Trẻ bị té u đầu phải làm sao

Trẻ té đập đầu mạnh gây lõm đầu, vỡ xương sọ, chảy máu trong não… là những chấn thương nguy hiểm, cần cấp cứu kịp thời.

Bé Anh Minh (Hà Nội) 7 tháng đang bò, do người nhà không để ý trong lúc trông khiến trẻ ngã từ cầu thang xuống đất. Cú ngã mạnh làm bé bất tỉnh, mất tri giác và được người nhà đưa đi cấp cứu tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội cách 3 tháng. Một trường hợp khác, bé Như Hoa (10 tháng tuổi, Hà Nội) đi xe tập đi tròn nhưng với tốc độ nhanh khiến bé va mạnh vào tường đập đầu xuống đất, bất tỉnh, chấn thương sọ não. Khi vào viện, bé có tụ máu màng cứng phải can thiệp mổ lấy khối máu tụ.

Theo bác sĩ Dương Thùy Nga (Phó trưởng khoa Nhi, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội), trẻ nhỏ hiếu động, thích chạy nhảy, leo trèo nên dễ bị té. Đây là tai nạn rất thường gặp. Nếu trẻ té nhẹ, không chấn thương ở bộ phận nguy hiểm như đầu, phụ huynh cũng không cần quá lo lắng. Tuy nhiên, cha mẹ cũng không nên chủ quan vì một số chấn thương kín, không phát hiện kịp thời, nhất là vùng đầu có thể nguy hiểm tính mạng.

Phụ huynh nên quan sát bề mặt trẻ té ngã, nếu cứng, sần sùi, góc cạnh... thì khả năng gây thương tích càng nhiều. Trẻ ngã xuống ở độ cao trên 1,5 m thì mức độ nguy hiểm càng cao. Khi con té đập đầu, phụ huynh kiểm tra xem đầu con có bị lõm hay không; vết thương có chảy máu không.

"Trẻ bất tỉnh, co giật, nôn ói, chảy máu ở mũi, miệng, tai, đầu... là dấu hiệu cảnh báo, cần đưa đến bệnh viện kịp thời. Trường hợp tri giác của trẻ vẫn bình thường sau cú ngã thì gia đình nên bình tĩnh theo dõi. Những ngày sau khi té, con có tình trạng lơ mơ, than đau đầu nhiều, đi đứng không vững, mệt mỏi, ăn kém, ngủ nhiều, li bì... cũng cần thăm khám sớm", bác sĩ Nga khuyến cáo.

Trẻ bị té u đầu phải làm sao

Trẻ té ngã chấn thương nặng vùng đầu có thể ảnh hưởng não. Ảnh: Shutterstock.

Chấn thương đầu nhẹ không gây ra các tổn thương trong não bộ, chấn thương đầu từ trung bình đến nghiêm trọng có thể gây vỡ xương sọ, co giật, chấn động, chảy máu trong não.

Bác sĩ Nga chia sẻ thêm, thông thường, những chấn thương sọ não kín không gây chảy máu ngay lập tức nhưng tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ. Có thể 6 giờ đến 1-2 ngày sau khi té mới hình thành khối máu tụ lớn, gây tổn thương đến các cơ quan và biểu hiện ra bên ngoài. Nếu thấy con ngã mạnh hoặc rơi từ trên cao va đập trúng đầu, phụ huynh nên cho con đi viện khám. Không ít trường hợp bị chấn thương kín, khó phát hiện bằng mắt thường. Chậm trễ trong quá trình phát hiện, điều trị sẽ gây ra nhiều khó khăn.

Cách xử trí và phòng tránh trẻ té đập đầu

Bác sĩ Nga hướng dẫn cách xử trí khi trẻ té: trẻ té va đập trúng đầu, chỉ sưng nhẹ, bạn có thể chườm lạnh. Trường hợp chảy máu, tùy vào mức độ ít hay nhiều, bố mẹ có thể làm sạch vết thương, băng bó và cho con đến bác sĩ.

Trường hợp té có co giật cần cho bé nằm nghiêng đầu sang một bên, để thông thoáng. Một số phụ huynh thấy con lên cơn co giật thường cho tay, khăn hoặc các vật cứng vào miệng con, tuy nhiên, trẻ nhỏ thường ít cắn lưỡi như người lớn. Phụ huynh cần bình tĩnh theo dõi độ dài cơn co giật của con khoảng vài giây hay vài chục phút. Người nhà có thể quay video để bác sĩ có thể biết rõ hơn tình trạng của bệnh nhi để chẩn đoán. Nếu trẻ co giật sau ngã thì cần đưa trẻ đến viện sớm.

Khi trẻ ngất, tím tái, thiếu oxy cần được đặt chỗ thông thoáng, thực hiện hà hơi thổi ngạt. Song theo bác sĩ Nga, tỷ lệ trẻ té ngã, tím tái cũng không thường gặp.

Bác sĩ Nga lưu ý phụ huynh cần luôn để mắt đến trẻ, không để con chơi một mình, nhất là những bé vừa mới biết trườn, bò, đi; không để trẻ dưới 10 tuổi trông chừng trẻ nhỏ do các em bé chưa lường hết các nguy hiểm xảy ra.

Bố mẹ nên làm lối chắn nếu nhà được xây cao hơn đường, rào chắn ở vùng ban công. Đặt bàn ghế ban công xa lan can để ngăn trẻ sử dụng leo trèo.

Thắt dây an toàn cho trẻ nhỏ khi ngồi ghế tập ăn, ghế cao... Không cho con nhảy, chơi giỡn trên ghế salon. Nếu trẻ nhỏ nằm võng ngủ cũng chú ý giữ an toàn, tránh để con rơi xuống nền nhà.

Nếu trẻ té ngã có những biểu hiện bất thường thì đưa ngay đến bệnh viện. Những cú ngã mạnh ở vùng đầu, cha mẹ nên cho con thăm khám bác sĩ, có thể chụp CT não.

Trường hợp chấn thương sọ não ở trẻ em khiến trẻ bất tỉnh, khi sơ cứu cần lưu ý:

- Không di chuyển trẻ trừ khi trẻ đang trong tình trạng nguy cấp, bởi việc di chuyển có thể gây ra các biến chứng lớn hơn đối với chấn thương sọ não, cột sống hoặc những chấn thương có liên quan khác.

- Bố mẹ cần bảo vệ trẻ khỏi mọi nguy hiểm tiềm ẩn tại hiện trường.

- Theo dõi đường thở và hô hấp của trẻ cho đến khi xe cấp cứu đến. Nếu trẻ thở yếu do có vấn đề với đường hô hấp, cần thận trọng ngửa đầu trẻ ra sau và nâng đỡ trẻ đến khi nhịp thở của trẻ trở lại bình thường. Nếu trẻ ngừng thở hoặc không bắt được mạch có thể cần phải hồi sức tim phổi cho trẻ.

Tên nhân vật đã được thay đổi

Ngọc An

Trẻ sơ sinh và trẻ em vốn rất hiếu động nên vấn đề thường xuyên bị té ngã sẽ khó tránh khỏi. Tuy nhiên, những va chạm này tưởng như nhẹ nhàng nhưng lại có thể gây ra chấn thương đầu nghiêm trọng. Vì thế, ba mẹ tuyệt đối không được chủ quan, lơ là với những tai nạn nhỏ trong sinh hoạt hàng ngày, dẫn đến hậu quả nghiêm trọng cho các bé.

Tham khảo: Cách kiểm tra hẹp bao quy đầu ở trẻ và cách xử lý

Ngã thường nghiêm trọng khi ngã xuống vài bậc cầu thang, rơi từ bàn xuống sàn cứng, ngã từ giường xuống một bề mặt cứng hoặc đầu bị va đập vào cạnh giường. Vậy bé bị ngã dập đầu phía sau có nguy hiểm không? Ba mẹ cần làm gì khi trẻ bị ngã dập đầu phía sau? Cùng Huggies tìm hiểu cách xử lý đúng đắn khi trẻ bị té đập đầu xuống đất bố mẹ nhé!

bị ngã đập đầu phía sau khi nào nguy hiểm?

Thông thường, khi bị ngã đập đầu phía sau, rất khó để dự đoán chấn thương não nào là lành tính hay nguy hiểm. Tuy nhiên, bố mẹ có thể để ý một số dấu hiệu cảnh báo chấn thương não sau đây và nhanh chóng đưa trẻ đến bệnh viện.

Tham khảo: Trẻ sơ sinh bị đi ngoài mẹ nên ăn gì để con nhanh khỏi?

Trường hợp bé bất tỉnh

Trẻ bị té đập đầu xuống đất dù chỉ vài giây thì lực va đập vẫn có thể đủ mạnh để gây khối máu tụ. Vì vậy, ba mẹ khi thấy trẻ bất tỉnh hãy đưa ngay đến cơ sở y tế để được thăm khám và chẩn đoán.

Rối loạn tri giác

Sau khi trẻ bị ngã đập đầu thì vẫn tỉnh táo nhưng sau đó một thời gian lại có những dấu hiệu bất thường như kích động khó dỗ, lơ mơ, tiếp xúc kém. Cụ thể là bé không thể tập trung chú ý vào mẹ hay bố, không nhìn vào mắt người đối diện, không làm theo yêu cầu được đặt ra hay không nhận ra người thân trong gia đình,...

Tham khảo: Các tuần khủng hoảng của bé mẹ đã biết?

Nôn từ 3 lần trở lên

Sau khi trẻ bị té u đầu, ngay cả khi không có chấn thương sọ não, nhiều bé vẫn có thể nôn 1 hay 2 lần, do khóc, trẻ bị ho hoặc đơn giản là do sự va đập của hộp sọ. Bố mẹ cần lưu ý nếu trẻ nôn trong vòng vài giờ đầu sau khi bị ngã, chỉ nên cho bé uống nước hoặc bú sữa mẹ và không nên cho bé dùng thức ăn đặc. Tuy nhiên, nếu trẻ bị nôn liên tục từ 3 lần trở lên thì đó là dấu hiệu nguy hiểm và bố mẹ cần lập tức đưa trẻ đi khám.

Tham khảo: Bổ sung kẽm cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ sao cho đúng?

Mất thăng bằng

bị té u đầu có thể kêu chóng mặt sau cú ngã. Điều này không có gì nguy hiểm. Tuy nhiên, nếu bé bị mất thăng bằng, biểu hiện đặc trưng là bé ngã lên ngã xuống khi đi thì bố mẹ cần đưa bé đến gặp bác sĩ sớm nhất có thể. Khi bé chơi, hãy theo dõi xem bé có thể sinh hoạt như bình thường không (ngồi thẳng, đi lại vững vàng, di chuyển tay chân bình thường) hay bé loạng choạng, kéo lê chân, mất phương hướng,… Nếu bé chưa biết đi thì để ý xem có gì bất thường khi bé ngồi, bò hoặc dùng tay không, bé có quấy khóc nhiều bất thường và không thể dỗ hay không.

Tham khảo: Trẻ tăng động giảm chú ý có nguy hiểm không?

Dấu hiệu mắt

Trẻ dấu hiệu mắt lác, đồng tử hai bên không đều, bé vấp ngã hoặc lao vào các đồ vật như thể không nhìn thấy chúng trong vòng 24 giờ sau khi ngã. Trẻ lớn có thể nhìn mờ, nhìn đôi (nhìn một hóa hai). Chảy máu hoặc chảy nước dịch từ lỗ mũi hoặc lỗ tai. Ba mẹ cần lập tức đưa trẻ đến ngay cơ sở gần nhất khi có các dấu hiệu này.

Tham khảo: Cách dùng men vi sinh cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ

Ngủ nhiều

Các bé thường có xu hướng ngủ thiếp đi sau khi ngã, điều này khiến ba mẹ khó có thể theo dõi tình trạng ý thức của trẻ. Nếu bé bị ngã vào buổi tối, hoặc gần giờ ngủ trưa thì thật khó biết bé ngủ vì đến giờ hay vì chấn thương. Nếu không thể giữ bé thức thì cứ để bé ngủ, nhưng cần theo dõi sát, cứ 2 giờ một lần.

Trong một số trường hợp, tuy bị chấn thương sọ não nhưng trẻ chưa có biểu hiện gì khi đi thăm khám nên sẽ được bác sĩ cho về nhà. Ba mẹ cần đảm bảo tiếp tục theo dõi sức khỏe trong vài ngày sau đó, đưa trẻ đi khám nếu có các dấu hiệu như quấy khóc nhiều, đau đầu, buồn nôn hoặc nôn ói, lơ mơ, khó đánh thức, co giật, cử động bất thường, gặp khó khăn khi đi lại,... Nếu trong thời gian theo dõi bé không có biểu hiện bất thường thì sẽ không đáng lo.

Tham khảo: Phương pháp giáo dục Montessori là gì?

Bác sĩ Nguyễn Phước Mỹ Linh lưu ý rằng:

Trẻ bị té u đầu phải làm sao

Trong cơ thể bé, phần đầu chiếm tỷ lệ trọng lượng cao nên khi ngã rất dễ bị chấn thương đầu. Sau khi tai nạn xảy ra, ba mẹ cần theo dõi để phát hiện sớm các dấu hiệu tụ máu chèn ép não như đã nêu trên trong vòng 1 tuần, nếu có bất thường cần đưa bé đến khám ngay tại các bệnh viện có chuyên khoa ngoại thần kinh nhi như: BV Nhi Đồng 2, BV Chợ Rẫy. Sau 1 tuần nếu bé ồn định thì bạn có thể tạm thời yên tâm, tuy nhiên ba mẹ cần cẩn thận hơn đừng để bé té ngã nữa nhé!

Trẻ bị té u đầu phải làm sao

Biện pháp phòng ngừa nguy cơ trẻ bị ngã đập đầu

  • Áp dụng các biện pháp giữ an toàn tại nhà: Để giảm thiểu tối đa những vùng nguy hiểm trong chính ngôi nhà đang ở, hãy cảnh giác bằng các cách như lắp cửa an toàn ở lối trên và dưới cầu thang cũng như lắp chắn an toàn cửa sổ. Tốt nhất nên làm điều này trước khi trẻ biết đi bước đầu tiên.
  • Trẻ nằm võng hoặc nôi cần được che chắn để không bị rơi xuống sàn khi thay đổi tư thế. Dây cột võng của trẻ cần phải chắc chắn, đưa lắc nhẹ nhàng.
  • Không bao giờ để con một mình trên đồ vật cao như giường, bàn thay đồ hay ghế cao. Đặc biệt là với những bé mới biết trườn, bò, đứng, đi,...
  • Luôn đội mũ bảo hiểm và các thiết bị an toàn khi đạp xe, trượt patin, ván trượt, trượt tuyết hay trượt băng. Đội mũ bảo hiểm vừa đầu giảm tỷ lệ bị chấn thương đầu khoảng 85%
  • Luôn luôn thắt dây an toàn trong xe đẩy và trên ghế cao hay trên bàn thay đồ cho bé
  • Giữ những vật dụng có thể leo lên tránh xa khu vực cửa sổ để bé không thể leo lên mở cửa (ngay cả khi cửa sổ có chắn bảo vệ)
  • Hạn chế sử dụng dụng cụ tập đi vì bé có thể bị ngã ra ngoài hoặc ngã xuống cầu thang.
  • Luôn luôn thực hành sân chơi an toàn. Quan sát con khi trẻ chơi bên ngoài và giữ trẻ trong tầm với cánh tay bạn khi để bé ở bề mặt cao.
  • Nếu bạn có thảm chơi hay xích đu trong sân, hãy lót phía dưới và xung quanh bằng vật liệu mềm để hạn chế va đập khi trẻ ngã.
  • Nếu có rung lắc, va đập xảy ra, giữ tâm trạng con thoải mái và nghỉ ngơi. Không được chơi thể thao tiếp cho đến khi nào bác sĩ cho phép (nếu não bị chấn động tiếp khi đang trong giai đoạn lành dần, sẽ cần thời gian lâu hơn rất nhiều để lành hẳn chấn thương)
  • Với trẻ lớn trong độ tuổi đi học, cần giảng giải cho trẻ biết nguyên nhân, hậu quả và các cách phòng tránh tai nạn.

Tham khảo: Đồ chơi cho trẻ sơ sinh phát triển toàn diện

Trẻ bị té u đầu phải làm sao
 

Nếu ba mẹ chủ quan trước việc trẻ bị ngã đập đầu xuống đất, không chú ý tới những biểu hiện bất thường của trẻ thì có thể đưa tới những hậu quả nghiêm trọng. Do đó, cần thận trọng trong việc trông giữ và nuôi dạy trẻ, phòng tránh các nguy cơ té ngã, chấn thương cho bé. Đồng thời, khi thấy có những dấu hiệu bất thường sau khi bé bị ngã đập đầu phía sau thì nên đưa bé đi thăm khám ngay.

Tham khảo: Bảng chiều cao cân nặng của trẻ sơ sinh

Ngoài ra, mẹ có thể tham khảo thêm thông tin tại chuyên mục Chăm sóc bé hoặc gửi câu hỏi về Góc chuyên gia.