Hôm 26/3, Bộ Giáo dục và Đào tạo công bố kết quả thi học sinh giỏi quốc gia THPT năm học 2021-2022 của 69 đơn vị, trong đó có 63 tỉnh, thành cùng Đại học Quốc gia Hà Nội và TP HCM, Đại học Sư phạm Hà Nội và TP HCM, Đại học Vinh và Trường Phổ thông Vùng cao Việt Bắc.
Thu Hương - Tạ Lư
Có thể nói, kỳ thi học sinh giỏi THPT cấp quốc gia [HSGQG] hằng năm là dịp để phát hiện những học sinh có năng khiếu, tạo nguồn nhằm bồi dưỡng nguồn nhân lực cho địa phương cũng như cho đất nước. Đây cũng là dịp để khuyến khích, động viên người dạy và phát huy tài năng sáng tạo, tư duy của những học sinh giỏi, góp phần đổi mới toàn diện giáo dục và đào tạo [GD&ĐT].
Nhận định về kết quả kỳ thi HSGQG trong những năm gần đây, Tiến sĩ Nguyễn Văn Huấn - Phó Giám đốc Sở GD&ĐT cho biết: Xét về số lượng giải của kỳ thi có sự sụt giảm nhưng chất lượng thì ổn định. Năm 2014, có 5 giải chính thức trong tổng số 22 giải [1 giải Nhì và 4 giải Ba], so với các năm trước, số giải Khuyến khích giảm. Năm 2015, có 5 giải chính thức trong tổng số 12 giải [2 giải Nhì và 3 giải Ba]; 2 học sinh đạt giải Nhì của môn Vật lý được Bộ GD&ĐT chọn tham dự vòng thi chọn đội tuyển quốc gia thi quốc tế. Năm 2016, có 4 giải chính thức trong tổng số 9 giải [1 giải Nhì và 3 giải Ba]. Dù có sự giảm sút về số lượng giải trong năm 2015 và 2016, không còn ở vị trí đứng đầu các tỉnh khu vực đồng bằng sông Cửu Long nhưng Bến Tre vẫn thuộc nhóm tỉnh dẫn đầu về số lượng và chất lượng giải.
Trường THPT Chuyên Bến Tre được mệnh danh là “lò luyện” học sinh giỏi của tỉnh. Theo thầy Trần Tấn Minh - Hiệu trưởng, kết quả của kỳ thi HSGQG là cả một quá trình tuyển chọn, bồi dưỡng nhiều năm từ khi học sinh vào lớp 10 đến khi tham gia thi, vì vậy còn phụ thuộc nhiều yếu tố như năng lực của học sinh, năng lực của giáo viên giảng dạy bồi dưỡng... Những năm gần đây, chất lượng tuyển sinh đầu vào lớp 10 của Trường THPT Chuyên Bến Tre chưa ổn định vì chưa tuyển được hết học sinh giỏi từ các huyện. Tâm lý của phụ huynh học sinh các huyện còn ngại khi cho con em mình học xa nhà trong khi các em còn nhỏ và các điều kiện hỗ trợ cho việc học tập như ăn, ở thì chưa thuận lợi [ký túc xá ở xa trường]. Mặt khác, yêu cầu của đề thi HSGQG rất cao cả về kiến thức lẫn kỹ năng, trong khi đó năng lực của giáo viên giảng dạy bồi dưỡng học sinh giỏi chưa được cải thiện, nâng cao.
Giải pháp nâng cao chất lượng học sinh giỏi
Theo cô Huỳnh Thị Liên Chi - giáo viên Ngữ văn Trường THPT Chuyên Bến Tre, quan trọng nhất là năng lực người học và phương pháp của người dạy. Học sinh ngoài khả năng cảm thụ văn học còn phải có phương pháp học tập tốt. Các em phải biết cách tự học, dựa trên cơ sở kiến thức nền mà giáo viên cung cấp; đọc, tham khảo nhiều sách, tài liệu; phải biết cách xử lý tài liệu và phải thường xuyên luyện kỹ năng hành văn, luyện câu, cách vận dụng các biện pháp tu từ sao cho hay và phù hợp. Điều quan trọng hơn nữa là người học còn phải kiên trì, chịu khó, say mê với môn học. Bên cạnh đó, giáo viên phải tập trung đầu tư, nghiên cứu cập nhật kiến thức để nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ thông qua những chuyến giao lưu, sinh hoạt từ các trường bạn. Sau kết quả của kỳ thi HSGQG hằng năm, giáo viên cần đánh giá, rút kinh nghiệm để tìm giải pháp ôn tập hiệu quả hơn. Giáo viên phải biết định hướng cho học sinh cách học, cách nghiên cứu tài liệu sao cho hiệu quả; phải thống nhất nội dung ôn tập và xây dựng kế hoạch ôn tập theo từng chuyên đề và tăng cường rèn luyện kỹ năng cho học sinh thông qua những đề thi có tính đào sâu, nâng cao.
“Ngành Giáo dục nói chung sẽ tạo nguồn học sinh giỏi ở cấp THCS cho Trường THPT Chuyên Bến Tre. Theo đó, giới thiệu, thông tin rộng rãi cho cha mẹ học sinh về trường chuyên; khuyến khích học sinh giỏi cấp THCS, trong đó có học sinh giỏi ở các huyện vào học tại đây; tạo những điều kiện thuận lợi hơn cho việc học tập của học sinh tại trường như xây dựng ký túc xá, nhà ăn trong khuôn viên trường, tổ chức dạy học 2 buổi/ngày cho học sinh trường... Ngành cũng sẽ có kế hoạch nâng cao trình độ, năng lực chuyên môn cho đội ngũ giáo viên giảng dạy bồi dưỡng học sinh giỏi như: tuyển bổ sung giáo viên giỏi cho Trường THPT Chuyên Bến Tre. Tạo điều kiện cho giáo viên được tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn, học tập kinh nghiệm, nhất là tiếp cận được những yêu cầu mới về kiến thức, kỹ năng trong bồi dưỡng học sinh giỏi”, ông Nguyễn Văn Huấn cho biết.
“Để đánh giá chất lượng giáo dục cần phải nhìn ở nhiều mặt, nhiều tiêu chí, không chỉ dựa trên số giải trong kỳ thi HSGQG. Có thể nói, các kỳ thi của năm học 2014-2015 cũng đạt nhiều kết quả tích cực so với mặt bằng chung của cả nước và khu vực. Thi tốt nghiệp THPT năm học 2014-2015 ở cả 2 hệ giáo dục trung học phổ thông và giáo dục thường xuyên đạt cao hơn so với mặt bằng chung cả nước. Tuyển sinh vào các trường cao đẳng, đại học hằng năm, tỉnh cũng đạt kết quả khá cao, trên 50% học sinh đăng ký dự thi trúng tuyển. Các cuộc thi cấp khu vực và quốc gia khác đều có kết quả khá tốt; một số cuộc thi cũng đạt kết quả nằm trong tốp đầu các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long”, ông Huấn nói.
Kỳ thi học sinh giỏi quốc gia THPT hằng năm dành cho học sinh khối 11 và 12 do Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức. Những học sinh đạt giải Nhất, Nhì trong kỳ thi này sẽ được lựa chọn vào các đội tuyển Quốc gia dự thi Olympic quốc tế.