Thuở xưa, đức Phật ở tại núi Kỳ-xà-quật, trong thành La-duyệt-kỳ, thuyết pháp Tam thừa cho hàng trời, người, rồng và quỷ thần. Bấy giờ, bên bờ sông Hằng ở ngọn núi phía nam có một vị phạm chí Ni-kiền tu tập. Ông ta là bậc trưởng lão kỳ cựu, học rộng hiểu nhiều, đạt […]
Thuở xưa, đức Phật ở tại núi Kỳ-xà-quật, trong thành La-duyệt-kỳ, thuyết pháp Tam thừa cho hàng trời, người, rồng và quỷ thần.
Bấy giờ, bên bờ sông Hằng ở ngọn núi phía nam có một vị phạm chí Ni-kiền tu tập. Ông ta là bậc trưởng lão kỳ cựu, học rộng hiểu nhiều, đạt được ngũ thông, giỏi việc cổ kim. Ông có năm trăm người học trò, được chỉ dạy truyền trao tri thức, nên họ đều thông thiên văn, giỏi địa lý tinh tú và nhân tình, không có môn nào mà không nghiên cứu thấu đáo. Những việc kiết hung, họa phước, được mùa mất mùa, họ đều biết trước.
Các đệ tử của phạm chí nếu tu hành theo Phật thì đáng được đắc đạo. Một hôm, đột nhiên họ đưa nhau đến bên bờ sông, tìm chỗ vắng ngồi lại cùng bàn luận. Họ hỏi nhau: “Những việc làm của nhân dân trong tất cả các nước khắp thế gian này, việc gì được xem là cát tường nhất?”. Họ không thể giải đáp được, bèn đến đảnh lễ thầy, chắp tay thưa:
– Thưa thầy, đệ tử chúng con học đạo đã lâu, cũng có chỗ thành đạt, Song chưa biết dân chúng trong tất cả các nước cho việc gì là cát tường nhất?
Phạm chí Ni-kiền đáp:
– Câu hỏi thật hay! Trong cõi Diêm-phù-đề này có mười sáu nước lớn, tám mươi bốn ngàn nước nhỏ, nước nào cũng có những vật cát tường như vàng, bạc, lưu ly, pha lê, minh nguyệt, thần châu, voi, ngựa, xe cộ, ngọc nữ, san hô, ngọc quý, âm nhạc, phụng hoàng, khổng tước. Hoặc xem mặt trời, mặt trăng, sao, bình báu, bốn loài hoa, phạm chí, đạo sĩ là những hiện tượng báo điều cát tường mà người dân các nước ưa thích. Nếu thấy được những việc trên thì họ hết lời ca ngợi, cho đây là điềm báo tốt lành của quốc gia.
Các đệ tử hỏi:
– Thưa thầy, còn có việc gì đặc biệt cát tường hơn nữa mà khi sống có ích cho bản thân, chết được sanh lên cõi trời không?
Phạm chí Ni-kiền đáp:
– Các bậc tiên sư chưa dạy việc này, trong sách vở cũng không thấy ghi chép lại.
Các đệ tử thưa:
– Thưa thầy! Gần đây nghe nói có người dòng họ Thích xuất gia học đạo, thiền định sáu năm, hàng phục ma quân, thành quả vị Phật, đầy đủ tam đạt trí vô ngại. Chúng ta hãy đến đó hỏi xem sự hiểu biết của ông ta như thế nào, có bằng thầy không?
Thế là, thầy trò hơn năm trăm người theo đường núi tìm đến tinh xá gặp Phật. Đến nơi, mọi người làm lễ rồi ngồi qua một bên. Phạm chí Ni-kiền quỳ xuống chắp tay thưa:
– Bạch đức Thế Tôn! Các nước đều có việc cát tường như thế, như thế, không biết còn việc gì cát tường nữa không?
Đức Phật dạy:
– Những điều các ông luận bàn chỉ là việc thế gian, thuận theo nó thì cát tường, trái lại thì tai họa, không thể cải hóa tâm linh, chấm dứt khổ đau được. Pháp cát tường mà ta biết, người thực hành theo sẽ được phước báo, vượt ngoài ba cõi, an trú niết-bàn.
Bấy giờ, đức Thế Tôn nói bài kệ:
Phật tôn quý hơn trời
Như Lai thường diễn nghĩa
Có đạo sĩ phạm chí
Hỏi cát tường tối thượng.
Thế là Phật thương xót
Chỉ dạy pháp chân thật
Nếu tin ưa chánh pháp
Là cát tường tối thượng.
Không dựa vào trời người
Mong cầu điều may mắn
Cũng không cầu thần linh
Là cát tường tối thượng.
Bạn hiền chọn nơi tốt
Phước đức luôn đứng đầu
Sửa thân theo đường chánh
Là cát tường tối thượng.
Bỏ ác làm điều thiện
Xa rượu, tiết chế mình
Không đam mê nữ sắc
Là cát tường tối thượng.
Đa văn, giữ giới hạnh
Siêng năng học pháp luật
Giữ mình không hơn thua
Là cát tường tối thượng.
Sống hiếu dưỡng mẹ cha
Chăm nhà lo vợ con
Không để cho thiếu thốn
Là cát tường tối thượng.
Không kiêu mạn tự cao
Tri túc và biết ơn
Siêng tụng tập kinh điển
Là cát tường tối thượng.
Nghe nhiều thường nhẫn nhục
Vui thích gặp sa-môn
Chỉ dạy liền lắng nghe
Là cát tường tối thượng.
Trì trai tu phạm hạnh
Thường mong gặp hiền minh
Nương tựa bậc minh trí
Là cát tường tối thượng.
Kính tin bậc đức độ
Chí thành không nghi ngại
Muốn thoát ba đường ác
Là cát tường tối thượng.
Tâm bình đẳng bố thí
Cúng dường bậc đắc đạo
Cung kính các vị trời
Là cát tường tối thượng.
Luôn mong lìa tham dục
Ngu si và sân hận
Tu tập mong thành đạo
Là cát tường tối thượng.
Vì bỏ điều sai trái
Siêng tu tập chánh pháp
Cung kính bậc đáng kính
Là cát tường tối thượng.
Tất cả vì thiên hạ
Ban yêu thương rộng lớn
Lòng nhân giúp người an
Là cát tường tối thượng.
Người trí trong thế gian
Thường hành hạnh cát tường
Tự đạt đến trí tuệ
Là cát tường tối thượng.
Nghe xong bài kệ, thầy trò phạm chí vui mừng, tâm ý sáng tỏ, liền thưa đức Phật:
– Bạch đức Thế Tôn! Thật vi diệu thay, hy hữu nhất trong đời! Do xưa nay mê mờ nên chúng con không thấy được ánh sáng. Cúi xin Thế Tôn thương xót cứu độ, cho chúng con nương tựa Phật, pháp và tăng, được làm sa-môn sống bên cạnh Thế Tôn.
Đức Phật bảo:
– Hay thay! Thiện lai, tì-kheo!
Ngay lúc đó tất cả đều thành sa-môn, tư duy thiền định, đắc quả A-la-hán. Vô số thính chúng đều được pháp nhãn.