Việc mua đất, xây nhà ở gần đường dây điện cao thế không phải là câu chuyện mới, nhưng gần đây lại trở thành đề tài bàn luận sôi nổi trên các diễn đàn bất động sản, mạng xã hội.
Nhất là mới đây, một vụ việc thương tâm đã xảy ra trên địa bàn xã Bình Tân Phú, huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi. Khi 3 công nhân khi đang hàn phần khung inox thuộc lan can tầng 2 một ngôi nhà cho hộ dân thì đường dây điện 22kV ở ngay gần đó phóng điện, khiến 3 người bị bỏng nặng. Nguyên nhân dẫn đến vị việc trên là hộ dân thi công công trình nhà ở vi phạm hành lang bảo vệ an toàn lưới điện, mặc dù đã được nhắc nhở tháo dở phần vi phạm nhưng gia chủ không chấp hành.
Vụ việc trên đã giống lên hồi chuông cảnh báo xây dựng nhà ở gần đường dây điện cao thế và sự bất an cho các thành viên gia đình khi sống trong một môi trường nguy hiểm đang rình rập.
Dưới đây là những lưu ý người dân cần biết khi mua hoặc xây nhà gần đường dây dẫn điện cao thế.
Không tồn tại nhà ở gần đường dây điện áp từ 500kV
Điện cao áp được xác định từ 1kV trở lên. Điện áp này được tăng lên nhằm mục đích truyền tải đi xa. Hiện nay chúng ta đang ứng dụng các điện áp như 500kV, 220kV, 110kV...
Tuy nhiên, theo Khoản 3, Điều 51 Luật điện lực 2004 có quy định: Không cho phép tồn tại nhà ở và công trình có người thường xuyên sinh sống, làm việc trong hành lang bảo vệ an toàn đường dây dẫn điện trên không có điện áp từ 500 kV trở lên, trừ những công trình chuyên ngành phục vụ vận hành lưới điện đó.
Do đó, trước khi giao dịch mua bán nhà đất, người mua cần tìm hiểu đường dây điện gần ngôi nhà dự định mua có điện áp bao nhiêu kV.
Xây dựng nhà phải có thỏa thuận bằng văn bản với đơn vị quản lý lưới điện
Theo Khoản 2 Điêu 51quy định: Trước khi cấp phép cho tổ chức, cá nhân xây dựng mới hoặc cơi nới, cải tạo nhà ở, công trình trong hành lang bảo vệ an toàn đường dây dẫn điện trên không, cơ quan cấp phép phải yêu cầu chủ đầu tư xây dựng nhà ở, công trình thoả thuận bằng văn bản với đơn vị quản lý lưới điện cao áp về các biện pháp bảo đảm an toàn đường dây dẫn điện trên không và an toàn trong quá trình xây dựng, cơi nới, cải tạo, sử dụng nhà ở, công trình này.
Theo quy định này, khi xây dựng, cải tạo hoặc cơi nới công trình trong hành lang bảo vệ an toàn đường dây dẫn điện trên không, chủ đầu tư hoặc chủ sử dụng nhà ở cần có văn bản thỏa thuận đảm bảo an toàn với đơn vị quản lý lưới điện cao áp tại địa phương đó.
Kiểm tra khoảng cách an toàn phóng điện
Theo Điều 13, Nghị định số 14/2014/NĐ-CP có quy định khoảng cách từ bất kỳ bộ phận nào của nhà ở, công trình đến dây dẫn điện gần nhất khi dây ở trạng thái võng cực đại không nhỏ hơn quy định trong bảng sau:
| Điện áp | Đến 35kV | 110kV | 220kV |
| Khoảng cách | 3,0m | 4,0m | 6,0m |
Bảng khoảng cách an toàn phóng điện
Tức khoảng cách từ một điểm [có khoảng cách gần nhất với đường dây dẫn điện] của ngôi nhà đến đường dây dẫn điện cho từng loại điện áp khác nhau được quy định theo bảng trên.
Nhà ở gần đường dây điện áp 200kV phải đáp ứng đủ điều kiện
Ngoài kiểm tra khoảng cách an toàn phóng điện, nhà ở gần đường dây điện áp 200kV cần đáp ứng đủ điều kiện được quy định tại Điều 13 Nghị định số 14/2014/NĐ-CP như sau:
1. Mái lợp và tường bao phải sử dụng vật liệu không cháy để xây dựng.
2. Không gây cản trở đường ra vào để kiểm tra, bảo dưỡng, thay thể các bộ phận công trình lưới điện cao áp.
3. Cường độ điện trường nhỏ hơn 5 kv/m tại điểm bất kỳ ờ ngoài nhà cách mặt đất 1m và nhỏ hơn hoặc bằng 1 kv/m tại điểm bất kỳ ở bên trong nhà cách mặt đất 1m.
Đối với nhà ở, công trình trong hành lang bảo vệ an toàn đường dây dẫn điện trên không có điện áp 220 kv, ngoài đáp ứng các điều kiện trên, các kết cấu kim loại của nhà ở, công trình còn phải được nối đất theo quy định về kỹ thuật nối đất theo quy định chi tiết về phạm vi, kỹ thuật nối đất do Bộ Công thương ban hành.
>> Mua nhà có ma - Có nên hay không khi giá rẻ?
Ảnh hưởng của điện từ trường đến sức khỏe, sinh hoạt
Thực tế, đến thời điểm hiện tại vẫn chưa có một nghiên cứu khoa học nào khẳng định sự ảnh hưởng của điện từ trường có liên quan đến bệnh ung thư, thần kinh… Tuy nhiên kết quả nghiên cứu do Hội an toàn vệ sinh lao động Việt Nam công bố cho thấy có nhiều chỉ tiêu về sức khỏe con người cao hơn bình thường do ảnh hưởng của điện từ trường.
Kết quả nghiên cứu 151 công nhân trạm biến áp, 222 công nhân đường dây 500kV, với các chỉ tiêu không giống nhau đã cho những kết quả cũng rất khác nhau.
Theo đó, chỉ tiêu tần suất tế bào có vi phân ở các công nhân trạm cao hơn bình thường; ở chỉ tiêu tỷ lệ các bệnh mắc phải thì cho kết quả nhóm được điều tra có các bệnh gan mật cao hơn bình thường. Trong khi đó, các triệu chứng chủ quan thì nhóm công nhân này cũng có tỉ lệ suy nhược thần kinh cao hơn…
Còn theo một kết quả nghiên cứu khác được tiến hành với hơn 31 hộ dân ở TP.HCM và 44 hộ dân tại tỉnh Hòa Bình [sống gần và xa đường dây điện 500kV] cũng cho thấy, tỉ lệ các bệnh về lao phổi cao hơn bình thường.
Kết quả này cũng cho thấy, những người dân sống gần đường dây điện cao thế khi trời mưa thì bị điện giật nếu chạm vào angten, mái nhà…
Để hạn chế những rủi ro bị bỏng do dòng điện cao thế, người dân cần lưu ý những điểm sau:
Thứ nhất, trong quá trình xây dựng tránh để thanh thép dưới đường điện cao thế, chạm vào đường dây điện hoặc gần đường dây điện cao thế bởi chúng sẽ gây ra hiện tượng phóng điện.
Thứ hai, không đặt dây phơi quần áo hay các cột ăng ten ti vi trên trần nhà, bởi chúng sẽ trở thành mối hiểm họa.
Trong một bài chia sẻ với báo chí, PGS.TS Lê Văn Doanh, nguyên trưởng Khoa điện, Đại học Bách Khoa Hà Nội cho rằng: “Xung quanh dây điện cao thế có dòng từ trường bao quanh. Khi người đứng gần sẽ trở thành vật dẫn. Nếu dòng điện cao hơn dòng điện trong người gây nên hiện tượng phóng và nhiễm điện. Vì thế, người đứng càng gần dòng điện cao thế càng có nguy cơ cao”.
Không chỉ vậy, mặc dù xây nhà cách đường dây điện gần 15 – 20m nhưng nhiều hộ dân sống gần đường dây điện cho rằng ti vi luôn bị nhiễu sóng do bị nhiễm điện từ trường và người thì luôn trong trạng thái mệt mỏi, uể oải...
Những ngôi nhà, thửa đất có vị trí như vậy thường được rao bán với giá rẻ hơn thị trường, nhưng trong bất kỳ trường hợp nào, người mua cần tỉnh táo để bảo vệ an toàn cho chính bản thân và gia đình mình.
Nếu là bạn, bạn có mua nhà ở gần đường dây điện cao thế không? Hãy chia sẻ cho mọi người cùng biết nhé!
>> Méo mặt ôm hận ‘ở khổ, bán khó’ vì trót ham rẻ mua nhà xây sẵn
Thảo Uyên [TH]
Người sử dụng đất có được xây dựng công trình dưới đường dây điện cao thế không? Khoảng cách giữa mái nhà với chiều cao đường dây điện 1.88m có đủ an toàn không? Luật Minh Gia tư vấn như sau:
Hành lang an toàn lưới điện cao áp là khoảng không gian giới hạn dọc theo đường dây tải điện hoặc bao quanh trạm điện và được quy định cụ thể theo từng cấp điện áp. Hành lang bảo vệ an toàn lưới điện cao áp bao gồm: Hành lang bảo vệ an toàn đường dây dẫn điện trên không; Hành lang bảo vệ an toàn đường cáp điện ngầm; Hành lang bảo vệ an toàn trạm điện.
Hỏi: Xin chào Luật Sư Cách đây 2 tháng tôi có mua một lô đất ở 100m2, lại có đường điện cao thế 220kv chạy qua đầu lô đất nhà tôi, nay tôi có xây một cửa hàng nhỏ để kinh doanh, chiều cao cách đường điện còn 1.88m. Nay có mấy anh bên điện lực vào lập biên bản bảo tôi vi phạm. Vậy cho tôi hỏi Luật Sư có phải là tôi sai hay không? Tôi rất mong được sự hồi đáp của Luật Sư.
Trả lời tư vấn: Chào bạn! Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi đề nghị tư vấn đến Công ty Luật Minh Gia, trường hợp của bạn chúng tôi tư vấn như sau:
Căn cứ thông tin bạn cung cấp, thửa đất thuộc quyền sử dụng hợp pháp của bạn nằm dưới đường dây điện cao thế 220kV. Do đó, để có thể xây dựng công trình trên đất, bạn cần phải đáp ứng đủ các điều kiện theo quy định tại Điều 13 Nghị định 14/2014/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 51/2020/NĐ-CP như sau:
“Điều 13. Điều kiện để nhà ở, công trình có người sinh sống, làm việc bên trong được tồn tại trong hành lang bảo vệ an toàn đường dây dẫn điện cao áp trên không điện áp đến 220 kV
Nhà ở, công trình xây dựng được tồn tại trong hành lang bảo vệ an toàn đường dây dẫn điện trên không có điện áp đến 220 kV nếu đáp ứng đủ các điều kiện sau:
1. Mái lợp và tường bao phải làm bằng vật liệu không cháy.
2. Không gây cản trở đường ra vào để kiểm tra, bảo dưỡng, thay thế các bộ phận của đường dây.
3. Khoảng cách từ bất kỳ bộ phận nào của nhà ở, công trình đến dây dẫn điện gần nhất khi dây ở trạng thái võng cực đại không nhỏ hơn quy định trong bảng sau:
| Điện áp | Đến 35 kV | 110 kV | 220 kV |
| Khoảng cách | 3,0 m | 4,0 m | 6,0 m |
4. Cường độ điện trường nhỏ hơn 5 kV/m tại điểm bất kỳ ở ngoài nhà cách mặt đất một [01] mét và nhỏ hơn hoặc bằng 1 kV/m tại điểm bất kỳ ở bên trong nhà cách mặt đất một [01] mét.
…”
Trường hợp công trình xây dựng của bạn không tiến hành thỏa thuận với đơn vị quản lý vận hành đường dây trước khi xây dựng thì hành vi của bạn có thể bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định tại Điều 15 Nghị định 134/2013/NĐ-CP:
“Điều 15. Vi phạm quy định về an toàn điện
…
2. Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:
a] Sử dụng bất kỳ bộ phận nào của lưới điện vào mục đích khác khi chưa có thỏa thuận với đơn vị quản lý vận hành lưới điện;
…
d] Xây dựng hoặc cải tạo nhà ở, công trình trong hành lang bảo vệ an toàn đường dây dẫn điện trên không khi chưa có thỏa thuận hoặc không thực hiện đúng các thỏa thuận để bảo đảm an toàn trong quá trình xây dựng, cải tạo nhà ở, công trình với đơn vị quản lý vận hành đường dây;
…”
Như vậy, bạn cần xem xét tại thời điểm xây dựng bạn đã thỏa thuận hay chưa và công trình xây dựng của bạn có đáp ứng đủ điều kiện bảo đảm an toàn đường dây dẫn điện hay không? Nếu công trình của bạn đảm bảo đủ các điều kiện theo quy định của pháp luật nhưng cơ quan Nhà nước có thẩm quyền vẫn tiến hành xử phạt vi phạm hành chính không đúng quy định của pháp luật thì bạn có quyền khiếu nại quyết định hành chính đó.