Nguyên nhân uống rượu nhanh say

Thế nhưng, một năm nay, nhiều lúc tôi cảm thấy rất "dội" khi uống, người nóng bừng, khó chịu, rất mau say, hay nhức đầu, đau mỏi tay chân sau cuộc nhậu. Đáng nói là tình trạng "đô" yếu đi xảy ra rất đột ngột vì năm ngoái tửu lượng của tôi còn rất tốt. Xin hỏi bác sĩ như vậy liệu tôi có bệnh gì không? Nếu tiếp tục duy trì những buổi gặp gỡ đối tác như hiện nay, liệu có nguy hiểm gì không?

(Trần Ngọc Văn, 54 tuổi, quận Gò Vấp, TP HCM)

Bác sĩ chuyên khoa II Trương Quang Anh Vũ, Trưởng Phòng Kế hoạch tổng hợp, Bệnh viện Thống Nhất:

Chào anh!

Quả thật tửu lượng bỗng dưng kém đi như thế có thể là biểu hiện của các vấn đề về gan, anh không nên xem thường.

Rượu, bia sau khi uống được hấp thu bởi đường tiêu hóa và phần lớn được chuyển hóa tại gan. Do đó uống nhiều rượu bia, uống một thời dài, gan dễ bị tổn thương và dẫn đến các bệnh lý về gan như viêm gan do rượu, xơ gan.

Gần đây anh thường cảm thấy mệt, yếu đi nhiều sau khi uống rượu bia, chứng tỏ gan đã bắt đầu bị ảnh hưởng, chuyển hóa kém đi. Anh nên đến cơ sở y tế kiểm tra.

Ngoài ra, rượu bia có tác dụng như thuốc lợi tiểu, làm người uống đi tiểu nhiều; có thể gây nôn ói, loạn khuẩn đường ruột, tiêu chảy… Các vấn đề trên đều dẫn đến việc mất các chất điện giải (Na, K, Ca,…), từ đó sinh ra triệu chứng nhức mỏi tay chân mà anh hay gặp. Do đó, sau khi uống nhiều rượu bia, anh nên lưu ý bổ sung điện giải trên qua đường uống bằng các dung dịch bù điện giải thông dụng, có thể tìm mua tại các nhà thuốc.

Hơn hết, như thư anh đã nói, hiện nay anh đã 54 tuổi. Chức năng chuyển hóa của gan cũng như các bộ phận khác trong cơ thể cũng đã suy giảm do tuổi tác. Vì thế, cho dù anh chưa mắc bệnh về gan, tửu lượng của anh cũng sẽ tự kém dần đi, còn những tác hại của rượu bia lên cơ thể anh sẽ nặng nề hơn, với cùng một lượng uống thời trẻ. Chưa kể, sức khỏe của anh cũng đã bị ảnh hưởng ít nhiều bởi 30 năm sử dụng bia rượu quá thường xuyên.

Vì vậy, tôi có lời khuyên rằng đã đến lúc anh giảm dần việc tiêu thụ những thức uống có cồn. Nếu anh tiếp tục dùng rượu bia thường xuyên, chắc chắn nguy cơ mắc bệnh về gan cũng như các bệnh lý khác ở người trung niên sẽ tăng cao.

Một số người sau khi uống rượu, bia hoặc các thức uống có cồn khác luôn bị đỏ mặt, trong khi đó thì một số người khác ít bị đỏ mặt hơn. Vậy lý do tại sao uống rượu đỏ mặt? Tình trạng này có nguy hiểm và có thể kiểm soát được hay không?

01/06/2021 | Vì sao khi uống rượu thường đau đầu và cách khắc phục như thế nào?
15/11/2020 | Các bệnh liên quan đến uống rượu - Lời cảnh báo cho các ma men!

1. Lý do tại sao uống rượu đỏ mặt?

Uống rượu đỏ mặt có thể xảy ra ở bất cứ ai, song các nghiên cứu đã chỉ ra người châu Á thường bị đỏ mặt nhiều hơn.

Uống rượu đỏ mặt là tình trạng thường gặp ở nam giới Châu Á

Lý do tại sao uống rượu đỏ mặt là vì:

1.1. Cơ địa nhạy cảm

Cơ địa nhạy cảm và ít dung nạp với thức uống có cồn là nguyên nhân chủ yếu gây đỏ mặt khi uống rượu hay bia hoặc các chất có cồn. Chất có mặt trong những thức uống có cồn gây ra tình trạng đỏ mặt là ethanol, khi được nạp vào cơ thể, hệ tiêu hóa sẽ phân hủy ethanol thành chất chuyển hóa để đào thải ra ngoài. Trong đó có acetaldehyd - chất này khá độc hại với cơ thể.

Với người bình thường uống lượng thức uống có cồn vừa phải, cơ thể có thể đào thải chất sản phẩm của ethanol khá tốt và không gây vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Tuy nhiên ở người có cơ địa nhạy cảm hoặc uống quá nhiều rượu, chất acetaldehyde không được thải bỏ tốt nên tích tụ trong cơ thể.

Các mạch máu trong cơ thể, đặc biệt là mạch máu nhỏ trong mặt khi gặp chất độc từ ethanol này sẽ bị giãn ra gây hiện tượng đỏ bừng mặt. Tùy vào mức độ nhạy cảm của cơ địa mà có những người bị đỏ mặt ngay sau khi uống lượng ít hoặc có người chỉ đỏ mặt khi uống nhiều.

Với nguyên nhân này, sự tích tụ acetaldehyd sau khi nạp ethanol từ thức uống có cồn không chỉ gây đỏ mặt mà còn có thể dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe khác như: buồn nôn, tim đập nhanh, cơ thể mặt mỏi, nóng bừng,… Khi mặt và cơ thể đỏ do uống rượu, người uống có thể chưa say và vẫn có thể kiểm soát được bản thân song nếu tiếp tục uống, độc tố sẽ gây hại cho sức khỏe.

1.2. Do di truyền

Ngoài do yếu tố cơ địa thì tình trạng đỏ mặt sau khi uống rượu còn liên quan đến yếu tố di truyền, cụ thể là enzyme chuyển hóa trong gan aldehyde dehydrogenase 2 (ALDH2). Chất này có nhiệm vụ phá vỡ acetaldehyd - sản phẩm chuyển hóa gây độc của ethanol và từ đó giảm sự gây hại của acetaldehyde với cơ thể.

Tuy nhiên, nhiều người do di truyền mà khả năng tổng hợp enzyme ALDH2 kém hơn, vì thế acetaldehyd cũng thường bị tích tụ hơn sau khi uống thức uống có cồn.

Tình trạng đỏ mặt sau uống rượu có liên quan đến yếu tố di truyền

Từ những nguyên nhân này có thể thấy, lý do tại sao uống rượu đỏ mặt là vì cơ thể đang tích tụ và chịu ảnh hưởng từ chất độc chuyển hóa từ ethanol. 

2. Uống rượu bia bị đỏ mặt có nguy hiểm không?

Nhiều người cho rằng, tình trạng đỏ mặt do uống rượu bia là do sự tích tụ chất độc acetaldehyd chuyển hóa từ ethanol gây nguy hiểm cho sức khỏe. Song thực tế, tình trạng này thường không nguy hiểm, độc tố acetaldehyd thường sẽ dần được cơ thể chuyển hóa và thải bỏ ra ngoài sau khi uống một thời gian. Uống càng nhiều rượu, lượng tích tụ acetaldehyd trong cơ thể càng cao thì thời gian để thải bỏ độc chất này cũng lâu hơn nên người bệnh bị đỏ mặt kéo dài hơn.

Tuy đỏ mặt khi uống rượu bia không trực tiếp gây nguy hiểm cho sức khỏe song nhiều nghiên cứu đã chỉ ra, những người mắc phải tình trạng này có nguy cơ cao mắc chứng cao huyết áp, bệnh tim mạch và nhiều vấn đề sức khỏe khác. Đặc biệt khi có có nhiều yếu tố nguy cơ như: cân nặng lớn, tuổi già, thường xuyên hút thuốc, dùng đồ uống có cồn, ít tập thể dục và vận động cơ thể,…

Người bị đỏ mặt khi uống rượu có nguy cơ biên chứng tim mạch cao hơn

Vì thế, người bị đỏ mặt khi uống rượu nên chú ý kiểm tra tầm soát bệnh lý tim mạch, cao huyết áp thường xuyên. Ngoài ra, cũng nên hạn chế uống thức uống có cồn quá thường xuyên hoặc lượng quá nhiều, biến chứng sức khỏe có thể xảy ra gây nguy hiểm.

Ngoài nguy cơ liên quan đến biến chứng tim mạch và huyết áp, người bị đỏ mặt khi uống rượu nếu lạm dụng quá nhiều làm tăng nguy cơ mắc ung thư đường tiêu hóa. Nguyên nhân là do nồng độ độc tố acetaldehyde trong máu cao sẽ gây hại và làm biến đổi DNA của tế bào, khiến ung thư phát triển và lan rộng. Các bệnh ung thư đường tiêu hóa có liên quan đến độc tố acetaldehyde gây đỏ mặt bao gồm: ung thư mũi, ung thư họng, ung thư thực quản,…

3. Có thể giảm tình trạng đỏ mặt khi uống rượu bia không?

Nguyên nhân gây đỏ mặt khi uống rượu bia là do cơ địa và di truyền gây giảm, mất chức năng chuyển hóa và thải lọc acetaldehyd ra khỏi cơ thể. Do đó, hiện không có cách nào có thể ngăn ngừa, điều trị hoàn toàn tình trạng này. Người bệnh tốt nhất nên hạn chế uống rượu bia, các thức uống có cồn, ưu tiên chọn sản phẩm có nồng độ cồn thấp.

Hiện nay có 1 số loại thuốc chẹn Histamin H2 có thể giúp bạn giảm tình trạng đỏ bừng mặt sau khi uống rượu. Khi được nạp vào cơ thể, thuốc sẽ làm chậm quá trình phân hủy ethanol trong rượu bia thành độc tố acetaldehyd. Do đó, acetaldehyd cũng tác động ít hơn đến mạch máu và làm giảm tình trạng đỏ bừng mặt.

Dùng thuốc có thể giúp kiểm soát tình trạng đỏ mặt sau khi uống rượu

Những loại thuốc chẹn H2 phổ biến được dùng để kiểm soát chứng đỏ mặt sau khi uống rượu gồm: Zantacs, Pepcid, Tagamet,…

Ngoài kiểm soát tình trạng đỏ mặt, sau khi uống rượu và thức uống có cồn, bạn nên áp dụng các biện pháp giảm tác động xấu của rượu, giảm cảm giác khó chịu như: uống nhiều nước lọc, ăn thực phẩm hoặc uống nước chứa nhiều Vitamin C, uống trà gừng,…

Như vậy trong bài viết này, MEDLATEC đã giải đáp đến bạn đọc lý do tại sao uống rượu đỏ mặt và biện pháp để kiểm soát tình trạng này. Song các đối tượng bị đỏ mặt sau khi uống rượu có nguy cơ cao hơn gặp phải những biến chứng nguy hiểm nên cần hạn chế uống rượu và thường xuyên thăm khám kiểm tra: bệnh gan, bệnh ung thư, đột quỵ, bệnh tim, bệnh về tiêu hóa,…