Vì sao phải ngắt ngọn đậu đen

Bấm ngọn, tỉa cành có lợi gì? Những loại cây nào thì bấm ngọn, những cây nào thì tỉa cành? Cho ví dụ.

Đề bài

Bấm ngọn, tỉa cành có lợi gì? Những loại cây nào thì bấm ngọn, những cây nào thì tỉa cành? Cho ví dụ.

Phương pháp giải - Xem chi tiết

Lời giải chi tiết

Bấm ngọn tỉa cành là biện pháp chủ động điều chỉnh sự dài ra của thân nhằm tăng năng suất cây trồng.

Bấm ngọn, tỉa cành là biện pháp chủ động điều chỉnh sự dài ra của thân nhằm tăng năng suất cây trồng.

+ Bấm ngọn: Trong trồng trọt, người ta thường bấm ngọn cho nhiều loài cây trồng để cây chuyển sang giai đoạn trưởng thành (ra hoa, tạo quả) nhanh hơn và tạo thêm nhiều chồi nách. Từ đó giúp tạo ra nhiều sản phẩm hơn.

Ví dụ: bấm ngọn mướp, mồng tơi, cây đậu, cà chua, bông, các loại cây rau... cây sẽ phát triển các chồi nách và cho lá hoặc hoa quả nhiều hơn. Cây hoa khi bấm ngọn sẽ cho nhiều bông hơn.

+ Tỉa cành: Trong trồng trọi, người ta áp dụng biện pháp tỉa cành để tỉa những cành sâu, xấu nhằm tập trung chất dinh dưỡng cho các cành còn lại phát triển tốt hơn.

Ví dụ: Cây lấy gỗ như bạch đàn, phi lao, xoan... tỉa cành sẽ cho cây mọc thẳng, thân to, gỗ tốt hơn; cây đào, mai, quất, cam, chanh, bưởi… tỉa cành giúp cây tạo các dáng đẹp, tạo số lượng quả vừa phải, chất lượng quả tốt hơn,...

Loigiaihay.com

Cây đậu đen là một trong những loại hạt ngũ cốc được trồng phổ biến ở Việt Nam. Về cơ bản các loại cây họ đầu có kỹ thuật trồng trọt khá giống nhau và nếu trồng vào đúng mùa vụ sẽ không phải lo sợ vấn đề mất mùa. Tuy nhiên, để cây đậu đen sinh trưởng, phát triển tốt đạt năng suất và hiệu quả kinh tế thì phải chú ý đến kỹ thuật chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh hiệu quả. Hãy cùng Đặng Gia Trang tìm hiểu tất tần tật về kỹ thuật trồng đậu đen ngay sau đây nhé.

Cây đậu đen hay còn gọi là đỗ đen, có tên khoa học là Vigna unguiculata (L., ) Walp subsp, thuộc cây họ đậu. Cây đậu đen là loại cây thân thảo, phân cành nhánh nhiều, lá màu xanh lục, thuộc lá kép lông chim gồm 3 lá chét, lá mọc so le nhau. Hoa đậu đen có màu tím nhạt, cho quả mọc thành chùm hình trụ thẳng hoặc hơi cong. Khi chín vỏ quả chuyển từ màu xanh sang nâu đen hoặc vàng, mỗi quả có chứa khoảng 10 hạt đậu bên trong. Đậu đen được trồng phổ biến ở Tây Nguyên và các tỉnh duyên hải Nam Trung Bộ, trong đó hai tỉnh Bình Định và Gia Lai được đánh giá là nơi trồng đậu đen tốt nhất.

Để đạt năng suất cao và hiệu quả kinh tế nên gieo trồng đậu đen vào đúng thời vụ, tùy vào đặc điểm khí hậu và tập quán canh tác của địa phương sẽ có thời gian gieo trồng khác nhau. Thời vụ trồng đậu đen thích hợp từ tháng 2 – 6 hoặc tháng 11 – 12 hàng năm.

Hạt giống dùng để gieo trồng có thể sử dụng lại giống tự bảo quản ở vụ trước nhưng biện pháp này khá rủi ro vì không có kỹ thuật bảo quản chặt chẽ. Hạt giống F1 từ các công ty giống uy tín vẫn được tin dùng nhiều nhất với kích thước hạt to, đều, bóng mịn, hạt không bị xây xát, tỷ lệ nảy mầm trên 80%. Hiện nay có hai giống đậu đen chính đó là đậu đen xanh lòng và đậu đen trắng lòng, lựa chọn giống trồng phù hợp với điều kiện thời tiết và mục đích sử dụng. Vỏ đậu đen khá mỏng, do đó không cần phải ngâm ủ trước khi gieo trồng.

Cơ bản đậu đen không yêu cầu cao về đất trồng nhưng cần đảm bảo thông thoáng, tơi xốp, thoát nước vào mùa mưa và giữ ẩm tốt vào mùa khô.

Đất trồng cần làm sạch cỏ dại, cày xới, phơi ải để diệt trừ bớt mầm bệnh có trong đất. Sau đó tiến hành lên luống rộng 1,2 – 1,5m, các luống cách nhau 25cm để thoát nước và đi lại, chiều cao luống từ 20 – 35cm, tùy điều kiện của từng vùng. Bón lót bằng phân hữu cơ và vôi để khử trùng, bổ sung thêm lân để cung cấp dinh dưỡng cho cây phát triển tốt.

Lượng hạt giống cần cho 100m2 từ 1,8 – 2kg là phù hợp. Gieo từ 2 – 3 hạt trên một hố, mỗi hố cách nhau 25cm, hàng cách hàng 40cm, bỏ hạt vào hố và lấp đất lại.

Trồng đậu đen năng suất

Việc tưới nước không cần phải áp dụng liên tục vì cây đậu đen có khả năng chịu hạn khá tốt. Chỉ cấp nước bổ sung khi đất trở nên quá khô hoặc trong giai đoạn ra hoa đậu quả để hạn chế tình trạng rụng hoa, trái non ảnh hưởng đến năng suất toàn vụ.

Trồng dặm được xem là cần thiết để đảm bảo mật độ cây trồng cho năng suất cao. Sau khi gieo hạt nên để giành một lượng nhỏ gieo ở bên ngoài đề phòng cây bị chết hoặc còi cọc. Tiến hành trồng dặm khi cây con phát triển hai lá mầm, trồng dặm và kết hợp tỉa thưa những vị trí cây mọc quá dày.

Tiến hành làm cỏ kết hợp với bón phân, xới xáo đất. Làm cỏ lần 1 khi cây mọc được khoảng 10 ngày, xới xáo nhẹ tránh va chạm vào cây vì giai đoạn này cây còn non và yếu. Lần 2 tiến hành cách lần 1 khoảng 20 ngày, làm cỏ kết hợp vun gốc, đồng thời nhổ bỏ cây bệnh, cây phát triển thấp kém. Cuối cùng phải làm cỏ trước khi cây trổ hoa để tránh việc làm rụng hoa khi vun xới.

Trung bình thời gian sinh trưởng của cây đậu đen từ 80 – 90 ngày, có thể chia làm 3 lần bón như sau:

Lần 1: Khi cây đậu được 10 ngày tuổi, xới nhẹ tay và kết hợp làm cỏ, xới phá váng.

Lần 2: Cách lần 1 khoảng 20 ngày, làm sạch cỏ trước khi bón phân.

Lần 3: Thực hiện bón phân trước khi cây ra hoa, kết hợp vun gốc chống đổ ngã.

Liều lượng và loại phân bón sẽ khác nhau cho từng vùng khí hậu khác nhau và tùy thuộc vào sức sản xuất của đất.

Khi cây phát triển chiều cao khoảng 40 – 50cm thì tiến hành ngắt ngọn để cây phát triển nhiều nhánh bên, tăng năng suất cây trồng. Nếu không cắt bỏ ngọn, cây sẽ sinh trưởng mạnh về chiều cao và không đậu nhiều quả sau này. Việc hãm ngọn nên thực hiện thường xuyên và kết thúc trước khi cây ra hoa.

Trên đậu đen cũng như các cây họ đậu nói chung thường có một số sâu, bệnh hại như sâu đục thân, sâu ăn lá, rầy rệp, bệnh lở cổ rễ, bệnh đốm lá, bệnh cháy lá,…

Để hạn chế và đề phòng sâu, bệnh hại tấn công cần trồng cây với mật độ thích hợp, vệ sinh đồng ruộng trước khi gieo trồng, luân canh với cây trồng khác họ, loại bỏ cây bị bệnh sớm để tránh lây lan… Khi mật độ phát triển vượt quá mức kiểm soát mới sử dụng thuốc bảo vệ thực vật.

Khi quả đậu đen chuyển từ màu xanh sang nâu đen thì tiến hành thu hoạch, đậu đen sẽ cho nhiều lần thu hoạch rải rác cho đến khi cây không còn khả năng ra hoa nữa. Thu hoạch đậu về phơi khô, tách vỏ và tiếp tục phơi 3 – 4 nắng, loại bỏ tạp chất, bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát.

Nếu muốn để giống cho vụ sau nên chọn hạt mẩy, to từ lần thu hái đầu tiên và lần thứ hai, bảo quản trong chai lọ thật kỹ, tránh để ẩm lọt vào, thường xuyên kiểm tra sâu mọt trong thời gian bảo quản.

Trên đây là hưỡng dẫn kỹ thuật trồng và chăm sóc đậu đen cho năng suất cao, hy vọng bài viết này hữu ích với bạn. Nếu có bất cứ thắc mắc gì thì vui lòng liên hệ Hotline 0902.652.099 bạn nhé!

Sfarm.vn

*Xem thêm

dựa trên cơ sở khoa học nào mà trong trồng trọt khi trồng cây đậu.cà phê thì người ta bấm ngọn còn khi tròng bạch đàn,lim thì người ta chỉ tỉa cành không bấm ngọn

Đậu đen là loại hạt có nhiều tác dụng với sức khỏe và thường xuyên được sử dụng trong các bữa ăn hằng ngày. Cách trồng đậu đen thương phẩm không khó. Về cơ bản, cách trồng đậu đen với các loại cây họ đậu khác giống nhau đến 99%.

Các bước gieo trồng thực sự rất đơn giản. Nếu trồng đúng mùa vụ và chăm sóc tốt cây sẽ sinh trưởng tốt và năng suất thu hoạch cũng rất cao.

Kỹ thuật trồng và chăm sóc đậu đen bao gồm khâu chọn đất trồng, xử lý đất, chọn hạt giống, gieo hạt, bón phân và phòng ngừa sâu bệnh. Trong bài viết hôm nay cùng #higlumcom tìm hiểu về cách trồng và chăm sóc đậu đen đúng quy trình nhé!

Chuẩn bị trước khi trồng đậu đen

Nên bắt đầu trồng đậu đen vào tháng mấy?

Với những loại cây họ đậu như đậu đen bạn có thể trồng vào bất kỳ tháng nào trong năm. Tuy  nhiên để cây phát triển khỏe mạnh, hạn chế sâu bệnh bạn vẫn nên trồng vào một số tháng thích hợp nhất.

Tháng 2 – tháng 6, tháng 11, tháng 12 hằng năm là thời điểm rất thích hợp để trồng cây đỗ đen.

Trồng và chăm sóc đậu đen (Nguồn: higlum)

Lựa hạt giống

Những hạt giống tốt sẽ giúp cây phát triển khỏe mạnh. Bạn nên chọn những hạt to, chắc, mẩy, bóng, vỏ mịn, không bị xước và hạt đều nhau để làm giống.

Những loại đạt yêu cầu ở trên thường cho tỷ lệ nảy mầm lên đến 80%. Với những loại hạt có vỏ mỏng thì bạn có thể trực tiếp gieo xuống đất mà không cần phải ngâm nước trước.

Giống đậu đen trắng lòng và đậu đen xanh lòng được trồng rất phổ biến tại các tỉnh Tây Nguyên và Duyên Hải Nam Trung Bộ nước ta. Trong đó, giống đậu đen Gia Lai và giống đậu đen Bình Định được đánh giá là giống đậu đen ngon nhất.

Thông thường, các giống đậu đen sinh trưởng trong khoảng thời gian khoảng 80 –  90 ngày.

Tiến hành chọn và làm đất

Đậu đen là giống cây khá dễ trồng và không kén đất. Tuy nhiên để cây sinh trưởng tốt, cho năng suất hạt cao đất trồng phải có một số yêu cầu như: đất tơi xốp, không bị khô cứng, chai sạn nhưng cũng không được quá ẩm ướt. Tốt nhất là chọn loại đất tơi xốp, khả năng thoát nước tốt, không bị ngập úng hay chua phèn. 

Hạt đậu đen

Trước khi gieo hạt bạn làm sạch cỏ dại sau đó cày xới đất lên để phơi khô. Sau đó bạn đập nhỏ đất, nhặt sạch cỏ và đá cục.

Sau công đoạn làm đất bạn tiến hành lên luống trồng. Bạn tạo các luống trồng có chiều rộng khoảng 1,2 – 1,5m, cao chừng 35cm và khoảng cách giữa các luống khoảng 25cm tùy vào từng khoảng đất rộng.

Tiếp đó bạn thực hiện việc làm rạch cho luống. Sau đó rải một lớn phân lân bón lót với tro hoặc phân chuồng lên trên rạch. Gieo hạt giống vào các rạch rồi lấp một lớp đất mỏng lên trên

Xem thêm:

Xem thêm  Mướp Nhật có dễ trồng không? cách chăm sóc và tác dụng

Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây đậu đen hiệu quả

Thực hiện gieo

Ở một vị trí bạn gieo khoảng 2 – 3 hạt. Sau khi gieo bạn phủ một lớp đất mỏng rồi dùng phơi phủ tiếp lên trên. Tưới nước ngay sau đó và đảm bảo lượng nước tưới thường xuyên mỗi ngày sẽ giúp cây nhanh nảy mầm.

Bên cạnh việc gieo hạt trên luống chính, bạn vẫn nên gieo thêm hạt dự phòng ở khoảng đất nhỏ. Khi cây mọc được 2 lá mầm, bạn có thể kiểm tra các cây trên luống đất chính, cây nào yếu ớt hoặc không mọc có thể dùng cây gieo sự phòng để dặm vào.

Chăm sóc sau khi gieo hạt

Đậu đen là giống cây có khả năng chịu hạn khá tốt. Do đó không nhất thiết ngày nào cũng phải tưới nước nhiều cho cây. Tuy nhiên cũng không được để đất khô cằn cỗi, nếu thấy đất khô phải bổ sung nước ngay.

Bên cạnh đó khi hạt nảy mầm bạn nên kiểm tra để phát hiện những hạt không nảy mầm loại bỏ sớm và kiểm tra luôn mật độ cây non có bị dày quá không, nếu dày quá thì nên tỉa bớt.

Ươm giống đậu đen

Cây non phát triển được khoảng 40 – 50cm thì bạn tiến hành bấm ngọn. Mục đích của việc bấm ngọn là hạn chế việc cây phát triển về chiều cao, kích  thích cây để thêm nhiều nhánh mới, tạo ra nhiều quả và tập trung dinh dưỡng cho quả,

Bạn nên tưới nước thường xuyên hơn sau 2 tháng trồng. Đây là lúc cây sẽ ra hoa và kết trái nên cần nhiều nước và dinh dưỡng hơn bình thường. (Nguồn: higlum)

Làm cỏ và hãm ngọn

Lần thứ nhất: 10 ngày sau khi cây mọc, bạn tiến hành làm cỏ. Việc làm cỏ sớm sẽ giúp cây khỏe mạnh, không bị còi cọc. Bạn cũng nhổ bỏ bớt cây yếu và bị sâu bệnh.

Lần thứ hai: 20 ngày sau lần làm cỏ đầu tiên bạn tiến hành xới đất và vun gốc có cây. Bạn đồng thời nên kiểm tra và loại bỏ những cây yếu ớt, sinh trưởng kém hay bị dị dạng để tập trung dinh dưỡng cho những cây khỏe mạnh.

Lần thứ ba: Trước khi cây vào thời điểm ra hoa, bạn tiến hành làm cỏ, xới đất và vun gốc để cây không bị đổ ngã.

Bạn cần đảm bảo lượng phân bón và chăm sóc cẩn thận để cây đậu đen phát triển nhanh. Nếu chăm sóc tốt, cây sẽ lớn nhanh chóng và mọc ra nhiều ngon non mới chỉ trong thời gian ngắn, Tuy nhiên bạn cần ngắt bỏ ngọn khi cây cao lớn, ra nhiều lá.

Nên ngắt bỏ một số lá già và thời điểm cây ra hoa và kết trái đối với những cây có mật độ lá quá dày.

Khi bắt đầu chín, phần vỏ xanh sẽ chuyển dần sang màu đen. Đây cũng là lúc cây dễ bị nhiễm bệnh. Do đó bạn nên phát hiện kịp thời và sử dụng một số loại thuốc như Actara 25WG, Bassa, ofatox, pattac để phun cho cây.

Dinh dưỡng

Để đậu đen sinh trưởng khỏe mạnh và cho năng suất cao, nhu cầu phân bón của cât rất lớn. Lượng phân bón tiêu chuẩn cho 1000m2 đất trồng đậu đen bao gồm: Phân chuồng ủ hoai mục: 500kg; Phân lân Văn điền: 30kg; Phân kali KCL: 10kg; Phân đạm SA: 15kg và vôi bột:  50kg.

Theo kinh nghiệm của bà con ở những nơi trồng đậu đen thì khi cây ra được 3 lá nên bọn thúc đợt 1 với đạm và kali. Bên cạnh đó cần xới đất nhẹ và làm cỏ cho cây. Khi cây được 2 tháng tuổi tiến hành bón thúc đợt 2 cho cây. Mỗi loại phân bón có một cách bón khác nhau để phù hợp với đặc điểm của cây.

• Vôi: Sau khi rạch hàng trên luống để gieo hạt hoặc sau khi làm đất lần cuối bạn rải một lớp vôi lên bề mặt đất để diệt vi khuẩn trong đất.
• Bón lót: Trước khi gieo hạt, bạn trộn phân chuồng với phân lân rồi bón cho đất.
• Bón thúc lần 1: Bạn trộn 5 kg phân Kali Clorua (KCl) với 7,5 kg phân đạm SA bón đều xung quanh gốc cây 10cm, xới nhẹ đất để phân nhanh thấm vào đất. Đồng thời nên làm cỏ sạch quanh gốc. Tiến hành bón thúc lần 1 sau 10 ngày gieo hạt.
• Bón thúc lần 2: Bạn tiếp tục trộn đều 5kg phân Kali Clorua (KCl) với 7,5 kg phân đạm SA bón xung quanh gốc như lần 1. Thời điểm bón thúc lần 2 là sau 30 ngày gieo hạt.

Sâu bệnh hại đậu đen

Đậu đen mặc dù sinh trưởng tốt nhưng hay bị sâu bệnh hại. Một số loại sâu bệnh phổ biến ở đậu đen như dòi đục thân, sâu ăn lá, sâu đục trái, rầy mềm, bệnh lở cổ rễ, đốm lá, cháy lá…

Để khắc phục, bạn có thể áp dụng một số biện pháp như:

• Giữ đất và môi trường luôn sạch sẽ, làm cỏ thường xuyên, loại bỏ cây héo úa, già bệnh.
• Tốt hơn là nên luân canh với các loại cây trồng khác như lạc, đỗ…
• Bạn nên phun thuốc trừ sâu khi mật độ sâu bệnh dày để tránh ảnh hưởng đến các loài thiên địch trên đồng ruộng.

Xem thêm :

• Ý nghĩa lan mokara
• Đặc điểm cây giáng hương
• Hoa dạ ngọc minh châu

Xem thêm  Cây trầu bà có ý nghĩa gì? cách chăm sóc và lưu ý quan trọng

Biện pháp thu hoạch và bảo quản đậu đen

Sau 2 – 3 tháng trồng, quả đậu chuyển sang màu nâu đậm là có thể thu hoạch được. Bạn nên ngắt nhanh và dứt khoát để tránh ảnh hưởng đến các quả còn non hoặc làm rụng hoa.

Sau khi thu hái bạn phơi nắng cho khô vỏ rồi tiến hành tách vỏ lấy hạt. Không nên để lâu khiến cho hạt bị ẩm mốc hoặc nảy mầm, làm giảm năng suất.

Những hạt mẩy, to, chắc hạt bạn nên để gieo giống cho vụ sau.

Lời kết

Trồng đậu đen rất đơn giản và cho năng suất cao. Hy vọng rằng với những chia sẻ trên bạn sẽ thành công trong quy trình trồng đậu đen nhé!