Khi phân tích biểu đồ: dựa vào số liệu trong bảng thống kê và biểu đồ đã vẽ. Nhận xét phải có số liệu để dẫn chứng, không nhận xét chung chung. Giải thích nguyên nhân, phải dựa vào kiến thức của các bài đã học. - Lưu ýkhi nhận xét, phân tích biểu đồ: Đọc kỹ câu hỏi để nắm yêu cầu và phạm vi cần nhận xét, phân tích. Cần tìm ra mối liên hệ [hay tính qui luật nào đó] giữa các số liệu. Không được bỏ sót các dữ kiện cần phục vụ cho nhận xét, phân tích. Trước tiên cần nhận xét, phân tích các số liệu có tầm khái quát chung, sau đó phân tích các số liệu thành phần; Tìm mối quan hệ so sánh giữa các con số theo hàng ngang; Tìm mối quan hệ so sánh các con số theo hàng dọc; Tìm giá trị nhỏ nhất [thấp nhất], lớn nhất & trung bình [đặc biệt chú ý đến những số liệu hoặc hình nét đường, cộttrên biểu đồ thể hiện sự đột biến tăng hay giảm]. Cần có kỹ năng tính tỉ lệ [%], hoặc tính ra số lần tăng [hay giảm] để chứng minh cụ thể ý kiến nhận xét, phân tích. - Phần nhận xét, phân tích biểu đồ, thường có 2 nhóm ý: Những ý nhận xét về diễn biến và mối quan hệ giữa các số liệu: dựa vào biểu đồ đã vẽ & bảng số liệu đã cho để nhận xét. Giải thích nguyên nhân của các diễn biến [hoặc mối quan hệ] đó: dựa vào những kiến thức đã học để g.thích nguyên nhân. Sử dụng ngôn ngữ trong lời nhận xét, phân tích biểu đồ. - Trong các loại biểu đồ cơ cấu: số liệu đã được qui thành các tỉ lệ [%]. Khi nhận xét phải dùng từ tỷ trọng trong cơ cấu để so sánh nhận xét. Ví dụ, nhận xét biểu đồ cơ cấu giá trị các ngành kinh tế ta qua một số năm. Không được ghi: Giá trị của ngành nông lâm - ngư có xu hướng tăng hay giảm. Mà phải ghi: Tỉ trọng giá trị của ngành nông lâm - ngư có xu hướng tăng hay giảm. - Khi nhận xét về trạng thái phát triển của các đối tượng trên biểu đồ. Cần sử dụng những từ ngữ phù hợp. Ví dụ: Về trạng thái tăng: Ta dùng những từ nhận xét theo từng cấp độ như: Tăng; Tăng mạnh; Tăng nhanh; Tăng đột biến; Tăng liên tục, Kèm theo với các từ đó, bao giờ cũng phải có số liệu dẫn chứng cụ thể tăng bao nhiêu [triệu tấn, tỉ đồng, triệu người; Hay tăng bao nhiêu [%], bao nhiêu lần?].v.v. Về trạng thái giảm: Cần dùng những từ sau: Giảm; Giảm ít; Giảm mạnh; Giảm nhanh; Giảm chậm; Giảm đột biến Kèm theo cũng là những con số dẫn chứng cụ thể. [triệu tấn; tỉ đồng, triệu dân; Hay giảm bao nhiêu [%]; Giảm bao nhiêu lần?].v.v. Về nhận xét tổng quát: Cần dùng các từ diễn đạt sự phát triển như:Phát triển nhanh; Phát triển chậm; Phát triển ổn định; Phát triển không ổn định; Phát triển đều; Có sự chệnh lệch giữa các vùng.v.v. Những từ ngữ thể hiện phải: Ngắn, gọn, rõ ràng, có cấp độ; Lập luận phải hợp lý sát với yêu cầu... |