Cơ sở khoa học của phương pháp ghép cây cảnh là khi ghép, bằng những phương pháp nhất định làm cho tượng tầng của gốc ghép và thân ghép tiếp xúc với nhau, nhờ sự hoạt động và khả năng tái sinh của tượng tầng làm cho mắt ghép và gốc ghép gắn liền với nhau.
Phương pháp ghép áp
Ghép áp thường áp dụng trong việc tạo thêm cành, sửa lại cây khuyết tán hay tạo ngọn cành cho cây dáng thế. Trên cành ghép và gốc ghép, mở vết cắt có kích thước tương tự nhau, dài từ 8 – 10 cm, áp hai vết cắt vào nhau và cuốn kín lại bằng dây nilon, dùng dây buộc cố định của gốc ghép trên thân cây chọn cành ghép.
Phương pháp ghép áp
Sau ghép khoảng 1,5 – 2 tháng, tiến hành cởi dây ghép và cắt ngọn của gốc ghép. Sau đó khoảng 7 – 10 ngày, cắt tiếp phần gốc của cành ghép và tạo được cây giống hoàn chỉnh
Phương pháp ghép cành bên
Phương pháp ghép cành bên được sử dụng trong trường hợp cây gốc ghép khó bóc vỏ để sử dụng các phương pháp ghép khác hoặc ghép trong mùa khô.
Phương pháp ghép cành bên
Trên gốc ghép, ở độ cao cách mặt đất 25 – 30 cm, mở vết cắt tương tự như phương pháp ghép mắt nhỏ có gỗ nhưng có kích thước từ 2 – 3 cm. Trên cành ghép, cắt một lát cắt tạo vết cắt dài, có kích thước tương tự như vết mở trên gốc ghép, giữ lại 2 – 3 mầm ngủ. Cài cành ghép vào vết mở của gốc ghép và dùng dây nilon cuốn kín lại. Cuốn dây nilon từ dưới lên trên và cố định dây cuốn lần thứ nhất khi cuốn kín vết cắt, sau đó tiếp tục cuốn dây một lượt lên trên và cố định dây ghép. Sau ghép 20 – 25 ngày, tiến hành cởi dây ghép đến vị trí cố định dây lần 1 và sau 1 – 2 ngày thì cắt ngọn gốc ghép. Khi cây có 1 – 2 đợt lộc ổn định thì cắt tiếp phần còn lại của dây ghép.
Phương pháp ghép đoạn cành
Phương pháp ghép đoạn cành được sử dụng để nhân giống hầu hết các đối tượng cây thân gỗ.
Phương pháp ghép đoạn cành
Trên gốc ghép, ở độ cao cách mặt đất 25 – 30 cm, tiến hành cắt ngọn gốc ghép [có giữ lại một vài lá gốc]. Chọn cành ghép có đường kính tương tự với đường kính gốc ghép, cắt một lát cắt tạo vết cắt dài 2 – 2,5 cm, có 2 – 3 mầm ngủ. Chẻ một vết trên gốc ghép có chiều rộng và sâu tương tự với kích thước của vết cắt trên cành ghép. Cài cành ghép vào gốc ghép sao cho ít nhất có một phía tượng tầng được trùng khớp và dùng dây nilon mỏng cuốn lại.
Trước hết cuốn nhiều vòng dây để cố định cành ghép vào gốc ghép, sau đó trải rộng dây nilon và cuốn kín một lượt xung quanh cành ghép, đưa dây nilon trở lại cố định dây tại gốc ghép. Sau ghép 15 – 20 ngày, mầm ghép bắt đầu mọc xuyên qua dây cuốn, tiến hành các biện pháp chăm sóc cây con sau khi ghép.
Phương pháp ghép nêm
Phương pháp ghép nêm được sử dụng cả nhân giống trong vườn ươm và ghép cải tạo vườn cây ăn quả.
Phương pháp ghép nêm
Trên gốc ghép, cắt bỏ toàn bộ thân tán ở vị trí phù hợp, chọn cành ghép và cắt cả hai phía tạo thành hình chiếc nêm. Chẻ đôi gốc ghép và cài cành ghép sao cho phần tượng tầng phía ngoài của gốc ghép và cành ghép được trùng khớp với nhau. Dùng dây nilon cuốn chặt cố định cành ghép với gốc ghép và cuốn kín cành ghép để chống thoát hơi nước.
Sau khi cành ghép bật lộc, có 1 – 2 đợt lộc ổn định sinh trưởng thì tiến hành cắt bỏ dây ghép. Sau đó áp dụng các biện pháp chăm sóc cây sau ghép như các phương pháp ghép khác.
Phương pháp ghép sửa chữa thân và sửa chữa rễ
Các phương pháp ghép này được sử dụng khi cần nối phần vỏ bị tổn thương của cây hoặc cải tạo bộ rễ cây đã bị gây hại.
Đối với phương pháp ghép sửa chữa thân, sử dụng các đoạn cành của cùng giống cây ăn quả ghép nối lại phần vỏ qua vị trí bị tổn thương. Trên cành ghép, cắt tạo vết cắt tương tự như mở vết cắt của phương pháp ghép cành bên nhưng dài từ 3 – 5 cm ở cả hai đầu của đoạn cành. Trên thân cây, bóc vỏ mở vết ghép có kích thước tương tự với vết cắt của cành ghép. Cài cành ghép vào thân cây và cuốn kín lại bằng dây nilon. Khi vết ghép gắn liền, tiến hành cởi dây ghép.
Đối với phương pháp ghép sửa chữa rễ, tiến hành trồng các cây gốc ghép xung quanh gốc cây cần ghép sửa chữa, cắt ngọn gốc ghép tạo vết cắt tương tự như đoạn cành của phương pháp ghép sửa chữa thân, bóc vỏ mở vết ghép có kích thước tương tự với vết cắt của cành ghép. Cài vết cắt c ủa gốc ghép vào thân cây và cuốn kín vết ghép bằng dây nilon khi vết ghép gắn liền, tiến hành cởi dây ghép.
Bài viết liên quan
-
Dao con sắc.
-
Kéo cắt cành.
-
Cây làm gốc ghép.
-
Cành để lấy mắt ghép.
-
Dây buộc bằng nilon...
Chọn và cắt cành ghép → Chọn vị trí ghép và cắt gốc ghép → Ghép đoạn cành → Kiểm tra sau khi ghép
Bước 1: Chọn và cắt cành ghép
-
Chọn cành bánh tẻ, có lá, mầm ngủ to, không sâu bệnh.
-
Đường kính của cành ghép phải tương đương với gốc ghép.
-
Cắt vát đầu gốc của cành ghép [có 2 - 3 mầm ngủ] một vết dài từ 1,5 - 2cm.
Bước 2: Chọn vị trí ghép và cắt gốc ghép
-
Chọn vị trí ghép trên thân gốc ghép, cách mặt đất 10-15cm.
-
Cắt các cành phụ, gai ở gốc ghép và ngọn gốc ghép.
-
Cắt vát gốc ghép tương tự như ở cành ghép.
Bước 3: Ghép đoạn cành
-
Đặt cành ghép lên gốc ghép sao cho chồng khít lên nhau.
-
Buộc dây ni lông cố định vết ghép.
-
Chụp kín vết ghép và đầu cành ghép bằng túi PE trong.
Bước 4: Kiểm tra sau khi ghép
-
Sau khi ghép từ 30 - 35 ngày, mở dây buộc kiểm tra, nếu thấy vết ghép liền nhau và đoạn cành ghép xanh tươi là được.
2. Ghép mắt nhỏ có gỗ
Chọn vị trí ghép và tạo miếng ghép → Cắt mắt ghép → Ghép mắt → Kiểm tra sau khi ghép
Bước 1: Chọn vị trí ghép và tạo miệng ghép.
-
Chọn chỗ thân thẳng, nhẵn, cách mặt đất khoảng 15 đến 20 cm.
-
Dùng dao sắc rạch một đường ngang dài 1cm rồi rạch 1 đường vuông góc với đường đã rạch tạo thành hình chữ T, dùng mũi dao tách vỏ theo chiều dọc chữ T, mở một cửa đủ để đưa mắt ghép vào
Bước 2: Cắt mắt ghép.
-
Cắt một miếng vỏ hình thoi dài 1,5 đến 2cm có một ít gỗ và mầm ngủ.
Bước 3: Ghép mắt.
-
Gài mắt ghép vào khe dọc chữ T đã mở trên gốc ghép rồi đẩy nhẹ cuống lá trên mắt ghép xuống cho chặt.
-
Quấn nilon cố định vết ghép
-
Chú ý khi quấn dây nilon không đè lên mắt ghép và cuống lá
Bước 4: Kiểm tra sau khi ghép.
-
Sau khi ghép từ 15 đến 20 ngày, mở dây buộc kiểm tra thấy mắt ghép xanh tươi là được.
-
Tháo dây buộc được 7 đến 10 ngày thì cắt phần ngọn của gốc ghép phía trên mát ghép khoảng 1,5 đến 2cm.
3. Ghép chữ T
Chọn vị trí ghép và tạo miệng ghép → Cắt mắt ghép → Ghép mắt → Kiểm tra sau khi ghép
Bước 1. Chọn vị tri ghép và tạo miệng ghép
-
Chọn chỗ thân thẳng, nhẵn, cách mặt đất 15 - 20cm.
-
Dùng dao sắc rạch một đường ngang dài 1cm, rồi rạch tiếp một đường [vuông góc với đường rạch trên] dài 2cm ở giữa, tạo thành hình chữ T, dùng mũi dao tách vỏ theo chiều dọc chữ T, mở một cửa vừa đủ để đưa mắt ghép vào.
Bước 2. Cắt mắt ghép
-
Cắt một miếng vỏ hình thoi dài 1,5 - 2cm, có một ít gỗ và mầm ngủ.
Bước 3. Ghép mắt
-
Gài mắt ghép vào khe dọc chữ T đã mở trên gốc ghép rồi đẩy nhẹ cuống lá trên mắt ghép xuống cho chặt.
-
Quấn dây ni lông cố định vết ghép.
-
Chú ý : Dây quấn không đè lên mắt ghép và cuống lá.
Bước 4. Kiểm tra sau khi ghép
-
Sau khi ghép 15-20 ngày, mở dây buộc kiếm tra, thấy mắt ghép xanh tươi là được.
-
Tháo dây buộc được 7-10 ngày thì cắt phần ngọn của gốc ghép ở phía trên mắt ghép khoảng 1,5 - 2cm.
III. Ứng dụng
-
Dùng nhân giống cây ăn quả: Ghép cây cùng họ.
-
Cam ngọt làm gốc ghép cho cam voi Quảng Bình.
-
Táo nhỏ quả, táo dai làm gốc ghép cho táo Gia Lộc táo Biên Hoà, táo Thiện Phiến.
-
Mít mật làm gốc ghép cho mít dai, mít Tố Nữ.
-