Đối tượng nào có nguy cơ lây nhiễm hiv cao năm 2024

Nam quan hệ tình dục đồng giới (MSM) đang được cảnh báo là một trong những nhóm nguy cơ chính của dịch HIV tại Việt Nam hiện nay. Tỷ lệ hiện nhiễm HIV trong nhóm này tăng rõ rệt trong những năm gần đây.

Tỷ lệ nhiễm mới HIV cao trong nhóm MSM cũng tăng lên từng năm. Một số địa phương người nhiễm HIV mới được phát hiện có tới hơn 50% là nhóm MSM và MSM được dự báo có thể trở thành nhóm chiếm tỷ lệ lớn nhất trong tổng số người nhiễm mới HIV được ước tính hàng năm trong thời gian tới.

Vì vậy, các biện pháp dự phòng HIV cho đối tượng nam quan hệ đồng giới (MSM) cũng là một trong những mục tiêu trong Chiến lược Quốc gia chấm dứt bệnh AIDS vào năm 2030.

Theo TS. BS. Vũ Quốc Đạt - Phó Trưởng Khoa Bệnh nhiệt đới và Can thiệp giảm hại, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, cộng đồng MSM ngày càng có nhiều hơn cho thấy xã hội ngày càng cởi mở, cơ hội để các cá nhân bộc lộ bản thân rõ hơn làm cho quần thể này lớn hơn.

Các biện pháp dự phòng HIV cho đối tượng nam quan hệ đồng giới (MSM) cũng là một trong những mục tiêu trong Chiến lược Quốc gia chấm dứt bệnh AIDS vào năm 2030.

Một nguyên nhân nữa là đối với nhóm MSM thì việc tiếp cận thông tin và sử dụng các biện pháp phòng tránh còn gặp nhiều khó khăn so với các nhóm đối tượng khác. Một phần do sự kỳ thị của xã hội khiến nhóm đối tượng này sống khép mình hơn khiến cho tình trạng lây nhiễm HIV tiềm ẩn, tình trạng này không chỉ diễn ra ở nước ta mà cả trên thế giới.

Cũng theo TS.BS Vũ Quốc Đạt, nếu vấn đề lây nhiễm HIV ở nhóm MSM không được kiểm soát thì sẽ là gánh nặng về chăm sóc y tế khiến họ gặp nhiều khó khăn trong việc tiếp cận các dịch vụ y tế và Nhà nước cũng sẽ phải chi trả nhiều hơn cho các dịch vụ y tế. Ngoài ra, việc không kiểm soát sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới các gia đình và bản thân người nhiễm HIV làm cho họ không được chăm sóc về y tế ảnh hưởng đến sức khỏe như giảm tuổi thọ, các bệnh lý truyền nhiễm khác như bệnh lao.

Còn theo Dương Tú Anh - Giám đốc điều hành Doanh nghiệp xã hội VENUS, hiện nay sự kỳ thị của cộng đồng đối với nhóm đối tượng này cũng giảm bớt cộng với sự bùng nổ của công nghệ thông tin, mạng xã hội phát triển khiến cho nhóm đối tượng này dễ dàng gặp gỡ, tiếp xúc và quan hệ tình dục. Bên cạnh đó, sự xuất hiện nhiều dạng MSM (MSM mại dâm, MSM tiêm chích ma túy) khiến cho tỷ lệ lây nhiễm HIV tăng cao.

Các biện pháp phòng lây nhiễm HIV thì đều có thể áp dụng cho nhóm MSM như tuyên truyền việc sử dụng bao cao su trong quan hệ tình dục, ngoài ra chúng ta áp dụng các chiến lược khác như sàng lọc, tư vấn. Gần đây, chúng ta đã đưa vào sử dụng các thuốc để dự phòng nguy cơ lây nhiễm HIV như PrEP đem lại hiệu quả tốt. Hiện nay các nhóm MSM đều khá trẻ và đều có mối quan hệ rộng nên việc phòng ngừa lây nhiễm là rất quan trọng nếu nhóm cộng đồng này tuân thủ tốt các biện pháp phòng ngừa.

Ngoài ra, cần đẩy mạnh tuyên truyền, cung cấp những thông tin cần thiết tới nhóm MSM từ đó họ có đủ thông tin để từ đó họ sẽ truyền thông tin cho nhau nâng cao kiến thức về phòng chống lây nhiễm HIV. Cần đưa các dịch vụ phòng tránh HIV đến nhóm MSM một cách thuận tiện nhất để những người có yếu tố nguy cơ có thể sử dụng - TS.BS Vũ Quốc Đạt cho biết.

TTO - Những người có xu hướng tính dục đồng giới là những người dễ bị nhiễm HIV; điều này đã được nói đến từ những năm 80 của thế kỷ trước khi người ta phát hiện thấy những bệnh nhân AIDS đầu tiên là những người tình dục đồng giới.

Theo các dữ liệu nước ngoài thì trong dân số chung tỷ lệ nhiễm HIV là 1% - 5% nhưng với nhóm dân số có biểu hiện về giới khác thường thì tỷ lệ bị nhiễm HIV rất cao có thể từ 15% cho đến 60%. Phải chăng nhóm dân số này có lối sống buông thả đáng chê trách hay vì họ là những người bị xã hội kỳ thị, ít được quan tâm săn sóc, khó tiếp cận với thầy thuốc và không được giáo dục, giúp đỡ về phòng tránh lây nhiễm HIV?

Gọi chung là nhóm dân số có biểu hiện về giới khác thường (transgender) nhưng trong thực tế bao gồm những đối tượng sau:

- Người thích mặc những đồ thường chỉ dành cho giới đối lập (crossdresser).

- Người lưỡng tính dục (bisexual): người cảm thấy bản sắc giới vừa là nam vừa là nữ, do đó có thể quan hệ tình dục với cả 2 giới nhưng có trội với một giới nào đó.

- Người thấy mình thuộc giới khác (transexual), luôn cảm thấy bản sắc giới mâu thuẫn với hình thể giải phẫu của mình, ví dụ bề ngoài là phụ nữ nhưng luôn cảm thấy mình là nam giới và yêu người nữ khác. Với những người này họ có nhu cầu được chuyển giới và nhiều nước có cơ sở y tế chuyên giúp đỡ họ chuyển giới để được sống với bản sắc giới đích thực của mình.

- Người có xu hướng tình dục đồng giới đích thực, có thể là nam (gay) hay nữ (lesbien).

Cũng cần phân biệt nhóm có rối loạn về bản sắc giới (ví dụ người thích mặc những đồ thường chỉ dành cho giới đối lập, người thấy mình thuộc giới khác) với nhóm không có rối loạn về bản sắc giới (ví dụ người có xu hướng tình dục đồng giới đích thực họ vẫn cảm nhận mình là nam hay nữ nhưng vẫn chỉ hấp dẫn tính dục với người đồng giới).

Ngoài ra, nhiều đối tượng khác cũng có nguy cơ cao bị nhiễm HIV:

- Những người trưởng thành hay thay đổi bạn tình: nhất là với những phụ nữ trẻ, thường coi bạn tình chính thức là đáng tin cậy và an toàn nhưng chỉ sau một thời gian ngắn lại có bạn tình mới và cũng đáng tin cậy như bạn tình trước. Cũng nên biết rằng chỉ một lần quan hệ tình dục với người không rõ về đời sống tình dục trước đây của họ là có thể bị nhiễm bệnh LTTD, HIV/AIDS; ấy là chưa kể họ có thể là con nghiện ma tuý và đã tiêm chích bằng bơm và kim tiêm không vô khuẩn (nguồn lây nhiễm HIV).

- Vị thành niên (VTN) dễ có nguy cơ cao bị nhiễm các bệnh LTTD và có thai không mong muốn. Thái độ của xã hội về tình dục và những niềm tin về đạo đức đã gây cản trở cho việc giáo dục giới tính cho VTN ở nhiều nơi càng làm tăng nguy cơ trong khi trên thực tế VTN có quan hệ tình dục sớm là hiện tượng phổ biến ở hầu hết các quốc gia.

- Những người tật nguyền về thể chất: đời sống tình dục của những người này thường không được quan tâm vì cho rằng họ không còn nhu cầu, do đó không cung cấp hiểu biết về tình dục an toàn cũng như những thực hành khác thay thế để họ vẫn được hưởng những khía cạnh thể chất và tình cảm của tình dục lành mạnh, những khía cạnh vẫn còn quan trọng đối với bình thường cũng như tàn tật. Một số người thiểu năng tâm trí có thể trở thành nạn nhân của sự lạm dụng tình dục, có khi bị nhiễm bệnh LTTD hoặc mang thai và cho ra đời những đứa con có tiềm năng không lành mạnh về tâm trí; với những người này xã hội cũng cần quan tâm để có biện pháp bảo vệ họ.

- Những phụ nữ mại dâm: nguy cơ làm lây nhiễm các bệnh LTTD phụ thuộc vào những cộng đồng chấp nhận mại dâm là một nghề hay bị đặt ra ngoài vòng pháp luật nhưng dù thế nào cũng vẫn có vai trò của nam giới làm lây truyền bệnh. Cách đánh giá về mại dâm đúng đắn nhất hình như vẫn còn ở phía trước; thực hành có lịch sử lâu đời này cần một giải pháp sao cho không làm trầm trọng thêm sự tha hoá xã hội, sự bóc lột, sự phương hại đến sức khoẻ cộng đồng (tăng nguy cơ làm lan tràn các bệnh LTTD).

Nguyên nhân

- Khó thực hành việc phòng bệnh: vì những người này không thể bộc lộ, sợ nếu bị phát hiện thì gặp những nguy cơ từ phía cộng đồng (bị kỳ thị, không tìm được việc làm) cho nên những thông điệp về phòng bệnh không tới được họ hoặc không phù hợp nên không phát huy tác dụng.

- Do có sự khác biệt về sinh lý: những người có biểu hiện về giới khác thường cũng có cảm nhận khác thường về từng bộ phận trên cơ thể mình, ví dụ người nam về mặt giải phẫu nhưng tự coi mình như là nữ thì có thể lấy hậu môn thay thế cho âm đạo.

- Hành vi tình dục có nguy cơ: nhiều người trong số những người có biểu hiện về giới khác thường có thể phải thực hành tình dục có tính thương mại để sống, để mua ma tuý, để sử dụng liệu pháp hoóc-môn (giúp họ ổn định ở giới đã chuyển đổi), một số còn sử dụng bơm kim tiêm chung (ngay ở các nước phát triển cũng vẫn có tình trạng này) cho nên làm tăng tỷ lệ lây nhiễm HIV.

Giải pháp:

Cũng giống như mọi vấn đề khác, giáo dục là một biện pháp quan trọng.

- Những cán bộ y tế cần được huấn luyện để hiểu về nhu cầu những người có biểu hiện về giới khác thường. Nhiều người thuộc nhóm dân số nói trên tránh gặp thầy thuốc vì không được đối xử tế nhị.

- Biên soạn những tài liệu giáo dục, tuyên truyền phù hợp với đặc tính giới và hành vi tình dục của họ.

- Để nhóm dân số nói trên tin tưởng, dám bộc lộ bản sắc giới của họ, điều này phụ thuộc vào thái độ của cộng đồng có hiểu biết về họ như thế nào. Vì vậy nên tiến hành những nghiên cứu, khảo sát nghiêm túc để đánh giá toàn diện (lối sống, tình cảm, hành vi có nguy cơ, đóng góp trong xã hội), những nghiên cứu như thế còn rất hiếm ở nước ta, từ đó có những khuyến cáo phù hợp, kể cả việc bổ sung cho Phỏp lệnh dân số về tôn trọng các xu hướng tính dục khác nhau.

Nhóm người nào có nguy có lây nhiễm HIV cao nhất?

Tỷ lệ người đồng tính có nguy cơ lây nhiễm HIV cao hơn người bình thường có nhiều lý do: Nhóm người đồng tính thường mặc cảm với xã hội, e ngại mọi người biết về giới tính của mình, dễ suy sụp trong tinh thần, sử dụng chất kích thích và sinh hoạt tình dục không an toàn.

Tại sao khi nhiễm HIV thì dễ mắc bệnh có hội?

2. Tại sao người nhiễm HIV bị nhiễm trùng cơ hội? Khi một người bị nhiễm HIV, virus bắt đầu nhân lên và tấn công vào hệ thống miễn dịch. Hệ quả là hệ thống miễn dịch bị suy yếu khiến cơ thể khó chống lại các nhiễm trùng cơ hội liên quan đến HIV.

Phát ban do HIV kéo dài bao lâu?

Phát ban HIV là một trong các dấu hiệu sớm báo hiệu người bệnh bị nhiễm HIV trong giai đoạn phơi nhiễm. Thông thường, triệu chứng phát ban do HIV thường kéo dài trong khoảng một đến vài tuần và hầu hết đều không gây ngứa.

Những ai có nguy có bị nhiễm HIV?

Bất kỳ ai cũng có nguy cơ bị nhiễm HIV/AIDS. Tuy nhiên, nguy cơ sẽ cao hơn ở những người: Quan hệ tình dục không an toàn: Nên dùng bao cao su mỗi khi quan hệ tình dục. Quan hệ tình dục qua đường hậu môn nguy hiểm hơn quan hệ tình dục qua đường âm đạo và bạn có nguy cơ nhiễm bệnh cao hơn nếu có nhiều bạn tình.