Vẫn là chuyên mục phân biệt các loại lan, hôm nay tôi sẽ có bài viết về phân biệt lan đuôi cáo, đuôi chồn, sóc lào và sóc ta cho các bạn đam mê lan hiểu rõ nhất. Qua 2 khảo sát trên nhóm “Hội những người mới tập tành chơi hoa lan” và “ Trao đổi kinh nghiệm trồng lan”; tôi thấy rằng không chỉ một vài người mà có rất nhiều người nhầm lẫn tên gọi của những loài lan này. Phân biệt đuôi cáo, đuôi chồn, sóc lào và sóc ta cực kì đơn giản nếu như bạn để ý những đặc điểm sau:
Trong nghiên cứu khoa học, các loài lan này đều có những tên tiếng anh riêng:
Lan đuôi cáo: Aerides Rosea
Lan đuôi chồn: Rhynchostylis Retusa
Lan sóc lào: Aerides multiflora
Lan sóc ta: Rhynchostylis Retusa, nhìn quen quá nhỉ, thực ra lan sóc ta cũng chính là lan đuôi chồn đấy nhé. Đây chỉ là cách gọi dân dã của những người chơi lan mà thôi. Tên bài viết tôi để là 4 tên cho các bạn dễ phân biệt, thực chất bài viết này chỉ đề cập tới 3 loại thôi. Chốt lại bài viết chỉ có đuôi cáo, đuôi chồn và sóc lào mà thôi. Chúng ta dễ dàng thấy rằng đuôi cáo và sóc lào đều thuộc họ giáng hương [Aerides].
Phân biệt lan đuôi cáo, đuôi chồn và sóc lào qua thân lá
Đuôi cáo có bản lá xòe rộng, phẳng. Giữa lá có một rãnh nhỏ chạy dọc từ cuống lá tới đầu lá. Đầu lá chia hai thùy rõ rệt. Hai bên lá đuôi cáo xòe ra hai bên, có thể không theo một hướng nhất định do lá đuôi cáo khá mềm và có thể lệch hoặc cong tùy hướng nắng và hướng gió. Lan đuôi cáo có lá to và xòe phẳng chứ không như hai loại còn lại.
Đuôi chồn có lá khá dày, dọc dưới mặt lá có các sọc trắng, lá khum khum hình chữ V chữ không xòe rộng như lá đuôi cáo. Đuôi chồn có lá dài nhưng bề rộng của lá khá nhỏ. Đầu lá đuôi chồn chia hai thùy khá nhọn. Hai đầu lá liên tiếp của lan đuôi chồn có khoảng cách xa nhất bởi lá khá cong nhưng không xếp khít nhau như hai loại còn lại.
Phân biệt lan đuôi cáo, đuôi chồn và sóc lào qua thân lá
Lan sóc lào có lá cực dày, hai bên lá xếp sát khít nhau. Khi mua lan sóc lào giống theo cân, lá sóc lào thường khép khít hai bên mép lá vào nhau và thường có màu chấm tím tím do sống ở môi trường nhiều nắng.
Phân biệt lan đuôi cáo, đuôi chồn, sóc lào và sóc ta qua mặt hoa
Cận cảnh hoa đuôi cáo, đuôi chồn và sóc lào
Có lẽ do đặc điểm bông hoa của 3 loại này khá tương đồng nhau với chùm bông dài và mang màu sắc chủ đạo là trắng và tím thả thòng xuống như những chiếc đuôi. Nhiều người mới chơi không phân biệt được ba loại này, tuy nhiên nếu để ý thì chuyện phân biệt được không hề khó khăn.
Lan đuôi cáo có những chùm hoa dài, ngồng hoa có thể dài đến 50 cm. Lan đuôi cáo có một đặc điểm dễ phân biệt nhất là phần lưỡi hoa khá nhọn, hơi cong về phía trước, dọc phần đuôi có một vệt tím khá đậm.
Lan đuôi chồn [sóc ta] có bông hoa cũng tương đối dài nhưng hoa lại hơi nhỏ, chính vì thế cho chúng ta cảm giác hoa khá thưa và có thể dễ dàng nhìn thấy cuống hoa. Đuôi chồn có phần lưỡi hoa khá nhỏ màu tím. Tổng thể bông hoa bao gồm nhiều chấm loang lổ màu tím, không có điểm nhấn gì nổi bật.
Lan sóc lào cho hoa với chùm bông không được dài như hai loại kia, tuy nhiên bù lại bông hoa sóc lào lại có kích thước to hơn, cánh hoa bầu hơn và màu tím đậm hơn rất nhiều so với hai loại còn lại. Sóc lào sở hữu phần lưỡi hoa to, hơi nhọn một chút chứ không nhọn như đuôi cáo, toàn bộ phần lưỡi hoa là một màu tím chứ không có một vệt tím dọc như đuôi cáo.
Bạn có thể nhìn ảnh dưới đây để phân biệt lan đuôi cáo, đuôi chồn và sóc lào một cách chính xác nhất:
Đuôi Chồn hay còn gọi là Sóc ta, thuộc họ nhà Ngọc Điểm cùng họ với Đai Châu, tên Latinh đầy đủ là Rhynchostylis retusa. Đuôi cáo là Aerides rosea và sóc Lào là Aerides multiflora thuộc họ Giáng Hương
Nhìn chung nếu mới tìm hiểu và trồng lan thì khó mà phân biệt được mấy em này, ngay cả người bán nhiều khi nói cũng không chính xác gây tranh cãi, làm bấn loạn cho anh em. Dạo qua một vài topic thấy có nhiều ý kiến lộn xộn quá mình xin đúc kết lại như sau.
Ngọc điểm - Rhynchostylis gigantea
Hoa mầu trắng hồng có những chấm tím đỏ, gọi là Ngọc điểm đai châu = chuỗi hạt châu mà người bình dân gọi trại ra là tai trâu [nghe ngứa cái lỗ tai]. Cây lan này lá lớn, chùm hoa cong và dài chừng 20 phân, hoa to ngang chừng 3 phân, thơm ngát và có khi cả tháng mới tàn, hơn nữa lại nở vào mùa Xuân cho nên có thêm tên goi là Nghinh Xuân, thường nở vào dịp Tết Nguyên Đán. Giống lan này mọc suốt từ Nam chí Bắc cho nên chúng ta thường thấy ở khắp nơi trên đất Việt.Hiện nay giống lan này có 4 mầu: hồng chấm tím, trắng tuyền, đỏ thẩm và đỏ khoang trắng, màu cam [mầu sau dược nhập cảng từ Thái lan]. Lá có dạng to bản, dầy có sọc dọc theo đường gân lá.
Đuôi Chồn - Sóc ta - Rhynchostylis retusa
Hay còn gọi là sóc ta. Sóc Ta cùng họ với ngọc điểm [Rhynchostylis], tên Latinh đầy đủ là Rhynchostylis retusa. Hoa nở thành chuỗi với nhiều hoa xếp khít nhau, hoa mầu trắng đốm tím, mùi thơm nhẹ, thường ra hoa khoảng tháng 4 chuỗi hoa dài hơn, lá xếp lại chứ không bành ra như Đai Châu, lá vẫn có những đường sọc dọc theo gân lá nếu nhìn kỹ, cái nữa lá nó dài hơn [này thì hên xui].
Đuôi Cáo - Aerides rosea
Còn gọi là Cáo Bắc, lan hồng ngọc, thuộc họ Giáng Hương [Aerides], tên Latinh của hắn là Aerides rosea. Hoa chùm dài màu trắng hồng có nhiều chấm tím hồng rất đẹp [không nhiều chấm như đuôi chồn], thơm đậm, đặc biệt vào buổi trưa nắng, nở vào khoảng tháng 5-7 dương lịch [mùa hè đến đầu thu]. Lá của lan đuôi cáo này có hình dáng giống với lan quế [quế lan hương - Aerides odorata]
Sóc Lào - Aerides multiflora
Em này dễ nhận biết hơn 2 loại trên lá rất dày, hơi bóng và bản lá xếp khép dạng chữ V, các bác nhìn ảnh cũng thấy. Các lá xếp rất sát nhau từ gốc đến ngọn, cong nhẹ và tỏa đều, lá dài khoảng 15-30 cm, rộng 1-2 cm, dáng lá to đều từ gốc đến ngọn, đầu lá chia hai thuỳ lệch và tù. Chùm hoa thường dài khoảng 20-30 cm gồm rất nhiều bông nhỏ khoảng 2 cm san sát nhau, cánh hoa dày, thơm. Hoa Sóc Lào là sự phối hợp của màu trắng với nhiều chấm tím ở môi hoa và đỉnh cánh hoa, một điểm cộng là màu tím của Sóc Lào khá đậm và các chấm tím phân bố dày nên nhìn hoa có màu đậm đà hơn so với các loại Giáng hương khác. Hoa nở vào mùa hè khoảng tháng 5-7 dương, độ bền khoảng 15-20 ngày.
Theo Vuonhoalan.net để nhận biết và phân biệt các loại lan ngọc điểm, đuôi chồn, đuôi cáo, sóc lào, sóc ta hay các loại hoa lan khác nói chung cần phải quan sát lá và hoa của chúng, vì có nhiều loại thân và lá giống nhau nhưng hoa lại nở khác nhau. Việc gọi tên của các loại cây đôi khi cũng khác nhau do tính chất vùng miền hoặc ngay cả người bán cũng không nói đúng loại hoa mình đang bán, việc gọi tên hoa chính xác cần gọi theo tên khoa học, dùng tên khoa học để tham chiếu cách gọi tên cho chính xác.
Hoa lan đuôi chồn ra hoa vào tháng mấy?
Hoa lan đuôi chồn thường ra hoa vào từ tháng 4 - tháng 6 hằng năm theo dương lịch. Hoa có màu trắng tím hoặc một màu trắng, mọc từ nách lá. Thông thường, một chùm hoa đuôi chồn dài khoảng 30-35cm, mỗi hoa có kích thước từ 1.5-2cm, trên cánh hoa có những chấm tím, phần lưỡi hoa phủ trọn màu tím.
Chồn và cáo khác nhau như thế nào?
2 Cách phân biệt lan đuôi cáo với lan đuôi chồn Lan đuôi cáo và lan đuôi chồn rất dễ bị nhầm lẫn, người ta thường phân biệt dựa trên lá và hoa của hai loài cây này. Lan đuôi cáo có lá xòe rộng, bè phẳng còn lan đuôi chồn có lá khá dài và khum khum hình chữ V.
Sốc ra hoa tháng mấy?
Màu tím là màu chủ đạo của hoa, bên cạnh đó chúng ta cũng có thể bắt gặp các màu khác như màu hồng, màu trắng,... - Lan Sóc ra hoa tháng mấy?: Hoa Lan Sóc thường ra hoa vào tháng 4 đến tháng 7 dương lịch, khi này là thời điểm mùa hè nóng bức tạo điều kiện thuận lợi nhất để hoa có thể sinh trưởng mạnh mẽ.