Đánh giá vai trò của triết học trong thời đại ngày nay

Ths Nguyễn Thị Thanh Huyền
Giảng viên khoa Lý luận cơ sở

Sau 35 năm Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo công cuộc đổi mới, phát triển đất nước, Việt Nam từ một trong những nước nghèo nhất thế giới đã vươn lên trở thành quốc gia có thu nhập trung bình thấp, thu nhập bình quân đầu người đạt 3500 USD trong năm 2021; vai trò, vị thế và uy tín quốc tế của đất nước không ngừng được nâng cao. Kết quả đó là nhờ sự nỗ lực không mệt mỏi, sự chung sức, đồng lòng của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta, dưới ánh sáng của chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh.

Chủ nghĩa Mác - Lênin cung cấp thế giới quan, phương pháp luận khoahọc cho sự nghiệp đổi mới của Đảng. Xét về tổng thể, chủ nghĩa Mác - Lênin là thành tựu tư tưởng vĩ đại của nhân loại do C. Mác và Ph. Ăngghen đặt nền móng vào đầu thế kỷ XIX, được V.I. Lênin kế tục, phát triển từ cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX. Chủ nghĩa Mác - Lênin phơi bày bản chất sâu xa nhất, những mâu thuẫn cố hữu nhất tồn tại trong chế độ tư bản chủ nghĩa và dự đoán chính xác xu hướng vận động của các hình thái kinh tế - xã hội để đi đến khẳng định tương lai của nhân loại là chế độ cộng sản chủ nghĩa. Vì vậy, đây là học thuyết khoa học, cách mạng và nhân văn duy nhất đề ra mục tiêu giải phóng giai cấp, giải phóng xã hội, giải phóng con người và chỉ rõ lực lượng, con đường, phương thức nhằm đạt được mục tiêu đó.

Việt Nam sau khi giành độc lập dân tộc, đã lựa chọn con đường đi lên chủ nghĩa xã hội là tất yếu khách quan, phù hợp thực tiễn, phù hợp lòng dân. Đảng ta khẳng định, Chủ nghĩa Mác – Lênin là nền tảng tư tưởng và kim chỉ nam cho mọi hành động của Đảng, trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam.  

Chủ nghĩa Mác – Lênin đã luận chứng tính tất yếu của sự thay thế chủ nghĩa tư bản bằng chủ nghĩa xã hội trên phạm vi toàn thế giới, chủ nghĩa xã hội hiện thực đã ra đời. Tuy nhiên, do những nguyên nhân khách quan và chủ quan, chủ nghĩa xã hội hiện có khủng hoảng, chủ nghĩa tư bản thì có những điều chỉnh để thích nghi và có những thành tựu nhất định về khoa học công nghệ, kinh tế, … nhưng thời đại ngày nay vẫn là thời đại quá độ lên chủ nghĩa xã hội trên phạm vi toàn thế giới. Đảng ta nhiều lần khẳng định: “Cuộc đấu tranh của nhân dân các nước vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ, phát triển và tiến bộ xã hội dù gặp nhiều khó khăn, thách thức nhưng sẽ có bước tiến mới. Theo quy luật tiến hóa của lịch sử, loài người nhất định sẽ tiến tới chủ nghĩa xã hội”[1]. Rõ ràng triển vọng của chủ nghĩa xã hội thể hiện rất rõ trong thời đại ngày nay.

Chủ nghĩa Mác – Lênin cũng chỉ ra rằng, thực tiễn xây dựng chủ nghĩa xã hội đã làm nảy sinh hàng loạt những vấn đề không thể tìm lời giải có sẵn trong di sản kinh điển của chủ nghĩa Mác, vì thực tiễn ngày nay đã thay đổi nhiều, xuất hiện những biến cố của lịch sử, những vấn đề thực tiễn mới này sinh thì cũng cần phải có lý luận mới trả lời cho thực tiễn mới. Do vậy, việc bổ sung, hoàn thiện lý luận của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh là tất yếu khách quan trong thời đại ngày nay. Trên cơ sở tổng kết thực tiễn, đúc rút kinh nghiệm, bổ sung phát triển chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh phù hợp với điều kiện mới. Đảng ta đã thực hiện đổi mới thành công. Thành tựu của 35 năm đổi mới đã khẳng định sự nghiệp đổi mới ở nước ta là hoàn toàn đúng đắn. Sự lựa chọn con đường độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội là hoàn toàn đúng đắn, phù hợp với thời đại ngày nay. Tuy nhiên, hiện nay tình hình thế giới và khu vực có nhiều thay đổi nhanh, phức tạp, khó lường. Đại hội XIII của Đảng ta chỉ rõ: “Hòa bình, hợp tác và phát triển vẫn là xu thế lớn song cũng đứng trước nhiều trở ngại, khó khăn, thách thức. Toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế tiếp tục tiến triển, nhưng cũng đang bị đe dọa bởi sự trỗi dậy của chủ nghĩa dân tộc cực đoan, cạnh tranh chiến lược, cạnh tranh kinh tế, chiến tranh thương mại diễn ra gay gắt… Các nước điều chỉnh chiến lược  và phương thức phát triển nhằm thích ứng với tình hình mới. Khu vực Châu Á – Thái Bình Dương tiếp tục có vị trí chiến lược ngày càng quan trọng. Tại Đông Nam Á, môi trường an ninh, tranh chấp chủ quyền trên Biển Đông còn diễn biến phức tạp. Biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh và các vấn đề an ninh phi truyền thống khác, nhất là an ninh mạng, ngày càng tác động mạnh, nhiều mặt, đe dọa nghiêm trọng đến sự phát triển ổn định, bền vững của thế giới, khu vực và đất nước ta” [2]. Trước bối cảnh thực tiễn như trên, đòi hỏi Đảng ta trong đổi mới phải nắm vững phương pháp luận khoa học của chủ nghĩa Mác – Lênin như là một tiền đề quan trọng để đổi mới tư duy lý luận về chủ nghĩa xã hội, giúp hiểu đúng quan niệm của các nhà kinh điển về chủ nghĩa xã hội, khắc phục những sai lầm trong nhận thức lý luận về chủ nghĩa xã hội. Để làm được điều đó, Đảng ta phải nhìn thẳng, đánh giá đúng thực tiễn dám từ bỏ cả những kết luận của chính mình nếu như không còn phù hợp để bổ sung, phát triển lý luận trong tình hình mới. Chính vì vậy, Đảng ta khẳng định: “Tiến hành đổi mới xuất phát từ thực tiễn và cuộc sống của xã hội Việt Nam, tham khảo kinh nghiệm tốt của thế giới, không sao chép bất cứ một mô hình có sẵn nào; đổi mới toàn diện, đồng bộ và triệt để với những bước đi, hình thức và cách làm phù hợp”[3]. Đại hội lần thứ XIII của Đảng một lần nữa tiếp tục khẳng định quan điểm đổi mới: “Kiên định và vận dụng, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; kiên định đường lối đổi mới của Đảng… để xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa”[4].

Trong thời gian tới, để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ bức thiết cần phải tiếp tục khẳng định, bảo vệ, vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong tình hình mới. Ban Giám hiệu và các giảng viên, nhân viên Trường Chính trị tỉnh Phú Thọ cần nhận thức đúng và chú trọng một số vấn đề cụ thể sau:

Một là, tiếp tục nâng cao nhận thức, giữ vững lập trường tư tưởng, không hoang mang dao động, tin tưởng sự vận dụng các quan điểm khoa học và cách mạng của học thuyết Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh của Đảng ta đối với công cuộc đổi mới ở nước ta hiện nay.

Hai là, Đảng ủy, Ban Giám hiệu cần quán triệt và chỉ đạo tham gia thực hiện tốt Nghị quyết số 35-NQ/TW về “Tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái thù địch trong tình hình mới”; tăng cường nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn, gắn lý luận với thực tiễn.

Ba là, các giảng viên cần vận dụng Nghị quyết, Chỉ thị của Đảng vào nội dung các bài giảng như là một cách tuyên truyền để học viên có thể nắm vững và thực hiện tốt, tránh có những hiểu sai, không đúng, không rõ các Nghị quyết, Chỉ thị của Đảng, pháp luật Nhà nước.

Bốn là, nâng cao chất lượng hiệu quả công tác giáo dục lý luận chính trị, trước hết là cán bộ giảng viên, nhân viên và học viên nhà trường. Việc học tập lý luận chính trị phải được coi là nhiệm vụ thường xuyên, liên tục, trở thành nhu cầu, nguyện vọng của mỗi cán bộ, đảng viên, giảng viên, nhân viên, học viên trong quá trình công tác và học tập. Bên cạnh đó, Đảng ủy, Ban Giám hiệu nhà trường cần quan tâm đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giảng viên có trình độ, có kiến thức cả về chuyên môn và lý luận chính trị đáp ứng nhiệm vụ chính trị của nhà trường.

* Chú thích:

1. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb. Chính trị quốc gia sự thật, H.2021,tr.69

2. Đảng Cộng sản Việt Nam, văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb. Chính trị quốc gia sự thật, H.2021, t.1, tr.30,31

3. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX, Nxb.Chính trị quốc gia Sự thật,H.2001, tr.81

4. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb.Chính trị quốc gia Sự thật,H.2021, t.1, tr.109

Chủ Đề