Thuế trực thu là loại thuế được thu trực tiếp vào khoản thu nhập, lợi ích được được từ các tổ chức, doanh nghiệp hoặc cá nhân. Trong bài viết hôm nay, cùng iHOADON tìm hiểu thuế trực thu là gì? Các loại thuế trực thu theo quy định của pháp luật.
1. Thuế trực thu là gì?
Thuế trực thu theo quy định
Thuế trực thu và thuế gián thu là hai loại thuế được sử dụng phổ biến. Tuy nhiên, hiện nay chưa có văn bản pháp luật nào quy định cụ thể về định nghĩa của thuế trực thu. Thuế trực thu không phải là một loại thuế như thuế GTGT hay thuế TNCN. Thuế trực thu là cách phân loại các loại thuế theo nhóm căn cứ theo mối quan hệ giữa cơ quan thuế và người chịu thuế.
Thuế trực thu có thể hiểu là loại thuế thu trực tiếp vào khoản thu nhập, lợi ích thu được của các tổ chức kinh tế hoặc cá nhân. Thuế trực thu là loại thuế mà người, hoạt động hay tài sản chịu thuế và nộp thuế là một.
2. Các loại thuế trực thu
.jpg]
Các loại thuế trực thu phổ biến nhất
Thuế trực thu gồm một số loại thuế, thuế TNCN và thuế TNDN là hai loại thuế phổ biến nhất thuộc thuế trực thu.
2.1. Thuế TNCN
Thuế TNCN được hiểu là khoản tiền thuế mà người có thu nhập tính thuế từ tiền lương, tiền công hoặc các khoản thu nhập khác phải nộp Kho bạc nhà nước theo quy định.
Căn cứ Luật Thuế TNCN 2007 và các văn bản hướng dẫn thi hành luật TNCN. Thuế thu nhập cá nhân được áp dụng với người nộp thuế khi có thu nhập từ các nguồn thu sau:
- Thu nhập từ tiền lương, tiền công và các khoản thu khác có tính chất tương tự tiền lương, tiền công [Đối với những cá nhân không có người phụ thuộc thì phải nộp thuế TNCN khi có tổng thu nhập từ tiền lương trên 11 triệu/tháng [VND]; khoản thu nhập này đã trừ các phí BHXH bắt buộc và các khoản đóng góp khác như từ thiện, nhân đạo,...];
- Thu nhập từ kinh doanh như cá nhân, hộ kinh doanh có doanh thu trong năm dương lịch nhiều hơn 100 triệu [VND];
- Thu nhập từ đầu tư vốn;
- Thu nhập từ chuyển nhượng vốn đầu tư;
- Thu nhập từ chuyển nhượng BĐS;
- Thu nhập từ trúng thưởng, nhận quà tặng;
- Thu nhập từ chuyển nhượng quyền thương mại;
- Thu nhập khi được nhận quyền thừa kế;
- Thu nhập từ bản quyền;
2.2. Thuế thu nhập doanh nghiệp [TNDN]
Thuế TNDN là loại thuế trực thu được tính trên căn cứ thu nhập tính thuế trong kỳ tính thuế và thuế suất. Để xác định được thuế TNDN phải nộp thì tổ chức phải xác định được thu nhập tính thuế trong kỳ và thuế suất.
Để xác định thu nhập tính thuế thì phải xác định doanh thu, chi phí được trừ, các khoản thu nhập khác [nếu có], thu nhập được miễn thuế [nếu có], các khoản lỗ được kết chuyển [nếu có] và phần trích thành lập quỹ khoa học, công nghệ [nếu có].
Thuế suất TNDN thường được tính là 20%, trừ một số ngành, khu vực được áp dụng mức thuế ưu đãi hoặc thuế rất cao như hoạt động tìm kiếm, thăm dò, khai thác tài nguyên quý hiếm như bạch kim, vàng, bạc, thiếc, vonfram, đất hiếm, đá quý,...
Thuế môn bài cũng là một loại thuế trực thu do tổ chức kinh tế hoặc cá nhân thực hiện nghĩa vụ đóng hàng năm dựa trên số vốn đầu tư hoặc vốn điều lệ.
3. Đặc điểm thuế trực thu
.jpg]
Đặc điểm nhận biết của thuế trực thu
Để nhận diện thuế trực thu hoặc phân loại với các loại thuế gián thu khác phải thông qua các đặc điểm sau
- Người chịu thuế đồng thời là người nộp thuế
- Thuế trực thu thường là các thuế đánh vào tài sản và thu nhập
- Thuế trực thu đảm bảo sự công bằng với sự điều tiết thu nhập thặng dư của người nộp. Tuy nhiên, việc tăng mức đóng thuế sẽ gây ra phản ứng trái chiều từ người nộp thuế, không khuyến khích việc công khai thu nhập của cá nhân
- Thuế trực thu thường gây ra sự phản ứng về thuế do không có sự chuyển dịch [ngược với thuế gián thu], nhất là thuế TNCN khi số thuế phải nộp phụ thuộc vào thuế suất lũy tiến [thu nhập càng cao thì mức thuế suất càng lớn].
Ngoài ra, thuế trực thu có cơ chế đảm bảo cá nhân nộp thuế phải thực hiện nghĩa vụ thuế theo quy định nhưng vẫn thường xảy ra việc trốn thuế. Hiệu quả của việc thu các loại thuế này phụ thuộc lớn vào ý thức tự giác kê khai và nộp thuế đúng của các cá nhân, tổ chức.
Trên đây là nội dung liên quan đến định nghĩa thuế trực thu và các loại thuế trực thu phổ biến. Hiểu rõ về thuế trực thu sẽ giúp bạn đọc xác định đối tượng và các loại tài sản chịu thuế trực thu.
Thuế trực thu là gì ví dụ?
Thuế trực thu là loại thuế đánh vào thu nhập và lợi nhuận của người nộp thuế. Người nộp thuế cũng chính là người chịu thuế. Các loại thuế này phải được nộp trực tiếp cho chính phủ và không được chuyển nhượng cho bất kỳ ai khác. Thuế thu nhập cá nhân và thuế doanh nghiệp là hai ví dụ điển hình cho loại thuế trực thu.
Thuế gián thu là gì cho ví dụ?
Có thể hiểu, thuế gián thu là loại thuế mà người chịu thuế không đồng thời là người nộp thuế. Ví dụ rõ nhất là thuế GTGT, theo đó, người nộp thuế là người bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ, nhà nhập khẩu và chịu thuế là người mua hàng hóa, sử dụng dịch vụ. Số tiền thuế được tính vào giá bán hàng hóa, sử dụng dịch vụ.
Tại sao VAT là thuế gián thu?
Thuế GTGT do người tiêu dùng cuối cùng chịu. Cơ sở sản xuất kinh doanh, doanh nghiệp cung cấp hàng hóa, dịch vụ là người nộp thuế vào ngân sách nhà nước thay cho người tiêu dùng thông qua việc cộng thuế vào giá bán mà người tiêu dùng phải thanh toán khi mua hàng hóa, dịch vụ. Vì vậy, thuế GTGT là thuế gián thu.
Người nộp thuế và người chịu thuế khác nhau như thế nào?
Đối tượng chịu thuế là hàng hoá, dịch vụ dùng cho sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng ở Việt Nam. Đối tượng nộp thuế là tất cả các tổ chức, cá nhân có hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hoá, dịch vụ chịu thuế GTGT ở Việt Nam và các tổ chức, cá nhân khác có nhập khẩu hàng hoá chịu thuế GTGT.