Trả lời thắc mắc này, thiếu tá Võ Thành Nhân, Trợ lý công tác quần chúng, Phòng chính trị Sư đoàn 330, Quân khu 9, cho biết Điều 41 của luật Nghĩa vụ quân sự đã quy định cụ thể về những trường hợp miễn và tạm hoãn nghĩa vụ quân sự.
Theo đó, sẽ tạm hoãn gọi nhập ngũ đối với những công dân: chưa đủ sức khỏe phục vụ tại ngũ theo kết luận của hội đồng khám sức khỏe; là người duy nhất phải trực tiếp nuôi dưỡng thân nhân không còn khả năng hoặc chưa đến tuổi lao động; trong gia đình bị thiệt hại nặng về người và tài sản do tai nạn, thiên tai, dịch bệnh nguy hiểm gây ra được UBND cấp xã xác nhận; một con của bệnh binh, người nhiễm chất độc da cam suy giảm khả năng lao động từ 61% đến 80%.
Bên cạnh đó, cũng sẽ tạm hoãn gọi nhập ngũ đối với những người thuộc các trường hợp như: có anh, chị hoặc em ruột là hạ sĩ quan, binh sĩ đang phục vụ tại ngũ [đang phục vụ trong quân đội - PV] hoặc đang thực hiện nghĩa vụ tham gia công an nhân dân; là người thuộc diện di dân, giãn dân trong 3 năm đầu đến các xã đặc biệt khó khăn theo dự án phát triển kinh tế xã hội của Nhà nước do UBND cấp tỉnh trở lên quyết định; là cán bộ, công chức, viên chức, thanh niên xung phong được điều động đến công tác, làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn theo quy định của pháp luật.
Ngoài ra, những công dân đang học tại các trường THPT, CĐ, ĐH [hệ chính quy] và dân quân thường trực cũng được tạm hoãn nghĩa vụ quân sự.
Điều 41 của luật Nghĩa vụ quân sự có quy định cụ thể về những trường hợp miễn và tạm hoãn nghĩa vụ quân sự
ĐÌNH HUY
Ai được miễn gọi nhập ngũ?
Về các trường hợp được miễn gọi nhập ngũ, thiếu tá Vương Thanh Phong, công tác tại Trung đoàn 896, Bộ chỉ huy quân sự tỉnh Cà Mau, cho biết đó là những công dân con của liệt sĩ, thương binh hạng một; có một anh hoặc em trai của liệt sĩ; một con của thương binh hạng hai; một con của bệnh binh suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên; một con của người nhiễm chất độc da cam suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên.
Song song đó, cũng sẽ miễn nghĩa vụ quân sự với những người làm công tác cơ yếu không phải là quân nhân, công an nhân dân; hoặc các cán bộ, công chức, viên chức, thanh niên xung phong được điều động đến công tác, làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn theo quy định của pháp luật từ 24 tháng trở lên.
Công dân thuộc diện được tạm hoãn hoặc miễn nhập ngũ nếu tình nguyện thì được xem xét tuyển chọn và gọi nhập ngũ
NGỌC DƯƠNG
Có nhiều ý kiến thắc mắc: "Miễn và tạm hoãn nghĩa vụ quân sự khác nhau như thế nào?", thiếu tá Nhân giải thích: "Công dân thuộc diện miễn nghĩa vụ quân sự được phép không tham gia nghĩa vụ quân sự dù trong độ tuổi gọi nhập ngũ. Còn công dân thuộc diện tạm hoãn gọi nhập ngũ quy định tại khoản 1 Điều 41 của luật Nghĩa vụ quân sự. Nếu không còn lý do tạm hoãn và còn trong độ tuổi gọi nhập ngũ thì sẽ được gọi nhập ngũ".
Lại có câu hỏi: "Giả sử trong trường hợp được miễn, tạm hoãn nghĩa vụ quân sự nhưng vẫn muốn nhập ngũ thì có được không?".
Thiếu tá Nhân trả lời: "Công dân thuộc diện được tạm hoãn hoặc miễn nhập ngũ được quy định tại khoản 1 và 2 Điều 41 của luật Nghĩa vụ quân sự. Nếu như các công dân này tình nguyện thì được xem xét tuyển chọn và gọi nhập ngũ".
Khoản 1 Điều 41 Luật Nghĩa vụ quân sự và Điều 49 Luật Dân quân tự vệ 2019 quy định, tạm hoãn gọi nhập ngũ đối với những công dân sau đây:
- Chưa đủ sức khỏe phục vụ tại ngũ theo kết luận của Hội đồng khám sức khỏe;
- Là lao động duy nhất phải trực tiếp nuôi dưỡng thân nhân không còn khả năng lao động hoặc chưa đến tuổi lao động; trong gia đình bị thiệt hại nặng về người và tài sản do tai nạn, thiên tai, dịch bệnh nguy hiểm gây ra được Ủy ban nhân dân cấp xã xác nhận;
- Một con của bệnh binh, người nhiễm chất độc da cam suy giảm khả năng lao động từ 61% đến 80%;
- Có anh, chị hoặc em ruột là hạ sĩ quan, binh sĩ đang phục vụ tại ngũ; hạ sĩ quan, chiến sĩ thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân;
- Người thuộc diện di dân, giãn dân trong 03 năm đầu đến các xã đặc biệt khó khăn theo dự án phát triển kinh tế - xã hội của Nhà nước do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trở lên quyết định;
- Cán bộ, công chức, viên chức, thanh niên xung phong được điều động đến công tác, làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn theo quy định của pháp luật;
- Đang học tại cơ sở giáo dục phổ thông; đang được đào tạo trình độ đại học hệ chính quy thuộc cơ sở giáo dục đại học, trình độ cao đẳng hệ chính quy thuộc cơ sở giáo dục nghề nghiệp trong thời gian một khóa đào tạo của một trình độ đào tạo;
- Dân quân thường trực.
Như vậy, nếu thuộc một trong những trường hợp trên thì có thể được tạm hoãn tham gia nghĩa vụ quân sự.
Được hoãn đi nghĩa vụ quân sự mấy lần và trong bao lâu? [Ảnh minh họa]
Trường hợp hoãn nghĩa vụ vì lo sức khỏe
Công dân được hoãn tham gia nghĩa vụ quân sự khi không đủ tiêu chuẩn về sức khỏe nhập ngũ. Sau đó, nếu đạt yêu cầu về sức khỏe thì có thể vẫn phải tham gia nghĩa vụ.
Đối với yêu cầu về sức khỏe, tại điểm a khoản 3 Điều 4 Thông tư 148/2018/TT-BQP quy định, tuyển chọn những công dân có sức khỏe loại 01, 02, 03; không gọi nhập ngũ vào Quân đội những công dân có sức khỏe loại 03 tật khúc xạ về mắt [cận thị 1,5 diop trở lên, viễn thị các mức độ]; nghiện ma túy, nhiễm HIV, AIDS.
Trường hợp công dân được không đủ sức khỏe nhưng được gọi tham gia khám sức khỏe thì vẫn phải đến khám theo giấy báo để được phát hiện thuộc trường hợp được hoãn nghĩa vụ. Ngoài ra, không có quy định cụ thể về thời gian và số lần hoãn tham gia nghĩa vụ vì lý do sức khỏe.
Trường hợp tạm hoãn nhập ngũ để đi học
Công dân thuộc một trong các đối tượng: Đang học tại cơ sở giáo dục phổ thông; đang được đào tạo trình độ đại học hệ chính quy thuộc cơ sở giáo dục đại học, trình độ cao đẳng hệ chính quy thuộc cơ sở giáo dục nghề nghiệp trong thời gian một khóa đào tạo của một trình độ đào tạo thì được tạm hoãn tham gia nghĩa quân sự theo quy định tại Điều 41.
Ngoài ra, Điều 30 Luật Nghĩa vụ quân sự quy định như sau: Công dân đủ 18 tuổi được gọi nhập ngũ; độ tuổi gọi nhập ngũ từ đủ 18 tuổi đến hết 25 tuổi; công dân được đào tạo trình độ cao đẳng, đại học đã được tạm hoãn gọi nhập ngũ thì độ tuổi gọi nhập ngũ đến hết 27 tuổi.
Như vậy, công dân chỉ được tạm hoãn nghĩa vụ quân sự với lí do tham gia học tập tại các trường phổ thông, cao đẳng, đại học trong thời gian một khóa đào tạo của một chương trình đào tạo.
Sau khi hết thời gian tạm hoãn nghĩa vụ để học đại học, cao đẳng, công dân có thể vẫn được gọi nhập ngũ cho đến hết 27 tuổi nếu không có lý do khác được hoãn hoặc miễn nghĩa vụ quân sự.
Các trường hợp hoãn nhập ngũ khác
- Đối với người có anh, chị hoặc em ruột là hạ sĩ quan, binh sĩ đang phục vụ tại ngũ; hạ sĩ quan, chiến sĩ thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân. Công dân được tạm hoãn nghĩa vụ có thể được gọi nhập ngũ khi anh, chị, em ruột của họ không còn là hạ sĩ quan, binh sĩ phụ vụ tại ngũ hoặc hết thời gian tham gia nghĩa vụ Công an nhân nhân.
- Người thuộc diện di dân, giãn dân trong 03 năm đầu đến các xã đặc biệt khó khăn theo dự án phát triển kinh tế - xã hội của Nhà nước có thể được gọi nhập ngũ nếu hết thời gian 03 năm trên nhưng vẫn trong độ tuổi được gọi nhập ngũ.
- Với trường hợp cán bộ, công chức, viên chức, thanh niên xung phong được điều động đến công tác, làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn: Khi hết thời gian công tác nhưng vẫn trong độ tuổi được gọi nhập ngũ, công dân vẫn có thể được gọi nhập ngũ theo quy định của Luật Nghĩa vụ quân sự.
Lưu ý: tất cả các các trường hợp được tạm hoãn phải làm đơn xin tạm hoãn nghĩa vụ quân sự gửi đến Ủy ban nhân dân cấp huyện. Danh sách công dân thuộc diện được tạm hoãn gọi nhập ngũ sẽ được niêm yết công khai tại trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã, cơ quan, tổ chức trong thời hạn 20 ngày kể từ ngày Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện ký Quyết định.
Tóm lại, công dân sẽ được hoãn nghĩa vụ nếu có một trong các trường hợp được tạm hoãn như trên. Thời gian và số lần tạm hoãn tham gia nghĩa vụ quân sự là không giống nhau tuỳ thuộc từng lý do cụ thể.