Cách về sơ đồ mạng logic

Sơ đồ mạng sẽ giúp các tổ chức và nhóm trực quan hóa cách các thiết bị như máy tính và mạng như viễn thông, hoạt động cùng nhau. Sơ đồ mạng giúp mô tả chi tiết cách các mạng tổ chức này hoạt động và chúng xác định các thành phần như bộ định tuyến, tường lửa, thiết bị cũng như hiển thị trực quan cách chúng giao nhau. Bản đồ thiết kế này đóng vai trò như một sơ đồ đường cho phép các chuyên gia thực hiện những việc như hiểu và khắc phục sự cố và lỗi, mở rộng mạng, duy trì độ bảo mật và tính tuân thủ. 

Tổ chức của bạn có thể sử dụng sơ đồ mạng theo mức chi tiết hoặc mức rộng cần thiết, hiển thị các thiết bị cá nhân, ứng dụng hoặc chỉ các vùng mà dịch vụ tồn tại. 

Ví dụ về sơ đồ mạng công ty

Lý do nên dùng lập sơ đồ mạng 

Cho dù bạn cần cập nhật mạng hiện tại hay lên kế hoạch mạng mới, với khả năng trực quan hóa các mạng, bạn có thể thấy cách và nơi các tương tác diễn ra, theo dõi các thành phần cũng như khám phá các tùy chọn. Ngoài ra, lập sơ đồ mạng có thể giúp bạn:   

• Khắc phục vấn đề, lỗi và sự cố 
• Tránh sự cản trở trong công việc CNTT 
• Duy trì độ bảo mật và tính tuân thủ  
• Vạch ra các bước để hoàn thành dự án 
• Bán các dự án liên quan đến mạng cho bên liên quan 
• Ghi chép chi tiết giao tiếp nội bộ và bên ngoài 
• Gửi Đề nghị mời thầu (RFP) cho nhà cung cấp tiềm năng mà không bao gồm thông tin nhạy cảm hoặc bí mật 

Sơ đồ mạng logic với vật lý 

Có hai loại lập sơ đồ mạng, logic và vật lý. Vì vậy, bạn cần hiểu được sự khác biệt để có thể chọn loại lập sơ đồ phù hợp cho từng khía cạnh của tổ chức.  

Logic 

Sơ đồ mạng logic minh họa dòng thông tin thông qua mạng và cho biết cách các thiết bị giao tiếp với nhau. Sơ đồ này thường gồm các yếu tố như mạng con, thiết bị và đối tượng mạng, miền và giao thức định tuyến, cổng thoại, dòng lưu lượng truy cập và phân đoạn mạng. Trong các sơ đồ mạng logic, có các mục chủ chốt dành cho các mạng nhỏ, vừa và lớn mà mẫu sơ đồ mạng có thể hữu ích.  

Vật lý 

Hãy nghĩ về sơ đồ mạng vật lý như một sơ đồ phòng. Sơ đồ này hiển thị tất cả cách sắp xếp và khía cạnh vật lý của mạng, bao gồm cả cổng, cáp, giá đỡ và máy chủ cũng như bất kỳ phần cứng hoặc thiết bị nào khác áp dụng.  

Cả hai loại sơ đồ mạng đều có vai trò riêng và bạn sẽ có thể sử dụng cả hai. Tuy nhiên, việc cần sử dụng loại nào và thời điểm sử dụng phụ thuộc hoàn toàn vào loại hình mạng của bạn. 

Loại hình  

Loại hình nói đến cách sắp xếp các khía cạnh vật lý hoặc logic của mạng của bạn. Mặc dù có nhiều phái sinh trong loại hình, nhưng chúng thường bắt nguồn từ 4 dạng cơ bản: Bus, Vòng, Sao và Lưới.  

Xin lưu ý rằng một số loại thích hợp hơn với lập sơ đồ vật lý, trong khi một số loại khác lại hoạt động hiệu quả nhất với sơ đồ mạng logic. Loại loại hình bạn chọn có thể ảnh hưởng đến hiệu suất và tính ổn định của mạng, vì vậy, bạn cần hiểu rõ các lựa chọn trước khi lập sơ đồ mạng. Do đó, hãy cùng xem một số loại loại hình phổ biến nhất và loại lập sơ đồ thích hợp nhất cho từng loại.  

Loại hình bus (logic) 

Đôi khi còn được gọi là loại hình đường, tuyến, lõi hoặc Ethernet, loại hình Bus kết nối từng máy tính thông qua cáp đến “bus” trung tâm với đúng 2 điểm cuối. Nói cách khác, nếu “bus” trung tâm bị lỗi, thì toàn bộ mạng sẽ bị hỏng.  

Ví dụ về sơ đồ mạng loại hình bus (logic)

Ưu điểm: 

• Thích hợp cho các mạng nhỏ 
• Loại hình đơn giản nhất để kết nối các máy tính và thiết bị theo hình thức tuyến 
• Cần ít cáp hơn một số loại hình khác 

Nhược điểm: 

• Nếu “bus” trung tâm ngừng hoạt động, thì mạng của bạn cũng bị hỏng và có thể khiến bạn không truy cập được vào các tệp và thông tin quan trọng vào thời điểm then chốt. 
• Việc khắc phục sự cố có thể khó khăn 
• Không thích hợp cho mạng lớn 
• Càng kết nối nhiều thiết bị thì mạng càng chậm 

Loại hình vòng (logic) 

Trong cấu hình mạng này, thiết bị kết nối thông qua đường tròn, mỗi thiết bị đã nối mạng được liên kết bởi 2 thiết bị khác trong “mạng vòng.” Vì vậy, khi gói dữ liệu truyền đến một thiết bị, chúng phải đi qua vòng này cho đến khi tới được đích đến. Hầu hết các loại hình vòng đều theo một hướng duy nhất, nghĩa là dữ liệu chỉ có thể di chuyển theo một hướng duy nhất. Đồng thời, cũng có thể có mạng song hướng (di chuyển dữ liệu theo 2 hướng). 

Ưu điểm: 

• Khi tất cả dữ liệu di chuyển theo một hướng thì có thể tránh việc xung đột do va chạm gói 
• Truyền dữ liệu nhanh giữa các máy trạm 
• Việc thêm các máy trạm không làm ảnh hưởng đến hiệu suất của mạng 
• Không cần có máy chủ mạng để điều khiển kết nối mạng giữa các máy trạm 

Nhược điểm: 

• Tất cả dữ liệu di chuyển qua từng máy trạm trên mạng có thể làm chậm tốc độ 
• Nếu một máy trạm hỏng thì có thể ảnh hưởng đến toàn bộ mạng 
• Phần cứng cần thiết để kết nối các máy trạm với mạng có thể đắt đỏ 

Loại hình sao (vật lý) 

Loại hình sao có hub trung tâm hoặc thiết bị chuyển mạch đóng vai trò làm máy chủ, có các thiết bị ngoại biên đóng vai trò làm máy khách. Tất cả dữ liệu di chuyển qua hub hoặc thiết bị chuyển mạch trước khi đến thiết bị được kết nối.  

Ví dụ về sơ đồ mạng loại hình sao (vật lý)

Ưu điểm: 

• Quản lý mạng tập trung  
• Dễ dàng thêm máy tính vào mạng 
• Độ tin cậy được cải thiện vì các thiết bị cá nhân sẽ không ảnh hưởng đến cả mạng 

Nhược điểm: 

• Nếu hub trung tâm hoặc nút chuyển lỗi, thì toàn bộ mạng sẽ bị hỏng 
• Thiết bị mạng chính kiểm soát hiệu suất và số nút mà mạng có thể xử lý 
• Chi phí nối cáp và thiết bị chuyển mạch hoặc bộ định tuyến có thể cao 

Loại hình lưới (vật lý và logic) 

Thường dùng cho mạng không dây, loại hình lưới kết nối các máy tính và thiết bị mạng. Trong loại hình lưới đầy đủ, tất cả các nút đều được kết nối, trong khi với loại hình lưới một phần, có ít nhất 2 nút trong mạng được kết nối với nhiều nút khác trong mạng đó. 

Ưu điểm: 

• Một số thiết bị có thể truyền dữ liệu đồng thời để mạng có thể quản lý cấp lưu lượng truy cập cao 
• Duy trì tính ổn định khi một thiết bị bị lỗi 
• Việc thêm thiết bị sẽ không làm gián đoạn việc truyền dữ liệu giữa các thiết bị 

Nhược điểm: 

• Chi phí thực hiện mạng lưới có thể cao khi so với các loại hình khác 
• Việc phát triển và bảo dưỡng loại hình này có thể khó khăn 
• Nhiều khả năng kết nối dư thừa làm giảm hiệu suất và tăng chi phí 

Ngoài 4 loại hình chính, còn có các loại hình hỗn hợp kết hợp tối thiểu 2 loại hình để tạo thành loại hình mới. Việc kết hợp có thể tận dụng ưu điểm và giảm thiểu nhược điểm của mỗi loại. Ví dụ: bằng cách kết hợp công nghệ bus và lưới, bạn sẽ có được loại hình cây. Tuy nhiên, bạn cũng có thể kết hợp loại hình sao và vòng, sao và bus cũng như sử dụng cách kết hợp khác để đạt được hiệu suất mong muốn. Khả năng kết hợp thực sự là vô tận.  

5 bước thông thường để tạo sơ đồ mạng  

Khi bạn tạo một mạng tương đối đơn giản hoặc xây dựng một mạng phức tạp có nhiều “phần động,” thì sơ đồ có thể giúp bạn trực quan hóa cách các phần sẽ hoạt động cùng nhau trước khi thực hiện bất kỳ kết nối thực sự nào. Tuy nhiên, bạn cần bắt đầu với một mục tiêu, vì vậy, nếu bạn không chắc mình muốn gì từ mạng, thì hãy dành một chút thời gian để nghĩ về mục đích, trao đổi với những người sẽ sử dụng mạng hoặc nghiên cứu cách những người khác đã giải quyết vấn đề tương tự. Sau khi có mục tiêu rõ ràng, bạn có thể bắt đầu sơ đồ mạng.  

1. Liệu kê các thành phần. Bắt đầu lập sơ đồ mạng bằng cách liệt kê tất cả thiết bị bạn sẽ cần. Hãy nhớ bao gồm những thứ như máy trạm, khung chính, hub, máy chủ, bộ định tuyến, tường lửa và các thành phần khác bạn sẽ cần để khiến mạng hoạt động. Khi làm việc này, đừng bỏ sót bất kỳ thứ gì. (Lưu ý: Nếu danh sách bắt đầu trở nên cồng kềnh, thì bạn có thể tạo một số sơ đồ, với một sơ đồ dành cho một mặt khác của dự án. Cách này sẽ giúp bạn không bị choáng ngợp và dễ điều hướng sơ đồ của bạn hơn.)  
2. Sắp xếp sơ đồ của bạn. Sau khi hiểu rõ mạng mà bạn cần, bạn có thể bắt đầu sắp đặt sơ đồ của mình và đặt các hình dạng logic/vật lý liên quan gần nhau. Bước này là nơi sơ đồ của bạn bắt đầu thành hình. 
3. Thêm kết nối. Bằng cách đặt một đường giữa hai hình dạng, bạn có thể thể hiện cách 2 yếu tố đó kết nối với nhau. Đường thường biểu thị cách thông tin sẽ di chuyển những cũng có thể dùng để thể hiện bất kỳ kết nối nào quan trọng với mạng của bạn. Bạn chỉ cần nhớ ý nghĩa của từng đường. (Nếu cần thiết, việc tạo chú thích có thể hữu ích.) 
4. Gắn nhãn các hình dạng của bạn: Giúp bạn và những người khác có thể dễ dàng hiểu được biểu tượng mà bạn đưa vào sơ đồ mạng của mình bằng cách gắn nhãn chúng. Hãy nhớ đưa vào mọi thông tin chi tiết liên quan về thành phần bên cạnh hình dạng đó hoặc bạn có thể đánh số chúng và thêm thông tin chi tiết trong hướng dẫn/chú thích tham khảo.  
5. Định dạng sơ đồ. Vì bạn sẽ dùng sơ đồ mạng, được trình bày cho các bên liên quan và được người khác dùng làm điểm tham chiếu, nên sơ đồ phải có giao diện chuyên nghiệp và dễ theo dõi. Vì vậy, hãy đảm bảo sơ đồ của bạn rõ ràng, các kết nối chính xác từ đầu đến cuối; không có thành phần nào bị thiếu và thông tin chính xác được gắn với đúng hình dạng. Và đừng quên điều chỉnh kích cỡ mà màu sắc của từng hình nếu cần thiết.  

Giá trị của sơ đồ mạng

Tất cả những gì về mạng là thực hiện kết nối chính xác, cung cấp đúng thông tin vào thời điểm thích hợp và giúp mọi người làm việc hiệu quả hơn. Và trong quá trình lập sơ đồ mạng, bạn cần lên kế hoạch mạng của mình, nhận biết các lỗ hổng, xác định vấn đề (và giải pháp) cũng như tìm cách để mạng của bạn mở rộng và phát triển cùng công ty mà nó hỗ trợ. Với mục tiêu đó, chúng có thể là các công cụ vô giá cho các tổ chức ở mọi quy mô. Để tìm hiểu thêm, hãy xem hướng dẫn từng bước này   để biết cách tạo sơ đồ mạng với phần mềm   .