Video: Đọc và nhận định kết quả xét nghiệm - Đọc kết quả công thức màu
RDW là cụm từ viết tắt của Red cell Distribution With – độ phân bố hồng cầu. Xét nghiệm RDW là xét nghiệm thực hiện kiểm tra sự thay đổi của kích thước và hình dạng các tế bào hồng cầu.
RDW có giá trị bình thường nằm trong khoảng 9 – 15%. RDW càng cao có nghĩa là độ phân bố của hồng cầu thay đổi càng nhiều.
Ý nghĩa chỉ số RDW là gì?
Thông thường, các bác sĩ sẽ dựa vào chỉ số RDW và MCV để chẩn đoán bất thường trong cơ thể. Chỉ số MCV nghĩa là thể tích trung bình hồng cầu. MCV thường từ 80 – 96 fL. Bác sĩ sẽ đánh giá tình trạng dựa trên chỉ số RDW kết hợp với MCV. Cụ thể như sau:
RDW giảm kết hợp :
- MCV tăng: Thường gặp trong thiếu máu bất sản, bệnh bạch cầu.
- MCV bình thường: Tình trạng thiếu máu thường gặp ở các bệnh mãn tính, mất máu hoặc tan máu cấp tính, bệnh enzym hoặc bệnh hemoglobin không thiếu máu.
- MCV giảm: Thiếu máu trong các bệnh mạn tính, bệnh Thalassemia dị hợp tử.
RDW tăng kết hợp:
- MCV tăng: Thiếu hụt vitamin B12, thiếu hụt folate, thiếu máu tan huyết do miễn dịch, ngưng kết lạnh, bệnh bạch cầu lympo mạn.
- MCV bình thường: Nguy cơ thiếu sắt giai đoạn sớm, thiếu hụt vitamin B12 giai đoạn sớm, thiếu hụt folate giai đoạn sớm, thiếu máu do bệnh globin.
- MCV giảm: Do thiếu sắt, sự phân mảng hồng cầu, bệnh thalassemia.
Chuẩn bị xét nghiệm RDW
Trước khi xét nghiệm độ phân bố hồng cầu không cần chuẩn bị đặc biệt. Nếu bác sĩ chỉ định các xét nghiệm máu khác kèm theo, bạn có thể cần nhịn ăn trong vài giờ trước khi xét nghiệm. Tuy nhiên, bác sĩ sẽ thông báo trước cho bạn về điều này nếu cần.
Lấy máu xét nghiệm nhanh chóng và đơn giản. Nhân viên y tế sẽ lấy máu bằng một bơm kim tiêm nhỏ từ cánh tay của bạn. Điều này có thể gây ra vết xước nhỏ hoặc cảm giác châm chích khi kim đi vào da.
Một lượng nhỏ máu sau đó được lấy vào ống. Khi ống đã đầy, kim được rút ra và có thể bạn cần giữ một miếng gạc áp vào vị trí kim đâm để cầm máu.
Sau đó, họ sẽ gửi mẫu máu đến phòng xét nghiệm - nơi kỹ thuật viên kiểm tra kích thước và sự phân bố của hồng cầu.
Làm thế nào để biết RDW cao hay bình thường
Kết quả xét nghiệm máu sẽ giúp đánh giá chỉ số RDW của bạn hiện tại đang ở mức bình thường, cao hay thấp hơn so với mức bình thường. Từ đó các bác sĩ sẽ căn cứ vào kết quả xét nghiệm và đưa ra chẩn đoán cũng như biện pháp điều trị tốt nhất.
Quá trình lấy máu xét nghiệm để đánh giá chỉ số RDW được thực hiện như sau:
- Nhân viên y tế sẽ dùng một cây kim nhỏ để lấy máu từ cánh tay. Lượng máu được lấy chỉ cần vừa đủ để làm xét nghiệm.
- Mẫu máu được gửi đến phòng xét nghiệm, nơi các kỹ thuật viên sẽ kiểm tra kích thước và thể tích của tế bào máu đó.
- Sau một khoảng thời gian từ 60-90 phút bác sĩ sẽ đọc kết quả và chẩn đoán về tình trạng sức khỏe của bạn dựa trên căn cứ các chỉ số xét nghiệm máu đã thực hiện ở trên và trong đó có RDW để có chẩn đoán chính xác và đưa ra phương pháp điều trị tốt nhất.
Nguyên nhân chỉ số RDW cao
RDW cao có thể giúp bác sĩ chẩn đoán và phân biệt giữa các loại thiếu máu, bao gồm:
- Thiếu máu do thiếu sắt
- Thiếu máu hồng cầu to [các tế bào hồng cầu lớn hơn mức trung bình]
- Thiếu máu hồng cầu nhỏ [các tế bào hồng cầu nhỏ hơn mức trung bình]
- Bệnh thiếu máu tan
máu, do cơ thể phá hủy các tế bào hồng cầu nhanh hơn so với quá trình tạo ra các tế bào mới
Ngược lại, các loại thiếu máu khác, bao gồm Thalassemia không nhất thiết gây ra RDW cao.
Các bác sĩ cũng có thể biết thêm thông tin bằng cách so sánh RDW với các chỉ số khác trong công thức máu. Ví dụ:
- RDW cao và MCV bình thường gợi ý tình trạng thiếu sắt, vitamin B12, hoặc folate, hoặc có thể mắc bệnh gan mãn tính
- RDW cao và MCV thấp gợi ý thiếu sắt hoặc thiếu máu hồng cầu nhỏ
- RDW cao và MCV cao cho thấy thiếu vitamin B12 hoặc folate, thiếu máu hồng cầu to hoặc bệnh gan mãn tính
Nhiều bệnh lý có thể liên quan đến RDW cao, bao gồm:
- Rối loạn sử dụng rượu
- Các bệnh tự miễn dịch, chẳng hạn như bệnh vẩy nến, bệnh lupus hoặc viêm khớp dạng thấp
- Viêm phổi
- Bất thường tế bào hồng cầu di truyền
- Thiếu máu liên quan đến rối loạn sinh tủy
- Bệnh gan mạn tính
- Bệnh thận
- Suy tim sung huyết
- Bệnh van tim
- Đột quỵ não
Tuy nhiên, một số yếu tố nhất định có thể ảnh hưởng đến kết quả của xét nghiệm RDW, khiến kết quả kém chính xác hơn. Một ví dụ về điều này là truyền máu - việc nhận máu của người hiến khiến kết quả xét nghiệm tạm thời thay đổi
Cách làm giảm chỉ số RDW
Vì một số yếu tố có thể gây ra chỉ số RDW cao, nên cách làm giảm RDW khác nhau tùy theo từng trường hợp. Bác sĩ có thể tư vấn cách tốt nhất cho bạn, tùy thuộc vào nguyên nhân.
Đối với những người có RDW cao, một số cách sau có thể đem lại lợi ích:
- Chế độ ăn uống cân bằng: Một chế độ ăn uống bổ dưỡng có thể giúp ngăn ngừa sự thiếu hụt sắt, folate và vitamin B12, góp phần làm tăng chỉ số RDW. Tuy nhiên, nếu bạn có vấn đề về tiêu hóa, làm ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng từ thức ăn, bạn có thể cần phải tiếp nhận chất dinh dưỡng qua cách khác, chẳng hạn như tiêm vitamin B12.
- Ngừng hút thuốc: Những người hút thuốc có RDW cao. Do đó, bỏ thuốc lá có thể giúp giảm RDW và mang lại nhiều lợi ích sức khỏe khác.
- Tránh rượu: Sử dụng quá nhiều rượu có thể làm hỏng các tế bào hồng cầu và làm giảm sự hấp thụ vitamin B12 và folate.
- Ngủ đủ giấc: Một nghiên cứu năm 2015 từ 17000 người tham gia cho thấy ngủ 7-8 giờ mỗi ngày giúp giảm RDW
- Tập thể dục thường xuyên: Những người có lối sống ít vận động có mức RDW cao hơn. Trong một nghiên cứu năm 2015 trên 8.000 người, các nhà nghiên cứu đã nhân thấy có mối liên quan giữa tăng số lượng các buổi tập luyện hàng tuần với giảm nguy cơ RDW tăng cao.
Tiên lượng đối với người có chỉ số RDW cao
Tiên lượng đối với người có chỉ số RDW cao thay đổi đáng kể tùy thuộc vào nguyên nhân. Trong nhiều trường hợp, RDW cao do các tình trạng có thể hồi phục và điều trị được, chẳng hạn như thiếu sắt, folate hoặc vitamin B12. Thay đổi chế độ ăn uống hoặc uống thuốc bổ sung có thể là đủ để điều trị bệnh thiếu máu.
Trong các trường hợp khác, RDW cao có liên quan đến vấn đề sức khoẻ tồi tệ hơn. Ví dụ, một nghiên cứu năm 2018 cho thấy bệnh nhân ung thư có RDW cao thì có nguy cơ tử vong cao hơn.
Ngoài ra, vào năm 2019, các nhà nghiên cứu kết luận rằng chỉ số RDW cao tương quan với nguy cơ tử vong cao hơn do bất kỳ nguyên nhân nào. Vì vậy, điều quan trọng là phải trao đổi với bác sĩ về các bước chẩn đoán và điều trị tiếp theo sau khi nhận được kết quả RDW bất thường.
Hy vọng bài viết đã giúp bạn hiểu được chỉ số RDW là gì và có ý nghĩa như thế nào với sức khỏe. Thông số RDW được xác định thông qua xét nghiệm máu. Vì thế bạn nên chủ động thăm khám định kỳ để chăm sóc tốt nhất cho sức khỏe của mình.