[PL]- Triều Tiên có quan điểm không sử dụng bạo lực với công dân Mỹ.
Ngày 19-6, sinh viên Mỹ Otto Warmbier, 22 tuổi đã qua đời tại Trung tâm Y tế ĐH Cincinnati ở TP Cincinnati, bang Ohio [Mỹ] chưa đầy một tuần sau khi được Triều Tiên trả về trong tình trạng hôn mê hơn một năm trời.
Bác sĩ chăm sóc Warmbier cho biết não anh bị tổn hại nghiêm trọng. Theo các bác sĩ, từ lúc được chuyển về Mỹ, mặc dù vẫn tự thở được nhưng Warmbier không hề có dấu hiệu nào nhận biết được xung quanh.
Không phải lỗi Triều Tiên?
Vẫn chưa thể khẳng định nguyên nhân Warmbier hôn mê dẫn đến tử vong. Hãng KCNA của Triều Tiên nói rằng Warmbier bị ngộ độc thịt và có uống một viên thuốc ngủ, sau đó thì rơi vào hôn mê. Tờ New York Times dẫn lời một quan chức Mỹ không nêu tên lại cho rằng Warmbier bị đánh đập rất nhiều trong thời gian bị giam. Thậm chí tình báo Mỹ từng lo ngại Warmbier tử vong trong tù.
Tuy nhiên, theo ông Robert R. King, cựu đặc phái viên Mỹ về nhân quyền Triều Tiên, không phải công dân Mỹ nào bị Triều Tiên bắt giam cũng bị đánh đập. Ông cho biết Triều Tiên có quan điểm chung nhất là không sử dụng bạo lực với công dân Mỹ, dù có thể dùng các thủ thuật tâm lý như thẩm vấn kéo dài.
Anh Matthew Todd Miller bị Triều Tiên bắt năm 2014, bị tuyên sáu năm tù khổ sai nhưng được thả sáu tháng sau đó. Nói với NK News, anh Miller cho biết đã chuẩn bị tinh thần bị tra tấn nhưng thực tế đã được đối xử hết sức tử tế, thậm chí còn được cho phép giữ điện thoại iPhone, máy tính bảng iPad bên mình cả tháng để giải trí. Công dân Mỹ 85 tuổi Merrill E. Newman bị giam 43 ngày ở Triều Tiên, cũng cho biết ông được chăm sóc tử tế trong một khách sạn ở Bình Nhưỡng, thậm chí được điều trị cả bệnh tim.
Warmbier [giữa] bị binh sĩ Triều Tiên áp giải ra tòa vào tháng 3-2016. Ảnh: KCNA
Warmbier [giữa] cùng bạn học trước khi du lịch đến Triều Tiên. Ảnh: USA TODAY
Theo ông King, trong hầu hết trường hợp, tù nhân phương Tây là lá bài chính trị đối với Triều Tiên. Những người này có thể được tự do bất kỳ lúc nào nên các dấu vết tra tấn quá dễ lộ. Ông cho rằng tình trạng bi đát của Warmbier không giống các kế hoạch bình thường của Bình Nhưỡng. Các bác sĩ Mỹ kiểm tra thân thể Warmbier thì không thấy có dấu hiệu bị đánh đập. Các xét nghiệm không kết luận được nguyên nhân hôn mê, cũng không cho thấy bằng chứng ngộ độc.
Một số bác sĩ nhận định có thể Warmbier đã bị một chứng đột quỵ liên quan đến tim hay phổi làm máu không cung cấp đủ đến não, khiến não bị tổn thương nghiêm trọng.
Mỹ sẽ đáp trả thế nào?
Vụ việc Warmbier hôn mê tại Triều Tiên dẫn đến tử vong khiến cả nước Mỹ bàng hoàng và căm phẫn. Trong tuyên bố chính thức do Nhà Trắng công bố, Tổng thống Trump lên án Triều Tiên không tôn trọng luật pháp và quyền cơ bản của con người. Cha của Warmbier cũng lên án Triều Tiên không thông báo rõ tình hình sức khỏe của anh hơn một năm qua để có các biện pháp chữa trị thích hợp, theo ABC News.
Phát biểu sau đó về chuyện Warmbier bị bắt giam ở Triều Tiên, ông Trump lên án Bình nhưỡng là “một thể chế tàn bạo” và “cần xử lý”. Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson nói Triều Tiên cần chịu trách nhiệm vì nước này đã bắt giam Otto mà không có lý do chính đáng. Ông cũng yêu cầu Triều Tiên thả ba công dân Mỹ còn lại. Một số nghị sĩ cấp cao Mỹ như John McCain, Steny Hoyer cũng lên án Triều Tiên đã “sát hại”, đề nghị Washington phản ứng mạnh.
Chưa rõ lời nói của Tổng thống Trump, Ngoại trưởng Tillerson và các nghị sĩ Mỹ có phải là tín hiệu cho thấy chính phủ Mỹ sẽ có hành động với Triều Tiên hay không. Không kể đến vụ việc sinh viên Warmbier hôn mê và tử vong, căng thẳng giữa Mỹ-Triều Tiên thời gian qua đã rất cao vì các chương trình hạt nhân và tên lửa của Bình Nhưỡng. Từ nhiều tháng nay chính phủ Trump xác định kiềm chế Triều Tiên là ưu tiên an ninh quan trọng nhất và không loại trừ bất cứ phương án nào, kể cả đánh phủ đầu.
CNN dẫn nhận định của nhà nghiên cứu cấp cao Bruce Klingner tại Trung tâm Nghiên cứu châu Á thuộc Viện Heritage [Mỹ] rằng vụ việc Warmbier có thể sẽ khiến Mỹ cứng rắn hơn với Trung Quốc về Triều Tiên. Nhiều tháng nay Mỹ đang rất tích cực vận động Trung Quốc tăng áp lực với Triều Tiên.
Các quan chức ngoại giao và quốc phòng hai nước sẽ gặp nhau tại Mỹ ngày 21-6 [giờ Mỹ] trong khuôn khổ đối thoại ngoại giao và an ninh. Dẫn đầu hai phái đoàn sẽ là các bộ trưởng quốc phòng và ngoại giao hai nước. Và Triều Tiên sẽ là ưu tiên hàng đầu trong cuộc gặp này, CNN dẫn thông tin từ quyền trợ lý ngoại trưởng Mỹ Susan Thornton.
| Vụ Warmbier hôn mê và tử vong khiến Hàn Quốc thêm lo lắng về sự an toàn của các công dân mình đang bị Triều Tiên giam giữ. Hàn Quốc có sáu công dân đang bị giam tại Triều Tiên. Ba người trong số này bị tuyên án lao động khổ sai chung thân vì làm gián điệp cho Hàn Quốc. Yonhap dẫn thông tin từ Bộ Thống nhất Hàn Quốc ngày 20-6 cho biết Triều Tiên vừa từ chối yêu cầu kiểm tra sự an toàn sáu công dân nước này đang bị giam tại Triều Tiên. Trong ngày 20-6, bên cạnh lên án Triều Tiên vi phạm nhân quyền khi không thông báo cho gia đình Warmbier biết về tình trạng hôn mê và chữa trị cho sinh viên này, Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in cũng yêu cầu Triều Tiên nhanh chóng thả các công dân Hàn Quốc. ______________________________ Chưa từng có phạm nhân nào bị giam giữ ở Triều Tiên chịu kết cục bi thảm như vậy. Vì rủi ro với công dân Mỹ khi đến Triều Tiên quá cao, chúng tôi sẽ không nhận tổ chức cho công dân Mỹ đến Triều Tiên nữa. YOUNG PIONEER TOURS [Công ty du lịch của Trung Quốc đưa Warmbier đến Triều Tiên thông báo ngày 20-6] |
ĐĂNG KHOA
Sinh viên Otto Frederick Warmbier trong một lần xuất hiện tại Bình Nhưỡng trong thời gian bị giam giữ - Ảnh: REUTERS
Nhà điều tra Lakshmi Sammarco cho biết cái chết của sinh viên Warmbier hôm 19-6 khi đã trở về Mỹ là do thương tổn không xác định đã xảy ra trong suốt 17 tháng bị tù giam tại Triều Tiên.
"Chúng tôi không biết những chuyện gì đã xảy ra với anh ấy và đó chính là mấu chốt của vấn đề" - bác sĩ Sammarco thông tin trong cuộc họp báo ngày 27-9.
Hãng tin Reuters cho biết vẫn chưa thể tiếp cận cha mẹ của Warmbier để hỏi ý kiến về tuyên bố trên của nhân viên điều tra tại Ohio.
Triều Tiên đã bắt giữ Otto Warmbier - sinh viên trường ĐH Virginia từ tháng 1-2016 cho đến khi trả anh về Mỹ vào ngày 15-6 vừa qua trong tình trạng hôn mê.
Tuyên bố trên từ bà Sammarco và một báo cáo ngày 11-9 từ văn phòng của bà dẫn ra những biến chứng trong việc thiếu oxy và máu đến não đã dẫn đến cái chết của Warmbier.
Tuy nhiên báo cáo của văn phòng bà Sammarco chỉ dựa trên khám nghiệm bên ngoài chứ không thể giải phẫu tử thi do gia đình của sinh viên Warmbier từ chối khám nghiệm toàn diện tử thi.
Trước đó, cha mẹ của Warmbier nói với đài Fox News rằng con trai của họ đã bị tra tấn. Họ cho biết có ai đó đã lấy kìm để chỉnh lại hàm răng dưới của con trai họ.
Ngay sau công bố của gia đình Warmbier, tổng thống Mỹ Donald Trump cũng đã lên Twitter tuyên bố "Otto đã bị tra tấn bởi Triều Tiên".
Trong khi đó, trả lời câu hỏi trong cuộc họp báo, bà Sammarco cho biết không có chứng cứ cho thấy có tổn thương trên răng cũng như bằng chứng về gãy xương trên người Warmbier.
Báo cáo của bà Sammarco chỉ cho biết trên thi thể Warmbier có nhiều vết sẹo với rất nhiều kích cỡ khác nhau, bao gồm một vết sẹo bất thường 11 cm x 4 cm trên bàn chân phải của sinh viên này.
ANH THƯ
Một tòa án tại Mỹ hôm 24/12 ra phán quyết yêu cầu Triều Tiên phải nộp 501 triệu USD tiền bồi thường thiệt hại cho gia đình sinh viên Mỹ Otto Warmbier, người đã tử vong chỉ ít ngày sau khi trở về từ Triều Tiên. Vụ việc được dự báo sẽ làm phức tạp hơn tiến trình đàm phán giữa Mỹ và Triều Tiên nhằm đạt được thỏa thuận phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên. Tiến trình này vốn đang lâm vào bế tắc.
| Việc tòa án Mỹ yêu cầu Triều Tiên bồi thường vụ Otto Warmbier có thể khiến mối quan hệ Mỹ-Triều vốn đã căng thẳng, nay lại đối mặt với những trở ngại mới. Ảnh: KCNA |
Otto Warmbier, một sinh viên người Mỹ 22 tuổi đã tử vong hồi năm 2017 chỉ ít ngày sau khi được đưa từ Triều Tiên trở về Mỹ trong tình trạng hôn mê. Bố mẹ của Warmbier đã kiện Triều Tiên lên tòa án sau cái chết của con mình. Theo phán quyết của toà án quận Columbia, tại thủ đô Washington, Triều Tiên sẽ phải nộp 501 triệu USD tiền bồi thường thiệt hại cho gia đình sinh viên Otto Warmbier.
Đầu năm 2016, Triều Tiên đã bắt giữ Otto Warmbier sau khi sinh viên Đại học Virginia này gỡ băng rôn tuyên truyền tại một khách san ở Bình Nhưỡng trong một chuyến du lịch tới Triều Tiên. Tháng 3/2016, sinh viên này bị kết án 15 năm tù khổ sai. Sau đó 3 tháng, Warmbier qua đời tại một bệnh viện ở thành phố Cincinnati, Mỹ, gần 1 tuần sau khi được trao trả về Mỹ trong tình trạng hôn mê. Dù tới nay nguyên nhân cái chết của Warmbier vẫn chưa được làm sáng tỏ, song cơ quan chức năng Mỹ cho rằng, những vết thương trên người Warmbier cho thấy sinh viên này có thể đã bị tra tấn.
Hiện phía Triều Tiên vẫn chưa đưa ra bất kỳ phản ứng nào đối với vụ kiện. Tuy nhiên, theo các nhà phân tích, nước này chắc chắn sẽ không tiếp nhận phán quyết, bởi Triều Tiên nhiều lần bác bỏ cáo buộc, khẳng định không tra tấn hay ngược đãi Warmbier. Hãng thông tấn KCNA của Triều Tiên nêu rõ, các cơ quan hữu quan của Triều Tiên đối xử với tất cả các tội phạm hoàn toàn phù hợp với luật pháp trong nước, cũng như các tiêu chuẩn quốc tế và sinh viên Warmbier không phải là ngoại lệ.
Cái chết của sinh viên Otto Warmbier từng làm trầm trọng hơn mối quan hệ vốn đã khó khăn giữa Mỹ và Triều Tiên liên quan tới kho vũ khí hạt nhân của Triều Tiên. Tuy nhiên, “sự nồng ấm có phần bất ngờ” giữa Mỹ và Triều Tiên đã góp phần đưa tới cuộc gặp lịch sử giữa Tổng thống Donald Trump và nhà lãnh đạo Kim Jong Un hồi tháng 6/2018 vừa qua tại Singapore. Theo các nhà phân tích, phán quyết mới nhất này của tòa án Mỹ có thể làm phức tạp các cuộc đàm phán giữa Mỹ và Triều Tiên nhằm đạt được thỏa thuận phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên. Tiến trình này dường như đang lâm vào bế tắc, bất chấp việc Tổng thống Trump đang kỳ vọng về một cuộc gặp mặt lần thứ 2 với ông Kim Jong Un. Đại diện đặc biệt của Mỹ về Triều Tiên Stepen Biegun nhấn mạnh:
“Mục tiêu chung của chúng ta là chấm dứt 70 năm chiến tranh và thù địch trên bán đảo Triều Tiên. Tuy nhiên tiền đề để đi tới kết quả này là phi hạt nhân hóa hoàn toàn bán đảo Triều Tiên. Chúng tôi rất mong muốn các cuộc đàm phán cấp chuyên viên với Triều Tiên sẽ được tiến hành càng sớm càng tốt.”
Trong dòng trạng thái đăng tải trên trang mạng cá nhân Twitter, Tổng thống Trump hôm 24/12 khẳng định, quan hệ Mỹ - Triều đã có những bước tiến và ông đang kiên nhẫn chờ đợi Hội nghị Thượng đỉnh sắp tới với nhà lãnh đạo Kim Jong Un. Tuy nhiên, theo các nhà phân tích, quá nhiều những bất đồng từ mức độ phi hạt nhân hóa, các biện pháp trừng phạt của Mỹ đến tuyên bố kết thúc chiến tranh và nhiều vấn đề nảy sinh khác đang thử thách sự kiên nhẫn và quyết tâm của cả Mỹ và Triều Tiên./.