhân nên không giúp bệnh nhân khỏi bệnh được hoàn toàn. Do vậy, điều quan trọng là phải tìm ra và loại trừ các tác nhân gây dị ứng mới có thể trị được căn nguyên bệnh. Và việc sử dụng cần phải tuân thủ theo hướng dẫn và chỉ định của thầy thuốc để tránh những tác dụng phụ không mong muốn của thuốc.

Với những trường hợp bị dị ứng nặng như sốc phản hệ do histamin giải phóng ồ ạt, các thuốc histamin thế hệ 1 không thể giải quyết được hoàn toàn nên cần đưa tới các cơ sở y tế để được điều trị kịp thời.

Tuy có thể giảm nhanh các triệu chứng dị ứng như thuốc cũng gây ức chế thần kinh trung ương, tạo cảm giác thèm ngủ do vậy không nên sử dụng khi đang lái tàu xe, làm việc trên cao, công việc cần sự tỉnh táo. Tuyệt đối không uống rượu khi dùng thuốc. Có thể sử dụng các loại thuốc kháng histamin tế hệ 2 để thay thế bởi chúng không gây nên hiện tượng buồn ngủ.

Tuân thủ theo những hướng dẫn của thầy thuốc để tránh những rủi ro có thể xảy đến

Chỉ nên sử dụng thuốc kháng histamin H1 chỉ nên dùng trong thời gian ngắn, khi các triệu chứng dị ứng đã giảm thì nên ngừng thuốc, không nên dùng kéo dài, tránh tình trạng lệ thuộc thuốc. Đặc biệt không được dùng kéo dài cho trẻ vì có thể gây mệt mỏi, ảnh hưởng đến phát triển trí tuệ.

Trong thời kỳ mang thai, nhiều phụ nữ có tình trạng viêm mũi dị ứng, hen phế quản, mày đay hay chàm nặng lên, do vậy cần phải sử dụng thuốc chống dị ứng. Nhưng việc dùng như thế nào thì phải tuyệt đối tuân thủ chỉ định của thầy thuốc, chỉ nên sử dụng những thuốc có đầy đủ bằng chứng về độ an toàn.

Tư vấn dị ứng, mẩn ngứa, sẩn mề đay, gọi: 1900.63.64.16 để được gặp dược sỹ tư vấn.

Pham bich lien - (25/06/2017 | 21:54 )

E bi noi mề đay uong thuoc la khỏi. Khi hết thuốc lai bi.. K biet phai lam sao.. Xin hoi bs ạ

Xem trả lời

Chuyên gia trả lời,

Chào bạn Pham Bich Lien, 

Mề đay là một bệnh lý thường gặp ở nước ta do điều kiện thời tiết, khí hậu thay đổi, khói bụi, thực phẩm... Thông thường mề đay thường do nhiệt nóng cơ thể tích tụ lâu ngày mượn tác nhân phát bệnh, khi đó loại bỏ được nguyên nhân sẽ có tác dụng ngừa tái phát. Ngoài ra có những trường hợp bị mề đay do cơ địa, khi đó người bệnh cần chung sống hòa bình với bệnh. Điều trị mề đay có 2 hướng:

Một là bạn dùng các thuốc Tây Y (cả thuốc bôi và thuốc uống) điều trị dị ứng thông thường chỉ có tác dụng giảm nhanh triệu chứng dị ứng tại thời điểm dùng thuốc, tuy nhiên lại ít có tác dụng phòng ngừa tái phát. Do đó khi bạn dùng thì thấy hết triệu chứng nhưng không dùng thì bệnh dễ tái phát trở lại.

Hai là bạn dùng các sản phẩm Đông dược như siro Tiêu Ban Thủy. Siro Tiêu Ban Thủy của Công ty Dược phẩm Hoa Sen được chiết xuất từ các loại thảo dược là các vị thuốc nam: Lá khế, Kim ngân hoa, Ké đầu ngựa, Kinh giới, Liên Kiều, Đơn tía, Rau má… giúp thanh nhiệt, giải độc, mát huyết, giảm dị ứng. Cách dùng như sau:

 - Cắt nhanh triệu chứng (dùng thay thuốc tây): uống liều gấp đôi hoặc gấp ba liều ghi trên nhãn.
 - Liều duy trì phòng ngừa tái phát: Sau khi giảm ngứa; dùng liều duy trì (liều ghi trên nhãn) để phòng ngừa tái phát trong ít nhất 6-12 tuần.

Trong thời gian đang bị dị ứng mề đay, bạn nên hạn chế ăn một số thực phẩm có nguy cơ dị ứng cao như thịt bò, thịt gà, hải sản,.... Nên uống nhiều nước, bổ sung thêm rau xanh trái cây, ưu tiên thực phẩm có tính mát.

Chúc bạn mau khỏi bệnh!

Thận trọng với một số loại thuốc gây buồn ngủ

Những loại thuốc nào có thể gây buồn ngủ?

Ngoài các thuốc có tác dụng chính là gây ngủ còn có một số thuốc tác dụng chính không phải gây ngủ nhưng tác dụng phụ rất dễ gây buồn ngủ, nếu không biết và không chú ý có thể ảnh hưởng đến công việc, thậm chí gây nguy hiểm như một số ngành nghề cần thiết sự tỉnh táo.

Thuốc giảm đau, giảm ho có chứa codein: Đây là loại thuốc có tác dụng chính là gây hưng phấn, giảm đau, giảm ho nhưng nhiều tác dụng phụ như chóng mặt, mất phương hướng, trong đó có hiện tượng buồn ngủ.

Thuốc điều trị chứng loạn thần: Một số thuốc dùng để điều trị bệnh lý này như dogmatin, aminazin… có thể gây ra một số tác dụng phụ như rối loạn vận động (đi lại khó khăn…), đặc biệt là gây ngủ hoặc ngủ gà, ngủ gật.

Cần thận trọng với thuốc gây buồn ngủ khi lái xe.

Thuốc kháng histamin: Là những loại thuốc được sử dụng để điều trị các bệnh dị ứng, thông thường được dùng trong các bệnh viêm mũi, họng, mắt dị ứng, đặc biệt là chứng hắt hơi, chảy nước mũi, ngứa họng hoặc ngứa ngoài da, mề đay… Các biệt dược thường chứa diphenhydramine, chlopheniramin hoặc đơn chất hoặc có kết hợp với thuốc giảm đau, hạ sốt. Trong thực tế, chlorpheniramin có trong nhiều loại thuốc trị cảm cúm với nhiều tên biệt dược khác nhau. Thông thường, khi dùng chlopheniramin có thể làm cho người bệnh cảm thấy không tập trung, phản ứng chậm chạp và đặc biệt gây buồn ngủ, ngủ gà. Thực ra, nhờ tác dụng buồn ngủ và ngủ cho nên khi dùng cho bệnh nhân bị ngứa do dị ứng với nhiều nguyên nhân khác nhau (cơ địa dị ứng, thời tiết, côn trùng đốt, mề đay…) làm cho người bệnh quên đi chứng ngứa vì thuốc có tác dụng gây buồn ngủ và ngủ. Tuy vậy, với người đang làm việc, cần tỉnh táo thì rất bất lợi.

Một số thuốc chống nôn: Thường được dùng chống say tàu xe, rối loạn tiền đình… như stugeron. Thuốc có tác dụng chống buồn nôn, nôn, chóng mặt. Ngoài các tác dụng chính, thuốc này còn có tác dụng gây buồn ngủ.

Một số thuốc điều trị tiêu chảy: Ngoài tác dụng chính làm giảm nhu động ruột nhằm ngăn ngừa tiêu chảy, thuốc còn có tác dụng không mong muốn là táo bón hoặc gây buồn ngủ. Một trong các thuốc điều trị tiêu chảy gây buồn ngủ là loperamie.

Thuốc điều trị hạ huyết áp: Trong các trường hợp huyết áp cao có nhiều nhóm thuốc, trong đó có nhóm ức chế chẹn bêta adrenergic (acebutolol, atenolol, betaxolol…),  nhóm ức chế thần kinh trung ương (aldomet) hoặc nhóm  ức chế men chuyển (pedix) có tác dụng không mong muốn là gây rối loạn giấc ngủ.

Thuốc giãn cơ: Các thuốc sirdalud, decontractyl… được chỉ định điều trị trong các trường hợp co thắt cơ gây đau; rối loạn cân bằng và chức năng vùng cột sống; sau phẫu thuật, chấn thương tủy sống, thoát vị đĩa đệm, viêm xương khớp; tình trạng co cứng do thần kinh (bệnh xơ cứng rải rác tủy sống mạn tính, thoái hoá cột sống, đột qụy não). Tuy vậy, thuốc có nhiều tác dụng phụ như chóng mặt, khô miệng, hạ huyết áp, nôn, rối loạn tiêu hóa, yếu cơ và gây buồn ngủ.

Hậu quả của tác dụng không mong muốn này là gì?

Trong các trường hợp bình thường, tác dụng phụ gây buồn ngủ của thuốc không gây hậu quả gì nghiêm trọng. Tuy nhiên, trong các trường hợp đặc biệt như đòi hỏi sự tập trung, lái xe, vận hành máy móc thì người dùng thuốc gây buồn ngủ có khi mắc sai lầm nghiêm trọng trong công việc, gây tai nạn giao thông, tai nạn lao động, thậm chí tử vong.

Người bệnh cần chú ý gì khi dùng các loại thuốc này?

Để tránh những hậu quả đáng tiếc có thể xảy ra do tác dụng phụ của thuốc, người bệnh cần tuân thủ:

Dùng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ: Người bệnh cần dùng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ để biết rõ cần uống thuốc trong thời gian nào để tác dụng phụ gây buồn ngủ không ảnh hưởng đến công việc, sinh hoạt hay có thể gây nguy hiểm cho bản thân và người xung quanh.

Thông báo cho bác sĩ biết chính xác nghề nghiệp khi cần dùng thuốc: Những người có nghề nghiệp đặc biệt như lái xe (ôtô, tàu hỏa, ca nô, máy xúc, máy kéo ngay cả người đi xe máy, xe đạp), người thường trực cơ quan… khi đi khám bệnh cần cho bác sĩ biết nghề nghiệp của mình để bác sĩ lựa chọn thuốc điều trị thích hợp tránh gây buồn ngủ. Bởi vì, buồn ngủ lúc đang làm việc với các ngành, nghề đó sẽ rất nguy hiểm cho bản thân và cho rất nhiều người khác.

Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi dùng thuốc:  Người dùng cần đọc tất cả các thành phần trên nhãn của thuốc trước khi sử dụng và so sánh với các loại thuốc khác đang sử dụng (nếu có) và những cảnh báo, nhất là tác dụng gây buồn ngủ để tránh kết hợp vì sẽ càng làm trầm trọng thêm tình trạng này.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Những phản ứng phụ của thuốc điều trị rối loạn cương dương

TS. Đặng Bùi Bảo Linh - Theo Sức khỏe & đời sống