Hai cơ quan thải trừ thuốc quan trọng nhất
Show
Đào thải thuốc qua thận là quá trình các dược chất được loại bỏ khỏi cơ thể. Tất cả các loại thuốc được sử dụng để điều trị bệnh lý cuối cùng đều bị đào thải khỏi cơ thể, qua nhiều con đường khác nhau có thể tham gia vào quá trình này. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ cung cấp những thông tin hữu ích để bạn hiểu hơn về quá trình đào thải thuốc qua thận.1. Thận và chức năng của thậnThận là cơ quan hình hạt đậu nằm trong khoang bụng sau phúc mạc, đối xứng nhau qua cột sống có tác dụng giúp duy trì sự cân bằng chất lỏng trong cơ thể; điều hòa và lọc các chất khoáng từ máu; tạo các hormone giúp sản xuất các tế bào hồng cầu, tăng cường sức khỏe của xương và điều hòa huyết áp; đồng thời lọc chất thải từ thực phẩm, thuốc men và các chất độc hại. Thận là có nhiệm vụ bài tiết phần lớn các chất hòa tan trong nước. Trong đó hệ thống mật cũng có thể bài tiết các loại thuốc không được tái hấp thu qua đường tiêu hóa. Trong hầu hết các trường hợp, lượng thuốc bài tiết qua ruột, nước bọt, mồ hôi, sữa mẹ và phổi là không đáng kể. Tuy nhiên, một số loại thuốc mê dễ bay hơi có thể được thở ra qua phổi. Ngoài ra nồng độ thuốc rất nhỏ có trong sữa của phụ nữ đang cho con bú cũng có thể ảnh hưởng đến trẻ đang bú mẹ 2. Vai trò của thận trong đào thải thuốc
3. Các yếu tố ảnh hưởng đến tốc độ bài tiết thuốc qua thận
4. Quá trình thải trừ thuốc qua thậnThải trừ thuốc qua thận là con đường thải trừ phổ biến nhất. 4.1. Lọc ở cầu thậnThuốc được đào thải qua thận bằng cách lọc ở cầu thận (thụ động) hoặc bài tiết ở ống thận (chủ động). Chúng cũng có thể được tái hấp thu từ dịch lọc qua lớp biểu mô ống thận, thường là bằng cách khuếch tán thụ động. Lọc cầu thận là một quá trình thụ động loại bỏ các phần tử nhỏ (nhỏ hơn kích thước của albumin). Do đó, các loại thuốc có liên kết cao với protein không được lọc ra khỏi huyết tương do đó vẫn nằm trong máu còn các thuốc phân tử nhỏ không liên kết với protein sẽ bị đào thải nhanh chóng. Ví dụ: Các loại thuốc tim mạch (digoxin, procainamid), thuốc kháng sinh (nhóm aminoglycosid, macrolid...) thường được lọc ở cầu thận. 4.2. Bài tiết thuốcXảy ra ở ống lượn gần và qua trung gian của các chất vận chuyển tích cực và bơm trao đổi theo cơ chế chủ động, nhờ đó thuốc được vận chuyển từ máu vào ống thận. Quá trình này bị ảnh hưởng bởi các yếu tố sau:
Các thuốc có tính kiềm ( dopamin, thuốc kháng histamin ...) được bài tiết theo hệ thống vận chuyển anion. Các thuốc có tính axit (penicillin, indomethacin...) được bài tiết theo hệ thống vận chuyển cation. 4.3. Tái hấp thu ở ống thậnSự tái hấp thu có thể chủ động hoặc thụ động, xảy ra ở ống lượn xa và ống góp. Hầu hết các loại thuốc được tái hấp thu theo cơ chế thụ động không cần năng lượng bằng cách khuếch tán.
5. Những nghiên cứu lâm sàng cho thấy hiệu quảTrong ngộ độc toan với barbituric hay aspirin, kiềm hóa nước tiểu với natri bicarbonat giúp tăng đào thải barbiturat hay aspirin ra khỏi cơ thể. Trong ngộ độc kiềm với ephedrine hay morphin, toan hóa nước tiểu với amoni clorua giúp tăng đào thải ephedrine hay morphin ra khỏi cơ thể. Probenecid cạnh tranh bài tiết ở ống thận với penicillin, nên làm chậm thời gian đào thải của penicillin, do đó làm tăng hoạt tính điều trị. Vì vậy, penicillin thường được phối hợp với Probenecid để làm tăng hiệu quả điều trị các bệnh lý nhiễm trùng đường tiết niệu. Đối với bệnh nhân suy nhược chức năng thận, cần phải đánh giá mức độ suy giảm, cần tránh sử dụng hay phải điều chỉnh liều dùng thông thường, tần suất sử dụng thuốc, và theo dõi nồng độ thuốc trong huyết tương đối với các thuốc có chỉ số điều trị hẹp.
Các loại thuốc cần tránh sử dụng hay điều chỉnh liều với các thuốc gây độc tính ở thận như: thuốc thuộc nhóm Quinolon, aminoglycosid, cephalosporin... Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng liên hệ Phòng khám đa khoa Biển Việt theo số điện thoại: 0812217575/ 0912075641 hoặc đăng ký trực tuyến TẠI ĐÂY. Nguồn tham khảo: sciencedirect.com, news-medical.net, erangedphysiology.com |