Vì sao lại bị ho đau rát họng? lâu ngày là dấu hiệu của bệnh gì? Cách trị dứt điểm căn bệnh này? Nếu đây cũng là những thắc mắc của bạn thì hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về bệnh lý này qua bài viết dưới đây nhé.
Nguyên nhân dẫn đến ho đau rát họng
Ho đau rát họng là tình trạng phổ biến khi niêm mạc hầu họng bị tấn công bởi các loại vi khuẩn hoặc virus dẫn đến tình trạng viêm gây đau rát. Tùy vào cấp độ nhiễm trùng mà bệnh lý này được chia thành hai dạng phổ biến là viêm họng mạn tính và viêm họng cấp. Một số các tác nhân có thể dẫn đến tình trạng này có thể kể đến như:
- Virus, vi khuẩn: Virus đường thở, rhino, sởi và các vi khuẩn phế cầu, liên cầu khiến người bệnh cảm thấy đau họng và ho nhiều
- Thay đổi thời tiết: Nhiệt độ thay đổi đột ngột tạo điều kiện cho virus, vi khuẩn xâm nhập và gây nên tình trạng viêm nhiễm
- Sử dụng chất kích thích: Chất kích thích và đồ uống có cồn có thể gây tổn thương niêm mạc họng, dẫn đến đau rát vùng cổ họng
- Căng cơ ở vùng cổ họng: Nói to trong thời gian dài sẽ dẫn đến tình trạng căng cơ, một trong những tác nhân gây đau họng
- Trào ngược thực quản và dạ dày: Tình trạng Axit dạ dày tràn vào thực quản trong thời gian dài có thể gây ợ chua, rát họng và viêm nhiễm vùng họng
- Bên cạnh đó, một số bệnh lý như viêm phế quản, viêm loét dạ dày, viêm mũi, viêm xoang cũng có thể gây ra tình trạng ho đau rát họng.
Rhinovirus nằm trong họ Picorna virus, kích thước từ 20-27 nm, virus có genome là RNA và có hơn 100 túyp huyết thanh khác nhau. Là loại virus phổ biến nhất gây chứng cảm lạnh thông thường [ho đau rát họng là một trong những triệu chứng của bệnh cảm lạnh thông thường].
\>>> Tìm hiểu thêm về viêm thanh quản và đau họng qua tài liệu sau:
Nguồn: African Journal of Biotechnology
Một số bệnh liên quan đến ho đau rát họng
Ngoài cảm sốt thông thường, ho đau rát họng và đờm nhầy cũng có thể là dấu hiệu của nhiều căn bệnh khác, chẳng hạn như:
- Viêm họng: Đây là bệnh lý phổ biến do tình trạng nhiễm trùng gây ra, khiến niêm mạc bị viêm sưng và dẫn đến tình trạng đau rát cổ họng và đờm. Một số triệu chứng phổ biến có thể kể đến như ứ đờm, sốt, sưng bạch huyết, đau đầu, khó nuốt thức ăn,… Nếu không được điều trị sớm, bệnh lý này có thể dẫn đến tổn thương hầu quản và thậm chí lây lan sang các cơ quan khác như dây thanh quản và mũi.
- Amidan: Các triệu chứng đau rát cổ họng và đờm là một trong những dấu hiệu của viêm Amidan. Khi có vi khuẩn xâm nhập vào amidan khiến cơ quan này sưng tấy sẽ dẫn đến tình trạng khó khăn trong giao tiếp, sốt, mệt mỏi, ứ đờm,… Điều trị amidan yêu cầu sự tuân thủ nghiêm ngặt quy trình cũng như tuân thủ theo yêu cầu của bác sĩ. Trong trường hợp nghiêm trọng, bệnh nhân cần phải cắt bỏ amidan để điều trị dứt điểm căn bệnh.
- Viêm thanh quản: Tình trạng này diễn ra chủ yếu bởi dây thanh quản bị sưng viêm khiến cho cơ quan này bị thu hẹp và làm thay đổi lưu thông không khí khi đi qua nó. Bên cạnh Virus Cúm A, Virus Cúm B thì thời tiết thay đổi đột ngột cũng như các loại vi khuẩn khác cũng là tác nhân dẫn đến căn bệnh này.
- Ung thư vòm họng: Đây là một căn bệnh nguy hiểm đối với sức khỏe, xảy ra khi xuất hiện khối u ác tính trong vòm họng. Bệnh nhân mắc căn bệnh này có thể phải trải qua những triệu chứng như ho, khàn giọng, mất giọng, sụt cân liên tục, khó nhai nuốt thức ăn và luôn cảm thấy đau rát cổ họng. Nếu gặp các dấu hiệu trên, nên tìm đến bệnh viện để được chẩn đoán và điều trị sớm, tránh thiệt hại về sức khỏe.
- Cảm cúm: Bệnh lý này thường xuất hiện ở trẻ em dưới 5 tuổi, người già, phụ nữ mang thai và những người có hệ miễn dịch yếu. Các triệu chứng thường sẽ tái phát trong 24 giờ cho đến 28 giờ sau khi virus xâm nhập và có thể kể đến như đau họng, có đờm, sốt cao, ho đau rát họng đau đầu, ớn lạnh,… Cảm cúm thông thường có thể cải thiện nhanh chóng khi được nghỉ ngơi đầy đủ và uống thuốc đều đặn trong khi cảm cúm do virus H5N1, H1N1 cần được điều trị đặc biệt tại bệnh viện để ngăn ngừa lây nhiễm cho người khác.
\>>> , nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị
Hướng dẫn một số cách điều trị đau rát họng tại nhà hiệu quả
Dùng thuốc điều trị triệu chứng
Thuốc là phương pháp điều trị hiệu quả nhất cho tình trạng ho đau rát họng. Có thể sử dụng các loại thuốc phổ biến dưới đây:
- Các loại thuốc kháng sinh như Cephalexin, Amoxicillin hay Penicillin đều có khả năng tiêu diệt vi khuẩn và giảm viêm
- Kết hợp Paracetamol để giảm đau, hạ sốt kết hợp với Vitamin C để tăng cường sức đề kháng cho cơ thể
- Các loại thuốc kháng viêm như Betamethasone hay Prednisolon cũng có tác dụng giảm viêm hiệu quả trong trường hợp cần thiết
- Các loại thuốc điều trị trào ngược dạ dày hay thuốc chống dị ứng
- Sử dụng dung dịch súc họng đều đặn để diệt khuẩn.
Thuốc kháng sinh, kháng viêm, paracetamol là các loại thuốc khá phổ biến khi điều trị ho đau rát họng
Sử dụng các bài thuốc dân gian kết hợp các thực phẩm để chữa trị
Bên cạnh các loại thuốc tây phổ biến thì nhiều gia đình cũng ưa chuộng sử dụng phương pháp dân gian để điều trị tình trạng ho đau rát họng, chẳng hạn như:
Sử dụng mật ong
Mật ong chứa nhiều hoạt chất hữu ích như vitamin C, Chrysin Pinobanksin, Pinocembrin,… giúp tăng cường hệ miễn dịch và kháng oxy hóa. Bạn có thể pha mật ong vào nước ấm hoặc nước chanh ấm, khuấy đều và sử dụng hàng ngày hoặc sử dụng vào buổi sáng để gia tăng hiệu quả.
Sử dụng gừng
Gừng có tính ấm và vị cay có khả năng kháng viêm, bổ phế đã trở thành một loại gia vị quen thuộc có khả năng chữa đau họng và viêm họng hiệu quả.
- Rửa sạch gừng và thái thành lát mỏng, sau đó cho vào cốc nước ấm. Đợi một vài phút để hoạt chất trong gừng tan ra
- Thêm đường phèn, chanh tươi và khuấy tan hỗn hợp
Sử dụng nước gừng đều đặn để cảm nhận tình trạng bệnh được cải thiện đáng kể. Tuy nhiên cần lưu ý, phương pháp này không phù hợp cho trẻ em dưới 13 tuổi.
Ăn súp nóng
Một chén súp nóng không chỉ giúp làm ấm cơ thể, đẩy nhanh sự di chuyển của chất nhầy trong cổ họng mà còn giúp tăng lưu lượng máu cho cơ thể. Súp gà chứa nhiều dưỡng chất carnosine có khả năng giảm viêm nhiễm đường hô hấp là lựa chọn hiệu quả khi cần cải thiện sức khỏe khi gặp tình trạng cảm, sốt thông thường.
Sử dụng tỏi sống
Tỏi chứa nhiều khoáng chất, enzym, vitamin C, lưu huỳnh và selen, có tác dụng giảm đau đầu và kháng khuẩn hiệu quả. Vậy nên tỏi sống đã trở thành một lựa chọn phổ biến được nhiều người áp dụng để điều trị tình trạng ho đau rát họng và cảm cúm.
Rễ cam thảo
Rễ cam thảo chứa acid glycyrrhizic, một thành phần quan trọng giúp kích thích tiết dịch ở phế quản, làm loãng đờm và giúp loại bỏ đờm dễ dàng thông qua phản xạ ho. Có hai cách để bạn sử dụng loại nguyên liệu tự nhiên này tại nhà, cụ thể như sau:
- Nhai trực tiếp vài lát rễ cam thảo, nuốt nước và nhả bã. Nên thực hiện 2-3 lần/ngày
- Hãm 5g rễ cam thảo trong 250ml nước sôi khoảng 15-20 phút. Nên uống theo từng ngụm nhỏ để nước cam thảo có thể thấm sâu vào niêm mạc hầu họng.
Rễ cam thảo chứa acid glycyrrhizic giúp loại bỏ đờm và giảm đau rát họng
Trà bạc hà
Bạc hà là một loại thảo dược có hàm lượng tinh dầu menthol cao, mang lại hiệu quả làm mát niêm mạc họng, làm loãng chất nhầy và giảm cảm giác đau rát cổ họng. Acid rosmarinic trong bạc hà cũng có khả năng chống kích ứng và ngăn chặn tình trạng co thắt phế quản. Ngoài ra, hương thơm đặc trưng của bạc hà còn giúp thư giãn và tạo cảm giác thoải mái cho người bệnh.
Rửa sạch 1 nắm bạc hà tươi rồi vò nát, nấu cùng với khoảng 250-300ml nước sôi. Để yên hỗn hợp vừa nấu trong khoảng 15-20 phút và uống khi trà còn ấm. Bạn cũng có thể thêm một ít đường phèn để tạo vị ngọt và dễ uống hơn.
Hít tinh dầu
Các loại tinh dầu như cây trà, cỏ xạ hương và bạch đàn đặc biệt hiệu quả trong việc chống viêm họng. Ngoài ra, bạn cũng có thể sử dụng tinh dầu bạc hà cho các loại máy khuếch tán hoặc massage trên da để làm thông mũi và giảm tắc nghẽn.
Súc miệng bằng nước muối
Súc miệng với nước muối trong khoảng 10 giây không chỉ giúp giảm đau họng, làm mềm niêm mạc mà còn giúp loại bỏ chất gây bệnh và cung cấp độ ẩm cho cổ họng. Thực hiện động tác này đều đặn 3 lần mỗi ngày để đạt hiệu quả tối ưu.
Biện pháp phòng ngừa ho đau rát cổ họng
Phòng bệnh hơn chữa bệnh, để phòng ngừa tình trạng ho đau rát họng bạn có thể sử dụng những biện pháp sau:
Uống đủ nước
Uống đủ nước, đặc biệt là nước ấm, không chỉ đáp ứng nhu cầu hàng ngày của cơ thể mà còn giúp làm dịu cổ họng và giảm đau do viêm họng gây ra.
Ăn uống khoa học
Chế độ ăn uống khoa học giúp cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể và giảm tác động xấu từ bệnh tật. Hãy dùng các loại trái cây tươi, rau củ giàu vitamin và khoáng chất, tránh các loại thực phẩm cay nóng và đồ uống có cồn.
Thực hiện lối sống lành mạnh
Giữ vệ sinh răng miệng bằng cách đánh răng ít nhất 2 lần mỗi ngày để ngăn ngừa sự sinh sôi của vi khuẩn trong miệng.
Và cũng đừng quên đeo khẩu trang để bảo vệ đường hô hấp khỏi các tác nhân gây hại và khói bụi khi nếu làm việc trong môi trường ô nhiễm hoặc khi di chuyển ngoài đường.
Khi nào bạn cần phải đi gặp bác sĩ?
Ho đau rát họng là một tình trạng phổ biến và không ngay nguy hiểm đến tính mạng, bạn có thể áp dụng các biện pháp điều trị đúng cách để cải thiện tình trạng bệnh trong vài ngày. Tuy nhiên, nếu ho đau rát họng kéo dài hơn một tuần, không có dấu hiệu thuyên giảm hoặc trở nên nghiêm trọng hơn, hãy đến trung tâm y tế để được chẩn đoán và điều trị phù hợp.
Đặc biệt, hãy đến bệnh viện ngay nếu bạn gặp các triệu chứng sau:
- Ho dai dẳng và nặng hơn
- Ho kèm theo đờm và chất nhầy, đờm có màu hồng hoặc chứa máu
- Đau hoặc tức ngực khi ho
- Sốt cao trên 38ºC
- Khó nuốt
- Khô miệng, khó mở miệng
- Khó thở hoặc thở khò khè
- Tiếng nói khàn kéo dài hơn hai tuần
- Phát ban
- Nổi khối u hay hạch ở vùng cổ
Đến trung tâm y tế để điều trị khi có dấu hiệu phát ban, ho dai dẳng, nổi hạch cổ, sốt cao
Và nếu bạn chưa biết nên đến bệnh viện nào để hỗ trợ tình trạng ho đau rát họng nói riêng hoặc các bệnh lý về tai mũi họng nói chung thì Bệnh viện Tai Mũi Họng Sài Gòn với nhiều năm hoạt động sẽ là một lựa chọn đáng cân nhắc. Sở hữu đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao cùng với các trang thiết bị y tế hiện đại, bạn sẽ được kiểm tra chuyên sâu và đầy đủ giúp tìm ra nguyên căn các bệnh lý từ sớm và đưa ra biện pháp điều trị phù hợp nhất.
\>>> Để hiểu thêm về nguyên do gây đau rát họng, xem thêm video sau:
Một số thắc mắc phổ biến về tình trạng ho đau rát họng
Thói quen hàng ngày có ảnh hưởng gì đến tình trạng ho đau rát họng không?
Ho đau rát họng có thể do nhiều nguyên nhân gây ra và không thể không kể đến các thói quen độc hại hàng ngày. Hãy xây dựng thói quen sống lành mạnh và ăn uống đầy đủ dưỡng chất để phòng tránh căn bệnh này.
Ho đau rát họng nên ăn gì?
Hãy sử dụng các loại thức ăn mềm, nóng để không ảnh hưởng đến tình trạng đau rát họng. Bên cạnh đó cũng cần phải sử dụng nhiều các loại thực phẩm có nhiều vitamin, protein và các loại trái cây để cung cấp dưỡng chất và tăng cường sức khỏe cho cơ thể.
Có nên tự điều trị tại nhà khi tình trạng này kéo dài không?
Không. Nếu đã uống thuốc và áp dụng các biện pháp điều trị đúng cách nhưng ho đau rát họng vẫn không thuyên giảm sau thời gian dài thì bạn hãy đến các trung tâm y tế, bệnh viện để được chẩn đoán và điều trị chính xác, tránh để lâu gây ảnh hưởng đến sức khỏe.
Ho đau rát họng có thể nói là một bệnh lý phổ biến, đơn giản nhưng cũng có thể dẫn đến các bệnh trạng nặng hơn nếu không được điều trị đúng cách. Cũng đừng quên bổ sung dưỡng chất và nghỉ ngơi đầy đủ để cơ thể có thể hồi phục nhanh chóng nhé.