Cách xử lý khi bị choáng
Cách xử lý khi bị chóng mặt hoàn toàn không khó, với những mẹo đơn giản như thay đổi tư thế ngồi, uống một ly nước, ăn một chút kẹo ngọt, một miếng sô cô la,... Lý do tại sao chúng giúp bạn giảm triệu chứng hoa mắt chóng mặt, cùng tìm hiểu. Show
Triệu chứng hoa mắt, chóng mặt rất thường gặp trong cuộc sống hàng ngày, đau đầu chắc hẳn ai cũng từng trải qua. Cảm giác chóng mặt quen thuộc nhất là say tàu xe và say sóng. Những người bị say tàu xe hoặc say sóng có thể đỡ chóng mặt hơn nếu họ rời khỏi xe hơi hoặc thuyền bị rung lắc nếu họ nghỉ ngơi trong thời gian ngắn. Nhưng không phải tất cả các triệu chứng chóng mặt đều đơn giản như say tàu xe hoặc say sóng. Các triệu chứng chóng mặt do các lý do khác có thể là từng cơn hoặc liên tục, và có thể không thuyên giảm một cách tự nhiên. Do đó, lúc này bạn cần xử lý chúng. Chóng mặt cần được quan tâm và xử lý sớm 1. Di chuyển đến nơi thoáng mát, nhiệt độ thấpNếu chóng mặt do ở lâu trong môi trường nhiệt độ cao hay không gian chật chội, có quá nhiều người, bạn có thể di chuyển đến nơi thoáng mát hơn. Và uống nước thể thao để bổ sung lượng nước và chất điện giải đã mất. Tránh nơi nắng nóng, nhiệt độ cao 2. Cách xử lý khi bị chóng mặt buồn nôn: Thay đổi tư thế cơ thểĐầu tiên, hãy từ từ ngồi xuống và vùi đầu vào giữa hai chân để máu não lưu thông trở lại. Nếu bạn đang ngồi nhưng không tiện gục đầu xuống mà bỗng cảm thấy bị chóng mặt, bạn có thể cân nhắc việc bắt chéo chân và kẹp chặt chân lại. Vì chân sẽ đưa máu lên cơ thể và dồn về tim và não, máu sẽ không xuống và có thể trì hoãn tình trạng chóng mặt nặng hơn. Nếu ngồi yên và vắt chân không giảm chóng mặt, hãy sử dụng tư thế nằm thay thế. Phương pháp là bạn nằm thẳng trên mặt đất, co hai đầu gối lên cao để giúp máu lưu thông tốt về tim và não. Điều này giúp bạn tỉnh táo hơn. Đồng thời, người bị chóng mặt nên ít thực hiện hoặc không xoay, cúi người và các động tác di chuyển người, đặc biệt là phần đầu nhiều khác để không gây ra hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh. Đừng lắc đầu, bạn có thể để mình nhìn chằm chằm vào một vật và giữ mắt cố định, điều này sẽ giúp giảm bớt cảm giác quay vòng quanh thế giới. Thay đổi tư thế 3. Uống nước là cách xử lý khi bị hoa mắt chóng mặtMột số trường hợp chóng mặt có thể là do lượng máu cung cấp lên não không đủ do thiếu nước. Việc bổ sung nước kịp thời có thể giúp cải thiện lượng máu cung cấp lên não và là cách xử lý khi bị chóng mặt hiệu quả. Các loại nước ngọt, soda sẽ giúp ích hiệu quả hơn nước lọc. Nhưng cần lưu ý caffeine và đồ uống có cồn không nằm trong nhóm nước uống nên bổ sung khi bị chóng mặt. Lý do là bởi caffeine có thể làm giảm lượng máu cung cấp cho hệ thống tiền đình bằng cách làm co mạch máu. Còn rượu cho phép chất lỏng dư thừa và chất điện giải chảy vào cấu trúc tai trong, làm tăng áp lực lên cấu trúc tai trong. Những điều này có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng chóng mặt. 4. Ăn ngay một chút thực phẩm có chứa đườngLượng đường trong máu thấp cũng có thể gây chóng mặt. Do đó, bạn có thể uống một ít nước đường hoặc đồ uống có đường. Hoặc ăn một số đồ ăn nhẹ có nhiều đường như kẹo, sô cô la, bánh ngọt,... Ăn đồ ngọt và uống nước ngọt 5. Nhắm mắt và nghỉ ngơi cơ thể, tâm tríKhi bị chóng mặt, bạn có thể nằm và nhắm mắt lại để nghỉ ngơi. Đừng quá lo lắng về tình trạng của mình và tập trung thư giãn tâm trí, cơ thể. Cố gắng hít thở sâu để cung cấp oxy cho cơ thể cũng là một cách xử lý khi bị chóng mặt. Hoặc khi nằm, hãy cố gắng ngủ khoảng 15 phút, đợi đến khi hết chóng mặt rồi mới ngồi dậy sẽ an toàn hơn. Tốt nhất, nên chọn phòng tối để nằm hoặc đeo bịt mắt để tránh cảm giác khó chịu do kích thích ánh sáng bên ngoài. 6. Mua và uống thuốc chóng mặt không kê đơnNói chung, những người đang bị chóng mặt có thể mua thuốc được chỉ định hoặc thuốc không kê đơn có chứa thuốc kháng histamine để giảm chóng mặt. Trước khi mua cần hỏi ý kiến của dược sĩ và phải tuân theo dược sĩ và hướng dẫn trên hộp thuốc để dùng thuốc. 7. Khi nào chóng mặt cần phải liên hệ với bác sĩ?Trên đây là những cách xử lý chóng mặt thông thường mà bạn có thể áp dụng tại nhà. Thế nhưng, trong một số trường hợp nguy hiểm thì chóng mặt có thể là triệu chứng của các vấn đề liên quan tới não. Nếu chóng mặt kèm theo một số triệu chứng đặc biệt cần đưa đi khám kịp thời, nếu để chậm có thể nguy hiểm đến tính mạng. Trong trường hợp chóng mặt nguyên nhân do đột quỵ, nhồi máu cơ tim hoặc chấn thương đầu nghiêm trọng, bạn sẽ cần được chăm sóc y tế ngay lập tức. Chúng ta có thể nhận biết các dấu hiệu sau của các triệu chứng khác để có thể phát hiện sớm và đi khám ngay để tránh những biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra:
Ngoài ra, khi bị chóng mặt, bạn không nên tự dùng cách xử lý khi bị chóng mặt trên mà cân nhắc đặt lịch hẹn với bác sĩ trong những trường hợp sau:
Lưu tâm tình trạng chóng mặt để gặp bác sĩ kịp thời Tóm lại, chóng mặt là triệu chứng mà ai cũng có thể gặp, trong hầu hết các trường hợp, chúng ta có thể giảm bớt ảnh hưởng của chóng mặt đến cuộc sống thông qua các cách xử lý khi bị chóng mặt kể trên. Ngoài ra, bạn cũng cần phải chú ý những triệu chứng nguy hiểm cần điều trị khẩn cấp.
Trên thực tế, hầu hết các triệu chứng chóng mặt hoặc hoa mắt không quá đáng lo ngại. Một số cơn chóng mặt khiến người bệnh cảm thấy rất khó chịu nhưng có thể là do vấn đề trong hệ thống tiền đình kiểm soát cảm giác thăng bằng và bạn không cần quá lo lắng.
Chóng mặt thường xuyên có thể có liên quan đến sự các bất thường của não. Nguyên nhân phổ biến nhất là đột quỵ, cơn thiếu máu cục bộ thoáng qua ( hường được gọi là cơn đột quỵ nhỏ), thiếu máu cục bộ hoặc xuất huyết tiểu não. Nhưng chúng thường đi kèm với các triệu chứng nghiêm trọng khác.
Khi bạn đã áp dụng các cách xử lý khi bị chóng mặt trong bài viết này như tình trạng hoa mắt hoặc chóng mặt không cải thiện và kéo dài trong vài tuần. Đi kèm với đó, bạn cước đi không ổn định, cơ thể không cân bằng, sốt cao không giảm hoặc bị ù tai hoặc mất thính giác, giảm thị giác.
Ngồi xuống hoặc nằm xuống một cách từ từ để đảm bảo an toàn cho bản thân. Sau đó uống một ly nước, ăn chút thực phẩm chứa đường để giảm triệu chứng.
Nước soda, nước ngọt, nước ép trái cây đều phù hợp để uống khi bị chóng mặt. Nhưng cần lưu ý caffeine và đồ uống có cồn không nằm trong nhóm nước uống nên bổ sung khi bị chóng mặt. Chóng mặt, hoa mắt, quay cuồng, khó đứng vững là những triệu chứng của nhiều bệnh lý liên quan như rối loạn tiền đình, thiếu máu, đột quỵ, hạ đường huyết… Chóng mặt không quá nguy hiểm, nhưng nếu tình trạng kéo dài sẽ ảnh hưởng việc làm, sinh hoạt và gia tăng nguy cơ tai nạn khi cơ thể bị mất thăng bằng và té ngã. Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Trần Thị Thúy Hằng – Trưởng khoa Tai Mũi Họng – Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM. Chóng mặt (Vertigo) là tình trạng mất thăng bằng khiến bản thân có cảm giác đang bị xoay vòng vòng, hoặc thế giới xung quanh bạn đang quay cuồng, khiến bạn có nguy cơ té ngã. Chóng mặt không phải là bệnh mà là triệu chứng của nhiều vấn đề liên quan đến sức khỏe của cơ thể. Người hay bị chóng mặt có thể mắc các bệnh như: sỏi lạc chỗ trong tai, nhiễm trùng tai trong, viêm dây thần kinh tiền đình, ứ dịch mê nhĩ…Hiện nay, đã có thống kê chóng mặt chiếm từ 5-6% lượt khám bác sĩ. Tình trạng chóng mặt có thể gặp mọi lứa tuổi, nhưng độ tuổi trung niên và người cao tuổi có tỷ lệ mắc bệnh cao nhất. (1) Chóng mặt có thể xảy ra mọi lứa tuổi, nhưng càng lớn tuổi thì tỷ lệ mắc bệnh càng tăng. Chóng mặt tạo ra ảo giác mọi vật xung quanh đang xoay vòng, chuyển động. Cơn chóng mặt thường xuất hiện khi bạn đột ngột thay đổi vị trí của đầu. Khi đó người bệnh sẽ có những biểu hiện sau:
Nếu bạn là người thường xuyên bị chóng mặt kéo dài, hay đột ngột chóng mặt nhưng không giải thích được nguyên nhân gây chóng mặt thì cần đi gặp bác sĩ để được thăm khám kịp thời. Nếu có cơn chóng mặt kèm một trong số triệu chứng dưới đây bạn phải lập tức đến bệnh viện để được kiểm tra tổng quát tìm nguyên nhân gây bệnh:
Chóng mặt là biểu hiện triệu chứng của nhiều bệnh lý khác nhau. Các nguyên nhân phổ biến gây chóng mặt bao gồm chóng mặt lành tính (BPPV), viêm thần kinh tiền đình, bệnh Meniere và Migraine tiền đình. Ngoài ra, có hàng loạt nguyên nhân có thể dẫn đến choáng váng nhưng không phải chóng mặt thực sự như: Căng thẳng, lo lắng ,mất nước, hạ đường huyết, tụt huyết áp , tác dụng phụ của thuốc, thiếu sắt, dị ứng… Hiện tại, chóng mặt được phân chia do 3 nhóm nguyên nhân: Chóng mặt ngoại biên, chóng mặt trung ương và nguyên nhân phối hợp. (2)
Hiện tượng chóng mặt có nhiều nguyên nhân, nên những nhóm đối tượng bị chóng mặt cũng không thu hẹp mà rất phổ biến. Trẻ nhỏ, thanh niên, người già đều có thể mắc chứng chóng mặt. Theo một nghiên cứu được công bố tại Mỹ cho biết có khoảng 35% số người bị mắc chứng rối loạn tiền đình có độ tuổi trên 40, đây là một trong những nguyên nhân gây chóng mặt hàng đầu. Người trung niên và cao tuổi chóng mặt do rối loạn tiền đình, thiếu máu não. Riêng người cao tuổi, chóng mặt thường xảy ra lúc nửa đêm, gần sáng. Họ thức tỉnh và không ngồi dậy được do hoa mắt, chóng mặt, buồn nôn, người lao đao, choáng váng, mất thăng bằng, có thể bị ngã xuống đất. Người trẻ tuổi thuộc giới văn phòng cũng là đối tượng thường xuyên mắc chứng chóng mặt. Những đối tượng này thường làm việc trong môi trường máy lạnh có không khí lạnh và khô nên dễ làm cột sống cổ bị nhiễm lạnh, máu lưu thông lên não kém. Ngoài ra, do họ có thói quen ngồi làm việc một chỗ quá lâu và áp lực công việc dẫn đến não bộ căng thẳng, sẽ xảy ra tình trạng thiếu máu não ngày càng trầm trọng hơn, gây chóng mặt, choáng váng. Phụ nữ mang thai, tiền mãn kinh là đối tượng dễ bị chóng mặt Ở giai đoạn mang thai hay tiền mãn kinh, tâm sinh lý của phụ nữ thay đổi rất nhiều. Họ hay cáu gắt, lo lắng, suy nghĩ tiêu cực, đa nghi, giận dỗi vô cớ. Lý do khiến tâm lý trở nên thất thường như vậy là bởi lượng hormone nữ giới trong cơ thể thay đổi đột ngột, làm khởi phát cơn chóng mặt. Những người từng bị chấn thương đầu: Những người đã bị thương ở đầu có thể bị rối loạn chức năng tiền đình dẫn đến chóng mặt, suy giảm trí nhớ, khả năng làm việc cũng bị suy giảm. Chóng mặt có nhiều nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân do bệnh đột quỵ, u não, chấn thương não. Bác sĩ sẽ thăm khám lâm sàng xác định tình trạng chóng mặt, sau đó có thể chỉ định thêm các phương pháp chẩn đoán hình ảnh, bài test kiểm tra nguyên nhân. Dưới đây là một số chỉ định chẩn đoán thường áp dụng khi bệnh nhân có dấu hiệu chóng mặt kéo dài. Bệnh nhân sẽ được khám kết hợp giữa bác sĩ Tai Mũi Họng và Nội Thần Kinh để biết chính xác các triệu chứng và tiền sử bệnh như:
Nội soi tai để kiểm tra, đo chức năng thính giác tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh
Bị chóng mặt kéo dài có thể ảnh hưởng đến sức khỏe và giảm khả năng làm việc. Chỉ có một số triệu chứng chóng mặt có thể tự hết do cơ thể thích ứng được, không cần phải điều trị. Nếu tình trạng chóng mặt lâu dài, kèm theo dấu hiệu như nôn, khó thở, sốt, hay tê chân tay thì người bị bệnh chóng mặt cần phải được đến cơ sở y tế thăm khám và điều trị. Để điều trị chứng chóng mặt cho bệnh nhân, bác sĩ căn cứ vào việc xác định nguyên nhân để có phương án điều trị hợp lý. Phần lớn triệu chứng chóng mặt được sử dụng thuốc hoặc bài tập giữ thăng bằng, phẫu thuật… (3)
Máy đo tiền đình Natus của Mỹ tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh
Bệnh chóng mặt hoàn toàn có thể kiểm soát, tự điều trị tại nhà nếu có thói quen, chế độ sinh hoạt phù hợp. Bạn hoàn toàn có thể khắc phục chứng chóng mặt bằng cách điều chỉnh lối sống, chế độ dinh dưỡng phù hợp. Bạn sẽ có thể kiểm soát chóng mặt và hạn chế diễn tiến xấu của tình trạng này nếu duy trì thói quen, chế độ sinh hoạt phù hợp như sau:
Nếu chẳng may bất ngờ gặp cơn chóng mặt thì bạn cần bình tĩnh, nhắm mắt, hạn chế xoay đầu và tìm tư thế có thể bám trụ tránh té ngã. Sau đó, bạn cần ngồi hoặc nằm xuống để nghỉ ngơi. Nếu tình trạng chóng mặt xảy ra thường xuyên bạn phải đến bệnh viện để được bác sĩ thăm khám, tìm nguyên nhân điều trị. |