Trang chủCác tình trạng mắtTình trạng mắt từ A-Z
Mù màu hoàn toàn không phải là một dạng mù mà là sự thiếu hụt trong cách quý vị nhìn màu sắc.
Nếu bị mù màu, quý vị sẽ gặp khó khăn trong việc phân biệt một số màu nhất định, chẳng hạn như xanh dương và vàng hoặc đỏ và xanh lá cây.
Mù màu [hay chính xác hơn là khiếm khuyết khả năng nhìn màu] là một tình trạng di truyền ảnh hưởng đến nam giới thường xuyên hơn nữ giới. Theo Prevent Blindness, ước tính có khoảng 8% số nam giới và dưới 1% số nữ giới có vấn đề về thị lực màu sắc.
Thiếu thị lực màu xanh lá cây-đỏ là dạng phổ biến nhất của mù màu.
Hiếm gặp hơn, một người có thể thừa hưởng một đặc điểm làm giảm khả năng nhìn thấy các màu xanh dương và màu vàng. Sự thiếu hụt thị lực màu xanh dương -vàng này thường ảnh hưởng đến nam giới như nữ giới.
Mù màu: Dấu hiệu và triệu chứng
Quý có gặp khó khăn trong việc phân biệt các màu là xanh dương và vàng, hay đỏ và xanh lá cây? Đôi khi những người khác có thông báo cho quý vị rằng màu sắc mà quý vị nghĩ rằng quý vị đang nhìn thấy là sai không?
Nếu vậy, đây là những dấu hiệu chính cho thấy quý vị bị khiếm khuyết khả năng nhìn màu.
Trái với suy nghĩ của nhiều người, hiếm khi người mù màu chỉ nhìn thấy màu xám.
Hầu hết những người bị coi là "mù màu" đều có thể nhìn thấy màu sắc, nhưng một số màu nhất định có vẻ bị trôi đi và dễ bị nhầm lẫn với các màu khác, tùy thuộc vào dạng khiếm khuyết khả năng nhìn màu mà họ mắc phải.
[Xem thêm mô phỏng về những gì một người bị khiếm khuyết về màu sắc có thể nhìn thấy.]
Nếu quý vị bị các vấn đề về thị lực màu sắc khi bình thường quý vị vẫn có thể nhìn thấy đầy đủ các màu sắc, thì quý vị chắc chắn nên đến gặp chuyên gia chăm sóc mắt. Mất khả năng nhìn màu đột ngột hoặc dần dần có thể cho thấy bất kỳ vấn đề sức khỏe tiềm ẩn nào, chẳng hạn như đục thủy tinh thể.
Kiểm tra mù màu có thể giúp xác định loại khiếm khuyết về màu mà quý vị bị.
XEM THÊM: Kính mù màu
Nguyên nhân nào gây ra mù màu?
Mù màu xảy ra khi các tế bào nhạy cảm với ánh sáng trong võng mạc không phản ứng thích hợp với các biến thể của các bước sóng ánh sáng cho phép mọi người nhìn thấy một mảng màu sắc.
Tế bào nhận kích thích ánh sáng trong võng mạc được gọi là tế bào hình que và tế bào hình nón. Các tế bào hình que phong phú hơn [có khoảng 100 triệu tế bào hình que trong võng mạc của con người] và các tế bào này nhạy cảm hơn với ánh sáng, nhưng các tế bào hình que không có khả năng nhận biết màu sắc.
Từ 6 đến 7 triệu tế bào hình nón trong võng mạc của con người chịu trách nhiệm về khả năng nhìn màu sắc, và các tế bào nhận kích thích ánh sáng này tập trung ở vùng trung tâm của võng mạc được gọi là điểm vàng.
Trung tâm của điểm vàng được gọi là hố thị giác và khu vực rất nhỏ bé [đường kính 0,3 mm] này có mật độ tế bào hình nón cao nhất trong võng mạc và chịu trách nhiệm về khả năng nhìn màu sắc nhất của chúng ta.
Các dạng di truyền của chứng mù màu thường liên quan đến sự thiếu hụt một số loại tế bào hình nón hoặc hoàn toàn không có các tế bào hình nón này.
Bên cạnh sự khác biệt về cấu tạo gen, các nguyên nhân khác gây ra khiếm khuyết hoặc mất khả năng nhìn màu bao gồm:
Bệnh Parkinson [PD]. Bởi vì bệnh Parkinson là một rối loạn thần kinh, các tế bào thần kinh nhạy cảm với ánh sáng trong võng mạc nơi xảy ra quá trình xử lý thị lực có thể bị tổn thương và không thể hoạt động bình thường.
Đục thủy tinh thể. Vẩn đục thấu kính tự nhiên của mắt xảy ra với bệnh đục thủy tinh thể có thể làm "mất "khả năng nhìn màu, làm cho nó kém sáng hơn nhiều. May mắn thay, phẫu thuật đục thủy tinh thể có thể khôi phục khả năng nhìn màu sắc tươi sáng khi thấu kính tự nhiên bị vẩn đục được lấy ra và thay thế bằng thấu kính nhân tạo nội nhãn.
Một số loại thuốc. Ví dụ, một loại thuốc chống động kinh có tên là tiagabine đã được chứng minh là làm giảm khả năng nhìn màu ở khoảng 41% số người dùng thuốc, mặc dù các ảnh hưởng dường như không lâu dài.
Bệnh thần kinh thị giác di truyền Leber [LHON]. Loại bệnh thần kinh thị giác di truyền này có thể ảnh hưởng đến ngay cả những người mang tình trạng này không có các triệu chứng khác nhưng có một mức độ mù màu. Tình trạng này chủ yếu ghi nhận các khiếm khuyết khả năng nhìn màu xanh lá cây-đỏ.
Hội chứng Kallmann. Tình trạng di truyền này liên quan đến suy tuyến yên, có thể dẫn đến sự phát triển không hoàn chỉnh hoặc bất thường liên quan đến giới tính như là các cơ quan sinh dục. Mù màu có thể là một trong những triệu chứng của tình trạng này.
Mù màu cũng có thể xảy ra khi quá trình lão hóa làm tổn thương các tế bào võng mạc. Chấn thương hoặc tổn thương các khu vực của não nơi diễn ra quá trình xử lý thị lực cũng có thể gây ra khiếm khuyết khả năng nhìn màu.
Điều trị mù màu
Liệu pháp gen đã chữa khỏi bệnh mù màu ở khỉ, theo các nhà nghiên cứu tại University of Washington.
Trong khi những phát hiện này ở động vật có vẻ hứa hẹn, liệu pháp gen sẽ không được cân nhắc cho con người cho đến khi các phương pháp điều trị được chứng minh là an toàn.
Trong khi đó, không có cách chữa khỏi bệnh mù màu. Nhưng một số chiến lược đối phó có thể giúp quý vị có hoạt động tốt hơn trong một thế giới thiên về màu sắc.
Hầu hết mọi người đều có thể thích ứng với tình trạng khiếm khuyết khả năng nhìn màu mà không gặp quá nhiều khó khăn. Nhưng một số nghề, chẳng hạn như thiết kế đồ họa và các nghề yêu cầu xử lý các màu sắc khác nhau của hệ thống dây điện, phụ thuộc vào cảm nhận màu chính xác.
Nếu quý vị sớm nhận thức được rằng quý vị bị mù màu, thì quý vị có thể muốn chọn một nghề nghiệp không cần phải có nhận thức chính xác về màu sắc.
Chẩn đoán sớm tình trạng khiếm khuyết khả năng nhìn màu cũng có thể ngăn ngừa các vấn đề học tập trong những năm học, đặc biệt là vì nhiều tài liệu học tập chủ yếu dựa vào nhận thức màu sắc.
Nếu con quý vị bị khiếm khuyết về màu sắc, hãy nói chuyện với giáo viên của trẻ về vấn đề này, để họ có thể lên kế hoạch cho bài học và bài thuyết trình của mình cho phù hợp.
Tròng kính dành cho người mù màu
Một số người sử dụng tròng kính đặc biệt để nâng cao khả năng nhận biết màu sắc, là các bộ lọc có sẵn trong kính áp tròng hoặc dạng tròng kính của kính đeo.
Một ví dụ là kính mù màu được phát triển bởi Enchroma. Theo công ty, các tròng kính màu trong kính mù màu của Enchroma bao gồm công nghệ lọc ánh sáng đã được cấp bằng sáng chế để cung cấp cho những người bị các dạng mù màu phổ biến khả năng nhìn thấy dải màu sáng rộng mà hầu hết chúng ta đều coi thường.
Nếu quý vị bị khiếm khuyết khả năng nhìn màu, hãy gặp chuyên gia chăm sóc mắt ở gần chỗ quý vị để thảo luận xem kính mù màu có phải là lựa chọn tốt cho quý vị hay không.
Quý vị cũng có thể học cách khắc phục tình trạng không thể phân biệt được một số màu nhất định. Ví dụ: quý vị có thể sắp xếp và dán nhãn quần áo của mình để tránh xung đột về màu sắc. [Nhờ bạn bè hoặc thành viên gia đình có thị lực màu quy chuẩn giúp đỡ trong dự án này.]
Ngoài ra, hãy học cách nhận biết một số món đồ có màu theo thứ tự thay vì màu của chúng. Ví dụ, ghi nhớ vị trí của các màu trong tín hiệu giao thông.
Ngoài ra, một loạt các ứng dụng có thể tải xuống để hỗ trợ phát hiện màu sắc đã được phát triển cho các thiết bị Android và Apple.
Gặp một chuyên gia chăm sóc mắt để được trợ giúp và hướng dẫn thêm nếu quý vị gặp khó khăn trong việc phân biệt màu sắc hoặc nếu quý vị nghi ngờ con mình có thể bị mù màu.
Mù màu xanh lá cây-đỏ có di truyền không?
Mù màu xanh lá cây-đỏ là dạng di truyền phổ biến nhất của khiếm khuyết khả năng nhìn màu. Nó được gây ra bởi một gen lặn liên kết X khá phổ biến.
Các bà mẹ có một cặp X-X của nhiễm sắc thể mang vật chất di truyền và bố có cặp nhiễm sắc thể X-Y. Mỗi người mẹ và người cha đóng góp các nhiễm sắc thể xác định giới tính của con họ.
Khi một nhiễm sắc thể X từ một cặp của người cha/mẹ kết hợp với một nhiễm sắc thể X từ một cặp của người mẹ/cha kia, đứa trẻ sẽ là con gái. Và khi một nhiễm sắc thể X từ cặp của người mẹ kết hợp với một nhiễm sắc thể Y từ người cha, đứa trẻ sẽ là con trai.
Nếu quý vị bị mù màu xanh lá cây-đỏ do gen lặn liên kết X gây ra thì mẹ quý vị sẽ là người mang gen này hoặc bản thân quý vị bị khiếm khuyết về màu.
Người cha mắc chứng mù màu xanh lá cây-đỏ do di truyền này truyền gen liên kết X cho con gái nhưng không truyền cho con trai của họ, vì con trai không thể nhận vật liệu di truyền liên kết X từ bố.
Con gái thừa hưởng gen thiếu màu từ cha sẽ là người mang gen này nhưng cô ấy sẽ không bị mù màu — trừ khi mẹ cô ấy mang gen này và cô ấy cũng nhận được một cặp gen khiếm khuyết màu từ mẹ. Nếu con gái thừa hưởng tính trạng liên kết X từ cả bố và mẹ thì người con gái đó sẽ bị mù màu.
Khi một người mẹ truyền đặc điểm liên kết X này cho con trai của mình, người con này sẽ thừa hưởng khiếm khuyết khả năng nhìn màu và gặp khó khăn trong việc phân biệt màu đỏ và xanh lá cây.
Một lần nữa, con gái có thể là người mang gen bệnh nhưng bản thân sẽ mắc chứng mù màu này chỉ khi cả bố và mẹ đều di truyền gen liên kết X. Đây là lý do tại sao nhiều nam giới bị mù màu hơn nữ giới.
Trang được xuất bản trong Tháng 8 2021
Trang được cập nhật trong Tháng 8 2021
Mù màu là tình trạng thị lực khi một người gặp khó khăn khi nhìn các màu khác nhau hoặc lẫn lộn chúng với nhau. Phổ biến nhất là mù màu xanh đỏ, nhưng có những người lại gặp khó khăn với màu xanh dương và vàng. Nam giới thường có nguy cơ bị mù màu cao hơn nữ giới; ước tính khoảng 1 trong 12 đàn ông và 1 trong 200 phụ nữ bị mù màu trên thế giới. Mù màu có thể ảnh hưởng cuộc sống hàng ngày tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của nó và có thể khá nguy hiểm, ví dụ như khi một người không thể phân biệt được màu sắc của đèn tín hiệu giao thông. Những người mắc bệnh mù màu nhẹ thường phát hiện ra bệnh một cách tình cờ, như khi bạn bè khen chiếc váy màu đỏ của họ trong họ vẫn luôn nghĩ chiếc váy đó màu nâu. Việc phát hiện mình bị mù màu có thể làm bối rối và gây sốc đối với họ. Trong trường hợp này, lời khuyên được đưa ra là hãy đến gặp chuyên gia nhãn khoa để kiểm tra toàn diện.MÙ MÀU CÓ NGHĨA LÀ GÌ?
Mù màu xảy ra do vấn đề của các sắc tố trong mắt. Trên võng mạc [lớp sau cùng của mắt] có các tế bào phản xạ với ánh sáng gọi là Tế Bào Nón và Tế Bào Que. Tế Bào Nón chứa sắc tố [gọi là sắc tố màu] phản xạ với các bước sóng khác nhau của ánh sáng. Khi tất cả tế bào nón có tất cả các sắc tố đúng, thị lực sẽ tốt, nhưng với một sắc tố sai lệch, bạn sẽ có thể không nhìn thấy một vài màu một cách chính xác.
Nếu không có sắc tố nào ở tế bào nón, thì đây được gọi là Achromatopsia, có nghĩa là màu sắc hoàn toàn không được nhìn thấy, nhưng đây là một trường hợp hiếm. Nên nếu một quang sắc tố xanh lá cây không hoạt động đúng, bạn sẽ có thể bị mù màu xanh hoặc đỏ, nghĩa là bạn sẽ gặp khó khăn trong việc phân biệt màu đỏ, nâu, xanh và cam.
Có nhiều nguyên nhân của mù màu, nhưng nguyên nhân phổ biến nhất là do gen. Bệnh này thường di truyền, có nghĩa là được truyền từ cha mẹ đến con cái. Những nguyên nhân khác bao gồm: Mù màu di truyền ảnh hưởng cả hai mắt, mặc dù đôi khi có thể chỉ một mắt.
BỆNH MÙ MÀU CẦN KIỂM TRA GÌ?
Có các khám nghiệm sàng lọc để phát hiện mù màu và các khám nghiệm chuyên sau để giúp hiểu rõ về loại mù màu và mức độ nghiêm trọng của bệnh. Khám nghiệm Màu Ishihara là loại phổ biến được dùng để chuẩn đoán mù màu. Bệnh nhân sẽ nhìn vào một cuốn sách ảnh có các màu được trộn vơi nhau để kiểm tra xem họ có thể phân biệt được chúng hay không. Những bức ảnh có chứa nhiều chấm có tất cả các màu và kích thước khác nhau. Một số hoặc hình có màu khác sẽ được đặt trong những chấm đó. Những người mù màu sẽ gặp khó khăn để nhìn số hoặc hình, hoặc họ có thể là không nhìn thấy gì cả.
Hãy đến gặp chuyên gia nhãn khoa tại cửa hàng kính mắt gần bạn để khám mắt ngay hôm nay.
Bản quyền © 2020 Essilor Ltd. Bản Quyền Đã Được Bảo Hộ.
Privacy and Terms
Các thông tin ở đây không nhằm mục đích đưa ra các lời khuyên y khoa và sản phẩm của chúng tôi không thể định ra các giới hạn vì sự thiếu chất tự nhiên, bệnh tật, tình trạng y tế có trước đó hoặc sự lão hóa của người tiêu dùng. Vui lòng tham khảo các chuyên gia nếu bạn nghi ngờ có vấn đề thị giác hoặc tình trạng y tế cần sự chú ý, hoặc cần thêm thông tin về cách sử dụng sản phẩm của chúng tôi.