Hướng dẫn cách cắt giấy kirigami năm 2024
|
Nghệ thuật cắt giấy Nhật Bản hay kirigami tại Việt Nam đã được biết đến từ lâu và có giai đoạn phát triển rầm rộ từ khoảng 10 năm về trước. Trên các nhóm, trang về kirigami đã có nhiều bài viết về những dụng cụ cần thiết khi chơi kirigami. Các bạn có thể tìm thêm trên google. Ở bài viết này, mình chỉ liệt kê các công cụ, dụng cụ cơ bản để bạn có thể tạm chơi cắt giấy kirigami, tạm thỏa mãn đam mê của các bạn. 1. Giấy Giấy là nguyên vật liệu quan trọng nhất để chơi kirigami. Vì nếu bạn không có dao cắt, bạn có thể xài kéo hoặc có thể xé tay cũng có thể ra được. Giấy được lựa chọn dựa trên kích thước và định lượng giấy. * Kích thước Kích thước giấy được sử dụng thường xuyên nhất là khổ giấy A4 (297mm x 21mm). Giấy A4 dễ trong việc in ấn mẫu cắt (pattern, template). Ngoài ra, khi cắt những bức tranh 0 độ kích thước lớn hơn, có thể sử dụng khổ giấy A3, A2, A1, A0 chuẩn hoặc A0 kéo dài. * Định lượng (đơn vị tính: gsm) Đơn vị tính định lượng giấy thường được sử dụng là gsm, dựa vào đó ta xac định độ dày của giấy. Số càng cao giấy càng dày. Giấy càng dày khi cắt sủ dụng càng nhiều lực và gây đau tay hơn, dẫn đến dễ gãy mũi dao, gây tốn kém nguyên vật liệu. Các bạn có thể tìm hiểu thêm định lượng giấy tại đây, bài viết khá chi tiết: https://intuoitre.com/dinh-luong-giay-gsm-la-gi/ – Giấy lót để in mẫu (trong phương pháp cắt gián tiếp) thường là 60gsm hay 70gsm. Tìm hiểu phương pháp cắt trực tiếp và gián tiếp tại đây. – Giấy bìa/Giấy chính là tờ giấy cuối cùng được giữ lại khi hoàn thành tác phẩm. Tùy vào thể loại cắt giấy mà có thể lựa chọn định lượng phù hợp. + Kirigami 0 độ/Tranh giấy: Thường được các bạn cắt trên giấy định lượng 70gsm đến 180gsm, có khi là 200gsm hoặc dày hơn nữa. Với những mẫu kích thước nhỏ từ A4 trở xuống thường được cắt trên giấy từ 70gsm đến 160gsm. Với những mẫu kích thước lớn từ A3 trở lên, khuyên các bạn nên cắt trên giấy từ 180gsm trở lên để giữ các chi tiết của tranh tốt hơn. + Kirigami 90 độ, 180 độ và 360 độ (hoặc có thể gọi là pop up): Thường được cắt trên giấy từ 180gsm trở lên, co khi lên đến 300gsm. * Địa điểm mua giấy Các bạn có thể tìm mua giấy tại các cửa hàng photocopy, văn phòng phẩm, nhà sách lớn trên toàn quốc. Fahasa có rất nhiều loại giấy nhiều định lượng và nhiều màu. 2. Dao cắt * Dao rọc giấy Đơn giản nhất để cắt được giấy là dao rọc giấy. Bạn có thể mua loại dao này tại tất cả các nhà sách và văn phòng phẩm trên toàn quốc. Dao rọc giấy bình thường là lưỡi dao 45 độ, có nghĩa là hình dạng lưỡi dao vát góc nghiêng 45 độ. Để có thể sử dụng dao được bền, bạn nên mua dao có phần đầu kẹp lưỡi dao là thép. Một phần là độ bền, một phần là thép sẽ giữ cố định lưỡi dao tốt hơn bằng mủ (nhựa) cứng. Và, nếu bạn dùng dao rọc giấy để cắt các chi tiết nhỏ, bạn nên mua lưỡi dao 30 độ. Mình hay xài 02 loại dễ kiếm là Mesa (Thái Lan, khoảng 14k cho 04 lưỡi) và Deli (Trung Quốc, khoảng 12k cho 10 lưỡi). Bạn có thể tìm mua tại nhà sách (Fahasa, Phương Nam Corp, ….). Lưỡi dao Mesa lâu sét, cắt sắc và khó gãy hơn lưỡi Deli nhưng lại khó tìm mua hơn lưỡi Deli. Bạn có thể tìm mua trên trang Tiki có bán. * Dao mổ Loại dao mổ dùng trong y tế cũng được sử dụng khá phổ biến do dễ được tìm mua tại một số nhà thuốc và cửa hàng dụng cụ y tế. Cán và lưỡi dao hay được sử dụng là cán dao số 03, lưỡi dao số 11. Ngoài ra, bạn có thể thử với lưỡi dao số 12, mình đã từng cắt và cho nét khá đẹp, và dễ nhìn các nét cắt hơn. * Một số loại dao khác Có thể tìm hiểu thêm về cán dao tròn và lưỡi dao hobby, knife art, dao cắt bằng điện…. Thêm: Một số nghệ nhân cắt giấy Trung Quốc họ sử dụng dao tự chế bằng cách mài sắc nhọn các lá thép mỏng và cắt giấy, khi lưỡi dao nhụt đi, họ lại mài và cắt tiếp. 3. Mặt lót để cắt Tối thiểu nhất, bạn có thể lót trên xấp giấy báo và cắt, giấy báo hạn chế gãy lưỡi dao. Về lâu dài, giấy báo làm lưỡi dao mau nhụt cần phải thay lưỡi mới, giấy báo bị cắt nhiều sẽ rớt ra lả tả. Cấp độ cao hơn là xài tấm kính để lót cắt. Khi cắt trên kinh, lưỡi dao đi nhẹ và nét cách mượt đẹp hơn. Tuy nhiên, lưỡi dao dễ bị gãy mũi và cắt nhiều mặt kính bị trầy xước, cần phải thay lưỡi và kính thường xuyên. Tiếp nữa là gạch men (gạch tráng men hoặc gạch mặt đá). Gạch men có nhiều kích thước lớn như 40cm x 40cm, 60cm x 60cm. Tác dụng của gạch men tương tự như kính. Gạch men thường được mình lót cắt những bức tranh kích thước lớn từ A3 trở lên, vì khi đó mình có thể xoay giấy thoải mái. Cuối cùng là tấm/bảng lót cắt – cutting matt. Tấm lót này có khả năng tự liền lại nét cắt và không làm gãy mũi dao. Vì vậy, cutting matt hay được các bạn sử dụng. Kích thước thường sử dụng là A4, A3 với mức tiền từ 70k – 200k. Ngoài ra, bạn có thể tìm mua tấm lót cắt của Daiso với giá tiền 40k tại cửa hàng đồng giá Daiso, nhưng rất khó tìm được vì về theo đợt nhập hàng của cửa hàng. Ở Cần Thơ, bạn có thể tìm mua tại Cửa hàng Daiso, tầng 4, Vincom Xuân Khánh, đường 30/4, Xuân Khánh, Ninh Kiều, thành phố Cần Thơ. 4. Mẫu cắt – Pattern – Template Các kirier (người chơi kirigami) ở Việt Nam thường gọi là patt hay pattern. Mẫu cắt có thể là những mẫu được vẽ tay, được vẽ bằng phần mềm máy tính. Trên đó, các mẫu thể hiện các đường nét cần phải cắt hoặc gấp nếp tùy theo thể loại trong nghệ thuật cắt giấy kirigami. Sau khi cắt xong các nét này, bạn sẽ có được một tác phẩm kirigami hoàn chỉnh như là một bức tranh, một tấm thiệp mở (pop up), một mô hình thu nhỏ của các công trình kiến trúc, …Ở đây mình sẽ không đề cập từng thể loại chi tiết. Thường thì mẫu sẽ được in ra giấy sau đó sẽ được cắt theo từng nét vẽ đến khi hoàn thành tác phẩm. Tùy theo cấp độ cắt giấy mà các bạn nên lựa chọn cho mình mẫu cắt với những chi tiết từ to đến nhỏ, từ dễ đến khó, từ nét thẳng đến nét cong, được in từ khổ giấy lớn đến khổ giấy nhỏ hơn… để thách thức giới hạn cắt nét của bản thân. Mẫu hiện nay thường được chia sẻ miễn phí trên các trang/nhóm facebook cộng đồng Kirigami hoặc được thương mại hóa bằng cách bán trên các kênh bán trực tuyến như Etsy, Amazon, Taobao, … ——————————— Với bốn thành phần cơ bản gồm giấy – dao – lót – patt trong môn nghệ thuật cắt giấy Nhật Bản kirigami, hy vọng các bạn có thể tạo nên những tác phẩm kirigami đẹp cho mình và làm quà tặng cho người thân. |
