I. Sự trong sáng của tiếng Việt
1. Tiếng Việt có hệ thống chuẩn mực, quy tắc chung về phát âm, chữ viết; cách dùng từ, đặt câu, cấu tạo lời nói, bài văn
Những chuẩn mực, quy tắc đó là cơ sở để mỗi cá nhân thể hiện rõ ràng, mạch lạc nội dung tư tưởng, tình cảm của mình và lĩnh hội đầy đủ, chính xác những nội dung truyền đạt của người khác.
Sự trong sáng của tiếng Việt bộc lộ ở hệ thống chuẩn mực, quy tắc chung, ở sự tuân thủ các chuẩn mực và quy tắc đó. Qua hàng ngàn năm phát triển, tiếng Việt đã xác lập được một hệ thống chuẩn mực và quy tắc thuộc các phương diện khác nhau. Hệ thống đó làm nên phẩm chất trong sáng của tiếng Việt, là cơ sở cho mọi hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ.
Chuẩn mực không phủ nhận những sự chuyển đổi linh hoạt và sáng tạo, không phủ nhận cái mới, miễn là cái sáng tạo, cái mới phù hợp với quy tắc chung.
2. Sự trong sáng không dung nạp tạp chất
Sự trong sáng của tiếng Việt không cho phép pha tạp, lai căng, không sử dụng tùy tiện những yếu tố của ngôn ngữ khác.
Có thể vay mượn từ nước ngoài để làm phong phú ngôn ngữ nhưng không lạm dụng khi tiếng Việt có từ ngữ tương ứng.
Sự trong sáng của tiếng Việt không chấp nhận những yếu tố lai căng, pha tạp nhưng vẫn dung hợp những yếu tố tích cực đối với tiếng Việt.
3. Sự trong sáng biểu hiện ở tính văn hóa, lịch sự của lời nói
Nói năng thô tục, thiếu văn hóa, bất lịch sự cũng làm cho tiếng Việt mất đi vẻ trong sáng vốn có. Sự trong sáng trong lời nói thể hiện vẻ thanh lịch, nét văn hóa của con người.
II. Trách nhiệm giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt
Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt là trách nhiệm của mọi người, đặc biệt là học sinh, sinh viên những gười thường xuyên sử dụng tiếng Việt trong giao tiếp xã hội, trong học tập, nghiên cứu và các hoạt động nghề nghiệp. Việc giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt đòi hỏi mỗi cá nhân phải nỗ lực trong tình cảm, nhận thức và hành động.
1. Ý thức quý trọng tiếng Việt
Mỗi âm thanh, từ ngữ, quy tắc trong tiếng Việt là di sản quý báu của ông cha để lại. Di sản đó giúp mọi người hiểu biết, có nhân cách, nuôi dưỡng cho dân tộc trường tồn, phát triển. Muốn giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt cần có tình yêu sâu sắc, quý trọng di sản của cha ông.
2. Hiểu biết cần thiết về tiếng Việt
Đó là những hiểu biết về chuẩn mực và quy tắc tiếng Việt trong các phát âm, chữ viết, cách dùng từ, đặt câu, tạo lập văn bản, giao tiếp có thể tích lũy kinh nghiệm từ thực tế giao tiếp hay trau dồi qua sách báo nhưng vẫn tuân thủ quy tắc của tiếng Việt.
Có thói quen rèn luyện các kĩ năng nói và viết nhằm đạt được sự trong sáng; đồng thời biết phê phán và khắc phục những hiện tượng làm vẩn đục tiếng Việt.
3. Trách nhiệm cá nhân trong hoạt động sử dụng tiếng Việt khi giao tiếp
Trong cách diễn đạt cần phải diễn đạt đủ nội dung, cần đủ ý, không diễn đạt đủ ý hoặc trình bày sai quy tắc thì dẫn đến sai chuẩn mực và mất đi sự trong sáng của tiếng Việt.
Muốn giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt cần diễn đạt đủ và đúng và chuẩn mực và quy tắc trong tiếng Việt, chuẩn mực không phủ nhận những sự chuyển đổi linh hoạt và sáng tạo, không phủ nhận cái mới. Tuy nhiên sáng tạo không nên sai quy tắc của câu, cái mới luôn cần phải phù hợp với quy tắc chung, những điều đó tạo nên sự phong phú cho tiếng Việt.
Bên cạnh việc giữ những phẩm chất đẹp đẽ của tiếng Việt cần dung nạp những yếu tố tích cực để tăng thêm từ vựng và phong phú trong ngữ pháp của tiếng Việt.
Trong tiếng Việt cần quan tâm tới nhiều yếu tố trong đó văn hóa và cách ăn nói lịch sự cần phải được quan tâm hàng đầu để có thể giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt.
Sự trong sáng của tiếng Việt được thể hiện ở những biểu hiện và các phương diện khác nhau, đó là tính chuẩn mực, có quy tắc của tiếng Việt, đó là sự không lai căng, pha tạp và tính lịch sự, văn hóa của lời nói
Trong những hoạt động sử dụng tiếng Việt có thể áp dụng sáng tạo riêng nhưng vẫn phải tuân theo quy tắc chung của tiếng Việt, cần tránh những các thể hiện thô tục, kệch cỡm để lời nói vừa đúng, vừa hay, vừa có văn hóa.