Trả lời
*Sở dĩ nói tình hình nước ta sau CMT8 ở trong tình thế ngàn cân treo sợi tóc là do:
- Về chính trị: Giặc ngoại xâm đe dọa cả 2 miền
+ Từ vĩ tuyến 16 trở ra Bắc, 20 vạn quân Tưởng Giới Thạch kéo vào, theo chúng là bọn tay sai thuộc các tổ chức phản động, âm mưu cướp chính quyền mà nhân dân ta đã giành được.
+ Từ vĩ tuyến 16 trở vào Nam, hơn 1 vạn quân Anh kéo vào, dọn đường cho thực dân Pháp trở lại xâm lược nước ta. Ngoài ra trên cả nước còn 6 vạn quân Nhật đang chờ giải giáp.
+ Các thế lực phản động trong nước ngóc đầu dậy, làm tay sai cho Pháp, chống phá cách mạng giữa lúc chính quyền cách mạng chưa được củng cố.
- Về kinh tế:
+ Nạn đói vẫn chưa khắc phục. Hàng hoá khan hiếm, đời sống nhân dân gặp nhiều khó khăn .
+ Ngân sách Nhà nước trống rỗng. Chính quyền chưa quản lí được Ngân hàng Đông Dương.
- Về văn hóa – xã hội:
+ Di sản văn hoá lạc hậu của chế độ cũ rất nặng nề.
+ Hơn 90% dân số mù chữ, tệ nạn xã hội còn phổ biến.
=> Tất cả những khó khăn trên đã diễn ra cùng một lúc, vận mệnh của dân tộc ta bị đe dọa như “Ngàn cân treo sợi tóc”
*Mặc dù đang đối mặt với những khó khăn đó thì nước ta sau cách mạng T8 cũng có nhiều thuận lợi:
- Nhân dân ta đã giành được quyền làm chủ nên rất phấn khởi gắn bó với chế độ.
- Trên thế giới hệ thống Xã hội chủ nghĩa đang hình thành, phong trào giải phóng dân tộc phát triển mạnh mẽ.
» Tham khảo thêm: Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của CMT8 thành công
- Giải bài tập lịch sử 9 - Đọc Tài Liệu -
Cách mạng tháng 8 mở ra một bước ngoặt lớn trong lịch sử dân tộc ta. Nó đã phá tan xiềng xích nô lệ của thực dân Pháp hơn 80 năm và ách thống trị của phát xít Nhật gần 5 năm, lật nhào ngai vàng phong kiến ngự trị ngót chục thế kỷ ở nước ta, lập nên nước Việt Nam Dân chủ Công hòa. Đánh dấu một kỷ nguyên mới trong lịch sử dân tộc: Kỷ nguyên độc lập, tự do.Vậy sau Cách mạng tháng 8, Việt Nam còn lại gì? Hãy cùng Luật Hoàng Phi tìm hiểu một số vấn đề liên quan đến Tình hình nước ta sau cách mạng tháng 8?
Tình hình nước ta sau cách mạng tháng 8
Sau cách mạng tháng 8 cùng với diễn biến của tình hình thế giới đã mang lại cho Việt Nam không ít thuận lợi trong việc quản lý và xây dựng đất nước. Tuy nhiên, dân tộc Việt Nam lại không thể tránh khỏi được nhiều khó khăn khi “thù trong, giặc ngoài” những tàn dư sau chiến tranh đang ngày càng tàn phá mạnh mẽ. Có thể nói, tình thế Việt Nam lúc bấy giờ là “ngàn cân treo sợi tóc”.
Một số thuận lợi của Việt Nam sau cách mạng tháng 8
– Năm 1945, phong trào đấu tranh của Việt Nam giành được nhiều thắng lợi, cùng với đó, tình hình thế giới cũng có nhiều chuyển biến tốt đẹp với sự phát triển mạnh mẽ của phòng trào cách mạng thế giới và hệ thống Xã hội chủ nghĩa, góp phần tạo nên chỗ dựa vững chắc cho cách mạng Việt Nam.
– Nhân dân Việt Nam từ thân phận nô lệ bây giờ đã chính thức đứng lên làm chủ vận mệnh của mình, làm chủ vận mệnh đất nước. Điều này khiến nhân dân càng thêm phấn khởi, tin tưởng và ủng hộ vào chế độ mới. Như vậy, có thể thấy, chính quyền mới rất được sự tin tưởng của nhân dân.
– Sự lãnh đạo trực tiếp của Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng Cộng sản. Như chúng ta đã biết,vì tình hình chính trị của đất nước, Đảng Cộng sản Việt Nam đã chuyển vào trạng thái hoạt động bí mật, điều này đã làm cho việc chỉ đạo và phối hợp, quản lý, và điều hành công việc rất khó khăn. Hiện nay, khi đất nước được giải phóng, dưới sự chỉ đạo sáng suốt của Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng Đảng Cộng sản Việt Nam hứa hẹn mang lại nhiều thành tựu to lớn cho dân tộc sau này.
Khó khăn của nước ta sau cách mạng tháng 8
– Sự bao vây của các thế lực quân đội nước ngoài:
Từ vĩ tuyến 16 trở ra Bắc, gần 20 vạn quân Trung Hoa Dân quốc lấy danh nghĩa là giải giáp quân Nhật nhưng âm mưu chính là lật đổ chính quyền cách mạng. Mang theo bọn phản động Việt Nam Quốc Dân đảng và Việt Nam Cách Mạng đảng tìm mọi cách chống phá chính quyền cách mạng.
Từ vĩ tuyến 16 trở vào Nam: Quân Anh với danh nghĩa là giải giáp quân Nhật, nhưng âm mưu lại là giúp đỡ Pháp quay trở lại xâm lược, tạo điều kiện cho quân Pháp quay lại xâm lược miền Nam.
Ngoài ra, trên cả nước ta có 6 vạn quân Nhật chờ giải giáp. Một bộ phận quân Nhật đã có tình gây ra nhiều tội ác cho nhân dân ta.
– Các thế lực thù địch trong nước thì luôn tìm mọi cách để chống phá chính quyền cách mạng.
– Nền kinh tế nông nghiệp nước ta vốn lạc hậu, lại bị chiến tranh tàn phá nặng nề; hậu quả của nạn đói cuối năm 1944 – đầu năm 1945 chưa được khắc phục. Tiếp đến là nạn lũ lụt lớn, làm vỡ đê ở chín tỉnh Bắc Bộ, rồi hạn hán kéo dài, khiến cho nửa tổng số ruộng đất không canh tác được.
– Ngân sách Nhà nước trống rỗng. Chính quyền cách mạng chưa quản lý được Ngân hàng Đông Dương. Trong lúc đó, quân Trung Hoa Dân quốc lại tung ra thị trường các loại tiền Trung Quốc đã mất giá, làm cho nền tài chính nước ta thêm rối loạn. Các cơ sở công nghiệp của ta chưa kịp phục hồi sản xuất. Hàng hóa khan hiếm, giá cả tăng vọt, đời sống nhân dân gặp nhiều khó khăn.
– Tàn dư văn hóa lạc hậu của chế độ thực dân, phong kiến để lại hết sức nạng nề, hơn 90% dân số không biết chữ.
– Trong khi đó, chính quyền cách mạng vừa mới thành lập, chưa được củng cố, lực lượng vũ trang còn non yếu, chưa có kinh nghiệm quản lý Nhà nước.
Trong các khó khăn mà nước ta gặp phải lúc bấy giờ thì khó khăn nào là lớn nhất và nguy hiểm nhất?
Có thể thấy, khó khăn lớn nhất và nguy hiểm nhất của Việt Nam chính là giặc ngoại xâm. Bởi:
– Nếu không giải quyết được khó khăn liên quan đến giặc ngoại xâm thì nền độc lập của dân tộc lại một lần nữa bị ảnh hưởng, nó đe dọa nghiêm trọng tới thành quả của cuộc cách mạng tháng 8 mà toàn thể dân tộc Việt Nam đã phải nỗ lực để giành lấy.
– Chỉ khi Việt Nam giữ được độc lập dân tộc thì các khó khăn trong nước mới có thể giải quyết được ổn thỏa.
Trên đây là Tình hình nước ta sau cách mạng tháng 8. Mong rằng đây sẽ là một nguồn tài liệu bổ ích có thể giúp Quý bạn đọc trong quá trình nghiên cứu và học tập. Nếu vẫn còn thắc mắc hoặc để biết thêm nhiều thông tin, Quý bạn đọc có thể liên hệ với chúng tôi để được tư vấn. Xin cảm ơn.
1. Tại sao nói: Sau Cách mang tháng Tám năm 1945, nước ta đứng trước tình thế “ngàn cân treo sợi tóc” ?
Sau Cách mạng tháng Tám năm 1945, bên cạnh những thuận lợi cơ bản thì nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa cũng gặp rất nhiều khó khăn:
a. Thuận lợi của nước ta sau Cách mạng tháng Tám năm 1945
+ Nhân dân ta đã giành được độc lập, tự do, có chính quyền trong tay, tự mình làm chủ vận mệnh.
+ Chúng ta có Đảng Cộng sản, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh lãnh đạo.
+ Phong trào giải phóng dân tộc ở các nước thuộc địa và phụ thuộc trên thế giới lên cao, nhiều nước xã hội chủ nghĩa ra đời, cổ vũ cách mạng nước ta.
b. Những khó khán của nước ta sau Cách mạng tháng Tám năm 1945
+ Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà non trẻ vừa mới ra đời đã phải đối phó với nhiều kẻ thù. Quân đội của các thế lực đế quốc và phản động quốc tế trong phe Đồng minh, dưới danh nghĩa giải giáp quân đội Nhật đã kéo vào nước ta với những âm mưu rất thâm độc:
Ở phía Bắc vĩ tuyến 16, là 20 vạn quân Trung Hoa dân quốc kéo theo các tổ chức phản động Việt Nam Quốc dân đảng [Việt Quốc] và Việt Nam cách mạng đồng minh hội [Việt Cách] nhằm lật đổ chính quyền cách mạng của nhân dân ta, thành lập chính quyền tay sai. ơ phía Nam vĩ tuyến 16, cũng với danh nghĩa giải giáp quân đội Nhật, hơn một vạn quân đội Anh vào chiếm đóng, ra sức mở đường cho thực dân Pháp trở lại xâm lược nước ta lần thứ hai.
Được sự ủng hộ của quân Anh, ngày 2 - 9 - 1945, quân Pháp đã xả súng bắn vào đồng bào ta đang mít tinh mừng Ngày Độc lập ở Sài Gòn. Ngày 23 - 9 - 1945, quân Pháp đã tiến công Sài Gòn, mở đầu cuộc xâm lược nước ta lần thứ hai.
Trên đất nước ta lúc này lại còn khoảng 6 vạn quân Nhật đang chờ giải pháp, trong đó có một bộ phận theo lệnh của đế quốc Anh đánh lại lực lượng vũ trang của ta, tạo điều kiện cho quân Pháp mở rộng phạm vi chiếm đóng.
Lợi dụng sự chiếm đóng của quân Trung Hoa dân quốc, Anh, Pháp, Nhật trên đất nước ta, các thế lực phản động ở trong nước nổi dậy hoạt động chống phá.
+ Chính quyền cách mạng mới ra đời, chưa được củng cố, lực lượng vũ trang còn non yếu, trang bị thô sơ thiếu kinh nghiệm chiến đấu.
+ Kinh tế chủ yếu là nông nghiệp nghèo nàn, lạc hậu, lại bị chiến tranh tàn phá nặng nề, thiên tai liên tiếp xảy ra. Hậu quả nạn đói do Nhật - Pháp gây ra cuối Năm 1944 đầu năm 1945 vẫn chưa được khắc phục thì nguy cơ nạn đói mới xuất hiện, đe dọa nghiêm trọng đời sống của nhân dân. Lụt lội, hạn hán kéo dài làm cho đồng ruộng không cày cấy được. Các cơ sở công nghiệp của ta chưa phục hồi được sản xuất, Hàng hoá khan hiếm, giá cả tăng vọt...
+ Về tài chính, ngân sách nhà nước lúc này hầu như trống rỗng, chính quyền cách mạng chưa nắm được Ngân hàng Đông Dương. Quân Trung Hoa dân quốc tung ra thị trường các loại tiền của Trung Quốc đã mất giá, làm cho tài chính nước ta thêm rối loạn.
+ Các tệ nạn xã hội cũ cùng với di sản văn hoá do chế độ thực dân phong kiến để lại hết sức tai hại, đặc biệt là hơn 90% dân ta không biết chữ.
Như vậy, khó khăn của ta lúc này là rất lớn, đã trực tiếp đe dọa đến sự tồn tại của nhà nước cách mạng, đặt nước ta trong tình trạng “Ngàn cân treo sợi tóc”.
Tình hình trên đật ra một yêu cầu cấp bách trước mắt cho toàn Đảng, toàn dân ta là phải bảo vệ nền độc lập, tự do, bảo vệ chính quyền cách mạng vừa giành được.
2. Trình bày đối sách của Đảng và Chính phủ ta nhằm chống thù trong, giặc ngoài để bảo vệ chính quyền, giữ gìn độc lập dân tộc.
a. Đối sách của chính quyền cách mạng trong việc xây dựng chế độ mới
+ Ngày 6 - 1 - 1946, Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa tổ chức Tổng tuyển cử bầu Quốc hội trong cả nước thắng lợi. Kết quả, gần 90% cử tri đã đi bỏ phiếu, mặc cho Pháp và bọn phản động ra sức ngăn cản. Trong cả nước đã bầu được 333 đại biểu vào Quốc hội đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà.
+ Ngày 2-3-1946, Quốc hội thông qua danh sách Chính phủ liên hiệp chính thức của Nước Việt Nam mới, do Hồ Chí Minh làm Chủ tịch và lập ra Ban dự thảo Hiếp pháp.
+ Tiếp đó, ở khắp các địa phương tiến hành bầu cử Hội đồng nhân dân các cấp theo phổ thông đầu phiếu.
+ Ngày 9 - 11 - 1946, Hiếp pháp đầu tiên của Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà được Quốc hội thông qua.
Những thắng lợi trên, trong đó đặc biệt là cuộc Tổng tuyển cứ bầu Quốc hội có ý nghĩa to lớn, đã giáng một đòn mạnh vào âm mưu chia rẽ, lật đổ và xâm lược của đế quốc và tay sai, nâng cao uy tín của nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà trên trường quốc tế, tạo ra cơ sở pháp lý vừng chắc của một nhà nước cách mạng để thực hiện nhiệm vụ đối nội, đối ngoại trong thời kỳ mới đầu chông gai thử thách.
+ về quân sự, các đội tư vệ được củng cố và mở rộng, các đơn vị Việt Nam giải phóng quân trong Cách mang tháng Tám được mở rộng và đổi hành Vệ quốc đoàn [9-1945]. Đến giữa năm 1946, Vệ quốc đoàn đổi thành quân đội Quốc gia Việt Nam.
+ Để tăng cường đoàn kết lực lượng dân tộc, bên cạnh mặt trận Việt Minh, ngày 29 - 5 - 1946, Hội Liên hiệp Quốc dân Việt Nam được thành lập, đề ra chính sách đoàn kết tất cả các đảng phái yêu nước, đồng bào yêu nước không phân biệt tôn giáo, xu hướng chính trị, chủng tộc...
b. Đối sách của Đảng và Chính phủ trong việc diệt giặc đói, giặc dốt và nạn tài chính khan hiếm
+ Đối với giặc đói là nhiệm vụ cấp bách, Chính phủ đã đề ra những biện pháp trước mắt như tổ chức dân quyền góp với tinh thần “nhường cơm sẻ áo”. Lời kêu gọi tha thiết của Chủ tịch Hồ Chí Minh và việc tự mình làm nương đã góp phần quan trọng trong việc thúc đẩy phong trào cứu đói đạt nhiều kết quả. Đồng bào cả nước đã phát huy mọi sáng kiến để cứu đói như lập “Hũ gạo cứu đói”, “Ngày đồng tâm”. Chính phủ đã tích cực điều hoà thóc gạo giữa các địa phương trong toàn quốc, ra sắc lệnh nghiêm trị những kẻ đầu cơ, tích trữ thóc gạo.
Mặt khác, để giải quyết căn bản nạn đói, Chính phú còn đề ra biện pháp lâu dài là “Tăng gia sản xuất”. Chủ tịch Hồ Chí Minh kêu gọi “Tăng gia sản xuất, tăng gia sản xuất ngay, tăng gia sản xuất nữa!”. Chính phủ cách mạng ra sắc lệnh bãi bỏ thuế thân và các thứ thuế vô lí khác của chế độ cũ, ra thông tư giảm tới 25%, giảm thuê ruộng đất 20%,....
Kết quả là nhờ những biện pháp trên, sản xuất nông nghiệp nhanh chóng được phục hồi, nạn đói bị đẩy lùi. Đây là một thắng lợi lớn của chính quyền dân chủ nhân dân.
+ Đối với nạn tài chính khan hiếm, trước mắt Chính phủ phát động “Tuần lễ vàng”, “Quỹ độc lập”, nhằm động viên sự đóng góp của đồng bào toàn quốc ủng hộ nền độc lập của đất nước. Chỉ trong thời gian ngắn nhân dân đã tự nguyện góp được 370 kg vàng, 20 triệu đồng vào Quỹ độc lập, 40 triệu đồng cho Quỹ đảm phụ quốc phòng.
Mặt khác, về lâu dài để ổn định nền tài chính, Chính phủ đã phát hành tiền mới và tổ chức thuế khoá. Ngày 23-11-1946, Quốc hội quyết định lưu hành tiền Việt Nam trong cả nước.
+ Đối với giặc dốt, ngày 8-9-1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh kí sắc lệnh thành lập “Nhà Bình dân học vụ” để phụ trách xoá nạn mù chữ. Đồng thời trường học các cấp phổ thông và đại học sớm được khai giảng. Kết quả, trong thời gian một năm trên toàn quốc đã tổ chức gần 76.000 lớp học và hơn 2,5 triệu người biết đọc, biết viết. Tiếng Việt được dùng giảng dạy trong các trường phổ thông và đại học.
Chiến thắng giặc dốt không chỉ góp phần nâng cao trình độ hiểu biết của nhân dân, đẩy lùi từng bước các tệ nạn xã hội, xây dựng đời sống mới, mà còn tạo điều kiện cho nhân dân phát huy được quyền làm chủ.
Như vậy, để bước đầu xây dựng và củng cố chính quyền cách mạng, Đảng ta, Chính phủ, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh đã thi hành nhiều biện pháp. Kết quả của các biện pháp đó đã tạo ra sức mạnh tổng hợp để đấu tranh chống thù trong, giặc ngoài.
3. Nêu ý nghĩa của việc bảo vệ được chính quyền và giữ vững độc lập trong giai đoạn lịch sử này đối với tiến trình phát triển của cách mạng Việt Nam.
+ Các biện pháp giải quyết khó khăn nhằm phục vụ quyền lợi của nhân dân lao động, thể hiện tính ưu việt của chế độ mới.
+ Xây dựng được khối công nông liên minh vững chắc, làm cho nhân dân tin tưởng gắn bó với chính quyền mới.
+ Thể hiện tinh thần yêu nước của dán tộc ta.
+ Tạo ra sức mạnh tống hợp để đấu tranh chống thù trong giặc ngoài.