So sánh trình biên dịch và trình thông dịch năm 2024

Nếu bạn vẫn chưa hiểu sự khác nhau giữa thông dịch và biên dịch, bài viết này của Đại học FPT Cần Thơ sẽ giúp bạn. Hãy đọc tiếp để tìm câu trả lời nhé!

Nếu bạn theo học ngành Ngôn ngữ, có thể bạn đã từng nghe qua hai cụm từ: Thông dịch và biên dịch. Có lẽ, ai cũng lầm tưởng đây là hai khái niệm tương đồng. Tuy nhiên, thông dịch và biên dịch hoàn toàn khác nhau.

Để phân biệt chính xác sự khác nhau giữa thông dịch và biên dịch, Đại học FPT Cần Thơ mời các bạn đọc bài viết dưới đây. Sự khác biệt giữa hai hình thức dịch sẽ được phân tích theo 05 đặc điểm: Định dạng, hình thức truyền đạt, phương thức truyền đạt, độ chính xác và độ khó.

Sự khác nhau giữa thông dịch và biên dịch

Định dạng

Người làm Thông dịch viên (hay Phiên dịch viên) sẽ dịch theo ngôn ngữ nói. Ngược lại, người làm Biên dịch viên sẽ dùng ngôn ngữ viết để dịch từ ngôn ngữ nguồn sang ngôn ngữ đích.

Hình thức truyền đạt

Việc thông dịch sẽ diễn ra trực tiếp tại buổi nói chuyện. Ví dụ điển hình là thông dịch song ngữ ở những chương trình, sự kiện, cuộc họp hay cuộc phỏng vấn trực tiếp. Bên cạnh, việc thông dịch cũng có thể diễn ra thông qua điện thoại hay gọi video.

Ngược lại, việc biên dịch không nhất thiết diễn ra ở thời gian thực. Sau khi tài liệu gốc được soạn thảo, biên dịch viên sẽ có thời gian tìm hiểu văn hóa, ngôn từ phù hợp để dịch văn bản nguồn sang văn bản đích một cách đúng nghĩa nhất. Thông thường, biên dịch viên sẽ làm việc với sách báo, tạp chí, phụ đề video hoặc tài liệu blog, website,...

Phương thức truyền đạt

Thông dịch viên sẽ có hai phương thức truyền đạt: phiên dịch song song và phiên dịch nối tiếp. Cụ thể, khi dịch song song, Thông dịch viên sẽ truyền đạt nghĩa câu đồng thời với người nói. Còn khi nhận yêu cầu dịch nối tiếp, Thông dịch viên sẽ đợi bản nói gốc hoàn thành mới tiến hành dịch lại toàn bộ.

Ngược lại, Biên dịch viên sử dụng ngôn ngữ viết nên không có nhiều phương thức truyền đạt phức tạp như trên. Chủ yếu câu từ họ chau chuốt và phù hợp với ngữ cảnh là được.

Độ chính xác

Không cần phải bàn cãi, độ chính xác của của công việc biên dịch sẽ chiếm ưu thế hơn thông dịch. Thông dịch viên chủ yếu bị áp lực về thời gian cũng như bối cảnh nên sẽ có nhiều tình huống họ sẽ không dịch quá sát nghĩa hoặc dịch toàn bộ nội dung nói.

Ngược lại, biên dịch viên có nhiều thời gian để tìm hiểu về văn hóa, con người, và từ vựng phù hợp ngữ cảnh. Bên cạnh, nhờ dịch bằng ngôn ngữ viết, họ cũng có thể xem lại và kiểm tra câu từ của mình không chỉ một mà nhiều lần nên độ chính xác của tài liệu biên dịch là cực kỳ cao.

Độ khó

Nếu so độ khó của cả hai, rõ ràng , thông dịch khó hơn biên dịch. Trong khi Biên dịch viên có những công cụ hỗ trợ như từ điển, phần mềm dịch thuật, phần mềm dò lỗi,... để sử dụng trong và suốt thời điểm tiến hành dịch thì Thông dịch viên không hề có lợi thế về mảng này.

Trong suốt phiên dịch, Thông dịch viên chỉ có trí nhớ, kinh nghiệm và phản xạ là tài nguyên đắt giá nhất. Họ phải hiểu được mục đích của người nói và ngữ cảnh thực để dịch không những cho thật chuẩn xác mà còn phải mang lại lợi ích tốt nhất cho các bên. Bạn sẽ thấy rõ tầm quan trọng của Thông dịch viên ở các sự kiện ngoại giao liên quan đến chính trị.

Nếu bạn mong muốn trở thành một nhà Phiên dịch viên hay Biên dịch viên giỏi, ngành Ngôn ngữ Anh của Đại học FPT Cần Thơ có thể giúp bạn. Với chương trình đào tạo được xây dựng trên cơ sở chương trình của trường Đại học Melbourne (Australia) và cơ hội trải nghiệm học kỳ tiếng Anh ở nước ngoài, bạn chắc chắn sẽ đạt được ước mơ chinh phục ngoại ngữ của mình.

Compiler và Interpreter là hai khái niệm cơ bản đối với mỗi lập trình viên từ khi mới chập chững vào nghề.

Cả Compiler và Interpreter đều thực hiện một mục đích giống nhau – đó là chuyển những dòng lệnh (codes) được viết ở những ngôn ngữ bậc cao (như C, Java) thành ngôn ngữ máy ở dạng nhị phân để máy tính có thể hiểu được. Có thể coi chúng là những phần mềm có nhiệm vụ thực thi (excute) chương trình hoặc dòng lệnh bậc cao nhằm hoàn thành một tác vụ nào đó. Đối với mỗi loại ngôn ngữ bậc cao khác nhau sẽ có Trình biên dịch và Trình thông dịch được thiết kế khác nhau. Compiler và Interpreter có những đối tượng giống nhau, điểm khác biệt ở cách thức chúng thực hiện.

Compiler

Một compiler là một đoạn mã lệnh có nhiệm vụ chuyển đổi ngôn ngữ bậc cao thành ngôn ngữ máy. Khi một lập trình viên viết một dòng lệnh sử dụng ngôn ngữ bậc cao (VD: Java) và muốn thực thi nó, một trình biên dịch Compiler được thiết kế riêng cho Java sẽ làm điều này. Trước tiên Compiler sẽ quét toàn bộ chương trình, sau đó mới chuyển đổi thành mã máy, bộ vi xử lý máy tính sẽ thực thi mã máy và các tác vụ sẽ được thực hiện. Hình minh họa như bên dưới:

Chương trình được viết ở ngôn ngữ bậc cao được gọi là chương trình nguồn, còn chương trình đã được chuyển đổi thành mã lệnh máy tính có thể thực thi thì được gọi là chương trình đối tượng.

Interpreter

Interpreters không có sự khác biệt lớn đối với Compilers. Chúng cũng làm nhiệm vụ chuyển ngôn ngữ bậc cao thành mã nhị phân mà máy tính có thể đọc được. Điểm khác biệt ở chỗ, trước khi chuyển mã nguồn (source code) thành mã máy, interpreter sẽ chuyển mã nguồn sang một dạng gọi là intermediate code. Mỗi phần của đoạn code sẽ được thông dịch và sau đó sẽ được thực thi một cách riêng biệt theo trình tự. Nếu lỗi được tìm thấy tại phần code đang được thông dịch, nó sẽ đưa ra thông báo và dừng tiến trình mà không cần thông dịch phần code tiếp theo. Hình minh họa như bên dưới:

So sánh trình biên dịch và trình thông dịch là gì?

Trình biên dịch là trình dịch chuyển đổi từ ngôn ngữ nguồn (các ngôn ngữ lập trình bậc cao) thành ngôn ngữ đối tượng (ví dự như ngôn ngữ máy). Ngược lại với trình biên dịch , trình thông dịch là một chương trình bắt chước việc thực hiện của các chương trình được viết bằng ngôn ngữ nguồn.

Biên dịch và thông tin khác nhau như thế nào?

​ Điểm khác biệt chính giữa biên dịch và thông dịch (hay còn gọi là phiên dịch) là ở phương tiện và kỹ năng của mỗi công việc. Thông dịch là dịch ngôn ngữ nói còn biên dịch là dịch văn bản viết.

Ngôn ngữ lập trình thông dịch là gì?

Ngôn ngữ thông dịch (hay còn gọi là trình thông dịch – Interpreter). Đây là loại ngôn ngữ lập trình thực thi các lệnh trực tiếp và tự do mà không cần biên dịch trước chương trình khi chuyển sang ngôn ngữ máy.

Biên dịch trong tin học là gì?

Trình biên dịch (tiếng Anh: compiler) hay phần mềm biên dịch là một chương trình máy tính làm công việc dịch một chuỗi các câu lệnh được viết bằng một ngôn ngữ lập trình (gọi là ngôn ngữ nguồn hay mã nguồn), thành một chương trình tương đương nhưng ở dưới dạng một ngôn ngữ máy tính mới (gọi là ngôn ngữ đích) và thường ...