Bài tập phần sinh trưởng của vi sinh vật
1. Nuôi cấy không liên tục Môi trường nuôi cấy không được bổ sung chất dinh dưỡng mới và không được lấy đi các sản phẩm chuyển hóa vật chất được gọi là môi trường nuôi cấy không liên tục.1. Nuôi cấy không liên tục Show
Môi trường nuôi cấy không được bổ sung chất dinh dưỡng mới và không được lấy đi các sản phẩm chuyển hóa vật chất được gọi là môi trường nuôi cấy không liên tục. Số tế bào trong bình sau n lần phân chia từ N0 tế bào ban đầu trong thời gian t là : Nt \= N0 X 2n. Quần thể vi khuẩn trong nuôi cấy không liên tục sinh trưởng theo một đường cong gồm 4 pha (hình 25): Hình 25. Đường cong sinh trưởng của quần thể vi khuẩn trong nuôi cấy không liên tục
Vi khuẩn thích nghi với môi trường, số lượng tế bào trong quần thể chưa tăng. Enzim cảm ứng được hình thành để phân giải cơ chất.
Vi khuẩn sinh trưởng với tốc độ lớn nhất và không đổi, số lượng tế bào trong quần thể tăng lên rất nhanh.
Số lượng vi khuẩn trong quần thể đạt đến cực đại và không đổi theo thời gian, vì số lượng tế bào sinh ra bằng số lượng tế bào chết đi.
Số tế bào sống trong quần thể giảm dần do tế bào trong quần thể bị phân hủy ngày càng nhiều, chất dinh dưỡng cạn kiệt, chất độc hại tích lũy quá nhiều. 2. Nuôi cấy liên tục Trong nuôi cấy không liên tục, chất dinh dưỡng cạn dần, các chất qua chuyển hóa tích lũy ngày càng nhiều đã ức chế sự sinh trưởng của vi sinh vật. Để tránh hiện tượng suy vong của quần thể vi sinh vật, người ta luôn đổi mới môi trường nuôi cấy bằng cách bổ sung liên tục các chất dinh dưỡng vào và đồng thời lấy ra một lượng dịch nuôi cấy tương đương, đó là nguyên tắc của phương pháp nuôi cấy liên tục. Người ta sử dụng phương pháp nuôi cấy liên tục trong sản xuất sinh khối để thu nhận prôtêin đơn bào, các hợp chất có hoạt tính sinh học như các axit amin, enzim, các kháng sinh, các hoocmôn ... Vi sinh vật là những sinh vật có kích thước vô cùng nhỏ bé nên chúng cũng sẽ có các phương sinh sinh sản vô cùng đặc biệt. Bài viết này VUIHOC sẽ cung cấp cho các bạn về sinh trưởng và sinh sản của vi sinh vật một cách hệ thống đi kèm với một số bài tập ôn tập lý thuyết. 1. Sinh sản của vi sinh vật nhân sơ1.1. Sinh sản bằng hình thức phân đôiĐặc điểm sinh sản của vi sinh vật bằng hình thức phân đôi: - Màng sinh chất gấp nếp hình thành hạt mêzôxôm. - Vòng ADN dính vào các hạt mêzôxôm mục đích để làm điểm tựa và nhân đôi tạo thành 2 ADN. - Thành tế bào cùng với màng sinh chất được tăng tổng hợp dài ra và dần dần sẽ thắt lại để2 phân tử ADN con về 2 tế bào mới riêng biệt. Vi sinh vật điển hình: trùng roi xanh, trùng amip,... 1.2. Sinh sản bằng hình thức nảy chồi và tạo thành bào tửĐặc điểm sinh sản của vi sinh vật bằng hình thức nảy chồi và tạo thành bào tử: - Sinh sản bằng loại bào tử đốt: phân cắt đỉnh của các sợi sinh trưởng trở thành các chuỗi bào tử. - Sinh sản của vi sinh vật nhờ quá trình nảy chồi: tế bào mẹ tạo thành một chồi ở gần phía cực, chồi này sẽ lớn dần và tách ra tạo thành một vi khuẩn mới. - Nội bào tử vi khuẩn: là dạng cấu trúc tạm nghỉ của vi sinh vật. Lưu ý rằng, đây không phải là hình thức sinh sản mà chúng được hình thành trong tế bào sinh dưỡng của các vi khuẩn. Vi sinh vật sinh sản bằng hình thức nảy chồi và tạo bào tử điển hình là thủy tức. Đăng ký ngay để được các thầy cô ôn tập và xây dựng lộ trình học tập THPT vững vàng 2. Sinh sản của vi sinh vật nhân thực2.1. Sinh sản bằng bào tử vô tính và bào tử hữu tính
Ví dụ: Nấm Mucor, nấm phổi,… Vi sinh vật sinh sản bằng bào tử vô tính sẽ tạo thành chuỗi bào tử trên phía đỉnh của các sợi nấm khí sinh (Bào tử trần).
Ví dụ: Nấm Mucor… Sinh sản của vi sinh vật hình thức bào tử hữu tính sẽ tạo thành hợp tử bằng cách 2 tế bào kết hợp với nhau qua giảm phân → Bào tử kín. 2.2. Sinh sản bằng nảy chồi và phân đôiSinh sản bằng hình thức nảy chồi: Nấm men rượu, nấm phổi… → Từ tế bào mẹ mọc ra các chồi con → tách khỏi tế bào mẹ → cơ thể độc lập. Sinh sản bằng cách phân đôi: Nấm men rượu rum, tảo lục… → Tế bào mẹ phân đôi → 2 tế bào con. Sinh sản hữu tính bằng bào tử chuyển động hay hợp tử. 3. Sơ đồ tư duy quá trình sinh sản của vi sinh vật nhân sơ và nhân thực4. Bài tập luyện tập kiến thức Sinh sản của vi sinh vật - Sinh học 104.1. Câu hỏi tự luận cơ bản và nâng cao SGKCâu 1: Vi khuẩn có thể hình thành được những loại bào tử nào? Lời giải chi tiết: Vi khuẩn có thể hình thành được những loại bào tử sau: nội bào tử, ngoại bào tử, bào tử đốt. - Nội bào tử có thể được hình thành khi gặp trong điều kiện bất lợi. Nội bào tử cấu tạo vỏ dày, bên trong là một hợp chất đặc biệt giúp cho các bào tử rất bền với nhiệt. - Bào tử đốt: là loại bào tử được hình thành do có sự phân đốt của các sợi dinh dưỡng. - Ngoại bào tử: là dạng bào tử được hình thành ở bên ngoài tế bào sinh dưỡng. Câu 2: Nếu như không diệt hết hoàn toàn nội bào tử, hộp thịt để lâu ngày sẽ bắt đầu phồng phồng, biến dạng, nguyên nhân là? Lời giải chi tiết: Nếu thịt đóng hộp không được đảm bảo diệt khuẩn theo đúng quy trình và để lâu ngày, các nội bào tử sẽ có cơ hội mọc mầm phát triển. Chúng sẽ phân giải các chất, tạo ra các chất khí khác làm cho hộp bị phồng lên và biến dạng. Câu 3: Tại sao một số loại vi khuẩn (ví dụ, Bacillus subtilis) khi sinh trưởng ở trong điều kiện thuận lợi vẫn tạo ra các bào tử? Lời giải chi tiết: Vi khuẩn mang bào tử có thể là thuộc tính của loài đó. Trong điều kiện môi trường bất lợi sẽ chỉ thúc đẩy chúng tạo bào tử nhanh chóng hơn và tỉ lệ tạo ra bào tử nhiều hơn. Các loài vi khuẩn không mang bào tử thì dù có ở trong điều kiện khó khăn đến đâu chúng cũng không thể tạo được bào tử Câu 4: Bào tử là gì ? Tại sao vi sinh vật lại hình thành nên bào tử ? Lời giải chi tiết: Bào tử là một cấu trúc đặc biệt do tế bào vi sinh vật sinh ra. Tuỳ loại bào tử thì có chức năng khác nhau: - Chức năng phát tán. - Chức năng chống những điều kiện bất lợi từ môi trường (do có màng dày nên chịu được khô hạn, có canxiđipicôlinat nên rất bền nhiệt). - Chức năng để sinh sản (vô tính hoặc hữu tính). - Không phải là tất cả vi sinh vật đều có khả năng hình thành nên bào tử. Đối với một số loài, việc hình thành nên bào tử là thuộc tính của mỗi loài Câu 5: Vi sinh vật có thể tiến hành sinh sản theo các hình thức nào ? Lời giải chi tiết: Vi sinh vật có thể tiến hành sinh sản vô tính hoặc hữu tính. Vi sinh vật có hình thức sinh sản vô tính chủ yếu là bằng phân đôi. Xạ khuẩn là loài vi khuẩn hình sợi, sinh sản chủ yếu bằng cách hình thành bào tử vô tính. Nấm men có khả năng sinh sản vô tính hoặc hữu tính : + Sinh sản vô tính: Phổ biến nhất là hình thức nảy chồi. Cũng có loài sinh sản bằng hình thức phân đôi. + Sinh sản hữu tính: Hai tế bào đơn bội (n) sẽ tiếp hợp với nhau để tạo thành tế bào lưỡng bội (2n). Tế bào lưỡng bội có thể giảm phân tạo các bào tử (đơn bội) nằm ở trong túi bào tử. Nấm mốc có khả năng sinh sản vô tính hoặc hữu tính . + Sinh sản vô tính: Hình thành những bào tử vô tính gắn thành các chuỗi hoặc nằm ở trong túi. 4.2. Bộ câu hỏi trắc nghiệm Sinh sản của vi sinh vật (có đáp án)Câu 1: Điều nào sau đây là chính xác khi nói về hình thức phân đôi của vi khuẩn?
Câu 2: Ngoại bào tử là:
Câu 3: Mezoxom ở trong quá trình sinh sản phân đôi của vi sinh vật có vai trò là:
Câu 4: Loại bào tử nào dưới đây sẽ không có chức năng sinh sản?
Câu 5: Vi sinh vật nhân sơ sinh sản bằng cách nào?
Câu 6: Bào tử kín là loại bảo tử được hình thành:
Câu 7: Vi sinh vật nhân sơ sinh sản bằng cách:
Câu 8: Nội bào tử có khả năng giúp vi khuẩn tồn tại ở môi trường khắc nghiệt vì
Câu 9: Các hình thức sinh sản chủ yếu của vi sinh vật là:
Câu 10: Các hình thức sinh sản chủ yếu của nhóm sinh vật nhân sơ là gì?
Câu 11: Thí nghiệm nuôi cấy vi khuẩn uốn ván ở trong ống nghiệm sau đó đun nóng ở nhiệt độ 80 độ C trong vòng 10 phút; sau đó lấy dịch sau nuôi cấy này ra rồi đưa đều lên đĩa thạch thì vẫn thấy vi khuẩn uốn ván đang phát triển. Phát biểu nào sau đây chính xác về hiện tượng trên?
Câu 12: Mezoxom ở trong quá trình sinh sản phân đôi của vi sinh vật có vai trò là
Câu 13: Nội bào tử có khả năng giúp được vi khuẩn có thể tồn tại ở trạng thái khắc nghiệt vì
Câu 14: Hình thức sinh sản hữu tính có mặt trong nhóm vi sinh vật nào dưới đây?
Câu 15: Hình thức sinh sản nào dưới đây của nấm sợi?
Câu 16: Phương thức sinh sản bằng các bào tử hữu tính sẽ khác với phương thức sinh sản bằng bào tử vô tính ở đặc điểm nào trong các đặc điểm dưới đây?
Câu 17: Trong tất cả các hình thức sinh sản của nhóm vi sinh vật nhân sơ, sự hình thành vách ngăn diễn được ra ở hình thức sinh sản nào trong các hình thức dưới đây?
Câu 18: Vi sinh vật nhân sơ sẽ sinh sản theo hình thức nào dưới đây?
Câu 19: Nội bào tử ở vi khuẩn có đặc điểm nào dưới đây?
Câu 20: Khi nói về các nội bào tử, phát biểu nào dưới đây là đúng?
Đáp án tham khảo: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 D A C D A A D B B B 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 D C B D D D B A B B PAS VUIHOC – GIẢI PHÁP ÔN LUYỆN CÁ NHÂN HÓA Khóa học online ĐẦU TIÊN VÀ DUY NHẤT: ⭐ Xây dựng lộ trình học từ mất gốc đến 27+ ⭐ Chọn thầy cô, lớp, môn học theo sở thích ⭐ Tương tác trực tiếp hai chiều cùng thầy cô ⭐ Học đi học lại đến khi nào hiểu bài thì thôi ⭐ Rèn tips tricks giúp tăng tốc thời gian làm đề ⭐ Tặng full bộ tài liệu độc quyền trong quá trình học tập Đăng ký học thử miễn phí ngay!! Qua bài viết này, VUIHOC mong rằng có thể giúp các em hiểu được phần nào kiến thức về các hình thức sinh sản của vi sinh vật. Để học nhiều hơn các kiến thức Sinh học 10 cũng như Sinh học THPT thì các em hãy truy cập vuihoc.vn hoặc đăng ký khoá học với các thầy cô VUIHOC ngay bây giờ nhé! Khái niệm về sinh trưởng của vi sinh vật là gì?Khái niệm sinh trưởng Sự sinh trưởng của quần thể vi sinh vật được hiểu là sự tăng số lượng tế bào của quần thể. Nghĩa là sau khi quần thể vi sinh vật xâm nhập vào cơ thể vật chủ và tìm được nguồn dinh dưỡng thích hợp. Lúc đó quần thể vi sinh vật sẽ sinh trưởng và sinh sản. Phà sinh trưởng của vi sinh vật là gì?Sinh trưởng ở vi sinh vật: Là sự tăng sinh các thành phần của tế bào → sự phân chia. Sự sinh trưởng của quần thể vi sinh vật là sự tăng số lượng tế bào trong quần thể. Sinh trưởng của vi sinh vật khác với sinh trưởng ở động vật và thực vật như thế nào?- Điểm khác giữa khái niệm sinh trưởng ở vi sinh vật với sinh trưởng ở thực vật và động vật: + Sinh trưởng ở vi sinh vật là sự tăng lên về số lượng tế bào trong quần thể. + Sự sinh trưởng ở động vật và thực vật là sự tăng lên về khối lượng, kích thước của cơ thể do tăng số lượng và kích thước tế bào trong cơ thể. Nuôi cấy vi khuẩn liên tục là gì?Nuôi cấy liên tục là phương pháp nuôi cấy vi sinh vật trong môi trường nuôi cấy mà trong đó chất dinh dưỡng luôn được bổ sung và được lấy ra để giữ cho quá trình sinh trưởng của vi khuẩn diễn ra liên tục mà không bị gián đoạn. |