Đơn thuốc có giá trị bao nhiêu ngày năm 2024

Theo dự thảo quy chế kê đơn thuốc mới được giới thiệu tại hội nghị do Bộ Y tế và Chương trình Hợp tác y tế Việt Nam - Thụy Điển tổ chức ngày 29/12, thời gian có giá trị mua thuốc của một tờ đơn đã bị rút ngắn còn 5 ngày thay vì 10 ngày như hiện nay. Cửa hàng dược sẽ không được phép bán cho đơn thuốc được kê quá lâu vì không đảm bảo hiệu quả và sự an toàn cho người sử dụng.

Trong quy chế mới, Bộ Y tế cũng sẽ yêu cầu các bác sĩ phải viết tên thuốc gốc (tên quốc tế), nếu kê biệt dược thì cũng phải ghi tên gốc trong ngoặc đơn. Đơn thuốc phải rõ ràng, dễ đọc.

Bác sĩ chỉ được phép kê đơn khi trực tiếp khám chữa bệnh, không kê theo yêu cầu bất hợp lý của bệnh nhân, cũng không được ghi thực phẩm chức năng vào đơn thuốc.

Các thuốc gây nghiện, hướng tâm thần chỉ được kê đủ dùng trong tối đa 7 ngày với bệnh cấp tính và 1 tháng với bệnh mạn tính. Với những đơn được kê sử dụng trong thời gian dài, mỗi lần cửa hàng dược cũng chỉ được phép bán đủ dùng trong nhiều nhất là 10 ngày.

Thời hạn đơn thuốc có giá trị mua, lĩnh thuốc trong điều trị ngoại trú

Thời hạn đơn thuốc có giá trị mua, lĩnh thuốc trong điều trị ngoại trú được hướng dẫn tại Điều 11 Thông tư 05/2016/TT-BYT Quy định về kê đơn thuốc trong điều trị ngoại trú do Bộ Y tế ban hành, theo đó:

1. Đơn thuốc có giá trị mua, lĩnh thuốc trong thời hạn tối đa 05 ngày, kể từ ngày kê đơn thuốc.

2. Đơn thuốc được mua tại các cơ sở bán lẻ thuốc hợp pháp trên toàn quốc.

3. Thời gian mua hoặc lĩnh thuốc của đơn thuốc gây nghiện phù hợp với ngày của đợt Điều trị ghi trong đơn. Mua hoặc lĩnh thuốc gây nghiện đợt 2 hoặc đợt 3 cho người bệnh ung thư và người bệnh AIDS trước 01 (một) đến 03 (ba) ngày của mỗi đợt Điều trị (nếu vào ngày nghỉ Lễ, Tết, thứ bảy, chủ nhật thì mua hoặc lĩnh vào ngày liền kề trước hoặc sau ngày nghỉ)

Kê đơn thuốc gây nghiện hóa dược sinh phẩm trong điều trị ngoại trú

Kê đơn thuốc gây nghiện hóa dược sinh phẩm trong điều trị ngoại trú được quy định tại Điều 7 Thông tư 52/2017/TT-BYT kê đơn thuốc hóa dược sinh phẩm trong điều trị ngoại trú (có hiệu lực từ ngày 01/03/2018), cụ thể như sau:

- Đơn thuốc “N” được sử dụng kê đơn thuốc gây nghiện tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có giường bệnh và được làm thành 03 bản: 01 Đơn thuốc “N” lưu tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh; 01 Đơn thuốc “N” lưu trong sổ khám bệnh của người bệnh; 01 Đơn thuốc “N” (có đóng dấu treo của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh) lưu tại cơ sở cấp, bán thuốc. Trường hợp việc cấp, bán thuốc của chính cơ sở khám bệnh, chữa bệnh kê đơn thuốc thì không cần dấu của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh đó.

- Kê đơn thuốc gây nghiện điều trị bệnh cấp tính số lượng thuốc sử dụng không vượt quá 07 (bảy) ngày.

- Trường hợp kê đơn thuốc gây nghiện, người kê đơn hướng dẫn người bệnh hoặc người đại diện của người bệnh (trong trường hợp người bệnh không thể đến cơ sở khám bệnh, chữa bệnh hoặc người bệnh không có đủ năng lực hành vi dân sự) viết cam kết về sử dụng thuốc gây nghiện. Cam kết được viết theo mẫu quy định tại Phụ lục V ban hành kèm theo thông tư này, được lập thành 02 bản như nhau, trong đó: 01 bản lưu tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh, 01 bản giao cho người bệnh hoặc người đại diện của người bệnh.

- Cơ sở khám bệnh, chữa bệnh phải lập danh sách chữ ký mẫu của người kê đơn thuốc gây nghiện của cơ sở mình gửi cho các bộ phận có liên quan trong cơ sở khám bệnh, chữa bệnh được biết.

Trên đây là nội dung câu trả lời về việc kê đơn thuốc gây nghiện hóa dược sinh phẩm trong điều trị ngoại trú. Để hiểu rõ và chi tiết hơn về vấn đề này bạn có thể tìm đọc tại Thông tư 52/2017/TT-BYT

Theo quy định của Bộ Y tế, đơn thuốc ngoại trú chỉ có hiệu lực trong 5 ngày vì biểu hiện lâm sàng sau 5 ngày của người bệnh đã khác. Ảnh: VGP/HM

Vẫn có tình trạng mượn đơn thuốc để tự mua thuốc điều trị

Theo báo cáo của Cục Quản lý dược (Bộ Y tế) về việc thực hiện Chỉ thị 23/CT-TTG năm 2018 về việc tăng cường quản lý kết nối các cơ sở cung ứng thuốc, Bộ Y tế đã ban hành Thông tư 02/2018/TT-BYT và yêu cầu các cơ sở cung ứng thuốc phải có phần mềm quản lý.

Hiện, cả nước có khoảng 68.000 cơ sở bán lẻ thuốc. Tất cả các cơ sở này đều đã có phần mềm đáp ứng kết nối liên thông lên Hệ thống Dược quốc gia. Tuy nhiên, việc quản lý bán thuốc phải kê đơn vẫn gặp nhiều thách thức.

Cụ thể, các cơ sở này vẫn bán thuốc theo đơn giấy của người bệnh mang tới, mà không xác minh được đơn thuốc đó có đúng là từ cơ sở khám, chữa bệnh phát hành hay không, đơn thuốc đó người bệnh đã mua những thuốc gì, còn thiếu thuốc gì, mua đúng số lượng kê đơn hay chưa. Thậm chí, người bệnh có thể mua một đơn thuốc rất nhiều lần tại một, hoặc nhiều nhà thuốc; không ít trường hợp người bệnh mượn đơn thuốc của người khác để tự mua cho chính mình mà không cần khám bệnh.

Theo Thông tư 52/2017/TT-BYT về kê đơn thuốc ngoại trú, Bộ Y tế quy định rất rõ ràng: Đơn thuốc ngoại trú chỉ có hiệu lực trong 5 ngày, vì biểu hiện lâm sàng sau 5 ngày của người bệnh đã khác. Luật Dược và Thông tư 02/20218/TT-BYT cũng quy định về việc phải bán thuốc theo đơn với các loại thuốc cần kê đơn.

Việc tự ý mua thuốc cần phải kê đơn nhưng không có đơn, hoặc tái mua nhiều lần quá số lượng trên một đơn thuốc vẫn đang rất dễ dàng, khiến nước ta đang đứng trước mối đe dọa ngày càng tăng của tình trạng kháng kháng sinh – hiện tượng vi khuẩn có khả năng chống lại tác động của kháng sinh điều trị các bệnh nhiễm khuẩn.

Để quản lý tình trạng bán thuốc phải kê đơn của bác sĩ, Bộ Y tế đã xây dựng đề án từ năm 2019 và thí điểm thành công việc vận hành Hệ thống Thông tin quốc gia về quản lý kê đơn thuốc và bán thuốc theo đơn (Hệ thống).

Đây là hệ thống tiếp nhận lưu giữ báo cáo đơn thuốc điện tử được kê từ phần mềm của các cơ sở khám, chữa bệnh, và thông qua người bệnh, đơn thuốc được chia sẻ tới phần mềm quản lý cơ sở bán lẻ thuốc. Sau khi thực hiện bán, cấp phát thuốc cho người bệnh, phần mềm quản lý cơ sở bán lẻ thuốc gửi báo cáo số lượng đã bán về Hệ thống để lưu giữ.

Khi người bệnh tới các cơ sở bán lẻ thuốc tiếp theo, cơ sở sẽ nhận được báo cáo về số lượng đã bán của cơ sở trước trên mỗi đơn thuốc từ kho dữ liệu quốc gia này, nên sẽ tránh được việc tái bán, hoặc bán quá đơn.

Sau quá trình triển khai thí điểm, Bộ Y tế cũng đã ban hành các văn bản pháp lý nhằm quy định các cơ sở khám, chữa bệnh, cơ sở bán lẻ thuốc thực hiện liên thông đơn thuốc quốc gia để quản lý kê đơn thuốc và bán thuốc theo đơn.

Đơn thuốc điện tử đã được cập nhật trên Hệ thống Đơn thuốc quốc gia - Ảnh: VGP/HM

Số đơn thuốc liên thông hệ thống quốc gia còn rất chậm

Hệ thống Thông tin quốc gia về quản lý kê đơn thuốc và bán thuốc theo đơn đã được Bộ Y tế hoàn tất thủ tục xác lập tài sản công sở hữu toàn dân để đưa vào áp dụng thực tế. Việc triển khai liên thông đơn thuốc điện tử với Hệ thống không tốn kém chi phí đầu tư của các cơ sở y tế, các nhà thuốc và người dân, cũng như không ảnh hưởng tới quá trình khám chữa bệnh và cấp bán thuốc.

Tuy nhiên, tới thời điểm này, theo con số cập nhật trên Hệ thống, các sở y tế đã liên thông trung bình từ 700.000 tới vài triệu đơn thuốc từ tháng 1/2023 tới nay. Tạm tính trên toàn quốc, số đơn thuốc đã liên thông trên Hệ thống khoảng hơn 40 triệu đơn. Trong khi đó, ước tính, mỗi năm, các cơ sở y tế trên toàn quốc kê khoảng 400-500 triệu đơn thuốc (bao gồm cả cơ sở y tế công lập và tư nhân).

Như vậy, số đơn thuốc điện tử đã cập nhật trên Hệ thống trong nửa năm qua còn quá ít, chiếm khoảng 20% số đơn theo thực tế, chủ yếu là từ các bệnh viện công lập từ hạng 3 trở lên.

Một số thống kê cũng cho biết, Việt Nam có hơn 60.000 cơ sở khám, chữa bệnh (bao gồm cả công lập và tư nhân), tuy nhiên đến nay mới chỉ có khoảng 12.000 cơ sở thực hiện liên thông đơn thuốc trên Hệ thống, chiếm gần 1/3 số cơ sở khám, chữa bệnh hiện nay.

Rất nhiều cơ sở khám, chữa bệnh tư nhân và các cơ sở bán lẻ thuốc trên địa bàn tại nhiều địa phương vẫn chưa biết, hoặc "cố tình" chưa biết về việc phải kê đơn điện tử và bán thuốc cần phải kê đơn theo đơn thuốc điện tử.

Theo khoản 3 Điều 1 của Thông tư 04/2022/TT-BYT về lộ trình các cơ sở y tế phải kê đơn thuốc bằng hình thức điện tử, trước ngày 31/12/2022, các bệnh viện từ hạng 3 trở lên phải triển khai kê đơn thuốc điện tử; trước ngày 30/6/2023 sẽ áp dụng với các cơ sở khám, chữa bệnh khác.

Việc xử phạt trong lĩnh vực này cũng đã được quy định tại khoản 1 Điều 40 Nghị định 117/2020/NĐ-CP, nhưng vì chưa ai "thổi phạt", nên các cơ sở khám, chữa bệnh, cơ sở bán lẻ thuốc vẫn chưa thực thi đầy đủ.

Theo Bộ Y tế, việc triển khai hệ thống khép kín trên toàn quốc đối với đơn thuốc điện tử sẽ tránh việc mua thuốc tràn lan, hoặc "tự làm bác sĩ" như hiện nay, gây nguy cơ đối diện với nhiều mối nguy hiểm về sức khoẻ của người dân, đồng thời từng bước tiến tới bệnh viện không giấy tờ.

Để triển khai quản lý kê đơn thuốc và bán thuốc theo đơn, thực hiện đúng chỉ đạo của Đảng và Chính phủ, nhiều chuyên gia y tế cho rằng, phải có thêm các tác động mạnh mẽ nữa từ cơ quan quản lý nhà nước để Hệ thống thực sự đi vào cuộc sống nhằm nâng cao đời sống sức khỏe cho người dân và tránh tình trạng nhờn thuốc đang diễn ra ngày một đáng báo động.

Theo Thông tư sở 52 2017 TT BYT đơn thuốc không phải đơn thuốc gây nghiện có giá trị mua linh thuốc trong thời hạn tối đa là bao nhiêu ngày kể?

Theo Thông tư số 52/2017/TT-BYT của Bộ Y tế ngày 29/12/2017 quy định về đơn thuốc và việc kê đơn thuốc hóa dược, sinh phẩm trong điều trị ngoại trú, đơn thuốc có giá trị mua, lĩnh thuốc trong thời hạn tối đa 05 ngày kể từ ngày kê đơn thuốc.

Kê đơn thuốc hướng thần điều trị bệnh cấp tính sở lượng thuốc sử dụng không vượt quá bao nhiêu ngày?

Trường hợp việc cấp, bán thuốc của chính cơ sở khám bệnh, chữa bệnh kê đơn thuốc thì không cần dấu của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh đó. Kê đơn thuốc gây nghiện điều trị bệnh cấp tính số lượng thuốc sử dụng không vượt quá 07 (bảy) ngày.

Don thuốc N là đơn thuốc gì?

07 ký tự y tiếp theo là mã đơn thuốc, mỗi ký tự có giá trị ngẫu nhiên là số từ 0-9 hoặc chữ cái từ a-z, bảo đảm tính duy nhất của đơn thuốc tại một cơ sở khám bệnh, chữa bệnh; Ký tự z cuối cùng có giá trị đại diện cho loại đơn thuốc (N: đơn thuốc gây nghiện, H: đơn thuốc hướng thần, thuốc tiền chất, C: đơn thuốc khác);

Trong đơn thuốc sở lượng thuốc gây nghiện phải viết thế nào?

Số lượng thuốc gây nghiện phải viết bằng chữ, chữ đầu viết hoa; Số lượng thuốc hướng tâm thần và tiền chất dùng làm thuốc viết thêm số 0 phía trước nếu số lượng chỉ có một chữ số; Nếu có sửa chữa đơn phải ký, ghi rõ họ tên, ngày bên cạnh; Gạch chéo phần đơn còn giấy trắng.